Grigol Dadiani (Gürcüce გრიგოლ დადიანი; 6 Ekim 1814 - 24 Aralık 1901) Megrelya'da prenslik yapmış Dadiani hanedanının bir üyesiydi. Megrelya Prensi V. Levan Dadiani'nin oğlu olan Grigol, yeğeni I. Niko Dadiani'nin küçüklüğünde Megrelya'nın naip konseyi üyesiydi. Rus İmparatorluğu'nda subay olarak görev yapan Grigol, Rus-Türk, Kırım ve Kafkasya savaşlarında yer almış ve tümgeneral rütbesi ile emekli olmuştur. Aynı zamanda bir edebiyat tutkunu olan Dadiani, Kolhideli (კოლხიდელი, " Kolhisli") mahlasıyla Romantizm akımından şiirler yazmıştır.
Grigol Dadiani | |
---|---|
![]() | |
Doğum | 6 Ekim 1814 |
Ölüm | 24 Aralık 1901 |
Rütbesi | ![]() |
Birimi | Preobrazhensky Alayı |
Komutası | 1. Tugay, Kafkas El Bombası Bölümü (tümgeneral olarak) |
Çatışma/savaşları | 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı Kafkas Savaşı Kırım Savaşı 93 Harbi |
Sonraki işi | Şiir ve romantizm |
Ailesi
Grigol Dadiani Megrelya hükümdarı V. Levan Dadiani'nin ve Levan'ın ikinci eşi Marta Tsereteli'nin oğluydu. Aynı zamanda Megrelya'nın sondan ikinci prensi Davit'in küçük kardeşi ve son prens Niko Dadiani'nin amcasıydı.
Dadiani, 1843 yılında Guria Prensi V. Mamia Gurieli ve Sophio Tsulukidze'nin kızı Prenses Terezia (1825 - 24 Mart 1871) ile St. Petersburg'da evlendi. Eğitimini Petersburg'da tamamlayan Terezia, İmparatorluk mahkemesinde görev yaptı. Kocasıyla beraber Gürcistan'a dönen Terezia Dadiani, burada birçok yardım kuruluşuna katıldı. 1861'de Kutaisi'ye gelen Terezia'ya Rus Çarı II. Aleksandr tarafından Aziz Catherine Nişanı verildi. 47 yaşında ölen Terezia, Martvili Manastırı'na gömüldü. Çiftin çocuğu yoktu.
Askerliği
1828'de Rus İmparatorluğu ordusuna dahil olan Dadiani, 1829'da Osmanlı İmparatorluğu'yla yapılan savaşa katıldı. Sonrasında 1834'e kadar babasıyla birlikte St.Petersburg'daki Hayat Muhafızları Alayı'nda poruchik olarak görevlendirildi. 1844 yılında albaylığa yükselen Dadiani, Hayat Muhafızları Preobrazhensky Alayı'na katıldı, ama askerliğine Kafkasya'da devam etti. 1854'te tümgeneralliğe terfi eden Grigol Dadiani, 1855-1856 yıllarındaki Kırım Savaşına Osmanlı ordusuna karşı savaşan Megrel ve Gürcü milislerini komuta etti. 1857'de, resmi olarak Svita'ya üye oldu. Dadiani, 1858 ve 1859 yılları arasında Kafkas El Bombası Bölümü'nün 1. Tugayını komuta etti. Kafkas Savaşındaki Ğunib Muharebesi'nde Şeyh Şamil'i ele geçirdi. Dadiani, 1860 yılında korgeneralliğe terfi etti ve 93 Harbinde, askerliğinin 50. yılı şerefine yardımcı general rütbesine yükseltildi. Emekliliğinden hemen önceki son rütbesi "piyadelerin generali" oldu.
Megrelya siyaseti
1853'te ağabeyi Davit'in ölümüyla beraber Grigol Dadiani, reşit olmayan yeğeni Niko'nun naiplik konseyinin üyelerinden biri oldu. Davit'in eşi Ekaterina tarafından yönetilen konseyde küçük kardeşi Grigol'un küçük kardeşi Konstantin Dadiani de bulunmaktaydı. Grigol Dadiani'nin Prenses Ekaterina ile ilişkileri gerilmişti ve Ekaterina'nın destekçileri tarafından Megrel köylüleri rahatsız etmekle suçlandı. 1857'deki bir köylü isyanı\ Rus hükûmetinin doğrudan yönetimi ele geçirmesine ve 1867'de prensliği resmi olarak kaldırmasına yol açtı.
Edebiyata ilgisi ve hayırseverliği
Dadiani, 1879'da Gürcistan'ın önde gelen eğitim derneklerinden "Gürcistan'da Okuryazarlığı Yayma Derneği"nin kurucu üyeleri arasında yer aldı. Aynı zamanda Orta Çağ Gürcü destanı Kaplan Postlu Şövalye'nin metinlerini inceleyen komisyonun bir parçasıydı. Birkaç okula bağış yapan Dadiani, büyük kütüphanesini Okuryazarlığı Yayma Derneği'ne bıraktı. Dadiani ilk şiirlerini St.Petersburg'da askeri eğitim alırken yazdı. Şiirlerinde Grigol Orbeliani'den etkilenen Dadani'nin şiirleri çoğunlukla romantizm ve vatanseverlik üzerineydi. Şiirlerini çoğunlukla Kolhisli anlamına gelen "Kolkhideli" adıyla yazmıştır.
Grigol Dadiani 1901'de Kutaisi'de öldü. Martvili Manastırı'ndaki Dadiani nekropolüne gömüldü.
Kaynakça
- ^ a b c d . ენციკლოპედია საქართველო, ტ. 3 [Encyclopaedia Georgia, Vol. III] (Gürcüce). National Academy of Sciences of Georgia. 2015. 31 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
- ^ "Дадиан, Терезия Мамиевна [Dadian, Tereziya Mamiyevna]". Arşivlenmiş kopya (Rusça). St. Petersburg. 1905. s. 40. 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
- ^ Дадиан, Екатерина Александровна [Dadian, Ekaterina Aleksandrovna] (Rusça). St. Petersburg. 1905. ss. 34-37. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Grigol Dadiani Gurcuce გრიგოლ დადიანი 6 Ekim 1814 24 Aralik 1901 Megrelya da prenslik yapmis Dadiani hanedaninin bir uyesiydi Megrelya Prensi V Levan Dadiani nin oglu olan Grigol yegeni I Niko Dadiani nin kucuklugunde Megrelya nin naip konseyi uyesiydi Rus Imparatorlugu nda subay olarak gorev yapan Grigol Rus Turk Kirim ve Kafkasya savaslarinda yer almis ve tumgeneral rutbesi ile emekli olmustur Ayni zamanda bir edebiyat tutkunu olan Dadiani Kolhideli კოლხიდელი Kolhisli mahlasiyla Romantizm akimindan siirler yazmistir Grigol DadianiDogum6 Ekim 1814Olum24 Aralik 1901RutbesiGeneral yardimcisiBirimiPreobrazhensky AlayiKomutasi1 Tugay Kafkas El Bombasi Bolumu tumgeneral olarak Catisma savaslari1828 1829 Osmanli Rus Savasi Kafkas Savasi Kirim Savasi 93 HarbiSonraki isiSiir ve romantizmAilesiGrigol Dadiani Megrelya hukumdari V Levan Dadiani nin ve Levan in ikinci esi Marta Tsereteli nin ogluydu Ayni zamanda Megrelya nin sondan ikinci prensi Davit in kucuk kardesi ve son prens Niko Dadiani nin amcasiydi Dadiani 1843 yilinda Guria Prensi V Mamia Gurieli ve Sophio Tsulukidze nin kizi Prenses Terezia 1825 24 Mart 1871 ile St Petersburg da evlendi Egitimini Petersburg da tamamlayan Terezia Imparatorluk mahkemesinde gorev yapti Kocasiyla beraber Gurcistan a donen Terezia Dadiani burada bircok yardim kurulusuna katildi 1861 de Kutaisi ye gelen Terezia ya Rus Cari II Aleksandr tarafindan Aziz Catherine Nisani verildi 47 yasinda olen Terezia Martvili Manastiri na gomuldu Ciftin cocugu yoktu Askerligi1828 de Rus Imparatorlugu ordusuna dahil olan Dadiani 1829 da Osmanli Imparatorlugu yla yapilan savasa katildi Sonrasinda 1834 e kadar babasiyla birlikte St Petersburg daki Hayat Muhafizlari Alayi nda poruchik olarak gorevlendirildi 1844 yilinda albayliga yukselen Dadiani Hayat Muhafizlari Preobrazhensky Alayi na katildi ama askerligine Kafkasya da devam etti 1854 te tumgenerallige terfi eden Grigol Dadiani 1855 1856 yillarindaki Kirim Savasina Osmanli ordusuna karsi savasan Megrel ve Gurcu milislerini komuta etti 1857 de resmi olarak Svita ya uye oldu Dadiani 1858 ve 1859 yillari arasinda Kafkas El Bombasi Bolumu nun 1 Tugayini komuta etti Kafkas Savasindaki Gunib Muharebesi nde Seyh Samil i ele gecirdi Dadiani 1860 yilinda korgenerallige terfi etti ve 93 Harbinde askerliginin 50 yili serefine yardimci general rutbesine yukseltildi Emekliliginden hemen onceki son rutbesi piyadelerin generali oldu Megrelya siyaseti1853 te agabeyi Davit in olumuyla beraber Grigol Dadiani resit olmayan yegeni Niko nun naiplik konseyinin uyelerinden biri oldu Davit in esi Ekaterina tarafindan yonetilen konseyde kucuk kardesi Grigol un kucuk kardesi Konstantin Dadiani de bulunmaktaydi Grigol Dadiani nin Prenses Ekaterina ile iliskileri gerilmisti ve Ekaterina nin destekcileri tarafindan Megrel koyluleri rahatsiz etmekle suclandi 1857 deki bir koylu isyani Rus hukumetinin dogrudan yonetimi ele gecirmesine ve 1867 de prensligi resmi olarak kaldirmasina yol acti Edebiyata ilgisi ve hayirseverligiDadiani 1879 da Gurcistan in onde gelen egitim derneklerinden Gurcistan da Okuryazarligi Yayma Dernegi nin kurucu uyeleri arasinda yer aldi Ayni zamanda Orta Cag Gurcu destani Kaplan Postlu Sovalye nin metinlerini inceleyen komisyonun bir parcasiydi Birkac okula bagis yapan Dadiani buyuk kutuphanesini Okuryazarligi Yayma Dernegi ne birakti Dadiani ilk siirlerini St Petersburg da askeri egitim alirken yazdi Siirlerinde Grigol Orbeliani den etkilenen Dadani nin siirleri cogunlukla romantizm ve vatanseverlik uzerineydi Siirlerini cogunlukla Kolhisli anlamina gelen Kolkhideli adiyla yazmistir Grigol Dadiani 1901 de Kutaisi de oldu Martvili Manastiri ndaki Dadiani nekropolune gomuldu Kaynakca a b c d ენციკლოპედია საქართველო ტ 3 Encyclopaedia Georgia Vol III Gurcuce National Academy of Sciences of Georgia 2015 31 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2020 Dadian Tereziya Mamievna Dadian Tereziya Mamiyevna Arsivlenmis kopya Rusca St Petersburg 1905 s 40 9 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2020 Dadian Ekaterina Aleksandrovna Dadian Ekaterina Aleksandrovna Rusca St Petersburg 1905 ss 34 37 5 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Temmuz 2020