Valladolid, İspanya'da şehir. Kastilya ve Leon Özerk Bölgesinin başkenti, Valladolid ili'nin merkezidir. Tarihi Kastilya bölgesinin sınırları içinde yer almaktadır. (2020 nüfus tahminine göre) şehirde 299.265 kişi yaşamaktadır. Şehre halk dilinde Pucela adı da verilmektedir. Şehir başkent Madrid'e 193 km uzaklıktadır. Rakımı ise 691 m'dir. Kristof Kolomb 1506 yılında bu şehirde ölmüştür.
Valladolid | |
---|---|
Belediye | |
Bayrak Mühür | |
Valladolid Valladolid'in İspanya'daki konumu | |
Ülke | İspanya |
Kastilya ve Leon | |
İl | Valladolid ili |
Comarca | Campiña del Pisuerga |
Adalet bolgesi | Valladolid |
Kuruluş | 1071 |
İdare | |
• "Alcalde" | Óscar Puente (PSOE) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 197.91 km² |
Rakım | 698 m |
Nüfus (2020) | |
• Toplam | 299,265 |
• Yoğunluk | oto.27/km² |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Posta kodu | 47001-47016 |
Alan kodu | (+34) 983 |
Resmî site www.valladolid.es/en |
Coğrafi konumu
Valladolid şehrinin bazı önemli İspanya şehirlerine uzaklıkları şu listeden incelenebilir:
İklim
Valladolid iklimi | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
En yüksek sıcaklık (°C) | 17,2 | 22,9 | 25,9 | 29,6 | 34,4 | 39,8 | 40,2 | 39,5 | 38,2 | 31,3 | 24,0 | 21,4 | 40,2 |
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 8,2 | 11,2 | 15,2 | 16,9 | 21,0 | 27,0 | 30,7 | 30,1 | 25,6 | 18,9 | 12,4 | 8,6 | 18,8 |
Ortalama sıcaklık (°C) | 4,2 | 5,9 | 9,0 | 10,7 | 14,5 | 19,3 | 22,3 | 22,1 | 18,5 | 13,2 | 7,9 | 5,0 | 12,7 |
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 0,2 | 0,7 | 2,8 | 4,6 | 7,9 | 11,6 | 14,0 | 14,1 | 11,3 | 7,6 | 3,5 | 1,3 | 6,6 |
En düşük sıcaklık (°C) | −11 | −11,5 | −10,2 | −6 | −1,7 | 2,6 | 3,2 | 3,6 | 0,0 | −3,4 | −6,8 | −10,8 | −11,5 |
Ortalama yağış (mm) | 40 | 27 | 22 | 46 | 49 | 29 | 13 | 16 | 31 | 55 | 52 | 53 | 433 |
Kaynak: İspanyol Devlet Meteoroloji Enstitüsü |
Etimoloji
Valladolid isminin büyük ihtimalle Latince vadi anlamına gelen Vallis ve Kelt kökenli Tolitum 'dan geldiği tahmin edilmektedir. Bir diğer varsayım ise Arapça بلد الوليد (Beled ül Velid) yani Velid'in Şehri 'dir.
Demografi
Valladolid belediye sınırları içinde nüfus (2010 tahmini itibarıyla) 315.522 kişi olup nüfus yoğunluğu 1.594,27 kişi/km² olur. Valladolid belediye sınırları içinde nüfusun gelişmesi şu gösterimde izlenebilir:
1.000 Kişi
- Kaynak: INE - Instituto Nacional de Estadística, İspanya
- (Spanje) Kaynak:Hollandaca Wikipedia "Valladolid (Spanje)" maddesi[]
Ekonomi
Valladolid, İspanya'da önemli bir ekonomik merkezdir. Otomotiv endüstrisi, daha sonra Renault España olan FASA-Renault'un 1953'te Renault markalı araçların montajı için kurulmasından bu yana şehir ekonomisinin ana motorlarından biridir. Dört yıl sonra, 1957'de Sava kuruldu ve ticari araç üretmeye başladı. Sava daha sonra Pegaso tarafından ve 1990'dan beri İtalyan kamyon üreticisi Iveco tarafından satın alındı. Fransız lastik üreticisi Michelin ile birlikte Renault ve Iveco şehrin en önemli sanayi şirketlerini oluşturur.
Otomotiv ve otomotiv yan sanayilerinin yanı sıra diğer önemli sanayi sektörleri gıda işleme (Acor ve Queserías Entrepinares gibi yerel şirketler ve Cadbury, Lactalis veya Lesaffre gibi çok uluslu şirketlerin tesisleri ile), metalürji (Lingotes Especiales, Saeta basınçlı döküm...), kimya ve matbaa baskısıdır.
2007 yılında sanayi işyerlerinde toplam işçilerin %14'üne karşılık gelen toplam 22.013 kişi istihdam edilmiştir.
İstihdam açısından Valladolid'in ana ekonomik sektörü sosyal güvenlikli Valladolid çalışanlarının %74,2'sini temsil eden 111.988 kişiyi istihdam eden hizmet sektörüdür.
İnşaat sektörü 2007 yılında 15.493 kişiyi istihdam ederek toplam çalışanların %10,3'ünü temsil etti.
Tarım, şehirde yalnızca 2.355 kişiyi istihdam eden (toplamın %1,5'i) küçük bir sektördür. En çok üretilen ürünler buğday, arpa ve şeker pancarı'dır.
2013 yılında milyon € cinsinden ciroya göre ilk 10 şirket şunlardı: Renault (4.596), Michelin (2.670), Iveco (1.600), Valladolid merkezli süpermarket zinciri Grupo El Árbol (849), peynir işleme Queserías Entrepinares (204), şeker işleme Acor (201), hizmet grubu Grupo Norte (174), otomobil yedek parça şirketleri Faurecia-Asientos de Castilla y León (143), Sada (129) ve Hipereco (108).
Kültür
Diller
İspanyolca, şehirdeki tek resmi dildir. Valladolid Don Kişot,’ un yazarı Miguel de Cervantes yanı sıra José Zorrilla veya Miguel Delibes gibi yazarların yaşadığı yer olmasıyla ve Üniversite'nin itici gücü ile dikkat çeker. Şehir, İspanyolca (Dil turizmi) öğrenmek isteyen çok sayıda insanı çekmesiyle öne çıkar.
Paskalya
Çile Haftası (İspanyolca "Semana Santa"), Valladolid'deki en iyi bilinen Katolik geleneklerinden biridir. Kutsal Cuma alayları, Kastilya dini heykellerinin enfes ve zengin sergisi olarak kabul edilir. Bu günün sabahında tarikat üyeleri at sırtında şehrin her yerinde şiirsel bir bildiri yayınlar. "Yedi Sözün Vaazı" Plaza Mayor Meydanı'nda söylenir. Öğleden sonra, çoğu 16. ve 17. yüzyıllardan kalma 31 pasodan (dini heykeller) oluşan Passion Alayı'na binlerce insan katılır. Alaydaki son heykel Virgen de las Angustias'tır ve içinde onuruna söylenen Salve Popular şarkısı ile kiliseye dönüş, kutlamaların en duygusal anlarındandır.
Paskalya, Valladolid'deki en görkemli ve duygusal bayramlardan biridir. Dini bağlılık, sanat, renk ve müzik, İsa Mesih'in dirilişini anmak için alayların eylemlerinde birleşir. Farklı Paskalya tarikatlarının üyeleri, özel cübbeleriyle, davul ve müzik eşliğinde dini heykeller (pasolar) taşıyarak sokaklarda geçit töreni yapar.
Seminci
Şehir aynı zamanda önde gelen (ve en eski) uluslararası film festivallerinden biri olan ve 1956'da kurulmuş Semana Internacional de Cine de Valladolid (Seminci)'e ev sahipliği yapar.
Valladolid, devlet sansüründeki çeşitli boşluklardan geçerek, aksi takdirde İspanya'da görülmesi imkansız olan filmleri sunmayı başardı. Seyircilerden ve eleştirmenlerden bir ödül veya coşkulu bir karşılama, birçok durumda, resmi devlet kurumlarının, Francisco Franco rejiminin kendi ideolojisine aykırı bulduğu bazı filmlere onay vermesi anlamına geliyordu.
1975'te Franco'nun ölümünden sonra bile Valladolid, yasaklanan filmler için "deneme alanı" olmaya devam etti. Örneğin, Stanley Kubrick'in Otomatik Portakal filminin 1975 festivalinde İspanya'daki prömiyeri hala bir dönüm noktası olarak hatırlanır.
Yerel mutfak
Bir iç bölge olmasına rağmen, bazıları Kantabria Denizi'nden getirilen balıklar yaygın olarak tüketilir. Çipura ve barlam balığı gibi balıklar Valladolid mutfağının önemli bir parçasıdır. Ancak, Valladolid'in ana özelliği lechazo'dur (emziren kuzu). Lechazo odun fırınında yavaş yavaş kızartılır ve salata ile servis edilir.
Valladolid ayrıca çok çeşitli yabani mantarlar sunar. Kuşkonmaz, hindiba ve fasulye de bulunabilir. Beyaz fasulye ve mercimek gibi bazı baklagiller özellikle iyidir. Çam fıstığı da büyük miktarda üretilir.
Ünlü pata de mulo (katır ayağı) olan Villalón de Campos'tan koyun peyniri genellikle olgunlaşmamıştır (tazedir) ancak sertleştirilirse, olgunlaşma süreci öyle bir lezzet ortaya çıkarır ki, İspanya'daki en iyi koyun peynirleriyle rekabet edebilir.
Valladolid'de Medina del Campo'dan gelen lezzetli cuadros, muffinler, domuz tırmalama ekmeği ve bir marul başını andıran eşmerkezli daireler desenli lechuguinos gibi her yemeğe uygun bir ekmek vardır.
Valladolid şehrinin hamur işleri ve unlu mamulleri, özellikle St. Mary's halka şeklindeki hamur işleri, St. Claire's pandispanyaları, çam fıstığı topları ve kremalı börekleri iyi bilinir.
Valladolid aynı zamanda şarap üreticisidir. Cigales Menşe Tanımı kapsamına girenler çok iyidir. Rueda'dan gelen beyaz şaraplar ve Ribera del Duero'dan gelen kırmızı şaraplar kaliteleriyle tanınırlar.
Kardeş şehirler
Valladolid'in şu kardeş şehirleri bulunmaktadır:
Galeri
- Valladolid - Plaza Mayor ve Belediye sarayı
- Valladolid - Katedral
- Valladolid - San Pablo Kilise cephesi
- Valladolid - tarihsel merkezde eski sokaklar
- Valladolid - Kutsal Haç Sarayı
- Valladolid - Academia de Caballeria
- Valladolid - Pisuerga Nehri ve Parque de las Moreras parkı
- Valladolid - Cervantes'in evi
- Valladolid - Hispanoamérica köprüsü
Kaynakça
- ^ (İspanyolca). İspanyol Devlet Meteoroloji Enstitüsü. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2014.
- ^ Data from Informe de Datos Económicos y Sociales de los Municipios de España 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., written by Caja España
- ^ Castilla y León Económica, no. 211, February 2013
- İngilizce Wikipedia "Valladolid" maddesi 5 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Valladolid ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Valladolid ili Turizmi 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Valladolid Üniversitesi22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Valladolid Ispanya da sehir Kastilya ve Leon Ozerk Bolgesinin baskenti Valladolid ili nin merkezidir Tarihi Kastilya bolgesinin sinirlari icinde yer almaktadir 2020 nufus tahminine gore sehirde 299 265 kisi yasamaktadir Sehre halk dilinde Pucela adi da verilmektedir Sehir baskent Madrid e 193 km uzakliktadir Rakimi ise 691 m dir Kristof Kolomb 1506 yilinda bu sehirde olmustur ValladolidBelediyeBayrakMuhurValladolidValladolid in Ispanya daki konumuUlkeIspanyaKastilya ve LeonIlValladolid iliComarcaCampina del PisuergaAdalet bolgesiValladolidKurulus1071Idare Alcalde oscar Puente PSOE Yuzolcumu Toplam197 91 km Rakim698 mNufus 2020 Toplam299 265 Yogunlukoto 27 km Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Posta kodu47001 47016Alan kodu 34 983Resmi site www valladolid es enCografi konumuIspanya haritasi Valladolid sehrinin bazi onemli Ispanya sehirlerine uzakliklari su listeden incelenebilir Barselona 744 km Bilbao 284 km Burgos 132 km La Coruna 441 km Leon 160 km Madrid 214 km Salamanca 119 km Sevilla 680 km Valensiya 579 km Zaragoza 385 kmIklim Valladolid iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 17 2 22 9 25 9 29 6 34 4 39 8 40 2 39 5 38 2 31 3 24 0 21 4 40 2Ortalama en yuksek sicaklik C 8 2 11 2 15 2 16 9 21 0 27 0 30 7 30 1 25 6 18 9 12 4 8 6 18 8Ortalama sicaklik C 4 2 5 9 9 0 10 7 14 5 19 3 22 3 22 1 18 5 13 2 7 9 5 0 12 7Ortalama en dusuk sicaklik C 0 2 0 7 2 8 4 6 7 9 11 6 14 0 14 1 11 3 7 6 3 5 1 3 6 6En dusuk sicaklik C 11 11 5 10 2 6 1 7 2 6 3 2 3 6 0 0 3 4 6 8 10 8 11 5Ortalama yagis mm 40 27 22 46 49 29 13 16 31 55 52 53 433Kaynak Ispanyol Devlet Meteoroloji EnstitusuEtimolojiValladolid isminin buyuk ihtimalle Latince vadi anlamina gelen Vallis ve Kelt kokenli Tolitum dan geldigi tahmin edilmektedir Bir diger varsayim ise Arapca بلد الوليد Beled ul Velid yani Velid in Sehri dir DemografiValladolid belediye sinirlari icinde nufus 2010 tahmini itibariyla 315 522 kisi olup nufus yogunlugu 1 594 27 kisi km olur Valladolid belediye sinirlari icinde nufusun gelismesi su gosterimde izlenebilir 1 000 Kisi Kaynak INE Instituto Nacional de Estadistica Ispanya Spanje Kaynak Hollandaca Wikipedia Valladolid Spanje maddesi olu kirik baglanti EkonomiValladolid deki Renault fabrikasiEntrepinares in lojistik merkezinde faaliyet Valladolid Ispanya da onemli bir ekonomik merkezdir Otomotiv endustrisi daha sonra Renault Espana olan FASA Renault un 1953 te Renault markali araclarin montaji icin kurulmasindan bu yana sehir ekonomisinin ana motorlarindan biridir Dort yil sonra 1957 de Sava kuruldu ve ticari arac uretmeye basladi Sava daha sonra Pegaso tarafindan ve 1990 dan beri Italyan kamyon ureticisi Iveco tarafindan satin alindi Fransiz lastik ureticisi Michelin ile birlikte Renault ve Iveco sehrin en onemli sanayi sirketlerini olusturur Otomotiv ve otomotiv yan sanayilerinin yani sira diger onemli sanayi sektorleri gida isleme Acor ve Queserias Entrepinares gibi yerel sirketler ve Cadbury Lactalis veya Lesaffre gibi cok uluslu sirketlerin tesisleri ile metalurji Lingotes Especiales Saeta basincli dokum kimya ve matbaa baskisidir 2007 yilinda sanayi isyerlerinde toplam iscilerin 14 une karsilik gelen toplam 22 013 kisi istihdam edilmistir Istihdam acisindan Valladolid in ana ekonomik sektoru sosyal guvenlikli Valladolid calisanlarinin 74 2 sini temsil eden 111 988 kisiyi istihdam eden hizmet sektorudur Insaat sektoru 2007 yilinda 15 493 kisiyi istihdam ederek toplam calisanlarin 10 3 unu temsil etti Tarim sehirde yalnizca 2 355 kisiyi istihdam eden toplamin 1 5 i kucuk bir sektordur En cok uretilen urunler bugday arpa ve seker pancari dir 2013 yilinda milyon cinsinden ciroya gore ilk 10 sirket sunlardi Renault 4 596 Michelin 2 670 Iveco 1 600 Valladolid merkezli supermarket zinciri Grupo El Arbol 849 peynir isleme Queserias Entrepinares 204 seker isleme Acor 201 hizmet grubu Grupo Norte 174 otomobil yedek parca sirketleri Faurecia Asientos de Castilla y Leon 143 Sada 129 ve Hipereco 108 KulturDiller Cervantes in Evi Ispanyolca sehirdeki tek resmi dildir Valladolid Don Kisot un yazari Miguel de Cervantes yani sira Jose Zorrilla veya Miguel Delibes gibi yazarlarin yasadigi yer olmasiyla ve Universite nin itici gucu ile dikkat ceker Sehir Ispanyolca Dil turizmi ogrenmek isteyen cok sayida insani cekmesiyle one cikar Paskalya Sehirdeki Cile Haftasi gecit toreni Cile Haftasi Ispanyolca Semana Santa Valladolid deki en iyi bilinen Katolik geleneklerinden biridir Kutsal Cuma alaylari Kastilya dini heykellerinin enfes ve zengin sergisi olarak kabul edilir Bu gunun sabahinda tarikat uyeleri at sirtinda sehrin her yerinde siirsel bir bildiri yayinlar Yedi Sozun Vaazi Plaza Mayor Meydani nda soylenir Ogleden sonra cogu 16 ve 17 yuzyillardan kalma 31 pasodan dini heykeller olusan Passion Alayi na binlerce insan katilir Alaydaki son heykel Virgen de las Angustias tir ve icinde onuruna soylenen Salve Popular sarkisi ile kiliseye donus kutlamalarin en duygusal anlarindandir Paskalya Valladolid deki en gorkemli ve duygusal bayramlardan biridir Dini baglilik sanat renk ve muzik Isa Mesih in dirilisini anmak icin alaylarin eylemlerinde birlesir Farkli Paskalya tarikatlarinin uyeleri ozel cubbeleriyle davul ve muzik esliginde dini heykeller pasolar tasiyarak sokaklarda gecit toreni yapar Seminci Calderon Tiyatrosu festival merkezidir Sehir ayni zamanda onde gelen ve en eski uluslararasi film festivallerinden biri olan ve 1956 da kurulmus Semana Internacional de Cine de Valladolid Seminci e ev sahipligi yapar Valladolid devlet sansurundeki cesitli bosluklardan gecerek aksi takdirde Ispanya da gorulmesi imkansiz olan filmleri sunmayi basardi Seyircilerden ve elestirmenlerden bir odul veya coskulu bir karsilama bircok durumda resmi devlet kurumlarinin Francisco Franco rejiminin kendi ideolojisine aykiri buldugu bazi filmlere onay vermesi anlamina geliyordu 1975 te Franco nun olumunden sonra bile Valladolid yasaklanan filmler icin deneme alani olmaya devam etti Ornegin Stanley Kubrick in Otomatik Portakal filminin 1975 festivalinde Ispanya daki promiyeri hala bir donum noktasi olarak hatirlanir Yerel mutfak Kizarmis lechazo sutten kesilmemis kuzu tasra mutfaginin temel gida maddesidir Hermanos Sastre sarap mahzeni Bir ic bolge olmasina ragmen bazilari Kantabria Denizi nden getirilen baliklar yaygin olarak tuketilir Cipura ve barlam baligi gibi baliklar Valladolid mutfaginin onemli bir parcasidir Ancak Valladolid in ana ozelligi lechazo dur emziren kuzu Lechazo odun firininda yavas yavas kizartilir ve salata ile servis edilir Valladolid ayrica cok cesitli yabani mantarlar sunar Kuskonmaz hindiba ve fasulye de bulunabilir Beyaz fasulye ve mercimek gibi bazi baklagiller ozellikle iyidir Cam fistigi da buyuk miktarda uretilir Unlu pata de mulo katir ayagi olan Villalon de Campos tan koyun peyniri genellikle olgunlasmamistir tazedir ancak sertlestirilirse olgunlasma sureci oyle bir lezzet ortaya cikarir ki Ispanya daki en iyi koyun peynirleriyle rekabet edebilir Valladolid de Medina del Campo dan gelen lezzetli cuadros muffinler domuz tirmalama ekmegi ve bir marul basini andiran esmerkezli daireler desenli lechuguinos gibi her yemege uygun bir ekmek vardir Valladolid sehrinin hamur isleri ve unlu mamulleri ozellikle St Mary s halka seklindeki hamur isleri St Claire s pandispanyalari cam fistigi toplari ve kremali borekleri iyi bilinir Valladolid ayni zamanda sarap ureticisidir Cigales Mense Tanimi kapsamina girenler cok iyidir Rueda dan gelen beyaz saraplar ve Ribera del Duero dan gelen kirmizi saraplar kaliteleriyle taninirlar Kardes sehirlerValladolid in su kardes sehirleri bulunmaktadir Lille Fransa Orlando Florida Amerika Birlesik Devletleri Floransa Italya Boston Massachusetts Amerika Birlesik Devletleri Lecce ItalyaGaleriValladolid Plaza Mayor ve Belediye sarayi Valladolid Katedral Valladolid San Pablo Kilise cephesi Valladolid tarihsel merkezde eski sokaklar Valladolid Kutsal Hac Sarayi Valladolid Academia de Caballeria Valladolid Pisuerga Nehri ve Parque de las Moreras parki Valladolid Cervantes in evi Valladolid Hispanoamerica koprusuKaynakca Ispanyolca Ispanyol Devlet Meteoroloji Enstitusu 25 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2014 Data from Informe de Datos Economicos y Sociales de los Municipios de Espana 7 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde written by Caja Espana Castilla y Leon Economica no 211 February 2013 Ingilizce Wikipedia Valladolid maddesi 5 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Ayrica bakinizValladolid ili Kastilya LeonDis baglantilarWikimedia Commons ta Valladolid ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Valladolid ili Turizmi 17 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Valladolid Universitesi22 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde