Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve karşı savunmasız olan kullanılmıştır. (Aralık 2023) () |
Tiran Adası (Arapça: جزيرة تيران; Cezire Tiran) veya (Yunanca: Ἰωτάβη; Iotabi), Tiran Boğazı'nda Suudi Arabistan'ın kontrolünde olan ve herhangi bir yerleşimin olmadığı bir adadır. Ada Sanafir Adası'nın hemen yanında yer almaktadır. Adanın yüzölçümü 88 km²'dir.
| Tiran Adası جزيرة تيران | |
|---|---|
 | |
 | |
| Coğrafya | |
 | |
  Tiran Adası جزيرة تيران | |
| Bölge | Orta Doğu |
| Denizi | Kızıldeniz |
| Yüzölçümü | 33 km2 |
| Siyasi | |
| Ülke |  Suudi Arabistan |
9 Nisan 2016 tarihinde Mısır tarafından bir sınır anlaşması ile Tiran ve Sanafir adalarını Suudi Arabistan'a devredilmesine karar verildi. Ancak anlaşmanın Temsilciler Meclisi'nde onaylanması gerekiyordu ve Mısır yargısı tarafından da iptal edildi.
Tarih
Antik Tarih-Iotabi
Tiran, Prokopius'un bölgede nakliye için önemli bir geçiş ücreti istasyonu olan Iotabi (Yunanca : Ἰωτάβη ) adını verdiği ada olabilir, ancak Akabe Körfezi'ndeki diğer adalar alternatif tanımlamalar olarak önerilmiştir. 473 yılında Amorkesos adlı bir Sarazen adayı ele geçirdi ve gelirlerine el koydu, ancak Bizans İmparatorluğu 25 yıl sonra adayı geri aldı ve Hindistan'a ihraç edilen mallara ilişkin vergilerin ödenmesine bağlı olarak sakinlerine özerklik verdi. 534 civarında Bizanslılar, Gazzeli Choricius'un kutsal olmayan bir ırk olarak adlandırdığı ve bazı bilim adamlarının vergi ödemeyi reddeden Yahudi sakinler olduğunu düşündüğü bir gruptan onu tekrar geri almak zorunda kaldı.
Iotabi ile ilgili olarak bahsedilen en eski ve en geç tarihler, adanın piskoposlarının kilise konseylerine katılımıyla ilgili olarak verilmektedir: 451 yılında Kadıköy Konsili'nde Macarius kanunlarında piskoposluğun Roma eyaletine ait olduğu listelenmiştir.
İslami Devirler
İslami fetihlerle ilgili kayıtlarda Iotape'den bahsedilmiyor, bu da o zamana kadar adada kimsenin yaşamadığını gösteriyor.
1954-2022 arası dönem
1954 yılında Suudi Arabistan tarafından Mısır’a verilen adalar, 1967 yılındaki Altı Gün Savaşı sırasında İsrail tarafından işgal edilse de 1979 Camp David Antlaşması sonrasında 1982 tarihinde adadan çekildi.Çok uluslu Kuvvetler ve Gözlemciler’in resmi internet sitesine göre, Sina’da Birleşmiş Milletler’e bağlı barış gücü konuşlandırmak için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi onayının alınamaması sebebiyle, anlaşmanın tarafları 1981’de BM Barış Gücü’ne alternatif olarak çok uluslu bir kuvvet kurulmasına yönelik bir protokolü müzakere etti.
Söz konusu güçlerin Mısır, İsrail ve uluslararası temas noktalarında genel merkezi ve idari ofisleri bulunuyor ayrıca hazırlanan protokolde kuvvetlerin “Tiran Boğazı boyunca deniz seyrüsefer özgürlüğünü” sağlamaya 8 No’lu madde de bulunuyor. Askeri düzeyde ise, 13 ülke, kuvvetlerin çalışmaları kapsamındaki misyonlarına birlikleriyle katılıyor. Bu 13 ülke arasında Avustralya, Kanada, Kolombiya, Çekya, Fiji, Fransa, İtalya, Japonya, Yeni Zelanda, Norveç, Birleşik Krallık, ABD ve Uruguay yer alıyor.
Mısır Yüksek İdare Mahkemesi 2017 başında aldığı karar ile Suudi Arabistan ile yapılan antlaşmanın geçersiz olduğuna ve söz konusu adaların Mısır toprağı olduğuna ve herhangi bir nedenle başka ülkeye devredilemeyeceğine hükmetmiştir.
ABD Başkanı Joe Biden, 16 Temmuz 2022 tarihinde Suudi Arabistan’daki yetkililerle birlikte “ABD kuvvetleri de dahil olmak üzere uluslararası barışı koruma güçlerinin Tiran ve Sanafir adalarından çekilmesini” gerektiren bir anlaşmaya varıldığını duyurdu.
Uluslararası güçlerin merkezi Roma’da bulunuyordu. Kuvvetlerin komutanı ve üyeleri Sina’da bulunurken, kuvvetlerin Genel Müdürü ve diğer yetkililerin temsilcileri Kahire ve Tel Aviv’de bulunuyordu. 2020 Kasım ayında, bir helikopterin Tiran Adası’nda düşmesi sonucu 6 ABD askerinin yanı sıra Fransa ve Çek Cumhuriyeti’nden iki asker hayatını kaybetti.
Nüfus
Eskiden
Procopius'un 6. yüzyıla kadar Iotabi adasında özerk bir Yahudi topluluğuna değinmesi, Süveyş krizi sırasında ve Altı Gün Savaşı sırasında ve hemen sonrasında İsrail'in propagandalarında yer almıştı.
Günümüz
Adada şuan kimse yaşamıyor.
Kaynakça
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2016.
- ^ "Egypt islands' transfer to Saudi quashed". BBC News. 21 Haziran 2016. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Temmuz 2016.
- ^ a b c https://books.google.com.tr/books?id=-6qizCbfLh0C&dq=Iotabe&pg=PA162&redir_esc=y[]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^
- ^ "Mısır'da mahkeme adaları vermedi". ntv.com.tr. 17 Ocak 2017. 18 Ocak 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ocak 2017.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2023.
- ^ Howard Grief, Uluslararası Hukuka Göre İsrail'in Hukuki Temeli ve Sınırları : İsrail Toprakları Üzerindeki Yahudi Egemenliği Üzerine Bir İnceleme,Mazo Yayınları,2008
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Tiran Adası ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Observation Post 3-11, Tiran Island 16 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., GlobalSecurity.org
- BirdLife Factsheet - Tiran Island 23 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tiran Island14 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Tourist info
 | Ada ya da takımada ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede yeterince bilgilendirici olmayan ve baglanti olumune karsi savunmasiz olan yalin URL ler kullanilmistir Maddenin dogrulanabilir kalmasini ve maddede tutarli bir kaynak biciminin surdurulebilmesini saglamak adina lutfen bunlari tamamlayin Aralik 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Tiran Adasi Arapca جزيرة تيران Cezire Tiran veya Yunanca Ἰwtabh Iotabi Tiran Bogazi nda Suudi Arabistan in kontrolunde olan ve herhangi bir yerlesimin olmadigi bir adadir Ada Sanafir Adasi nin hemen yaninda yer almaktadir Adanin yuzolcumu 88 km dir Tiran Adasi جزيرة تيران CografyaSanafir ve Tiran adalarinin konumuSanafir ve Tiran adalarinin konumuTiran Adasi جزيرة تيران Tiran Adasi nin Suudi Arabistan daki konumuBolgeOrta DoguDeniziKizildenizYuzolcumu amp 0000000000000033 000000 33 km2SiyasiUlke Suudi Arabistan 9 Nisan 2016 tarihinde Misir tarafindan bir sinir anlasmasi ile Tiran ve Sanafir adalarini Suudi Arabistan a devredilmesine karar verildi Ancak anlasmanin Temsilciler Meclisi nde onaylanmasi gerekiyordu ve Misir yargisi tarafindan da iptal edildi TarihAntik Tarih Iotabi Tiran Prokopius un bolgede nakliye icin onemli bir gecis ucreti istasyonu olan Iotabi Yunanca Ἰwtabh adini verdigi ada olabilir ancak Akabe Korfezi ndeki diger adalar alternatif tanimlamalar olarak onerilmistir 473 yilinda Amorkesos adli bir Sarazen adayi ele gecirdi ve gelirlerine el koydu ancak Bizans Imparatorlugu 25 yil sonra adayi geri aldi ve Hindistan a ihrac edilen mallara iliskin vergilerin odenmesine bagli olarak sakinlerine ozerklik verdi 534 civarinda Bizanslilar Gazzeli Choricius un kutsal olmayan bir irk olarak adlandirdigi ve bazi bilim adamlarinin vergi odemeyi reddeden Yahudi sakinler oldugunu dusundugu bir gruptan onu tekrar geri almak zorunda kaldi Iotabi ile ilgili olarak bahsedilen en eski ve en gec tarihler adanin piskoposlarinin kilise konseylerine katilimiyla ilgili olarak verilmektedir 451 yilinda Kadikoy Konsili nde Macarius kanunlarinda piskoposlugun Roma eyaletine ait oldugu listelenmistir Islami Devirler Islami fetihlerle ilgili kayitlarda Iotape den bahsedilmiyor bu da o zamana kadar adada kimsenin yasamadigini gosteriyor 1954 2022 arasi donem 1954 yilinda Suudi Arabistan tarafindan Misir a verilen adalar 1967 yilindaki Alti Gun Savasi sirasinda Israil tarafindan isgal edilse de 1979 Camp David Antlasmasi sonrasinda 1982 tarihinde adadan cekildi Cok uluslu Kuvvetler ve Gozlemciler in resmi internet sitesine gore Sina da Birlesmis Milletler e bagli baris gucu konuslandirmak icin Birlesmis Milletler Guvenlik Konseyi onayinin alinamamasi sebebiyle anlasmanin taraflari 1981 de BM Baris Gucu ne alternatif olarak cok uluslu bir kuvvet kurulmasina yonelik bir protokolu muzakere etti Soz konusu guclerin Misir Israil ve uluslararasi temas noktalarinda genel merkezi ve idari ofisleri bulunuyor ayrica hazirlanan protokolde kuvvetlerin Tiran Bogazi boyunca deniz seyrusefer ozgurlugunu saglamaya 8 No lu madde de bulunuyor Askeri duzeyde ise 13 ulke kuvvetlerin calismalari kapsamindaki misyonlarina birlikleriyle katiliyor Bu 13 ulke arasinda Avustralya Kanada Kolombiya Cekya Fiji Fransa Italya Japonya Yeni Zelanda Norvec Birlesik Krallik ABD ve Uruguay yer aliyor Misir Yuksek Idare Mahkemesi 2017 basinda aldigi karar ile Suudi Arabistan ile yapilan antlasmanin gecersiz olduguna ve soz konusu adalarin Misir topragi olduguna ve herhangi bir nedenle baska ulkeye devredilemeyecegine hukmetmistir ABD Baskani Joe Biden 16 Temmuz 2022 tarihinde Suudi Arabistan daki yetkililerle birlikte ABD kuvvetleri de dahil olmak uzere uluslararasi barisi koruma guclerinin Tiran ve Sanafir adalarindan cekilmesini gerektiren bir anlasmaya varildigini duyurdu Uluslararasi guclerin merkezi Roma da bulunuyordu Kuvvetlerin komutani ve uyeleri Sina da bulunurken kuvvetlerin Genel Muduru ve diger yetkililerin temsilcileri Kahire ve Tel Aviv de bulunuyordu 2020 Kasim ayinda bir helikopterin Tiran Adasi nda dusmesi sonucu 6 ABD askerinin yani sira Fransa ve Cek Cumhuriyeti nden iki asker hayatini kaybetti NufusEskiden Procopius un 6 yuzyila kadar Iotabi adasinda ozerk bir Yahudi topluluguna deginmesi Suveys krizi sirasinda ve Alti Gun Savasi sirasinda ve hemen sonrasinda Israil in propagandalarinda yer almisti Gunumuz Adada suan kimse yasamiyor KaynakcaKaynakca Arsivlenmis kopya 9 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2016 Egypt islands transfer to Saudi quashed BBC News 21 Haziran 2016 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Temmuz 2016 a b c https books google com tr books id 6qizCbfLh0C amp dq Iotabe amp pg PA162 amp redir esc y olu kirik baglanti Arsivlenmis kopya 4 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Misir da mahkeme adalari vermedi ntv com tr 17 Ocak 2017 18 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Ocak 2017 Arsivlenmis kopya 4 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2023 Howard Grief Uluslararasi Hukuka Gore Israil in Hukuki Temeli ve Sinirlari Israil Topraklari Uzerindeki Yahudi Egemenligi Uzerine Bir Inceleme Mazo Yayinlari 2008Dis baglantilarWikimedia Commons ta Tiran Adasi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Observation Post 3 11 Tiran Island 16 Haziran 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde GlobalSecurity org BirdLife Factsheet Tiran Island 23 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tiran Island14 Agustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tourist infoAda ya da takimada ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz