Vahan Koridoru, Afganistan'ın Doğu Türkistan`a kadar uzanan kuzeydoğu topraklarının dar şerit durumunda, Pakistan'ın Keşmir bölgesi idaresini Tacikistan'dan ayıran ve Kuzeyden güneye kadarki Pamir Dağları ve Hindukuş Dağları arasına sıkışmış bir koridordur. Uzunluğu yaklaşık 350 km (220 mil) ve genişliği 13-65 kilometredir (8,1-40,4 mil).
Vahan Koridoru, İçinde Panj ve Pamir Nehirleri ve Ceyhun'un oluşturduğu yüksek bir dağ vadisidir. Vadi, bir ticaret yolu ve antik çağlardan beri Doğu, Güney Asya ve Türkistan'dan gezinti yapanlar tarafından kullanılmıştır.
Koridor Büyük Oyun'un bir siyasi oluşumudur. Koridorun kuzey tarafında, 1873 yılında İngiltere ve Rus İmparatorluğu arasındaki anlaşma ve 1893 yılında İngiltere ve Afganistan arasında, Panj ve Pamir çaylarının Afganistan ve Rusya İmparatorluğu arasında sınır yapılarak, tarihi Vahan bölgesini bölmüştür. Güney tarafında, 1893 Durand Çizgisi anlaşması'nda, İngiliz Hindistanı ve Afganistan <Peştunistan> arasındaki sınırı belirlemiştir. 20. yüzyılda, Vahan Koridoru olarak tanınmış, iki imparatorluk arasında bir tampon bölge olacak şekilde alan dar bir şerit durumuna getirilmiştir.
2020 itibarıyla 17.167 sakini bulunmaktadır. Vahan'ın kuzey bölümü Afgan Pamiri (Pamir Türkistanı) olarak adlanır. Sakinlerin kullanması için en yakın ana havalimanı, batıdaki Feyzabad şehrinde bulunan ve bir karayolu ağı ile ulaşılabilen Feyzabad Havalimanı'dır.
Afganistan, ekonomik nedenlerle veya Taliban isyanı ile mücadelesi kapsamında alternatif bir tedarik rotası olarak Çin'deki komünist yönetimden Vahan Koridoru sınırını açması için defalarca talepte bulundu. Ancak Çin, koridor sınırının batısının Doğu Türkistan'da olması ve büyük ölçüde huzursuzluk yaratacağı nedeniyle bunu reddettti. 2009 yılı Aralık ayında, ABD'nin koridoru açması için Çin'e talepte bulunduğu bildirilmiştir.
Temmuz 2021'de bölge, grubun yaz saldırısı sırasında ilk kez Taliban'ın kontrolü altına girdi. Yüzlerce etnik Kırgız göçebenin çiftlik hayvanlarıyla birlikte kuzeye, Tacikistan'a kaçmaya çalıştığı bildirildi. Daha önce NATO tarafından eğitilmiş Afgan Ulusal Güvenlik Güçlerinden sorumluluğu devralan Afganistan İslam Emirliği güçleri tarafından devriye gezilmektedir.
Kaynakça
- ^ International Boundary Study of the Afghanistan-USSR Boundary (1983) 17 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde . by the US Pg. 7
- ^ Wong, Edward (27 Ekim 2010). "In Icy Tip of Afghanistan, War Seems Remote". The New York Times. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2010.
- ^ Aga Khan Development Network (2010): Wakhan and the Afghan Pamir 23 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . p.3
- ^ Afghanistan tells China to open Wakhan corridor route 8 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 11 Haziran 2009
- ^ China mulls Afghan border request 10 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. . 12 Haziran 2009
- ^ Juanola, Marta Pascual (23 Temmuz 2021). "The Taliban conquest of a thin strip of land could change Afghanistan". The Sydney Morning Herald. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Aralık 2021.
- ^ Kramer, Andrew E. (29 Temmuz 2021). . The New York Times. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2021.
- ^ "Cabinet orders military deployment, services in Wakhan valley". Pajhwok Afghan News. 20 Kasım 2022. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022.
- ^ "Wakhan: The Corridor of Complication between Taliban, Pakistan and China". India Today. 1 Ağustos 2022. Erişim tarihi: 21 Aralık 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vahan Koridoru Afganistan in Dogu Turkistan a kadar uzanan kuzeydogu topraklarinin dar serit durumunda Pakistan in Kesmir bolgesi idaresini Tacikistan dan ayiran ve Kuzeyden guneye kadarki Pamir Daglari ve Hindukus Daglari arasina sikismis bir koridordur Uzunlugu yaklasik 350 km 220 mil ve genisligi 13 65 kilometredir 8 1 40 4 mil Vahan Koridoru Vahan Koridoru Icinde Panj ve Pamir Nehirleri ve Ceyhun un olusturdugu yuksek bir dag vadisidir Vadi bir ticaret yolu ve antik caglardan beri Dogu Guney Asya ve Turkistan dan gezinti yapanlar tarafindan kullanilmistir Koridor Buyuk Oyun un bir siyasi olusumudur Koridorun kuzey tarafinda 1873 yilinda Ingiltere ve Rus Imparatorlugu arasindaki anlasma ve 1893 yilinda Ingiltere ve Afganistan arasinda Panj ve Pamir caylarinin Afganistan ve Rusya Imparatorlugu arasinda sinir yapilarak tarihi Vahan bolgesini bolmustur Guney tarafinda 1893 Durand Cizgisi anlasmasi nda Ingiliz Hindistani ve Afganistan lt Pestunistan gt arasindaki siniri belirlemistir 20 yuzyilda Vahan Koridoru olarak taninmis iki imparatorluk arasinda bir tampon bolge olacak sekilde alan dar bir serit durumuna getirilmistir 2020 itibariyla 17 167 sakini bulunmaktadir Vahan in kuzey bolumu Afgan Pamiri Pamir Turkistani olarak adlanir Sakinlerin kullanmasi icin en yakin ana havalimani batidaki Feyzabad sehrinde bulunan ve bir karayolu agi ile ulasilabilen Feyzabad Havalimani dir Afganistan ekonomik nedenlerle veya Taliban isyani ile mucadelesi kapsaminda alternatif bir tedarik rotasi olarak Cin deki komunist yonetimden Vahan Koridoru sinirini acmasi icin defalarca talepte bulundu Ancak Cin koridor sinirinin batisinin Dogu Turkistan da olmasi ve buyuk olcude huzursuzluk yaratacagi nedeniyle bunu reddettti 2009 yili Aralik ayinda ABD nin koridoru acmasi icin Cin e talepte bulundugu bildirilmistir Temmuz 2021 de bolge grubun yaz saldirisi sirasinda ilk kez Taliban in kontrolu altina girdi Yuzlerce etnik Kirgiz gocebenin ciftlik hayvanlariyla birlikte kuzeye Tacikistan a kacmaya calistigi bildirildi Daha once NATO tarafindan egitilmis Afgan Ulusal Guvenlik Guclerinden sorumlulugu devralan Afganistan Islam Emirligi gucleri tarafindan devriye gezilmektedir Kaynakca International Boundary Study of the Afghanistan USSR Boundary 1983 17 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde by the US Pg 7 Wong Edward 27 Ekim 2010 In Icy Tip of Afghanistan War Seems Remote The New York Times 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2010 Aga Khan Development Network 2010 Wakhan and the Afghan Pamir 23 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde p 3 Afghanistan tells China to open Wakhan corridor route 8 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde 11 Haziran 2009 China mulls Afghan border request 10 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde 12 Haziran 2009 Juanola Marta Pascual 23 Temmuz 2021 The Taliban conquest of a thin strip of land could change Afghanistan The Sydney Morning Herald 27 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Aralik 2021 Kramer Andrew E 29 Temmuz 2021 The New York Times 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2021 Cabinet orders military deployment services in Wakhan valley Pajhwok Afghan News 20 Kasim 2022 Erisim tarihi 21 Aralik 2022 Wakhan The Corridor of Complication between Taliban Pakistan and China India Today 1 Agustos 2022 Erisim tarihi 21 Aralik 2022