Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
26°12′13″G 28°2′43″D / 26.20361°G 28.04528°D
Transvaal, Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kuzeyinde ildir. Kuzeyinde Zimbabve, batısında Botsvana, doğusunda Mozambik ve güneyinde Natal ve Orange Özgür Eyaleti vardır.
Coğrafya ve ekonomi
Ülke topraklarının %23.3'ünü kapsayan ilin ülke ekonomisindeki payı büyüktür. Özellikle Güney Transvaal'deki yükseltisi 1400 metrenin üzerinde olan değer bakımından toplam üretimin %50'sini sağlar. Zenginliği 'ın altınından, 'nun kömüründen ve "mısır üçgeni"nin kuzeyindeki tarımsal üretimden ileri gelir. Bu bölgenin ülke ekonomisindeki ağırlığı, ülkenin beyaz nüfusunun %30'unun Johannesburg çevresindeki 80 km yarıçaplı bir alan içinde toplanmasıyla vurgulanır. Limpopo ve kollarının akaçladığı , dünyanın başlıca platin, krom, vanadyum ve titan rezervlerini içeren madencilik bölgesinde yer alır; 'de çıkarılan demir, Güney Transvaal çelik fabrikalarını beslemektedir. Yükseltisi 600 metreyi bulmayan , ilin kuzey ucunda Limpopo boyunca uzanır ve Transvaal'de Drakensberg ile Mozambik sınırı arasında yayılır; sebze, turunçgil ve tropikal meyveler, şekerkamışı üretimine ayrılan ve "Witwatersrand'ın bahçesi" olarak bilinen bu bölgede ayrıca fosfat, vermikülit ve bakır (Phalaborwa yatağı) çıkarılır. Uzun süre, kendi pazarlarına ulaşmak için Lourenço Marques (Maputo) limanına bağımlı kalan Transvaal ili, günümüzde Richard's Bay limanına bağlanmıştır; 1976'dan beri madenlerin önemli bölümü bu limandan dışarı satılmaktadır.
Transvaal'in kentleri
Tarih
, 1835'ten başlayarak küçük bir Boerler grubunun kıyılarına yerleşmesine yol açtı. Başka bir grup da 1836'da 'e ulaştı. 'in (1792 - 1852) yönetimindeki trekkerler (yolcular, göçebeler), Transvaal'in güneybatısına (Potchefstroom'a) yerleştiler. Şefleri Mosekalitse'nin yönettiği Ndebeleler onlara saldırdılarsa da Limpopo'nun ötesine püskürtüldüler. Natal'in İngilizler tarafından ele geçirilmesi (1843 - 1845) kıyıda yerleşmiş olan Boerler'i Transvaal platolarına doğru göçe zorladı. Cape Town valisi tarafından 1848'te 'ta yenilgiye uğratılan , Vaal'in kuzeyine çekildi ve 17 Ocak 1852'de İngilizler ile Sand River Antlaşması'nı imzaladı. Bu antlaşma ile İngilizler, Vaal'in ötesine yerleşmiş olan Boerler'in bağımsızlığını tanıdılar. 1851'de güneybatıda Andries Pretorius, güneydoğuda ve kuzeyde tarafından yönetilen Boer grupları arasında rekabetler ortaya çıktı. Bir anayasaya sahip ilk Güney Afrika Cumhuriyeti (1858) bütün Boerler'ce tanınmadı. Andries Pretorius'un oğlu 'un Orange'ı Transvaal ile çift başkanlık yoluyla birleştirmek istemesi üzerine çıkan karışıklıklar, 1863'te M.W. Pretorius'u Orange'dan vazgeçmek zorunda bıraktı. Boerler'in ayrılıkçı tutumu, yerlilerin kıraç ve dar toprak parçaları üzerinde yaşamaya zorlanması, vergi kaçırmaları (Başkan 'in yapımını kararlaştırdığı demiryollarının finansmanı için vergi alınması gerekiyordu) karışıklıklara yol açtı. Yerli sorunları konusunda uzman olan Natal valisi , Transvaal'i ilhak etmek için bu karışıklıkları fırsat bildi (1877). 1880'de Paul Kruger, M.W. Pretorius ve Joubert'in yönettikleri bir ayaklanma İngilizler'in 'nde yenilmeleriyle sonuçlandı (Şubat 1881). Bunun üzerine William Gladstone, Transvaal'e İngiliz süzerenliği altında özerklik tanıdı (, 3 Ağustos 1881). Bu süzerenlik, 27 Şubat 1884 ile hafifletildi. 1883'te seçilen ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ilk başkanı olan Paul Kruger, 1884'te Witwatersrand altın madenlerinin keşfi ve akınının doğurduğu çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldı. 1888'de yeniden seçildi; ama Güney Afrika'yı Büyük Britanya'nın çıkarına uygun biçimde birleştirmek isteyen Cecil Rhodes ile anlaşmazlığa düştü. Transvaal, Bechuanaland (1885'te kurulan protektora bölgesi) ve 1889'da Limpopo'nun kuzeyine yerleşen Rhodes'in British South Africa Company'si () tarafından kuşatılmış duruma düştü. İngilizler, Transvaal'i Rand'ın gelişmesini engellemekle suçlamaya başladılar. Leander Starr Jameson'un Transvaal'e düzenlediği saldırının başarısızlığa uğraması ve Almanya'nın arka çıkması Kruger'in İngiliz yüksek komiseri 'e (1897 - 1905) karşı daha da uzlaşmaz bir tavır almasına yol açtı (özellikle Uitlanderler'in statüsü ve Güney Afrika'da 'ın toprakları üzerinde kurulacak federasyon projesi konularında). Ekim 1899'da patlak veren savaş, Boerler'in yenilgisi ve cumhuriyetlerinin işgaliyle sonuçlandı. Mayıs 1902'de imzalanan Vereeniging Barışı, ulusal dilini korumak koşuluyla Transvaal'i İngiltere'nin bir kolonisi durumuna getirdi. 1906'da kurulmasına izin verilen temsili ortaklıklar, 31 Mayıs 1910'da kurulan Güney Afrika Birliği'nin öncülerinden biri olan 'yı iktidara getirdi (1907 - 1910).
| Wikimedia Commons'ta Transvaal (il) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
"Transvaal". Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi. 22. Milliyet Gazetecilik AŞ. 1986.
Dış bağlantılar
- Britannica Online Encyclopedia 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
26 12 13 G 28 2 43 D 26 20361 G 28 04528 D 26 20361 28 04528 Transvaal Bayragi Vierkleur Transvaal Haritasi Transvaal Guney Afrika Cumhuriyeti nin kuzeyinde ildir Kuzeyinde Zimbabve batisinda Botsvana dogusunda Mozambik ve guneyinde Natal ve Orange Ozgur Eyaleti vardir Cografya ve ekonomiUlke topraklarinin 23 3 unu kapsayan ilin ulke ekonomisindeki payi buyuktur Ozellikle Guney Transvaal deki yukseltisi 1400 metrenin uzerinde olan deger bakimindan toplam uretimin 50 sini saglar Zenginligi in altinindan nun komurunden ve misir ucgeni nin kuzeyindeki tarimsal uretimden ileri gelir Bu bolgenin ulke ekonomisindeki agirligi ulkenin beyaz nufusunun 30 unun Johannesburg cevresindeki 80 km yaricapli bir alan icinde toplanmasiyla vurgulanir Limpopo ve kollarinin akacladigi dunyanin baslica platin krom vanadyum ve titan rezervlerini iceren madencilik bolgesinde yer alir de cikarilan demir Guney Transvaal celik fabrikalarini beslemektedir Yukseltisi 600 metreyi bulmayan ilin kuzey ucunda Limpopo boyunca uzanir ve Transvaal de Drakensberg ile Mozambik siniri arasinda yayilir sebze turuncgil ve tropikal meyveler sekerkamisi uretimine ayrilan ve Witwatersrand in bahcesi olarak bilinen bu bolgede ayrica fosfat vermikulit ve bakir Phalaborwa yatagi cikarilir Uzun sure kendi pazarlarina ulasmak icin Lourenco Marques Maputo limanina bagimli kalan Transvaal ili gunumuzde Richard s Bay limanina baglanmistir 1976 dan beri madenlerin onemli bolumu bu limandan disari satilmaktadir Transvaal in kentleri Johannesburg Nelspruit Pietersburg PretoriaTarih 1835 ten baslayarak kucuk bir Boerler grubunun kiyilarina yerlesmesine yol acti Baska bir grup da 1836 da e ulasti in 1792 1852 yonetimindeki trekkerler yolcular gocebeler Transvaal in guneybatisina Potchefstroom a yerlestiler Sefleri Mosekalitse nin yonettigi Ndebeleler onlara saldirdilarsa da Limpopo nun otesine puskurtulduler Natal in Ingilizler tarafindan ele gecirilmesi 1843 1845 kiyida yerlesmis olan Boerler i Transvaal platolarina dogru goce zorladi Cape Town valisi tarafindan 1848 te ta yenilgiye ugratilan Vaal in kuzeyine cekildi ve 17 Ocak 1852 de Ingilizler ile Sand River Antlasmasi ni imzaladi Bu antlasma ile Ingilizler Vaal in otesine yerlesmis olan Boerler in bagimsizligini tanidilar 1851 de guneybatida Andries Pretorius guneydoguda ve kuzeyde tarafindan yonetilen Boer gruplari arasinda rekabetler ortaya cikti Bir anayasaya sahip ilk Guney Afrika Cumhuriyeti 1858 butun Boerler ce taninmadi Andries Pretorius un oglu un Orange i Transvaal ile cift baskanlik yoluyla birlestirmek istemesi uzerine cikan karisikliklar 1863 te M W Pretorius u Orange dan vazgecmek zorunda birakti Boerler in ayrilikci tutumu yerlilerin kirac ve dar toprak parcalari uzerinde yasamaya zorlanmasi vergi kacirmalari Baskan in yapimini kararlastirdigi demiryollarinin finansmani icin vergi alinmasi gerekiyordu karisikliklara yol acti Yerli sorunlari konusunda uzman olan Natal valisi Transvaal i ilhak etmek icin bu karisikliklari firsat bildi 1877 1880 de Paul Kruger M W Pretorius ve Joubert in yonettikleri bir ayaklanma Ingilizler in nde yenilmeleriyle sonuclandi Subat 1881 Bunun uzerine William Gladstone Transvaal e Ingiliz suzerenligi altinda ozerklik tanidi 3 Agustos 1881 Bu suzerenlik 27 Subat 1884 ile hafifletildi 1883 te secilen ve Guney Afrika Cumhuriyeti nin ilk baskani olan Paul Kruger 1884 te Witwatersrand altin madenlerinin kesfi ve akininin dogurdugu cesitli sorunlarla karsi karsiya kaldi 1888 de yeniden secildi ama Guney Afrika yi Buyuk Britanya nin cikarina uygun bicimde birlestirmek isteyen Cecil Rhodes ile anlasmazliga dustu Transvaal Bechuanaland 1885 te kurulan protektora bolgesi ve 1889 da Limpopo nun kuzeyine yerlesen Rhodes in British South Africa Company si tarafindan kusatilmis duruma dustu Ingilizler Transvaal i Rand in gelismesini engellemekle suclamaya basladilar Leander Starr Jameson un Transvaal e duzenledigi saldirinin basarisizliga ugramasi ve Almanya nin arka cikmasi Kruger in Ingiliz yuksek komiseri e 1897 1905 karsi daha da uzlasmaz bir tavir almasina yol acti ozellikle Uitlanderler in statusu ve Guney Afrika da in topraklari uzerinde kurulacak federasyon projesi konularinda Ekim 1899 da patlak veren savas Boerler in yenilgisi ve cumhuriyetlerinin isgaliyle sonuclandi Mayis 1902 de imzalanan Vereeniging Barisi ulusal dilini korumak kosuluyla Transvaal i Ingiltere nin bir kolonisi durumuna getirdi 1906 da kurulmasina izin verilen temsili ortakliklar 31 Mayis 1910 da kurulan Guney Afrika Birligi nin onculerinden biri olan yi iktidara getirdi 1907 1910 Wikimedia Commons ta Transvaal il ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Transvaal Buyuk Larousse Sozluk ve Ansiklopedisi 22 Milliyet Gazetecilik AS 1986 Dis baglantilarBritannica Online Encyclopedia 10 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde