Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Paleologos veya Palologoz Hanedanı (Yunanca: Παλαιολόγος Palaiologos), 1259-1453 arasında hüküm sürmüş Bizans hanedanı.
Bizans kaynaklarında Paleologos Hanedanı, kökleri eski çağlara kadar uzanan soylu bir aile olarak sunulursa da bilinen ilk Paleologos, VII. Mihail döneminde (1071-1078 arası hükümdar) Mezopotamya'nın Stratigos'u Nikiforos Paleologos'tur. Onun oğlu Georgios ise I. Aleksios'un (1081-1118 arası hükümdar) başarılı bir komutanı idi. 12. yüzyılda da Paleologosların çoğunluğunun, başarılı generaller olarak görülür. Aralarında sivil görevlere yükselmiş bir aile üyesi bilinmemektedir. Hemen hepsi zengin toprak sahipleri olan Paleologoslar, diğer soylu aileler Komninoslar, Angeloslar ve Dukaslarla akrabaydılar. Bunlardan, III. Aleksios'un (hd 1195-1203) kızı Eirene ile evlenen Aleksios Paleologos'a, 1200'de Konstantinopolis'te çıkan bir isyanı bastırdıktan sonra taht üzerinde vesayet hakkı verilmişti.
Paleologoslar devletteki bu ayrıcalıklı konumlarını 1204'te Konstantinopolis'te kurulan Latin İmparatorluğu'ndan sonra da devam ettirdiler. Aleksios Paleologos'un oğlu Andronikos "Megas Domestikos" (eyalet ordularının kumandanı) unvanını taşıyordu. Onun oğlu ise, Nikea'da (günümüzde İznik) hüküm süren meşru imparator IV. İoannis'in çocuk yaşta olmasından yararlanarak VIII. Mihail adıyla 1259'da imparatorluğunu ilan etti ve Paleologos Hanedanı'nı kurdu.
VIII. Mihail'in 1261'de Konstantinopolis'teki Latin işgaline son vererek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmasını takiben, Paleologos ailesinin üyeleri imparatorluğun dört bir yanına yayıldılar ve yüksek görevleri işgal ettiler. 1347'ye kadar kesintisiz süren Paleologos iktidarı söz konusu tarihte Kantakuzinos ailesinden "megas domestikos" İoannis'in tahtı gasp etmesi ile bir süre kesintiye uğradıysa da 1354'te VI. İoannis Kantakuzinos'un safdışı edilmesiyle hanedan sürdü fakat iktidar kavgası aile içinde devam etti. 1376-1379 arasında V. İoannis'in oğlu Andronikos (IV), 1390'da ise Andronikos'un oğlu İoannis (VII) tahtı gasp ettiler, fakat her iki sorun da bazı tavizler verilerek aile içinde halledildi.
Paleologos Hanedanı'nın Peleponnes'te hüküm süren kolu ise bağımsız davranmasına karşın hanedana sadakatini korudu. VIII. İoannis'in çocuksuz olarak ölümü üzerine yerine geçen kardeşi Mora Despotu Konstantinos bu koldan geliyordu. Konstantinos'un Mora'dan gelerek tahtı ele geçirmesi, kardeşinin muhalefeti ile karşılaştığı için yaklaşık iki ay imparatorluk sahipsiz kalmıştır. Konstantinos'un 1453'te Konstantinopolis'i kuşatan Osmanlılara karşı savaşırken ölmesiyle Paleologos Hanedanı'nın iktidarı sona erdi, fakat İoannis'in kardeşleri Dimitrios ve Thomas ise 1460'ta II. Mehmed'in (Fatih) Yunanistan'ı fethetmesine dek bu topraklarda hüküm sürmeye devam ettiler. Son Mora Despotu Thomas 1465'te Roma'da ölürken, kızı Zoi (Sofia) Palaiologina 1472'de Rus Prensi III. İvan ile evlenmiş, oğlu Manuel ise İstanbul'a yerleşerek Müslümanlığı kabul etmişti. II. Andronikos'un oğlu Teodoros'un Montferratlı Argentina Spinola ile evlenmesiyle hanedanın bir başka kolu da 1305-1533 arasında Monferrato markiliğini elinde tuttu.
Paleologos Hanedanı dönemi, VIII. Mihail'in başlattığı geçici bir canlanma döneminden sonra Bizans İmparatorluğunun giderek zayıfladığı, küçük feodal beylikler halinde parçalandığı ve nihayet Osmanlılar karşısında yok olduğu dönemdir. Bizans toprak düzeninin temelini oluşturan "pranoia" (büyük çiftlikler) sistemi yozlaşarak, yerine "paroikoi" sistemi (yarı özgür köylülüğe dayalı bir sistem) geçmeye başladı. Buna bağlı olarak vergilerin düzenli toplanması güçleşti ve Bizans sikkesi İperpiron, Batılı paralar karşısında değer kaybetmeye devam etti, devlet hazinesi ve dolayısıyla ordu zayıflamaya başladı. Bu dönemde, devlet ve imparator gücünü sürekli kaybederken buna karşılık kilise kurumu iktidarını pekiştiriyordu.
Palaigoslar döneminde Bizans ordusu büyük ölçüde yabancı paralı askerlerde (Alanlar, Sırplar, Bulgarlar, Katalanlar, Türkler, İtalyanlar ve Almanlar), donanması da Venedikliler ve Cenevizlilerden oluşuyordu. Aynı zamanda İtalyan şehir devletlerinin Konstantinopolis'teki ticari ayrıcalıkları ve etkinlikleri giderek arttı ve neredeyse devlet içinde devlet haline geldiler (Latinler).
13. yüzyılın ortalarından itibaren Anadolu'yu tehdit eden Moğol ve Türk akınları, Balkanlar'da Bulgarlar ve Sırpların ilerlemesi, başkentin çevresindeki dirliklerin de zayıflaması ile doğrudan Konstantinopolis'i tehdit eder hale gelmişti. Artan Osmanlı tehlikesine karşı sürekli Batı ile ittifak yapmaya çalışan Palaigoslar, kiliselerin birleşmesi politikalarını desteklerken, Batılı prens ve prensesler yaptıkları evlilikler aracılığı ile askeri yardım sağlamaya çalıştılar. II. Andronikos önce Macar prensesi Anna, sonra da Montferratlı Yolanda ile, III. Andronikos önce Braunschweig'li Adelheid sonra da Savoylu Anna ile, II. Andronikos'un oğlu Teodoros Montferratlı Argentina Spinola ile bu amaçlarla evlendiler. Palaigos Hanedanı'ndan pek çok üye ayrıca Sırp, Bulgar, Ermeni, Norman, Trebizondlu (Trabzon) ve Epiruslu (Yunanistan'da) soylularla da evlenmişler, fakat tüm bu girişimler Bizans İmparatorluğu'nu ayakta tutmaya yetmemiştir.
Askeri, siyasal ve ekonomik başarısızlıklara karşılık, Paleologoslar dönemi kültürel ve bilimsel açıdan zengin bir dönemdir. Konstantinopolis Akademisi'nde sonradan Rönesans hareketini de etkileyecek çok sayıda felsefeci, tarihçi, yazar, şair ve bilim insanı yetiştirmiştir. Tarihçiler Georgios Pahimeres, Nikiforos Grigoras, Laonikos Halkokondiles, Mihail Dukas, Georgios Sfrantzes, Mihail Kritobulos, Demetrios Kidones, Prohoros Kidones, Aleksios Makrembolites ve Pseudo Kodinos, bilim adamları Teodoros Metohites, Georgios Akropolites, Nikiforos Blemmides ve Georgios Kiprios; felsefeciler Gemistos Plethon ve Nikiforos Humnos; filolog Tomas Magistros; şairler Manuel Holobolos ve Manuel Files, ilahiyatçılar Gregorios Sinaites, Gregorios Palamas, Gregorios Akindinos, İoannes Eugenikos, Markos Eugenikos ve İoannes Bessarion; hukukçular Konstantinos Harmenopulos ve Matteos Blastares bu canlı ve verimli kültür yaşamına işaret etmektedirler.
Hanedan üyesi imparatorlar
- VIII. Mihail (hd 1259-1282)
- II. Andronikos (hd 1282-1328)
- III. Andronikos (hd 1328-1341)
- V. İoannis (hd 1341-1391)
- IV. Andronikos (hd 1376-1379)
- VII. İoannis (hd 1390)
- II. Manuil (hd 1391-1425)
- VIII. İoannis (hd 1425-1448)
- XI. Konstantinos (hd 1449-1453)
Paleologos döneminde hanedan dışından gelerek tahtı ele geçiren tek imparator VI. İoannis'tur (hd 1347-1354). Ancak o da V. İoannis'in kızıyla evlenerek hanedana akraba olmuştu.
Kaynakça
- J. C. Cheynet-J. F. Vanier, Études prosopographiques, Paris, 1986, s. 123-187
- A. Th. Papadopulos, Versuch einer Genealogie der Palaiologen, 1259-1453, Amsterdam, 1962
- Nicol, Donald M. (1993). The Last Centuries of Byzantium, 1261–1453 (İngilizce) (İkinci bas.). Londra: Rupert Hart-Davis Ltd. ISBN .
- Georgiy Ostrogorskiy, Bizans, 433-527
- Şerif Baştav, Bizans İmparatorluğu Tarihi, Son Devir, 1261-1461, Ankara, 1989
- A. E. Laiu-Thomadakis, Peasant Society in the Late Byzantine Empire, Princeton, 1977
- The Twilight of Byzantium, (yay. haz. S. Curcic-V. Mouriki), Princeton, 1991
- Art et Société à Byzance sous les Paléologues, Venedik, 1971
- I. Sevcenko, Society and Intellectual Life ın the Late Byzantium, Londra, 1981
- The Palaelogan Renaissance, Renaissance Before the Renaissance (yay. haz. Warren Treadgold), Stanford, 1984, s. 194-223
- Ayşe Hür, Dünden Bugüne İstnbul Ansiklopedisi, c. 6, s. 207, İstanbul, 1994
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Paleologos veya Palologoz Hanedani Yunanca Palaiologos Palaiologos 1259 1453 arasinda hukum surmus Bizans hanedani Bizans kaynaklarinda Paleologos Hanedani kokleri eski caglara kadar uzanan soylu bir aile olarak sunulursa da bilinen ilk Paleologos VII Mihail doneminde 1071 1078 arasi hukumdar Mezopotamya nin Stratigos u Nikiforos Paleologos tur Onun oglu Georgios ise I Aleksios un 1081 1118 arasi hukumdar basarili bir komutani idi 12 yuzyilda da Paleologoslarin cogunlugunun basarili generaller olarak gorulur Aralarinda sivil gorevlere yukselmis bir aile uyesi bilinmemektedir Hemen hepsi zengin toprak sahipleri olan Paleologoslar diger soylu aileler Komninoslar Angeloslar ve Dukaslarla akrabaydilar Bunlardan III Aleksios un hd 1195 1203 kizi Eirene ile evlenen Aleksios Paleologos a 1200 de Konstantinopolis te cikan bir isyani bastirdiktan sonra taht uzerinde vesayet hakki verilmisti Paleologos armasi Paleologoslar devletteki bu ayricalikli konumlarini 1204 te Konstantinopolis te kurulan Latin Imparatorlugu ndan sonra da devam ettirdiler Aleksios Paleologos un oglu Andronikos Megas Domestikos eyalet ordularinin kumandani unvanini tasiyordu Onun oglu ise Nikea da gunumuzde Iznik hukum suren mesru imparator IV Ioannis in cocuk yasta olmasindan yararlanarak VIII Mihail adiyla 1259 da imparatorlugunu ilan etti ve Paleologos Hanedani ni kurdu VIII Mihail in 1261 de Konstantinopolis teki Latin isgaline son vererek Bizans Imparatorlugu nu yeniden kurmasini takiben Paleologos ailesinin uyeleri imparatorlugun dort bir yanina yayildilar ve yuksek gorevleri isgal ettiler 1347 ye kadar kesintisiz suren Paleologos iktidari soz konusu tarihte Kantakuzinos ailesinden megas domestikos Ioannis in tahti gasp etmesi ile bir sure kesintiye ugradiysa da 1354 te VI Ioannis Kantakuzinos un safdisi edilmesiyle hanedan surdu fakat iktidar kavgasi aile icinde devam etti 1376 1379 arasinda V Ioannis in oglu Andronikos IV 1390 da ise Andronikos un oglu Ioannis VII tahti gasp ettiler fakat her iki sorun da bazi tavizler verilerek aile icinde halledildi Paleologos Hanedani nin Peleponnes te hukum suren kolu ise bagimsiz davranmasina karsin hanedana sadakatini korudu VIII Ioannis in cocuksuz olarak olumu uzerine yerine gecen kardesi Mora Despotu Konstantinos bu koldan geliyordu Konstantinos un Mora dan gelerek tahti ele gecirmesi kardesinin muhalefeti ile karsilastigi icin yaklasik iki ay imparatorluk sahipsiz kalmistir Konstantinos un 1453 te Konstantinopolis i kusatan Osmanlilara karsi savasirken olmesiyle Paleologos Hanedani nin iktidari sona erdi fakat Ioannis in kardesleri Dimitrios ve Thomas ise 1460 ta II Mehmed in Fatih Yunanistan i fethetmesine dek bu topraklarda hukum surmeye devam ettiler Son Mora Despotu Thomas 1465 te Roma da olurken kizi Zoi Sofia Palaiologina 1472 de Rus Prensi III Ivan ile evlenmis oglu Manuel ise Istanbul a yerleserek Muslumanligi kabul etmisti II Andronikos un oglu Teodoros un Montferratli Argentina Spinola ile evlenmesiyle hanedanin bir baska kolu da 1305 1533 arasinda Monferrato markiligini elinde tuttu Paleologos Hanedani donemi VIII Mihail in baslattigi gecici bir canlanma doneminden sonra Bizans Imparatorlugunun giderek zayifladigi kucuk feodal beylikler halinde parcalandigi ve nihayet Osmanlilar karsisinda yok oldugu donemdir Bizans toprak duzeninin temelini olusturan pranoia buyuk ciftlikler sistemi yozlasarak yerine paroikoi sistemi yari ozgur koyluluge dayali bir sistem gecmeye basladi Buna bagli olarak vergilerin duzenli toplanmasi guclesti ve Bizans sikkesi Iperpiron Batili paralar karsisinda deger kaybetmeye devam etti devlet hazinesi ve dolayisiyla ordu zayiflamaya basladi Bu donemde devlet ve imparator gucunu surekli kaybederken buna karsilik kilise kurumu iktidarini pekistiriyordu Palaigoslar doneminde Bizans ordusu buyuk olcude yabanci parali askerlerde Alanlar Sirplar Bulgarlar Katalanlar Turkler Italyanlar ve Almanlar donanmasi da Venedikliler ve Cenevizlilerden olusuyordu Ayni zamanda Italyan sehir devletlerinin Konstantinopolis teki ticari ayricaliklari ve etkinlikleri giderek artti ve neredeyse devlet icinde devlet haline geldiler Latinler 13 yuzyilin ortalarindan itibaren Anadolu yu tehdit eden Mogol ve Turk akinlari Balkanlar da Bulgarlar ve Sirplarin ilerlemesi baskentin cevresindeki dirliklerin de zayiflamasi ile dogrudan Konstantinopolis i tehdit eder hale gelmisti Artan Osmanli tehlikesine karsi surekli Bati ile ittifak yapmaya calisan Palaigoslar kiliselerin birlesmesi politikalarini desteklerken Batili prens ve prensesler yaptiklari evlilikler araciligi ile askeri yardim saglamaya calistilar II Andronikos once Macar prensesi Anna sonra da Montferratli Yolanda ile III Andronikos once Braunschweig li Adelheid sonra da Savoylu Anna ile II Andronikos un oglu Teodoros Montferratli Argentina Spinola ile bu amaclarla evlendiler Palaigos Hanedani ndan pek cok uye ayrica Sirp Bulgar Ermeni Norman Trebizondlu Trabzon ve Epiruslu Yunanistan da soylularla da evlenmisler fakat tum bu girisimler Bizans Imparatorlugu nu ayakta tutmaya yetmemistir Askeri siyasal ve ekonomik basarisizliklara karsilik Paleologoslar donemi kulturel ve bilimsel acidan zengin bir donemdir Konstantinopolis Akademisi nde sonradan Ronesans hareketini de etkileyecek cok sayida felsefeci tarihci yazar sair ve bilim insani yetistirmistir Tarihciler Georgios Pahimeres Nikiforos Grigoras Laonikos Halkokondiles Mihail Dukas Georgios Sfrantzes Mihail Kritobulos Demetrios Kidones Prohoros Kidones Aleksios Makrembolites ve Pseudo Kodinos bilim adamlari Teodoros Metohites Georgios Akropolites Nikiforos Blemmides ve Georgios Kiprios felsefeciler Gemistos Plethon ve Nikiforos Humnos filolog Tomas Magistros sairler Manuel Holobolos ve Manuel Files ilahiyatcilar Gregorios Sinaites Gregorios Palamas Gregorios Akindinos Ioannes Eugenikos Markos Eugenikos ve Ioannes Bessarion hukukcular Konstantinos Harmenopulos ve Matteos Blastares bu canli ve verimli kultur yasamina isaret etmektedirler Hanedan uyesi imparatorlarVIII Mihail hd 1259 1282 II Andronikos hd 1282 1328 III Andronikos hd 1328 1341 V Ioannis hd 1341 1391 IV Andronikos hd 1376 1379 VII Ioannis hd 1390 II Manuil hd 1391 1425 VIII Ioannis hd 1425 1448 XI Konstantinos hd 1449 1453 Paleologos doneminde hanedan disindan gelerek tahti ele geciren tek imparator VI Ioannis tur hd 1347 1354 Ancak o da V Ioannis in kiziyla evlenerek hanedana akraba olmustu KaynakcaJ C Cheynet J F Vanier Etudes prosopographiques Paris 1986 s 123 187 A Th Papadopulos Versuch einer Genealogie der Palaiologen 1259 1453 Amsterdam 1962 Nicol Donald M 1993 The Last Centuries of Byzantium 1261 1453 Ingilizce Ikinci bas Londra Rupert Hart Davis Ltd ISBN 0 246 10559 3 Georgiy Ostrogorskiy Bizans 433 527 Serif Bastav Bizans Imparatorlugu Tarihi Son Devir 1261 1461 Ankara 1989 A E Laiu Thomadakis Peasant Society in the Late Byzantine Empire Princeton 1977 The Twilight of Byzantium yay haz S Curcic V Mouriki Princeton 1991 Art et Societe a Byzance sous les Paleologues Venedik 1971 I Sevcenko Society and Intellectual Life in the Late Byzantium Londra 1981 The Palaelogan Renaissance Renaissance Before the Renaissance yay haz Warren Treadgold Stanford 1984 s 194 223 Ayse Hur Dunden Bugune Istnbul Ansiklopedisi c 6 s 207 Istanbul 1994