Trabluslu Leon (Yunanca: Grekçe: Λέων ὸ Τριπολίτης), Arapça Rashīq al-Wardāmī (Arapça: رشيق الوردامي) ve Ghulām Zurāfa (Arapça: غلام زرافة) olarak bilinir, Müslümanlığa dönmüş Yunan ve erken 10. yüzyılda Abbasi filo komutanıdır. En önemli eylemi Bizans İmparatorluğu'nun ikinci şehri Selanik'in 904 yılında talan edilmesidir.
Trabluslu Leon | |
---|---|
Madrid Skilicis'den 904 yılında Selanik'in yağmalanması | |
Ölüm | 921/2 sonrası |
Hizmet yılları | 904 öncesi - 921/2 sonrası |
Rütbesi | Amiral |
Komutası | Trablus valisi, Tarsus vali yardımcısı |
Çatışma/savaşları | Arap-Bizans savaşları: Selanik'in Yağmalanması |
Hayatı
Denizci Kibirreoton Theması'nın başkenti olan Attaleia'da veya yakınında doğduğu ve bir Arap baskında yakalanıp, Trablus'a getirildiği dışında, Leon'un erken yaşamıyla ilgili hiçbir şey bilinmemektedir. Esaret altında, İslâm dinini kabul etmiş ve denizci ve komutan olarak hizmet etmeye başlamıştır. Arapça kaynaklarda Lāwī Abū'l-Ḥāriṭ olarak isimlendirilir ve muhtemelen ilk müslüman efendisinin adını yansıtan Ghulām Zurāfa, "Zurafa'nın hizmetkârı" lakabı verilmiştir. Rashīq al-Wardāmī olarak da bilinir. Aleksandr Vasilyev, ikinci Arapça adında bulunan Wardāmī öğesini, Leon'un bir Merdei olduğu anlamına geldiği şeklinde yorumlar.
Leon'un Müslüman filosundaki kariyerinin başlangıç döneminin detayları bilinmemektedir, ancak hızla yükseldiği görülüyor: onunla şahsen tanışmış tarihçi El-Mesûdî, zamanının en iyi gezginlerinden biri olarak görür. Arapça kaynaklarda, komutan (qā'id) veya amiral (amīr al-baḥr) genel unvanları, yanı sıra Trablus valisi (ṣāḥib) ve Tarsus vali yardımcısı (nāib) olarak yer alır. Her iki kent 9. yüzyılın sonlarında önemli Müslüman deniz merkezleriydi ve Bizans İmparatorluğuna yakınlıklarından dolayı, Müslüman deniz akınları için hazırlık alanları olarak işlev görüyorlardı.
Bir diğer İslam dinine dönmüş Yunan olan Tarsuslu Damyanah ile beraber, Leon 904 başlarında Mısır’ı Tolunoğulları'dan alıp Abbâsî kontrolüne geri alan seferine katıldı. Leon ve Damyanah, ertesi on yıl Bizans İmparatorluğu'na yaptıkları saldırılarda sık sık işbirliği yaptılar. 904 yazında, Leon, ilk hedefi Konstantinopolis'in kendisi olduğu bildirilen Suriye ve Mısır filolarından 54 gemilik büyük bir Abbâsî deniz seferinin başındaydı. Arap filosu Çanakkale Boğazı'na girip Abidos'u yağmaladılar, çünkü droungarios Eugatios Argyros komutasındaki Bizans donanması onlarla yüzleşmek konusunda isteksizdi. İmparator VI. Leon, Argyros yerine daha etkili Himerios'u atadı, ancak Trabluslu Leon Bizans'ı geride bıraktı, batıya geri döndü ve 31 Temmuz 904'teki üç günlük kuşatmadan sonra talan edeceği İmparatorluğun ikinci şehri Selanik'e doğru yola çıktı. Şehrin yağmalanması, Müslüman filosuna muazzam bir ganimet getirdi ve kentin kuşatılması ve düşmesinin anlatan ana kaynağı yazan ve aynı zamanda olaya tanıklık eden İoannis Kaminiatis de dahil olmak üzere köle olarak satılan birçok esir alındı. Selanik’i Attaleia’yla karıştıran Arap kaynakları, Leon’un Attaleia’yı yağmaladığını yanlışlıkla yazar.
Leon'un, Himerios tarafından Aziz Tomas günü (6 Ekim, muhtemelen 906 yılı) mağlup edilen Arap filosunun başında olup olmadığı bilinmemektedir, ancak Tarsuslu Damyanah ile birlikte, Nisan 912'de Sakız Adası açıklarında Himerios'a karşı kesin bir zafer kazanan Arap filosunun komutasındaydı, Girit Emirliği’ni fethetmek için başarısız bir girişimden geri döndü. Sonunda, 921/2'de, patrikios ve droungarios komutasındaki imparatorluk donanması, Leon'un filosunu Limni açıklarında mağlup etti. Arap filosunun çoğu yok edildi ve Leon da zar zor kaçtı. Bu olaydan sonra kaynaklardan kaybolmuştur.
Kaynakça
- Özel
- ^ Vasiliev 1968, s. 163.
- ^ a b c Khoury Odetallah 1995, s. 98.
- ^ Vasiliev 1968, s. 163 (not 2).
- ^ a b c d e f PmbZ, Leon (von Tripolis) bzw. Tripolites (#24397).
- ^ Khoury Odetallah 1995, ss. 98-99.
- ^ Khoury Odetallah 1995, ss. 97-98.
- ^ Rosenthal 1985, s. 151.
- ^ Tougher 1997, ss. 186-188.
- ^ Khoury Odetallah 1995, ss. 98ff..
- ^ Khoury Odetallah 1995, s. 100.
- ^ Tougher 1997, s. 191.
- ^ a b Kajdan 1991, s. 1216.
- ^ Tougher 1997, s. 192.
- ^ Wortley 2010, s. 211.
- Genel
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). "The Oxford Dictionary of Byzantium". The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. s. 1216. ISBN .
- Khoury Odetallah, Rashad (1995). "Leo Tripolites - Ghulām Zurāfa and the Sack of Thessaloniki in 904". Byzantinoslavica. 56 (1). ss. 97-102. ISSN 0007-7712.
- Lilie, Ralph-Johannes; Ludwig, Claudia; Pratsch, Thomas; Zielke, Beate (2013). Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online. Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften. Nach Vorarbeiten F. Winkelmanns erstellt (Almanca). Berlin ve Boston: De Gruyter.
- Rosenthal, Franz, (Ed.) (1985). The History of al-Ṭabarī, Volume 38: The Return of the Caliphate to Baghdad: The Caliphates of al-Muʿtaḍid, al-Muktafī and al-Muqtadir, A.D. 892–915/A.H. 279–302. SUNY series in Near Eastern studies. (İngilizce). Albany, New York: State University of New York Press. ISBN .
- Tougher, Shaun (1997). The Reign of Leo VI (886-912): Politics and People. Leiden, The Netherlands: Brill. ISBN . 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ocak 2019.
- Vasiliev, Alexander A. (1968). Byzance et les Arabes, Tome II: Les relations politiques de Byzance et des Arabes à l'époque de la dynastie macédonienne (les empereurs Basile I, Léon le Sage et Constantin VII Porphyrogénète) 867-959 (253-348). Première partie: Les relations politiques de Byzance et des Arabes à l'époque de la dynastie macédonienne. Première période, de 867 à 959. Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae (Fransızca). Fransızca edisyon: , Marius Canard. Brüksel: Fondation Byzantine. OCLC 1070617015.
- Wortley, John, (Ed.) (2010). John Skylitzes: A Synopsis of Byzantine History, 811-1057 [İoannis Skilicis: Bizans Tarihinin Bir Özeti, 811-1057] (İngilizce). Cambridge: Cambridge University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trabluslu Leon Yunanca Grekce Lewn ὸ Tripoliths Arapca Rashiq al Wardami Arapca رشيق الوردامي ve Ghulam Zurafa Arapca غلام زرافة olarak bilinir Muslumanliga donmus Yunan ve erken 10 yuzyilda Abbasi filo komutanidir En onemli eylemi Bizans Imparatorlugu nun ikinci sehri Selanik in 904 yilinda talan edilmesidir Trabluslu LeonMadrid Skilicis den 904 yilinda Selanik in yagmalanmasiOlum921 2 sonrasiHizmet yillari904 oncesi 921 2 sonrasiRutbesiAmiralKomutasiTrablus valisi Tarsus vali yardimcisiCatisma savaslariArap Bizans savaslari Selanik in YagmalanmasiHayatiDenizci Kibirreoton Themasi nin baskenti olan Attaleia da veya yakininda dogdugu ve bir Arap baskinda yakalanip Trablus a getirildigi disinda Leon un erken yasamiyla ilgili hicbir sey bilinmemektedir Esaret altinda Islam dinini kabul etmis ve denizci ve komutan olarak hizmet etmeye baslamistir Arapca kaynaklarda Lawi Abu l Ḥariṭ olarak isimlendirilir ve muhtemelen ilk musluman efendisinin adini yansitan Ghulam Zurafa Zurafa nin hizmetkari lakabi verilmistir Rashiq al Wardami olarak da bilinir Aleksandr Vasilyev ikinci Arapca adinda bulunan Wardami ogesini Leon un bir Merdei oldugu anlamina geldigi seklinde yorumlar Leon un Musluman filosundaki kariyerinin baslangic doneminin detaylari bilinmemektedir ancak hizla yukseldigi goruluyor onunla sahsen tanismis tarihci El Mesudi zamaninin en iyi gezginlerinden biri olarak gorur Arapca kaynaklarda komutan qa id veya amiral amir al baḥr genel unvanlari yani sira Trablus valisi ṣaḥib ve Tarsus vali yardimcisi naib olarak yer alir Her iki kent 9 yuzyilin sonlarinda onemli Musluman deniz merkezleriydi ve Bizans Imparatorluguna yakinliklarindan dolayi Musluman deniz akinlari icin hazirlik alanlari olarak islev goruyorlardi Bir diger Islam dinine donmus Yunan olan Tarsuslu Damyanah ile beraber Leon 904 baslarinda Misir i Tolunogullari dan alip Abbasi kontrolune geri alan seferine katildi Leon ve Damyanah ertesi on yil Bizans Imparatorlugu na yaptiklari saldirilarda sik sik isbirligi yaptilar 904 yazinda Leon ilk hedefi Konstantinopolis in kendisi oldugu bildirilen Suriye ve Misir filolarindan 54 gemilik buyuk bir Abbasi deniz seferinin basindaydi Arap filosu Canakkale Bogazi na girip Abidos u yagmaladilar cunku droungarios Eugatios Argyros komutasindaki Bizans donanmasi onlarla yuzlesmek konusunda isteksizdi Imparator VI Leon Argyros yerine daha etkili Himerios u atadi ancak Trabluslu Leon Bizans i geride birakti batiya geri dondu ve 31 Temmuz 904 teki uc gunluk kusatmadan sonra talan edecegi Imparatorlugun ikinci sehri Selanik e dogru yola cikti Sehrin yagmalanmasi Musluman filosuna muazzam bir ganimet getirdi ve kentin kusatilmasi ve dusmesinin anlatan ana kaynagi yazan ve ayni zamanda olaya taniklik eden Ioannis Kaminiatis de dahil olmak uzere kole olarak satilan bircok esir alindi Selanik i Attaleia yla karistiran Arap kaynaklari Leon un Attaleia yi yagmaladigini yanlislikla yazar Leon un Himerios tarafindan Aziz Tomas gunu 6 Ekim muhtemelen 906 yili maglup edilen Arap filosunun basinda olup olmadigi bilinmemektedir ancak Tarsuslu Damyanah ile birlikte Nisan 912 de Sakiz Adasi aciklarinda Himerios a karsi kesin bir zafer kazanan Arap filosunun komutasindaydi Girit Emirligi ni fethetmek icin basarisiz bir girisimden geri dondu Sonunda 921 2 de patrikios ve droungarios komutasindaki imparatorluk donanmasi Leon un filosunu Limni aciklarinda maglup etti Arap filosunun cogu yok edildi ve Leon da zar zor kacti Bu olaydan sonra kaynaklardan kaybolmustur KaynakcaOzel Vasiliev 1968 s 163 a b c Khoury Odetallah 1995 s 98 Vasiliev 1968 s 163 not 2 a b c d e f PmbZ Leon von Tripolis bzw Tripolites 24397 Khoury Odetallah 1995 ss 98 99 Khoury Odetallah 1995 ss 97 98 Rosenthal 1985 s 151 Tougher 1997 ss 186 188 Khoury Odetallah 1995 ss 98ff Khoury Odetallah 1995 s 100 Tougher 1997 s 191 a b Kajdan 1991 s 1216 Tougher 1997 s 192 Wortley 2010 s 211 GenelAlexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press s 1216 ISBN 0 19 504652 8 Khoury Odetallah Rashad 1995 Leo Tripolites Ghulam Zurafa and the Sack of Thessaloniki in 904 Byzantinoslavica 56 1 ss 97 102 ISSN 0007 7712 Lilie Ralph Johannes Ludwig Claudia Pratsch Thomas Zielke Beate 2013 Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit Online Berlin Brandenburgische Akademie der Wissenschaften Nach Vorarbeiten F Winkelmanns erstellt Almanca Berlin ve Boston De Gruyter Rosenthal Franz Ed 1985 The History of al Ṭabari Volume 38 The Return of the Caliphate to Baghdad The Caliphates of al Muʿtaḍid al Muktafi and al Muqtadir A D 892 915 A H 279 302 SUNY series in Near Eastern studies Ingilizce Albany New York State University of New York Press ISBN 978 0 87395 876 9 Tougher Shaun 1997 The Reign of Leo VI 886 912 Politics and People Leiden The Netherlands Brill ISBN 978 90 04 10811 0 26 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Ocak 2019 Vasiliev Alexander A 1968 Byzance et les Arabes Tome II Les relations politiques de Byzance et des Arabes a l epoque de la dynastie macedonienne les empereurs Basile I Leon le Sage et Constantin VII Porphyrogenete 867 959 253 348 Premiere partie Les relations politiques de Byzance et des Arabes a l epoque de la dynastie macedonienne Premiere periode de 867 a 959 Corpus Bruxellense Historiae Byzantinae Fransizca Fransizca edisyon Marius Canard Bruksel Fondation Byzantine OCLC 1070617015 Wortley John Ed 2010 John Skylitzes A Synopsis of Byzantine History 811 1057 Ioannis Skilicis Bizans Tarihinin Bir Ozeti 811 1057 Ingilizce Cambridge Cambridge University Press ISBN 978 0 521 76705 7