Teos Hipsistos (Grekçe: Θεος ὕψιστος "") Zeus'a işaret edebileceği gibi, aynı zamanda Yahudi ya da Hristiyan tanrısı anlamına da gelebileceği için müphem olan en yüce tanrı anlamına gelen Yunanca söz öbeği.
Kavramla ilgili etraflı araştırmalar yürüten Stephen Mitchell, bu söz öbeğinin geçtiği toplam 300 farklı yazıtı topladı. İthaf yazıtları olan bu yazıtlar Anadolu'da, özellikle de Pontus, Likya ve Frigya'dan gelmekteydiler. MS. 2. ile MS 4. yüzyılın başına tarihlenen bu yazıtlara dayanarak Mitchell, kilise babalarının metinlerinde ve bu yazıtlarda da geçen Hipsistarilerin Yahudi ve pagan unsurların karıştırıldığı tek tip ve yaygın bir kültü ifade ettiği tezini geliştirdi. Mitchell ayrıca arkeolojik buluntu ve Salamisli Epifanios'un yazdıklarından yola çıkarak Hipsistarilerin kendilerine özgü ibadethaneleri olduğu sonucuna varmaktadır. Bu grup şabatı tanımakta ve uygulamakta, belirli beslenme yasalarına uymakla Yahudilik ile somut benzerlikler taşımaktaydı. Mitchell'e göre Hipsistariler arasında, diğer yazıtlarda ve Elçilerin İşleri'nde sözü edilen Tanrı'dan korkanlar grubunun üyeleri de bulunmaktaydı.
Mitchell'in bu iddialarını takiben, onun görüşlerinin çoğunlukla reddedildiği bir bilimsel tartışma ortaya çıktı. Buna göre Teos Hipsistos yazıtlarının çeşitli ve tamamen farklı dini grupların yazıtları da olabilirlerdi. Çeşitli araştırmacılar, Teos Hipsistos adında belirli bir tanrı için birleşik bir kült olmadığını, ancak bu ad altında farklı tanrılara tapınıldığını vurgulamıştır. Yahudiler tarafından Yahweh teos hipsistos iken, paganlar için Zeus teos hipsistostur. Hristiyanlar da ender de olsa tanrıları için bu ismi kullanmışlardır.
Birincil kaynaklar
- Epifanios, haer. 80,1,2–2,4
- Nenizili Gregorios, or 18,5
- Nissalı Gregor, Eun. 38
- İskenderiyeli Cyrill, ador. III
Literatür
- Carsten Colpe, Andreas Löw: Hypsistos (Theos). In: Reallexikon für Antike und Christentum. Band 16, Anton Hiersemann, Stuttgart 1993, S. 1036–1056.
- Stephen Mitchell: The Cult of Theos Hypsistos between Pagans, Jews, and Christians. In: Polymnia Athanassiadi, Michael Frede (Hrsg.): Pagan Monotheism in Late Antiquity. Clarendon Press, Oxford 1999, S. 81–148.
- Markus Stein: Die Verehrung des Theos Hypsistos: ein allumfassender pagan-jüdischer Synkretismus? In: Epigraphica Anatolica. Band 33, 2001, S. 119–125.
- Stephen Mitchell: Further thoughts on the cult of Theos Hypsistos. In: Stephen Mitchell, Peter Van Nuffelen (Hrsg.): One God. Pagan monotheism in the Roman Empire. Cambridge University Press, Cambridge 2010, S. 167–208.
- Fritz Graf: Hypsistos. In: Der Neue Pauly (DNP). Band 5, Metzler, Stuttgart 1998, ISBN 3-476-01475-4, Sp. 821–823.
Kaynakça
- ^ Markus Stein: Die Verehrung des Theos Hypsistos: ein allumfassender pagan-jüdischer Synkretismus? In: Epigraphica Anatolica. Band 33, 2001, S. 119–125.
- ^ Kurze Übersicht bei : A New Document for Theos Hypsistos. In: . Band 212, 2019, S. 158–160, hier S. 158.
- ^ Markus Stein: Die Verehrung des Theos Hypsistos: ein allumfassender pagan-jüdischer Synkretismus? In: Epigraphica Anatolica. Band 33, 2001, S. 119–125, hier S. 124.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Teos Hipsistos Grekce 8eos ὕpsistos Zeus a isaret edebilecegi gibi ayni zamanda Yahudi ya da Hristiyan tanrisi anlamina da gelebilecegi icin muphem olan en yuce tanri anlamina gelen Yunanca soz obegi Kavramla ilgili etrafli arastirmalar yuruten Stephen Mitchell bu soz obeginin gectigi toplam 300 farkli yaziti topladi Ithaf yazitlari olan bu yazitlar Anadolu da ozellikle de Pontus Likya ve Frigya dan gelmekteydiler MS 2 ile MS 4 yuzyilin basina tarihlenen bu yazitlara dayanarak Mitchell kilise babalarinin metinlerinde ve bu yazitlarda da gecen Hipsistarilerin Yahudi ve pagan unsurlarin karistirildigi tek tip ve yaygin bir kultu ifade ettigi tezini gelistirdi Mitchell ayrica arkeolojik buluntu ve Salamisli Epifanios un yazdiklarindan yola cikarak Hipsistarilerin kendilerine ozgu ibadethaneleri oldugu sonucuna varmaktadir Bu grup sabati tanimakta ve uygulamakta belirli beslenme yasalarina uymakla Yahudilik ile somut benzerlikler tasimaktaydi Mitchell e gore Hipsistariler arasinda diger yazitlarda ve Elcilerin Isleri nde sozu edilen Tanri dan korkanlar grubunun uyeleri de bulunmaktaydi Mitchell in bu iddialarini takiben onun goruslerinin cogunlukla reddedildigi bir bilimsel tartisma ortaya cikti Buna gore Teos Hipsistos yazitlarinin cesitli ve tamamen farkli dini gruplarin yazitlari da olabilirlerdi Cesitli arastirmacilar Teos Hipsistos adinda belirli bir tanri icin birlesik bir kult olmadigini ancak bu ad altinda farkli tanrilara tapinildigini vurgulamistir Yahudiler tarafindan Yahweh teos hipsistos iken paganlar icin Zeus teos hipsistostur Hristiyanlar da ender de olsa tanrilari icin bu ismi kullanmislardir Birincil kaynaklarEpifanios haer 80 1 2 2 4 Nenizili Gregorios or 18 5 Nissali Gregor Eun 38 Iskenderiyeli Cyrill ador IIILiteraturCarsten Colpe Andreas Low Hypsistos Theos In Reallexikon fur Antike und Christentum Band 16 Anton Hiersemann Stuttgart 1993 S 1036 1056 Stephen Mitchell The Cult of Theos Hypsistos between Pagans Jews and Christians In Polymnia Athanassiadi Michael Frede Hrsg Pagan Monotheism in Late Antiquity Clarendon Press Oxford 1999 S 81 148 Markus Stein Die Verehrung des Theos Hypsistos ein allumfassender pagan judischer Synkretismus In Epigraphica Anatolica Band 33 2001 S 119 125 Stephen Mitchell Further thoughts on the cult of Theos Hypsistos In Stephen Mitchell Peter Van Nuffelen Hrsg One God Pagan monotheism in the Roman Empire Cambridge University Press Cambridge 2010 S 167 208 Fritz Graf Hypsistos In Der Neue Pauly DNP Band 5 Metzler Stuttgart 1998 ISBN 3 476 01475 4 Sp 821 823 Kaynakca Markus Stein Die Verehrung des Theos Hypsistos ein allumfassender pagan judischer Synkretismus In Epigraphica Anatolica Band 33 2001 S 119 125 Kurze Ubersicht bei A New Document for Theos Hypsistos In Band 212 2019 S 158 160 hier S 158 Markus Stein Die Verehrung des Theos Hypsistos ein allumfassender pagan judischer Synkretismus In Epigraphica Anatolica Band 33 2001 S 119 125 hier S 124