Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fikri Sönmez (d. 1938, Fatsa - ö. 4 Mayıs 1985, Amasya), Türk Marksist-Leninist siyasetçi ve Ordu'nun Fatsa ilçesinin belediye başkanlarından. Fatsa'da komünist bir yönetim kurduğu gerekçesiyle 12 Eylül Askerî Darbesi'ne giden süreçte 11 Temmuz 1980'de yapılan bir askerî operasyonla görevinden alındı ve tutuklandı. Yargılandı ve ağır hapis cezasına çarptırıldı. 4 Mayıs 1985'te cezaevinde öldü.
| Fikri Sönmez Terzi Fikri | |
|---|---|
| Fatsa Belediye Başkanı | |
| Görev süresi 14 Ekim 1979 - 11 Temmuz 1980 | |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1938 Fatsa, Ordu Türkiye |
| Ölüm | 4 Mayıs 1985 (47 yaşında) Amasya, Türkiye |
| Partisi | Devrimci Yol |
Yaşamı
1938 yılında Ordu-Fatsa'nın Kabakdağı köyünde doğdu. Gürcü kökenli Golomanidze ailesine mensuptur. Ailesinin ihtiyacı üzerine ilkokuldan sonra bir terzinin yanında çırak olarak çalışmaya başladı.
60'lı yılların ortalarında TİP'e üye oldu ve partide aktif olarak görev aldı. Dev-Genç saflarında 6. Filo'ya karşı düzenlenen gösterilere katıldı. 1970 ortalarında sol içinde ortaya çıkan yeni saflaşmalarda Mahir Çayan'ın görüşlerine katılarak THKP-C tarafında yer aldı. 1971-1972 yıllarında Mahir Çayan ve arkadaşlarının 'nden kaçışlarından sonra Karadeniz Bölgesi'ne geçmelerinde ve bu bölgedeki ilişkilerinde ve eylemlerinde onlara yardımcı olduğu gerekçesiyle 'nın diğer sanıklarıyla birlikte 2 yıl kadar tutuklu olarak yargılandı ve tahliye oldu. Giresun, Ordu, Samsun bölgelerinde aktif faaliyet yürüttüğü sırada Devrimci Yol militanıydı.
Belediye Başkanlığı
1978 yılından itibaren sol gruplar Fatsa'da etkinliklerini artırdı.[] 1979 yılında Belediye Başkanı 'nun vefatı nedeniyle yapılan ara seçimde Sönmez, bağımsız belediye başkan adayı oldu ve 14 Ekim 1979'da seçimi kazandı. Seçildikten sonra Fatsa'yı özelliklerine göre 11 bölgeye ayırarak halk komitelerini oluşturdu ve iki ayda bir halk toplantıları düzenledi. Bu komitelerin üyeleri bu toplantılarda belediye çalışmalarını denetler, gerekirse komite üyelerini görevlerinden alırlardı.[]
Komitelerde belediye faaliyetlerinden başka içki, kumar sorunları, kadına şiddet gibi diğer konular da ele alınmaya başlandı ve bu sorunların geriletilmesinde önemli mesafe kat edildi. Bu komitelerin gerçekleştirdiği önemli çalışmalardan biri de "Çamura Son" kampanyası idi. Bu ve benzeri projelerle bölge halkı belediye çalışmalarına ortak edildi. Kampanyanın ardından bir de düzenlendi. İlçe kısa bir süre içinde sosyalist solun simgesi olurken sağcı basın organları, politikacılar, emniyet ve askerler tarafından da eleştirilere hedef oldu. 16 Haziran 1980 günü yapılan Sıkıyönetim Koordinasyon Toplantısı'nda Emniyet Genel Müdürü Turan Güneş, "Ordu ilimizde ise Fatsa ve Aybastı ilçeleri dikkate değer gelişmelere sahne olmaktadır. Özellikle Devrimci Yol fraksiyonunun mahalli idare ve yöneticilerden de gördüğü destek ve anlayışla bir vatan oluşturmada hayli mesafe katedildiği görülmektedir. Derlenen bilgilerden, Fatsa'da, yansıda görüldüğü üzere bir illegal örgütlenmenin varlığı ve etkin olduğu intibaı alınmaktadır." dedi.
8 Temmuz 1980 günü Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, kuvvet komutanları ve Jandarma Genel Komutanı, Çorum ve Fatsa'da olanlar hakkında bilgi almak için Karadeniz'de incelemeye çıktı. Önce Çorum'a giden komutanlar, daha sonra Amasya, Samsun ve Ordu'ya gitti. Samsun'dan Ordu'ya helikopterle gidecekken Samsun Valisi, "Fatsa üzerinden geçerken teröristlerin kendilerine ateş açabileceklerini, bu sebeple yüksekten uçmalarını" söyleyerek komutanları uyardı. 11 Temmuz 1980'de sabaha karşı 04.15'te ilçeye "Nokta Operasyonu" diye tabir edilen bir askerî operasyon düzenlendi. Operasyonu Ordu Jandarma Alay Komutanı yönetti. İlçede sokağa çıkma yasağı kondu, silah araması yapıldı. Bu harekât sırasında maskeli kişilerin ihbar ettiği 300 kişi tutuklandı. 2000 sanıklı Dev-Yol davası açıldı. Ancak çoğu beraat etti.
11 Temmuz günü gözaltına alınan Fikri Sönmez, devletin anayasal düzenini değiştirmeye yönelik suçtan dolayı Türk Ceza Kanunu'nun 146. maddesi gereğince ağır hapis cezasına çarptırıldı.
4 Mayıs 1985 günü cezaevinde geçirdiği kalp krizi sonucu öldü.
Sönmez'in çalışmaları, bir sosyalist yerel yönetim deneyimi olarak görüldü ve yerli ve yabancı birçok araştırmaya da konu oldu.
Kaynakça
- ^ Yılmaz, Hakan (14 Temmuz 2019). "Fikri Sönmez'in bilinmeyenleri". Birgün. birgun.net. 3 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023.
Fikri Sönmez, 1938 yılının yaz mevsiminde, Gürcü bir ailenin ilk erkek çocuğu olarak dünyaya gelir. Gürcüce adı ‘Golomanidzeler’ olan bir sülaleden gelen Fikri Sönmez, 7 yaşında Fatsa Dumlupınar İlkokulu’nu bitirdikten sonra, Fatsa’nın en iyi terzisi Nazım Usta’nın yanına çırak olarak girer ve kalfa olana kadar çalışır.
- ^ a b Suavi Aydın, Yüksel Taşkın (2014). 1960'tan Günümüze Türkiye Tarihi (2014 bas.). İstanbul: İletişim Yayınları. s. 310. ISBN .
- ^ Kerem Çalışkan, (Radikal). "Reference 7 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". Radikal (gazete)
- ^ . 9 Nisan 2019. 26 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2022.
Dış bağlantılar
Fikri Sönmez hakkında daha fazla bilgi edinin | |
 | Vikisöz'de alıntılar |
- Biyografi 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Fikri Sönmez hayatı ve hakkında söylenenler 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TMMOB Pertev Aksakal'ın "Bir Yerel Yönetim Anlayışı" adlı yazısı. 23 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Fikri Sonmez d 1938 Fatsa o 4 Mayis 1985 Amasya Turk Marksist Leninist siyasetci ve Ordu nun Fatsa ilcesinin belediye baskanlarindan Fatsa da komunist bir yonetim kurdugu gerekcesiyle 12 Eylul Askeri Darbesi ne giden surecte 11 Temmuz 1980 de yapilan bir askeri operasyonla gorevinden alindi ve tutuklandi Yargilandi ve agir hapis cezasina carptirildi 4 Mayis 1985 te cezaevinde oldu Fikri Sonmez Terzi FikriFatsa Belediye BaskaniGorev suresi 14 Ekim 1979 11 Temmuz 1980Yerine geldigiYerine gelenKisisel bilgilerDogum 1938 Fatsa Ordu TurkiyeOlum 4 Mayis 1985 47 yasinda Amasya TurkiyePartisi Devrimci YolYasami1938 yilinda Ordu Fatsa nin Kabakdagi koyunde dogdu Gurcu kokenli Golomanidze ailesine mensuptur Ailesinin ihtiyaci uzerine ilkokuldan sonra bir terzinin yaninda cirak olarak calismaya basladi 60 li yillarin ortalarinda TIP e uye oldu ve partide aktif olarak gorev aldi Dev Genc saflarinda 6 Filo ya karsi duzenlenen gosterilere katildi 1970 ortalarinda sol icinde ortaya cikan yeni saflasmalarda Mahir Cayan in goruslerine katilarak THKP C tarafinda yer aldi 1971 1972 yillarinda Mahir Cayan ve arkadaslarinin nden kacislarindan sonra Karadeniz Bolgesi ne gecmelerinde ve bu bolgedeki iliskilerinde ve eylemlerinde onlara yardimci oldugu gerekcesiyle nin diger saniklariyla birlikte 2 yil kadar tutuklu olarak yargilandi ve tahliye oldu Giresun Ordu Samsun bolgelerinde aktif faaliyet yuruttugu sirada Devrimci Yol militaniydi Belediye Baskanligi1978 yilindan itibaren sol gruplar Fatsa da etkinliklerini artirdi kaynak belirtilmeli 1979 yilinda Belediye Baskani nun vefati nedeniyle yapilan ara secimde Sonmez bagimsiz belediye baskan adayi oldu ve 14 Ekim 1979 da secimi kazandi Secildikten sonra Fatsa yi ozelliklerine gore 11 bolgeye ayirarak halk komitelerini olusturdu ve iki ayda bir halk toplantilari duzenledi Bu komitelerin uyeleri bu toplantilarda belediye calismalarini denetler gerekirse komite uyelerini gorevlerinden alirlardi kaynak belirtilmeli Komitelerde belediye faaliyetlerinden baska icki kumar sorunlari kadina siddet gibi diger konular da ele alinmaya baslandi ve bu sorunlarin geriletilmesinde onemli mesafe kat edildi Bu komitelerin gerceklestirdigi onemli calismalardan biri de Camura Son kampanyasi idi Bu ve benzeri projelerle bolge halki belediye calismalarina ortak edildi Kampanyanin ardindan bir de duzenlendi Ilce kisa bir sure icinde sosyalist solun simgesi olurken sagci basin organlari politikacilar emniyet ve askerler tarafindan da elestirilere hedef oldu 16 Haziran 1980 gunu yapilan Sikiyonetim Koordinasyon Toplantisi nda Emniyet Genel Muduru Turan Gunes Ordu ilimizde ise Fatsa ve Aybasti ilceleri dikkate deger gelismelere sahne olmaktadir Ozellikle Devrimci Yol fraksiyonunun mahalli idare ve yoneticilerden de gordugu destek ve anlayisla bir vatan olusturmada hayli mesafe katedildigi gorulmektedir Derlenen bilgilerden Fatsa da yansida goruldugu uzere bir illegal orgutlenmenin varligi ve etkin oldugu intibai alinmaktadir dedi 8 Temmuz 1980 gunu Genelkurmay Baskani Orgeneral Kenan Evren kuvvet komutanlari ve Jandarma Genel Komutani Corum ve Fatsa da olanlar hakkinda bilgi almak icin Karadeniz de incelemeye cikti Once Corum a giden komutanlar daha sonra Amasya Samsun ve Ordu ya gitti Samsun dan Ordu ya helikopterle gidecekken Samsun Valisi Fatsa uzerinden gecerken teroristlerin kendilerine ates acabileceklerini bu sebeple yuksekten ucmalarini soyleyerek komutanlari uyardi 11 Temmuz 1980 de sabaha karsi 04 15 te ilceye Nokta Operasyonu diye tabir edilen bir askeri operasyon duzenlendi Operasyonu Ordu Jandarma Alay Komutani yonetti Ilcede sokaga cikma yasagi kondu silah aramasi yapildi Bu harekat sirasinda maskeli kisilerin ihbar ettigi 300 kisi tutuklandi 2000 sanikli Dev Yol davasi acildi Ancak cogu beraat etti 11 Temmuz gunu gozaltina alinan Fikri Sonmez devletin anayasal duzenini degistirmeye yonelik suctan dolayi Turk Ceza Kanunu nun 146 maddesi geregince agir hapis cezasina carptirildi 4 Mayis 1985 gunu cezaevinde gecirdigi kalp krizi sonucu oldu Sonmez in calismalari bir sosyalist yerel yonetim deneyimi olarak goruldu ve yerli ve yabanci bircok arastirmaya da konu oldu Kaynakca Yilmaz Hakan 14 Temmuz 2019 Fikri Sonmez in bilinmeyenleri Birgun birgun net 3 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Mayis 2023 Fikri Sonmez 1938 yilinin yaz mevsiminde Gurcu bir ailenin ilk erkek cocugu olarak dunyaya gelir Gurcuce adi Golomanidzeler olan bir sulaleden gelen Fikri Sonmez 7 yasinda Fatsa Dumlupinar Ilkokulu nu bitirdikten sonra Fatsa nin en iyi terzisi Nazim Usta nin yanina cirak olarak girer ve kalfa olana kadar calisir a b Suavi Aydin Yuksel Taskin 2014 1960 tan Gunumuze Turkiye Tarihi 2014 bas Istanbul Iletisim Yayinlari s 310 ISBN 978 975 05 1462 3 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Kerem Caliskan Radikal Reference 7 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Radikal gazete 9 Nisan 2019 26 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2022 Dis baglantilarVikipedi nin kardes projelerinden Fikri Sonmez hakkinda daha fazla bilgi edininVikisoz de alintilarBiyografi 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fikri Sonmez hayati ve hakkinda soylenenler 27 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde TMMOB Pertev Aksakal in Bir Yerel Yonetim Anlayisi adli yazisi 23 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde