Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A.Ş. veya kısaltmasıyla TÜLOMSAŞ, Eskişehir merkezli, TCDD'nin bağlı ortaklığında 1986-2020 arası faaliyet gösteren lokomotif üreticisi anonim şirket. Tüm faaliyetleri 2020'de kurulan TÜRASAŞ bünyesine dahil edilerek varlığına son verilmiştir.
Tür | Anonim şirket |
---|---|
Ardıl | TÜRASAŞ |
Kuruluş | 1894 | )
Feshedilme | 4 Mart 2020 | )
Genel merkezi | , |
Önemli kişiler | Hayri Avcı |
Ürün | Lokomotif ve vagonlar |
Net gelir | 9,26 milyon ₺ (2018) |
Çalışan sayısı | 1559 |
Web sitesi | www.turasas.gov.tr |
Faaliyet gösterdiği dönemde TCDD'nin ihtiyaçlarını karşılamak üzere lokomotif, demiryolu bakım aracı, bojili yük vagonu, çeşitli tipte dizel motor, alternatör ve cer motoru gibi parçaları üretmiştir.
Tarihçe
1894 yılında Alman İmparatorluğu tarafından Bağdat Demiryolu'nun Anadolu'dan geçen hattındaki buharlı lokomotif ve vagon ihtiyacını karşılamak üzere Anadolu - Osmanlı Kumpanyası adı ile kurulmuştur. Lokomotif kazanları tamir için Almanya'ya gönderilse de diğer parçalar ithâl edilerek bu atölyede tamir ediliyordu.
Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Eskişehir ve tren atölyesi İngilizler tarafından işgâl edildi. 20 Mart 1920'de Kuvâ-yi Milliye tarafından geri alındı ve adı Eskişehir Cer Atölyesi olarak değiştirildi. 20 Temmuz 1920'de Yunanlar'ın eline geçen atölye, 2 Eylül 1922'de yeniden kurtarıldı. II. Dünya Savaşı sırasında pek çok kişinin seferberlik kapsamında askere alınması üretimde durgunluğa yol açtı. Savaşın sonlarına doğru askerden dönen işçilerle birlikte üretim kapasitesi arttı. Bu dönemde git gide artan enerji ihtiyacını karşılamak için elektrik santrali kuruldu ve Eskişehir'in bazı mahallelerine elektrik sağlandı.
1957 yılında Eskişehir'deki bir parkta iki durak arasında çalışmak üzere iki adet ufak buharlı lokomotif üretildi. Ertesi yıl atölyenin adı Eskişehir Demiryolu Fabrikası olarak değiştirildi. 1961 yılında, 70 km/h hız yapabilen ilk yerli buharlı lokomotifi Karakurt üretildi.
1960 yılında ilk yerli otomobil olan Devrim, Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel'in talimatıyla Eskişehir Demiryolu Fabrikası'nda üretildi. Fabrikanın adı 1970 yılında “Eskişehir Lokomotif ve Motor Sanayii Müessesesi” (kısaltasıyla ELMS) oldu. Bu dönemlerde Fransız ve Alman şirketlerin lisansları kullanılarak lokomotifler ve motorlar üretildi.
ELMS, modernleşen finansal anlayışla birlikte 1986'da TCDD'nin bağlı ortaklığında yarı-özel bir anonim şirket hâline getirildi ve “Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A.Ş.” (kısaltasıyla TÜLOMSAŞ) adını aldı. İlerleyen yıllarda Amerikan ve Japon firmalarıyla da lisans antlaşmaları yapılarak teknoloji transferi yapıldı. Böylece 1994 yılında ilk yerli dizel hidrolik manevra lokomotifi üretildi.
Kapatılması
3 Mart 2020'de Cumhurbaşkanı kararıyla kurulan Türkiye Raylı Sistem Araçları Sanayii Anonim Şirketi (TÜRASAŞ) bünyesine, TCDD'nin diğer şirketleri TÜDEMSAŞ ve TÜVASAŞ'la beraber dâhil edilerek varlığına son verilmiştir.
Ürünler ve hizmetler
TÜLOMSAŞ; TCDD'nin ihtiyacı olan çeşitli tipte lokomotif, demiryolu bakım araçları, bojili yük vagonları, dizel motorlar, alternatör, cer motorları, çelik ve pik döküm üretimi gerçekleştirmektedir. Bugüne (Temmuz 2009) kadar yaklaşık 800 adet çeşitli tipte lokomotif ve 9.000 adet çeşitli tipte bojili yük vagonu üretimi gerçekleştirilmiştir.[] Bunların onarımları ile diğer demiryolu araç ve gereçlerinin üretim ve onarımları da yapılmaktadır.
Yerleşim: 176.000 m² kapalı 324.000 m² açık olmak üzere toplam 500.000 m²'lik bir yerleşim alanına sahiptir.
Üretim: Lokomotif, Motor, Elektrik Makineleri ve Vagon olmak üzere 4 Ana Fabrika, 2 Destek Fabrika ve 1 Yardımcı Üretim fabrikasından oluşan Şirket, toplam 10 adet Teknik ve İdari Daire Başkanlığına sahiptir. Yaklaşık 700 civarında Tezgâh Kapasitesi ile Avrupa standartlarında Lokomotif, Cer Motoru, Dizel Motor ve Yük Vagonu Üretimi gerçekleştirmektedir.
Yazılım: Şirkette Solid Works, Autocad gibi bilgisayar destekli tasarım programları aktif olarak kullanılmaktadır. ERP (Kurumsal Kaynak Planlaması) Projesi uygulaması başlatılmış ve hâlen canlı kullanımı etkin olarak sürdürülmektedir.[]
Lokomotifler
Dizel lokomotifler
- DH 33100 serisi: lisansıyla 1953'te üretimine geçilen lokomotif serisidir.
- DH 11500 serisi: Daimler-Benz motorları kullanılarak ve lisansıyla 1960'ta 20 adet üretilmiştir.
- DE 24000 serisi: lisansı ile 1970-84 yılları arasında 418 adet üretilmiştir.
- DE 11000 serisi: Krauss-Maffei lisansıyla 1985'ten beri 85 adet üretilmiştir.
- DE 22000 serisi: General Motors lisansıyla 1987'de üretimine geçilen lokomotif serisidir.
- DE 36000 serisi: GE Powerhaul lisansıyla 2014 yılında üretimine başlanmıştır.
- DE 33000 serisi: Dizel Elektrikli Anahat Lokomotifinden 47 adet lokomotif %55 yerli katkı oranı ile üretilerek toplam 89 adet DE 33000 lokomotif TCDD filosuna katılmıştır.
Elektrikli lokomotifler
- E 43000 serisi: Toshiba lisansıyla 1987 yılında üretilmeye başlanmıştır.
- E 52500 serisi: lisansıyla 1998 yılında üretimine başlanmıştır.
- E 68000 serisi: Hyundai Rotem lisansıyla 2013 yılından bu yana 80 adet üretilmiştir.
Kaynakça
- ^ . 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2016.
- ^ "2018 Faaliyet Raporu" (PDF). www.tulomsas.com.tr. TÜLOMSAŞ. s. 48. Erişim tarihi: 11 Ocak 2020.[]
- ^ . eskisehir.gov.tr. Eskişehir Valiliği. 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2020.
- ^ . www.tulomsas.com.tr. 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2018.
- ^ "T.C. Resmî Gazete". resmigazete.gov.tr. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A S veya kisaltmasiyla TULOMSAS Eskisehir merkezli TCDD nin bagli ortakliginda 1986 2020 arasi faaliyet gosteren lokomotif ureticisi anonim sirket Tum faaliyetleri 2020 de kurulan TURASAS bunyesine dahil edilerek varligina son verilmistir Turkiye Lokomotif ve Motor Sanayi A S TULOMSASTurAnonim sirketArdilTURASASKurulus1894 129 yil once 1894 Feshedilme4 Mart 2020 4 yil once 2020 03 04 Genel merkeziTepebasi Eskisehir TurkiyeOnemli kisilerHayri AvciUrunLokomotif ve vagonlarNet gelir9 26 milyon 2018 Calisan sayisi1559Web sitesiwww turasas gov tr Faaliyet gosterdigi donemde TCDD nin ihtiyaclarini karsilamak uzere lokomotif demiryolu bakim araci bojili yuk vagonu cesitli tipte dizel motor alternator ve cer motoru gibi parcalari uretmistir Tarihce1894 yilinda Alman Imparatorlugu tarafindan Bagdat Demiryolu nun Anadolu dan gecen hattindaki buharli lokomotif ve vagon ihtiyacini karsilamak uzere Anadolu Osmanli Kumpanyasi adi ile kurulmustur Lokomotif kazanlari tamir icin Almanya ya gonderilse de diger parcalar ithal edilerek bu atolyede tamir ediliyordu Turk Kurtulus Savasi sirasinda Eskisehir ve tren atolyesi Ingilizler tarafindan isgal edildi 20 Mart 1920 de Kuva yi Milliye tarafindan geri alindi ve adi Eskisehir Cer Atolyesi olarak degistirildi 20 Temmuz 1920 de Yunanlar in eline gecen atolye 2 Eylul 1922 de yeniden kurtarildi II Dunya Savasi sirasinda pek cok kisinin seferberlik kapsaminda askere alinmasi uretimde durgunluga yol acti Savasin sonlarina dogru askerden donen iscilerle birlikte uretim kapasitesi artti Bu donemde git gide artan enerji ihtiyacini karsilamak icin elektrik santrali kuruldu ve Eskisehir in bazi mahallelerine elektrik saglandi 1957 yilinda Eskisehir deki bir parkta iki durak arasinda calismak uzere iki adet ufak buharli lokomotif uretildi Ertesi yil atolyenin adi Eskisehir Demiryolu Fabrikasi olarak degistirildi 1961 yilinda 70 km h hiz yapabilen ilk yerli buharli lokomotifi Karakurt uretildi 1960 yilinda ilk yerli otomobil olan Devrim Cumhurbaskani Cemal Gursel in talimatiyla Eskisehir Demiryolu Fabrikasi nda uretildi Fabrikanin adi 1970 yilinda Eskisehir Lokomotif ve Motor Sanayii Muessesesi kisaltasiyla ELMS oldu Bu donemlerde Fransiz ve Alman sirketlerin lisanslari kullanilarak lokomotifler ve motorlar uretildi ELMS modernlesen finansal anlayisla birlikte 1986 da TCDD nin bagli ortakliginda yari ozel bir anonim sirket haline getirildi ve Turkiye Lokomotif ve Motor Sanayii A S kisaltasiyla TULOMSAS adini aldi Ilerleyen yillarda Amerikan ve Japon firmalariyla da lisans antlasmalari yapilarak teknoloji transferi yapildi Boylece 1994 yilinda ilk yerli dizel hidrolik manevra lokomotifi uretildi Kapatilmasi 3 Mart 2020 de Cumhurbaskani karariyla kurulan Turkiye Rayli Sistem Araclari Sanayii Anonim Sirketi TURASAS bunyesine TCDD nin diger sirketleri TUDEMSAS ve TUVASAS la beraber dahil edilerek varligina son verilmistir Urunler ve hizmetlerTULOMSAS TCDD nin ihtiyaci olan cesitli tipte lokomotif demiryolu bakim araclari bojili yuk vagonlari dizel motorlar alternator cer motorlari celik ve pik dokum uretimi gerceklestirmektedir Bugune Temmuz 2009 kadar yaklasik 800 adet cesitli tipte lokomotif ve 9 000 adet cesitli tipte bojili yuk vagonu uretimi gerceklestirilmistir kaynak belirtilmeli Bunlarin onarimlari ile diger demiryolu arac ve gereclerinin uretim ve onarimlari da yapilmaktadir Yerlesim 176 000 m kapali 324 000 m acik olmak uzere toplam 500 000 m lik bir yerlesim alanina sahiptir Uretim Lokomotif Motor Elektrik Makineleri ve Vagon olmak uzere 4 Ana Fabrika 2 Destek Fabrika ve 1 Yardimci Uretim fabrikasindan olusan Sirket toplam 10 adet Teknik ve Idari Daire Baskanligina sahiptir Yaklasik 700 civarinda Tezgah Kapasitesi ile Avrupa standartlarinda Lokomotif Cer Motoru Dizel Motor ve Yuk Vagonu Uretimi gerceklestirmektedir Yazilim Sirkette Solid Works Autocad gibi bilgisayar destekli tasarim programlari aktif olarak kullanilmaktadir ERP Kurumsal Kaynak Planlamasi Projesi uygulamasi baslatilmis ve halen canli kullanimi etkin olarak surdurulmektedir kaynak belirtilmeli Lokomotifler Dizel lokomotifler DH 33100 serisi lisansiyla 1953 te uretimine gecilen lokomotif serisidir DH 11500 serisi Daimler Benz motorlari kullanilarak ve lisansiyla 1960 ta 20 adet uretilmistir DE 24000 serisi lisansi ile 1970 84 yillari arasinda 418 adet uretilmistir DE 11000 serisi Krauss Maffei lisansiyla 1985 ten beri 85 adet uretilmistir DE 22000 serisi General Motors lisansiyla 1987 de uretimine gecilen lokomotif serisidir DE 36000 serisi GE Powerhaul lisansiyla 2014 yilinda uretimine baslanmistir DE 33000 serisi Dizel Elektrikli Anahat Lokomotifinden 47 adet lokomotif 55 yerli katki orani ile uretilerek toplam 89 adet DE 33000 lokomotif TCDD filosuna katilmistir Elektrikli lokomotifler E 43000 serisi Toshiba lisansiyla 1987 yilinda uretilmeye baslanmistir E 52500 serisi lisansiyla 1998 yilinda uretimine baslanmistir E 68000 serisi Hyundai Rotem lisansiyla 2013 yilindan bu yana 80 adet uretilmistir Kaynakca 26 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Ocak 2016 2018 Faaliyet Raporu PDF www tulomsas com tr TULOMSAS s 48 Erisim tarihi 11 Ocak 2020 olu kirik baglanti eskisehir gov tr Eskisehir Valiligi 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ocak 2020 www tulomsas com tr 29 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2018 T C Resmi Gazete resmigazete gov tr 3 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Mart 2021