Uçaksavar kulesi (Almancası: Flaktürme) yerin üzerinde inşa edilmiş olan büyük uçaksavar kuleleridir. Özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Alman Hava Kuvvetleri Luftwaffe tarafından Müttefik Devletlerin hava saldırılarına karşı yapılmıştır. Oldukça korunaklı yapıları nedeniyle hava bombardıman saldırıları sırasında sığınak olarak da kullanılmışlardır.
Tarihçe
II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası’nın başkenti Berlin’in 1940 yılında İngiltere Hava Kuvvetleri tarafından bombalanmasının ardından Adolf Hitler başkenti hava saldırılarından korumak için üç adet devasa uçaksavar kulesinin inşa edilmesi emrini verir. Her kulede ayrı bir radar istasyonu ve korumalı bir radar bulunmaktaydı. Hitler’in bizzat tasarımını denetlediği kuleler altı ay gibi çok kısa bir sürede inşa edilir. Uçaksavar kuleleri bu dönemde öncelikli proje olarak ele alınmış ve gerekli beton, demir ve odun hammadde sevkiyatının yapıldığı tren seferleri bile bu proje için değiştirilmiştir. Uçaksavar kuleleri özellikle Berlin, Hamburg ve Viyana’da inşa edilmiştir. Bremen ve Münih için de planlansa da hayata geçirilememiştir.
Kullanımı
3,5 metre kalınlığa varan beton duvarlara sahip olan uçaksavar kuleler Müttefik Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan geleneksel bombalara karşı hasar görmeyecek şekilde koruma sağlamaktaydı.
Müttefik Hava Kuvvetleri genellikle kulelerin bulunduğu bölgeye saldırmamaya özen göstermişlerdir. Uçaksavar kuleleri toplamda dakikada 8 bin uçaksavar mermisi atma kapasitesine sahip çok sayıda uçaksavar top barındırmaktaydı. Kuleler 14 km çapında ve 360 derecelik bir menzili kapsayabiliyordu. Berlin’in etrafındaki üç adet uçaksavar kulesi bu sayede özellikle Berlin şehir merkezini koruyacak şekilde bir üçgen oluşturabiliyordu.
Uçaksavar kuleleri aynı zamanda bombardımanlar sırasında sivillerin kullanabileceği bir sığınak olarak da kullanılabiliyordu. En büyük kuleler 10 bin sivili barındırabilecek ve bünyesinde bir hastane olacak şekilde planlanmıştı. II. Dünya Savaşı’nın sonuna doğru özellikle Berlin’deki uçaksavar kulelerine sığınan sivillerin sayısı 30 bin seviyelerine çıkmış ve bu insanlar ayrı bir topluluk kültürü oluşturmuştu.
II. Dünya Savaşının sonunda
Kuleler Kızılordu’nun başkenti almak için Nazilere saldırdığı Berlin Muharebesi sırasında şehirdeki az sayıdaki güvenli yerlerdendi. Kuleler, içindeki askerî personel ve siviller ancak erzakları tükendiğinde teslim oldukları için en son ele geçirilen yerlerden olmuştur. Kızılordu, kulelere kara saldırısında çok az zayiat verdirebilmiştir. 203mm toplar bile bu devasa yapılara çok az zarar verebilmiştir. Berlin’i işgal eden Sovyet kuvvetleri genelde bu kuleleri ele geçirmek için uğraşmayarak ilerlemiş ve bölge ele geçirildikten sonra içeridekilere teslim olmaları yönünde çağrı yapılmıştır. Kuledeki uçaksavar topları kara hedeflerine karşı kullanılmış ve Berlin Hayvanat Bahçesi'ndeki uçaksavar kule Sovyet kıskaç hareketini yarmaya çalışan Nazi zırhlı birliklerine koruma ve destek sağlamıştır.
Savaştan sonra
Savaştan sonra kulelerin yıkılması çok pahalı ve zahmetli bir iş olarak değerlendirildiği için kuleler günümüze kadar gelebilmiştir. Halen çoğu kule; müze, iletişim istasyonu, depo ve sanat galerisi gibi farklı amaçlarla kullanılmaktadır.
Kule tasarımları
Her uçaksavar kulesi kompleksi aşağıdaki kısımlardan oluşmaktaydı:
- G-Kulesi (Almancası: Gefechtsturm) veya muharebe kulesi, burada uçaksavar topları bulunmaktaydı.
- L-Kulesi (Almancası: Leitturm) veya komuta kulesi, burada komuta merkezi ve iletişim merkezi ve alt seviyedeki uçaksavar topları bulunmaktaydı.
Kuleler dönemsel olarak üç farklı şekilde inşa edilmişti:
- Birinci nesil:
- G-Kuleleri 70.5 × 70.5 × 39 m ölçülerindeydi ve 8 adet çiftli 128mm, çok sayıda 37mm ile 32 adet sekizli 20mm uçaksavar topuna sahipti.
- L-Kuleleri 50 × 23 × 39 m ölçülerindeydi ve 16 adet dörtlü 20mm uçaksavar topuna sahipti.
- İkinci nesil:
- G-Kuleleri 57 × 57 × 41.6 m ölçülerindeydi ve 8 adet dörtlü 128mm ve 16 adet dörtlü 20mm uçaksavar topuna sahipti.
- L-Kuleleri 50 × 23 × 44 m ölçülerindeydi ve 40 adet onlu 20mm uçaksavar topuna sahipti.
- Üçüncü nesil:
- G-Kuleleri 43 × 43 × 54 m ölçülerindeydi ve 8 adet dörtlü 128mm ve 32 adet sekizli 20mm uçaksavar topuna sahipti.
Adolf Hitler daha büyük uçaksavar kulelerinin yapılması talimatı verdiyse de bunlardan tamamlanan yoktur. Bu yeni tip kuleler ölçü ve ateş gücü olarak önceki kulelerden üç kat daha güçlü olacaktı.
Kaynakça
- ^ George Pagliero. (2008). Hitler's Secret Bunkers. (Belgesel) United Kingdom: Fulcrum TV. [1] 17 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 30 Aralık 2009 tarihinde erişilmiştir.
- ^ Buna rağmen savaşın sonuna doğru özellikle korunaklı sığınaklara karşı kullanılan Grand Slam bombalarına dayanıp dayanamayacağı bilinmemektedir. İngiliz mühendis ve bilim insanı tarafından icat edilen ve özellikle Avro Lancaster bombardıman uçaklarından atıldığında çarpma noktasına süpersonik hızla ulaşabilen bu bombalar özellikle denizaltı koruganlarının ve barajların imhasında kullanılmıştır.
- ^ Aynı korumayı sağlayacak yerüstü sığınak inşaatı yeraltı sığınak inşaatından daha ekonomik olarak değerlendirilmektedir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Uçaksavar kulesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Konuyla ilgili yazılan eserler
- Foedrowitz, Michael. (1998). The Flak Towers in Berlin, Hamburg and Vienna 1940-1950. Schiffer Publishing.
- Ute Bauer "Die Wiener Flakturme im Spiegel Oesterreichischer Erinnerungskultur", Phoibos Verlag, Wien 2003.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ucaksavar kulesi Almancasi Flakturme yerin uzerinde insa edilmis olan buyuk ucaksavar kuleleridir Ozellikle II Dunya Savasi sirasinda Alman Hava Kuvvetleri Luftwaffe tarafindan Muttefik Devletlerin hava saldirilarina karsi yapilmistir Oldukca korunakli yapilari nedeniyle hava bombardiman saldirilari sirasinda siginak olarak da kullanilmislardir Viyana daki ucaksavar kulesiBerlin deki ucaksavar kulesi 1942 Kuledeki cift namlulu 128mm ucaksavar topu 1943 TarihceII Dunya Savasi sirasinda Nazi Almanyasi nin baskenti Berlin in 1940 yilinda Ingiltere Hava Kuvvetleri tarafindan bombalanmasinin ardindan Adolf Hitler baskenti hava saldirilarindan korumak icin uc adet devasa ucaksavar kulesinin insa edilmesi emrini verir Her kulede ayri bir radar istasyonu ve korumali bir radar bulunmaktaydi Hitler in bizzat tasarimini denetledigi kuleler alti ay gibi cok kisa bir surede insa edilir Ucaksavar kuleleri bu donemde oncelikli proje olarak ele alinmis ve gerekli beton demir ve odun hammadde sevkiyatinin yapildigi tren seferleri bile bu proje icin degistirilmistir Ucaksavar kuleleri ozellikle Berlin Hamburg ve Viyana da insa edilmistir Bremen ve Munih icin de planlansa da hayata gecirilememistir Kullanimi3 5 metre kalinliga varan beton duvarlara sahip olan ucaksavar kuleler Muttefik Hava Kuvvetleri tarafindan kullanilan geleneksel bombalara karsi hasar gormeyecek sekilde koruma saglamaktaydi Muttefik Hava Kuvvetleri genellikle kulelerin bulundugu bolgeye saldirmamaya ozen gostermislerdir Ucaksavar kuleleri toplamda dakikada 8 bin ucaksavar mermisi atma kapasitesine sahip cok sayida ucaksavar top barindirmaktaydi Kuleler 14 km capinda ve 360 derecelik bir menzili kapsayabiliyordu Berlin in etrafindaki uc adet ucaksavar kulesi bu sayede ozellikle Berlin sehir merkezini koruyacak sekilde bir ucgen olusturabiliyordu Ucaksavar kuleleri ayni zamanda bombardimanlar sirasinda sivillerin kullanabilecegi bir siginak olarak da kullanilabiliyordu En buyuk kuleler 10 bin sivili barindirabilecek ve bunyesinde bir hastane olacak sekilde planlanmisti II Dunya Savasi nin sonuna dogru ozellikle Berlin deki ucaksavar kulelerine siginan sivillerin sayisi 30 bin seviyelerine cikmis ve bu insanlar ayri bir topluluk kulturu olusturmustu II Dunya Savasinin sonundaKuleler Kizilordu nun baskenti almak icin Nazilere saldirdigi Berlin Muharebesi sirasinda sehirdeki az sayidaki guvenli yerlerdendi Kuleler icindeki askeri personel ve siviller ancak erzaklari tukendiginde teslim olduklari icin en son ele gecirilen yerlerden olmustur Kizilordu kulelere kara saldirisinda cok az zayiat verdirebilmistir 203mm toplar bile bu devasa yapilara cok az zarar verebilmistir Berlin i isgal eden Sovyet kuvvetleri genelde bu kuleleri ele gecirmek icin ugrasmayarak ilerlemis ve bolge ele gecirildikten sonra iceridekilere teslim olmalari yonunde cagri yapilmistir Kuledeki ucaksavar toplari kara hedeflerine karsi kullanilmis ve Berlin Hayvanat Bahcesi ndeki ucaksavar kule Sovyet kiskac hareketini yarmaya calisan Nazi zirhli birliklerine koruma ve destek saglamistir Savastan sonraSavastan sonra kulelerin yikilmasi cok pahali ve zahmetli bir is olarak degerlendirildigi icin kuleler gunumuze kadar gelebilmistir Halen cogu kule muze iletisim istasyonu depo ve sanat galerisi gibi farkli amaclarla kullanilmaktadir Kule tasarimlariHer ucaksavar kulesi kompleksi asagidaki kisimlardan olusmaktaydi G Kulesi Almancasi Gefechtsturm veya muharebe kulesi burada ucaksavar toplari bulunmaktaydi L Kulesi Almancasi Leitturm veya komuta kulesi burada komuta merkezi ve iletisim merkezi ve alt seviyedeki ucaksavar toplari bulunmaktaydi Uc nesil ucaksavar kuleleri Kuleler donemsel olarak uc farkli sekilde insa edilmisti Birinci nesil G Kuleleri 70 5 70 5 39 m olculerindeydi ve 8 adet ciftli 128mm cok sayida 37mm ile 32 adet sekizli 20mm ucaksavar topuna sahipti L Kuleleri 50 23 39 m olculerindeydi ve 16 adet dortlu 20mm ucaksavar topuna sahipti Ikinci nesil G Kuleleri 57 57 41 6 m olculerindeydi ve 8 adet dortlu 128mm ve 16 adet dortlu 20mm ucaksavar topuna sahipti L Kuleleri 50 23 44 m olculerindeydi ve 40 adet onlu 20mm ucaksavar topuna sahipti Ucuncu nesil G Kuleleri 43 43 54 m olculerindeydi ve 8 adet dortlu 128mm ve 32 adet sekizli 20mm ucaksavar topuna sahipti Adolf Hitler daha buyuk ucaksavar kulelerinin yapilmasi talimati verdiyse de bunlardan tamamlanan yoktur Bu yeni tip kuleler olcu ve ates gucu olarak onceki kulelerden uc kat daha guclu olacakti Kaynakca George Pagliero 2008 Hitler s Secret Bunkers Belgesel United Kingdom Fulcrum TV 1 17 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 30 Aralik 2009 tarihinde erisilmistir Buna ragmen savasin sonuna dogru ozellikle korunakli siginaklara karsi kullanilan Grand Slam bombalarina dayanip dayanamayacagi bilinmemektedir Ingiliz muhendis ve bilim insani tarafindan icat edilen ve ozellikle Avro Lancaster bombardiman ucaklarindan atildiginda carpma noktasina supersonik hizla ulasabilen bu bombalar ozellikle denizalti koruganlarinin ve barajlarin imhasinda kullanilmistir Ayni korumayi saglayacak yerustu siginak insaati yeralti siginak insaatindan daha ekonomik olarak degerlendirilmektedir Ayrica bakinizWikimedia Commons ta Ucaksavar kulesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ucaksavar Berlin Muharebesi Nazi mimarisiKonuyla ilgili yazilan eserlerFoedrowitz Michael 1998 The Flak Towers in Berlin Hamburg and Vienna 1940 1950 Schiffer Publishing ISBN 0 7643 0398 8 Ute Bauer Die Wiener Flakturme im Spiegel Oesterreichischer Erinnerungskultur Phoibos Verlag Wien 2003 ISBN 3 901232 42 7