I. Faysal (Faysal bin Hüseyin bin Ali El Haşimi, Arapça:فيصل بن الحسين بن علي الهاشمي, d. 20 Mayıs 1885 - 8 Eylül 1933), 1920 yılında kurulan kısa ömürlü Suriye Krallığı ve ardından Irak Krallığı kralı. Taç giydiği 23 Ağustos 1921 tarihinden, kalp krizi geçirerek öldüğü 1933 yılına kadar 12 sene hüküm sürmüştür. Kendisini Hicaz Kralı ilan ederek Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Arap İsyanını başlatan Şerif Hüseyin'in üçüncü oğludur.
I. Faysal | |||||
---|---|---|---|---|---|
Irak kralı | |||||
Hüküm süresi | 23 Ağustos 1921 - 8 Eylül 1933 | ||||
Önce gelen | Yeni makam | ||||
Sonra gelen | I. Gazi | ||||
Suriye kralı | |||||
Hüküm süresi | 8 Mart 1920 - 24 Temmuz 1920 | ||||
Önce gelen | Yeni makam | ||||
Sonra gelen | Makam kaldırıldı | ||||
Doğum | 20 Mayıs 1885 Mekke, Osmanlı İmparatorluğu | ||||
Ölüm | 8 Eylül 1933 (48 yaşında) Bern, İsviçre | ||||
Eş(ler)i | Huzaima bint Nasser | ||||
Çocuk(lar)ı | Gazi bin Faysal Prenses Azza Prenses Rajiha Prenses Raifia | ||||
| |||||
Hanedan | Haşimoğulları | ||||
Babası | Hüseyin bin Ali | ||||
Annesi | Abdliya bin Abdullah | ||||
Dini | Sünni İslam |
İlk yılları
1885 yılında dönemin Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali'nin üçüncü oğlu olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun Mekke şehrinde dünyaya geldi. Babası ile beraber İstanbul'da kaldığı sürede burada büyüdü ve eğitim aldı. Ağabeyi Abdullah'ın başkan vekilliği yaptığı Meclis-i Mebûsan 1914-1918 döneminde Cidde temsilcisi olarak yer aldı.
Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına Almanya tarafında katılması ve İtilaf Devletleri'ne savaş ilan etmesinin ardından Cihat çağrısı yapıldı ve Arapların savaşa katılımı istendi. Ancak birçok Arap lideri bu durumu bir isyan için şans olarak gördü. Mekke Şerifi olması sebebi ile Şerif Hüseyin, Arap liderleri arasında önder olması gereken kişi olarak görülüyordu.
Faysal, babasının yöneteceği bir Arap ayaklanmasının hangi koşullarla destekleneceği konusunu Arap milliyetçisi gizli örgütlerle görüşmek için 1915'te Şam'a gitti. Faysal'ın, önceden tanımadığı çeşitli gruplarla görüşerek Hüseyin'i bir Arap önderi olarak kabul etmelerini sağlayabilmesi, Arap milliyetçiliğinin doğuşunun belirtisiydi.
Arap İsyanı
Arap isyanı, 1916 yılında patlak vermesinden bir yıl önce, Şerif Hüseyin'in Henry McMahon aracılığı ile Birleşik Krallık ile anlaşması sonrasında başlamıştı. Faysal, 1916'da babası tarafından başlatılan isyan'ın görünür lideri idi. İngiliz İstihbaratında bir subay olan Thomas Edward Lawrence, Haşimi birliklerine önderlik edecek doğru kişiyi arıyordu ve Faysal ile 23 Ekim 1916 tarihinde Al Hamra köyünde ilk defa bir araya geldiler. İsyanın ilk adımı Hicaz'ın özgürleşmesi ve bağımsız bir krallığa dönüşmesiydi. Faysal ve ileride sıkı dostluk kuracağı Thomas Edward Lawrence'ın desteklediği isyancı birlikler kuzeye devam etti, Şubat 1917'de Akabe'yi, aynı yılın Kasım ayında Yafa'yı ve nihayet Şam'ı ele geçirdiler. İngilizlerle varılan anlaşma çerçevesinde Faysal Suriye Kralı ilan edildi.
İsyan sonrası
İsyan öncesinde İngilizler ve Araplar arasında yapılan anlaşmaya göre, Araplar İngilizlerin askeri amaçlarını destekleyecek, İngilizler de Suriye'nin büyük bölümünü içine alan bir Arap devletinin kurulmasına yardımcı olacaktı ama Faysal barış konferansına katılmak üzere 1919'da Paris'e gittiğinde, Fransa'nın Lübnan ve Suriye'de bir nüfuz alanı elde etmekte kararlı olduğunu açıkça gördü. Bunun üzerine ödün vermek zorunda olduğunu anlayarak, Lübnan ve Suriye'nin İskenderun'a kadar olan kıyı bölgelerini Fransa'nın işgal etmesine razı oldu. Ocak 1920'de Şam'a döndü. Fransız isteklerine ilişkin haberlerin burada yarattığı şiddetli tepkiyi yatıştıramadı. Fransız askerî gücüne karşı direnmenin yararsızlığını ve Faysal'ın Paris'te karşılaştığı baskıları çoğu Arap önderi anlayamadı. Kısa süre sonra Fransızlar bir bahane bularak Faysal'ın topraklarına saldırıp Temmuz 1920'de Şam'ı işgal edince, Faysal ülkesinden ayrılmak zorunda kaldı. Sonunda İngiliz hükûmetinin daveti üzerine Londra'ya gitti.
Irak Kralı
1921 yılında yapılan Kahire Konferansı'nda Faysal, Dönemin Birleşik Krallık mandası olan Irak için en uygun kral adayı olarak belirtildi. Ancak o yıllarda Irak topraklarında yaşayan halkın çok azı Fasyal'ı tanıyordu. Bu sebeple Gertrude Bell'in de dahil olduğu bir grup İngiliz yetkili Faysal adına Irak'da başarılı bir kampanya yürüttüler ve Sünni azınlık tarafında ciddi destek topladılar. Ancak Şii çoğunluk Faysal'a karşı yakınlık duymadı ve ona destek vermediler.
Birleşik Krallık ülkede çıkabilecek huzursuzluklardan çekiniyordu. Bu sebeple ülkeyi doğrudan yönetmek yerine kukla bir monarşi oluşturarak ülke üzerinde söz sahibi olmaya karar verdiler. Verilen kararı takiben yapılan referandumda %96 oranında destek verilmesinin ardından Faysal, kral olarak tahta çıkmaya razı oldu. 23 Ağustos 1921'de Irak Kralı oldu. Irak Krallığı, eski Osmanlı vilayetlerinden Musul, Bağdat ve Basra'nın birleşiminden oluşturulan yeni bir ülkeydi. Bu arka plan göz önüne alındığında, Faysal tahta oturduğunda Irak milliyetçiliği ve hatta Irak ulusal kimliği yoktu.
Faysal, hükümdarlığının başından itibaren Fransız hakimiyeti altındaki Suriye ve Lübnan ile İngiliz hakimiyetindeki Filistinin bir araya gelmesini isteyen Pan Arabizm taraftarlarını destekledi. Faysal da farkındaydı ki gücünün tabanı ülkesindeki azınlık Sünni kesime dayanıyordu. Eğer söz konusu ülkeleri kendi hakimiyeti altında birleştirebilirse Sünni kesim çoğunluk durumuna gelecek, böylece Şii ve diğer kesimler azınlık olarak kalacaklardı. Irak'ta yaşamakta olan Şii çoğunluk Arap İsyanı sırasında Hicaz'lı olması sebebi ile Şerif Hüseyin'in çağrısına karşılık vermemişlerdi. Dolayısıyla Faysal burada hem Sünni hem Hicazlı olarak tamamen yabancıydı.
Ülkedeki eğitimsizliği azaltmak için Faysal, öğretmen ve doktorları sivil hizmetlere getirdi. Ayrıca Süriye-Irak ilişkilerini geliştirmek amacıyla, sürgündeki bazı kişileri ülkesinde çalışmaya teşvik etti. Suriye'nin eski eğitim bakanı Mustafa Satı Bey'i Irak'ın eğitim bakanı olarak atadı. Faysal'ın bu politikası ülkedeki Suriyeli ve Lübnanlılara karşı bir kin oluşmasına sebep oldu. Eğitim bakanlığınaki Suriyeli göçmenlerin okul kitaplarında Emevîler ile ilgili Arapların "Altın Çağı" olarak bahsetme çabası ve İmam Ali'nin kitaplarda göz ardı edilmeye çalışılması Şii kesimin tepki göstermesi ve sonucunda Faysal'ın kitapları yürürlükten çekmesi ile sonuçlandı.
Fransız egemenliğine karşı başlatılan Büyük Suriye İsyanı sırasında I. Faysal, kısmen Birleşik Krallık baskısı nedeniyle, kısmen kendi ihtiyatlı kişiliği nedeniyle ve esas olarak Fransa'yı Suriye'de bir Haşimi devleti kurmaya ikna edebileceğine olan inancı sebebi ile isyancılara destek vermedi. 1925 yılının ardından Fransa, Suriye meselelerine Faysal'a danışmaya başlatı. Faysal, Fransızlara Suriyedeki Haşimi rejimini geri getirmeyi tavsiye etti. Daha sonra anlaşılacaktı ki, Fransızlar Faysal'a Suriye tahtı ile ilgili umutlar vererek onu isyancılara destek vermekten uzak tutmaya çalışıyorlardı ki isyanın bastırılmasının ardından Faysal'a olan ilgilerini kaybettiler.
1929 yılında Araplar ve Yahudiler arasında Kudüs'te kanlı bir isyan patlak verdiğinde, Faysal bu sefer son derece Arap yanlısı bir politika izledi ve İngilizlere Filistin krizinde Arap yanlısı bir çözüm için baskı yaptı. Filistin hakkındaki görüşlerini İngiliz yüksek komiseri Sir Hubert Young'a 7 Aralık 1929'da sunduğunu bir notta belirten Faysal, Balfour Deklarasyonunu kabul etti.
1930 Anglo-Irak Antlaşması'nı Faysal, Irak'a bir dereceye kadar siyasi bağımsızlık sağlamasına rağmen, kendisinin pan-Arap gündeminin önünde bir engel olarak gördü. Faysal anlaşmanın bir bitiş tarihi olmasını isiyordu çünkü anlaşma Faysal'ın pan-Arap gündeminde önemli iki büyük Arap bölgesi olan Suriye ve Irak arasındaki birliği engelledi. İronik olarak, Irak'taki Arap milliyetçileri anlaşmayı olumlu karşıladılar, çünkü bunu Suriye ve Filistin'deki Araplar'ın durumuna kıyasla daha iyi görünen bir gelişme olarak gördüler. Faysal'ın kendi liderliği altına birleştirmek istediği Irak-Suriye devleti için planları, güçlü bir komşu yerine iki adet zayıf komşuyla başa çıkmayı tercih eden Türkiye'den ve her ikisi de kendilerini Arap dünyasının haklı liderleri olarak gören Mısır Kralı I. Fuad ve İbn Suud'dan çok muhalefet çekti.
1932'de İngiliz hakimiyeti sona erdi ve Faysal, ülkesini bağımsız hale getirmede başarılı oldu. 3 Ekim'de Irak Krallığı Milletler Cemiyeti'ne katıldı.
Ağustos 1933'te, Simele Katliamı gibi olaylar Birleşik Krallık ve Irak arasında gerilim oluşmasına sebep oldu. Başbakan Ramsay MacDonald, Asur Hristiyanlarının öldürüldüğünü duyduktan hemen sonra Yüksek Komiser Francis Humphrys'in acilen Irak'a gitmesini emretti. İngiliz hükûmeti ister Hristiyan ister Müslüman olsun her türlü suçluyu cezalandırması için Faysal'ın Bağdat'ta kalmasını istedi. Yanıt olarak Faysal, Londra'daki Irak elçiliğine şunları yazı: "Şu anda Irak'ta her şey normal olmasına rağmen ve sağlığımın kırılmasına rağmen, Sir Francis Humphrys'in Bağdat'a gelmesini bekleyeceğim, ancak daha fazla endişe için bir neden yok. İngiliz Hükümetine telgrafımın içeriği hakkında bilgi verin."
Temmuz 1933'te Ölümünden hemen önce Arap-Yahudi çatışmasından bahsetmek ve bölgedeki Arapların, artan Yahudi göçüne duydukları rahatsızlığı dile getirmek üzere Londra'ya gitti. İngilizlerden Yahudi göçünü ve toprak alımlarını sınırlamalarını istedi.
Ölümü
Kral Faysal, 8 Eylül 1933 tarihinde Bern, İsviçre'de Kalp krizinden öldü. Öldüğünde 48 yaşındaydı. Ölümünün ardından tahta tek oğlu I. Gazi geçti.
Irak'ta hüküm süren Haşim Hanedanı, ölümünün ardından torunu II. Faysal'a kadar devam edecek, ardından 1958 Irak Darbesi ile beraber son bulacaktır.
Ayrıca Bakınız
- Arap İsyanı
- Hüseyin bin Ali (Mekke emiri)
- Haşimoğulları
- Thomas Edward Lawrence
- I. Abdullah
- Arap milliyetçiliği
- Pan Arabizm
- Irak Krallığı
I. Faysal Doğumu: 20 Mayıs 1883 Ölümü: 8 Eylül 1933 | ||
Resmî unvanlar | ||
---|---|---|
Yeni oluşum | Suriye kralı 8 Mart 1920 - 24 Temmuz 1920 | Monarşi kaldırıldı Suriye Devlet Başkanı: Suphi Bereket |
Yeni oluşum | Irak kralı 23 Ağustos 1921 - 8 Eylül 1933 | Sonra gelen I. Gazi |
Kaynakça
- Özel
- ^ "Faysal I". rulers.org. 8 Şubat 2002 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ a b "Fayṣal I". britannica.com. 5 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020.
- ^ Sibel Yazıcı (2018). Osmanlı Meclis-i Mebusanı ve Faaliyetleri (1914-1918) (PDF) (Doktora). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü Tarih Anabilim Dalı. s. 25. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 1 Mart 2021.
- ^ Lawrence, Thomas E. (1997). Bilgeliğin Yedi Sütunu. s. 76.
- ^ Allawi, Ali. Faisal I of Iraq. ss. 339-340.
- ^ Masalha, N. (Ekim 1991). "Faisal's Pan‐Arabism, 1921–33". Middle Eastern Studies, 27. ss. 679-693.
- ^ a b Karsh, Efraim & Karsh (1999). The Empires of the Sand (Çöl İmparatorlukları). Cambridge: Harvard University Press. s. 196.
- ^ Masalha, N (Ekim 1991). "Faisal's Pan-Arabism, 1921–33". Middle Eastern Studies, 27. s. 690.
- ^ Masalha, N. (Ekim 1991). "Faisal's Pan-Arabism, 1921–33". Middle Eastern Studies, 27. s. 682.
- ^ "Time". 28 Ağustos 1933.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Faysal Faysal bin Huseyin bin Ali El Hasimi Arapca فيصل بن الحسين بن علي الهاشمي d 20 Mayis 1885 8 Eylul 1933 1920 yilinda kurulan kisa omurlu Suriye Kralligi ve ardindan Irak Kralligi krali Tac giydigi 23 Agustos 1921 tarihinden kalp krizi gecirerek oldugu 1933 yilina kadar 12 sene hukum surmustur Kendisini Hicaz Krali ilan ederek Osmanli Imparatorlugu na karsi Arap Isyanini baslatan Serif Huseyin in ucuncu ogludur I FaysalIrak kraliHukum suresi23 Agustos 1921 8 Eylul 1933Once gelenYeni makamSonra gelenI GaziSuriye kraliHukum suresi8 Mart 1920 24 Temmuz 1920Once gelenYeni makamSonra gelenMakam kaldirildiDogum20 Mayis 1885 Mekke Osmanli ImparatorluguOlum8 Eylul 1933 48 yasinda Bern IsvicreEs ler iHuzaima bint NasserCocuk lar iGazi bin Faysal Prenses Azza Prenses Rajiha Prenses RaifiaTam adiFaysal bin Huseyin bin Ali El HasimiHanedanHasimogullariBabasiHuseyin bin AliAnnesiAbdliya bin AbdullahDiniSunni IslamIlk yillariFaysal erkek kardesleri ve ogretmeni 1895 Istanbul 1885 yilinda donemin Mekke Serifi Huseyin bin Ali nin ucuncu oglu olarak Osmanli Imparatorlugu nun Mekke sehrinde dunyaya geldi Babasi ile beraber Istanbul da kaldigi surede burada buyudu ve egitim aldi Agabeyi Abdullah in baskan vekilligi yaptigi Meclis i Mebusan 1914 1918 doneminde Cidde temsilcisi olarak yer aldi Osmanli Imparatorlugunun I Dunya Savasina Almanya tarafinda katilmasi ve Itilaf Devletleri ne savas ilan etmesinin ardindan Cihat cagrisi yapildi ve Araplarin savasa katilimi istendi Ancak bircok Arap lideri bu durumu bir isyan icin sans olarak gordu Mekke Serifi olmasi sebebi ile Serif Huseyin Arap liderleri arasinda onder olmasi gereken kisi olarak goruluyordu Faysal babasinin yonetecegi bir Arap ayaklanmasinin hangi kosullarla desteklenecegi konusunu Arap milliyetcisi gizli orgutlerle gorusmek icin 1915 te Sam a gitti Faysal in onceden tanimadigi cesitli gruplarla goruserek Huseyin i bir Arap onderi olarak kabul etmelerini saglayabilmesi Arap milliyetciliginin dogusunun belirtisiydi Arap IsyaniArap isyani 1916 yilinda patlak vermesinden bir yil once Serif Huseyin in Henry McMahon araciligi ile Birlesik Krallik ile anlasmasi sonrasinda baslamisti Faysal 1916 da babasi tarafindan baslatilan isyan in gorunur lideri idi Ingiliz Istihbaratinda bir subay olan Thomas Edward Lawrence Hasimi birliklerine onderlik edecek dogru kisiyi ariyordu ve Faysal ile 23 Ekim 1916 tarihinde Al Hamra koyunde ilk defa bir araya geldiler Isyanin ilk adimi Hicaz in ozgurlesmesi ve bagimsiz bir kralliga donusmesiydi Faysal ve ileride siki dostluk kuracagi Thomas Edward Lawrence in destekledigi isyanci birlikler kuzeye devam etti Subat 1917 de Akabe yi ayni yilin Kasim ayinda Yafa yi ve nihayet Sam i ele gecirdiler Ingilizlerle varilan anlasma cercevesinde Faysal Suriye Krali ilan edildi Isyan sonrasiFaysal ve heyeti Paris Baris Konferansi sirasinda Versay da Soldan saga Rustum Haidar Nuri Said Pasa Faysal Yuzbasi Pisani Faysal in arkasinda T E Lawrence bilinmeyen bir heyet uyesi Yuzbasi Tahsin Kadri Isyan oncesinde Ingilizler ve Araplar arasinda yapilan anlasmaya gore Araplar Ingilizlerin askeri amaclarini destekleyecek Ingilizler de Suriye nin buyuk bolumunu icine alan bir Arap devletinin kurulmasina yardimci olacakti ama Faysal baris konferansina katilmak uzere 1919 da Paris e gittiginde Fransa nin Lubnan ve Suriye de bir nufuz alani elde etmekte kararli oldugunu acikca gordu Bunun uzerine odun vermek zorunda oldugunu anlayarak Lubnan ve Suriye nin Iskenderun a kadar olan kiyi bolgelerini Fransa nin isgal etmesine razi oldu Ocak 1920 de Sam a dondu Fransiz isteklerine iliskin haberlerin burada yarattigi siddetli tepkiyi yatistiramadi Fransiz askeri gucune karsi direnmenin yararsizligini ve Faysal in Paris te karsilastigi baskilari cogu Arap onderi anlayamadi Kisa sure sonra Fransizlar bir bahane bularak Faysal in topraklarina saldirip Temmuz 1920 de Sam i isgal edince Faysal ulkesinden ayrilmak zorunda kaldi Sonunda Ingiliz hukumetinin daveti uzerine Londra ya gitti Irak KraliFaysal in tac giyme toreni 1921 yilinda yapilan Kahire Konferansi nda Faysal Donemin Birlesik Krallik mandasi olan Irak icin en uygun kral adayi olarak belirtildi Ancak o yillarda Irak topraklarinda yasayan halkin cok azi Fasyal i taniyordu Bu sebeple Gertrude Bell in de dahil oldugu bir grup Ingiliz yetkili Faysal adina Irak da basarili bir kampanya yuruttuler ve Sunni azinlik tarafinda ciddi destek topladilar Ancak Sii cogunluk Faysal a karsi yakinlik duymadi ve ona destek vermediler Birlesik Krallik ulkede cikabilecek huzursuzluklardan cekiniyordu Bu sebeple ulkeyi dogrudan yonetmek yerine kukla bir monarsi olusturarak ulke uzerinde soz sahibi olmaya karar verdiler Verilen karari takiben yapilan referandumda 96 oraninda destek verilmesinin ardindan Faysal kral olarak tahta cikmaya razi oldu 23 Agustos 1921 de Irak Krali oldu Irak Kralligi eski Osmanli vilayetlerinden Musul Bagdat ve Basra nin birlesiminden olusturulan yeni bir ulkeydi Bu arka plan goz onune alindiginda Faysal tahta oturdugunda Irak milliyetciligi ve hatta Irak ulusal kimligi yoktu Faysal hukumdarliginin basindan itibaren Fransiz hakimiyeti altindaki Suriye ve Lubnan ile Ingiliz hakimiyetindeki Filistinin bir araya gelmesini isteyen Pan Arabizm taraftarlarini destekledi Faysal da farkindaydi ki gucunun tabani ulkesindeki azinlik Sunni kesime dayaniyordu Eger soz konusu ulkeleri kendi hakimiyeti altinda birlestirebilirse Sunni kesim cogunluk durumuna gelecek boylece Sii ve diger kesimler azinlik olarak kalacaklardi Irak ta yasamakta olan Sii cogunluk Arap Isyani sirasinda Hicaz li olmasi sebebi ile Serif Huseyin in cagrisina karsilik vermemislerdi Dolayisiyla Faysal burada hem Sunni hem Hicazli olarak tamamen yabanciydi Ulkedeki egitimsizligi azaltmak icin Faysal ogretmen ve doktorlari sivil hizmetlere getirdi Ayrica Suriye Irak iliskilerini gelistirmek amaciyla surgundeki bazi kisileri ulkesinde calismaya tesvik etti Suriye nin eski egitim bakani Mustafa Sati Bey i Irak in egitim bakani olarak atadi Faysal in bu politikasi ulkedeki Suriyeli ve Lubnanlilara karsi bir kin olusmasina sebep oldu Egitim bakanliginaki Suriyeli gocmenlerin okul kitaplarinda Emeviler ile ilgili Araplarin Altin Cagi olarak bahsetme cabasi ve Imam Ali nin kitaplarda goz ardi edilmeye calisilmasi Sii kesimin tepki gostermesi ve sonucunda Faysal in kitaplari yururlukten cekmesi ile sonuclandi Fransiz egemenligine karsi baslatilan Buyuk Suriye Isyani sirasinda I Faysal kismen Birlesik Krallik baskisi nedeniyle kismen kendi ihtiyatli kisiligi nedeniyle ve esas olarak Fransa yi Suriye de bir Hasimi devleti kurmaya ikna edebilecegine olan inanci sebebi ile isyancilara destek vermedi 1925 yilinin ardindan Fransa Suriye meselelerine Faysal a danismaya baslati Faysal Fransizlara Suriyedeki Hasimi rejimini geri getirmeyi tavsiye etti Daha sonra anlasilacakti ki Fransizlar Faysal a Suriye tahti ile ilgili umutlar vererek onu isyancilara destek vermekten uzak tutmaya calisiyorlardi ki isyanin bastirilmasinin ardindan Faysal a olan ilgilerini kaybettiler 1929 yilinda Araplar ve Yahudiler arasinda Kudus te kanli bir isyan patlak verdiginde Faysal bu sefer son derece Arap yanlisi bir politika izledi ve Ingilizlere Filistin krizinde Arap yanlisi bir cozum icin baski yapti Filistin hakkindaki goruslerini Ingiliz yuksek komiseri Sir Hubert Young a 7 Aralik 1929 da sundugunu bir notta belirten Faysal Balfour Deklarasyonunu kabul etti Faysal ve Ataturk Ankara Gari nda 1931 1930 Anglo Irak Antlasmasi ni Faysal Irak a bir dereceye kadar siyasi bagimsizlik saglamasina ragmen kendisinin pan Arap gundeminin onunde bir engel olarak gordu Faysal anlasmanin bir bitis tarihi olmasini isiyordu cunku anlasma Faysal in pan Arap gundeminde onemli iki buyuk Arap bolgesi olan Suriye ve Irak arasindaki birligi engelledi Ironik olarak Irak taki Arap milliyetcileri anlasmayi olumlu karsiladilar cunku bunu Suriye ve Filistin deki Araplar in durumuna kiyasla daha iyi gorunen bir gelisme olarak gorduler Faysal in kendi liderligi altina birlestirmek istedigi Irak Suriye devleti icin planlari guclu bir komsu yerine iki adet zayif komsuyla basa cikmayi tercih eden Turkiye den ve her ikisi de kendilerini Arap dunyasinin hakli liderleri olarak goren Misir Krali I Fuad ve Ibn Suud dan cok muhalefet cekti 1932 de Ingiliz hakimiyeti sona erdi ve Faysal ulkesini bagimsiz hale getirmede basarili oldu 3 Ekim de Irak Kralligi Milletler Cemiyeti ne katildi Faysal bin Huseyin 1933 Agustos 1933 te Simele Katliami gibi olaylar Birlesik Krallik ve Irak arasinda gerilim olusmasina sebep oldu Basbakan Ramsay MacDonald Asur Hristiyanlarinin olduruldugunu duyduktan hemen sonra Yuksek Komiser Francis Humphrys in acilen Irak a gitmesini emretti Ingiliz hukumeti ister Hristiyan ister Musluman olsun her turlu sucluyu cezalandirmasi icin Faysal in Bagdat ta kalmasini istedi Yanit olarak Faysal Londra daki Irak elciligine sunlari yazi Su anda Irak ta her sey normal olmasina ragmen ve sagligimin kirilmasina ragmen Sir Francis Humphrys in Bagdat a gelmesini bekleyecegim ancak daha fazla endise icin bir neden yok Ingiliz Hukumetine telgrafimin icerigi hakkinda bilgi verin Temmuz 1933 te Olumunden hemen once Arap Yahudi catismasindan bahsetmek ve bolgedeki Araplarin artan Yahudi gocune duyduklari rahatsizligi dile getirmek uzere Londra ya gitti Ingilizlerden Yahudi gocunu ve toprak alimlarini sinirlamalarini istedi OlumuKral Faysal 8 Eylul 1933 tarihinde Bern Isvicre de Kalp krizinden oldu Oldugunde 48 yasindaydi Olumunun ardindan tahta tek oglu I Gazi gecti Irak ta hukum suren Hasim Hanedani olumunun ardindan torunu II Faysal a kadar devam edecek ardindan 1958 Irak Darbesi ile beraber son bulacaktir Ayrica BakinizArap Isyani Huseyin bin Ali Mekke emiri Hasimogullari Thomas Edward Lawrence I Abdullah Arap milliyetciligi Pan Arabizm Irak KralligiI FaysalHasim HanedaniDogumu 20 Mayis 1883 Olumu 8 Eylul 1933Resmi unvanlarYeni olusum Arap Isyani Suriye krali 8 Mart 1920 24 Temmuz 1920 Monarsi kaldirildi Suriye Devlet Baskani Suphi BereketYeni olusum Kahire Konferansi Irak krali 23 Agustos 1921 8 Eylul 1933 Sonra gelen I GaziKaynakcaOzel Faysal I rulers org 8 Subat 2002 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 a b Fayṣal I britannica com 5 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2020 Sibel Yazici 2018 Osmanli Meclis i Mebusani ve Faaliyetleri 1914 1918 PDF Doktora Afyon Kocatepe Universitesi Sosyal Bilimler Enstutusu Tarih Anabilim Dali s 25 16 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Mart 2021 Lawrence Thomas E 1997 Bilgeligin Yedi Sutunu s 76 Allawi Ali Faisal I of Iraq ss 339 340 Masalha N Ekim 1991 Faisal s Pan Arabism 1921 33 Middle Eastern Studies 27 ss 679 693 a b Karsh Efraim amp Karsh 1999 The Empires of the Sand Col Imparatorluklari Cambridge Harvard University Press s 196 Masalha N Ekim 1991 Faisal s Pan Arabism 1921 33 Middle Eastern Studies 27 s 690 Masalha N Ekim 1991 Faisal s Pan Arabism 1921 33 Middle Eastern Studies 27 s 682 Time 28 Agustos 1933