Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Haziran 2020) |
Gıda işleme, tarımsal veya hayvani besin hammaddelerinin gıdaya ya da daha evvel tüketilebilir gıda haline getirilmiş maddelerin başka bir gıda maddesine dönüştürülmesidir. Gıda işleme; tahılın öğütülmesinden un yapımına, evde yemek pişirmekten hazır yemek yapmak için kullanılan karmaşık sanayi yöntemlerine kadar gıda işlemesinin pek çok şeklini kapsar. Gıda işlemesiyle hasat edilmiş ekinler ya da kesilmiş hayvansal ürünlerden pazarlanabilir ve görece uzun raf ömrüne sahip yiyecekler yapılır. Hayvan yemi üretiminde de benzer yöntemler uygulanır. Birincil gıda işleme çoğu gıdaları yenilebilir yapmak için gereklidir. İkincil işleme malzemeleri ekmek gibi bilinen gıdalara dönüştürür. Üçüncül gıda işleme, çok şeker ve tuz içerdiği, çok az lifli olduğu, beslenme ihtiyaçları açısından sağlıksız olduğu, beslenmeyi ve obeziteyi artırdığı için eleştirilir.
Sınıflandırma
Birincil gıda işlenme
Birincil gıda işleme, ham buğday taneleri gibi tarımsal ürünleri ya da çiftlik hayvanlarını sonunda yiyeceğe çevirir. Bu grup , harmanlama, , tahıl öğütme, , kasaplık hayvanlardan et gibi antik süreçlerce üretilen malzemelerdir. Ayrıca bu konu etin kesilmesini, dondurulmasını, kemiğin sıyrılmasını, tütsülenmeyi, bitkisel yağların çıkarılmasını ve filtrenmesini, konserve yapımını, gıdanın ışınlanmasını, yumurtanın mumlanmasını ve bunların yanı sıra homojenize ve sütün pastorizasyonu yoluyla gıdanın korunmasını kapsar.
Üretilen gıdalar bu kadar çok yaygın kullanılırken birincil gıda işlemesinde kirlenme ve problemleri önemli halk sağlığı tehditlerine yol açabilir. Ancak, gıda bozulmazdan önce çoğu işleme şekli iyileştirilmiş gıda güvenliği ve daha uzun raf ömrü sağlar. Ticari gıdanın işlemesinde zarar riskini azaltmak için HACCP : tehlike analizi ve kritik kontrol noktaları (hazard analysis and critical control points) ve FMEA: hata modu ve etkileri analizi (failure mode and effects analysis) gibi kontrol sistemleri kullanılır.
İkincil gıda işlenme
İkincil gıda işleme kullanıma hazır malzemelerden günlük gıda yapım sürecidir. Evde, küçük bir semt fırınına ya da büyük bir fabrikada yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın ekmeğin fırınlanması ikincil gıda işleme örneğidir.Fermente balık, şarap yapımı, bira ve diğer alkollü ürünler ikincil gıda işlemenin geleneksel şekilleridir.Sosis ve sucuklar zaten etin kıyılarak birincil işlemden geçtiği ikincil gıda işlemenin yaygın şeklidir. İnsanlığın bildiği ikincil gıda işleme yöntemlerinin çoğunluğu yaygın olarak ahçılık yöntemleri olarak anılır.
Üçüncül gıda işleme
Üçüncül gıda işleme yaygın olarak işlenmiş gıda denilen ticari üretimdir. Bunlar hemen yemeye hazır olan ya da ısıtılıp-sunulan TV akşam yemekleri ve yeniden-ısıtılan uçakta verilen yemeklerdir.
Yararları ve Sakıncaları
Yararları
Gıda işlemenin yararları toksin ortadan kaldırma, koruma, pazarlamanın, dağıtım vazifelerinin kolaylaşması ve artan gıda tutarlılığıdır. Ayrıca, birçok gıdanın yıllık kullanılabilirliğini arttırır, hassas bozulabilir gıdaların uzun mesafelere taşınmasını sağlar, bozulma ve patojenik mikroorganizmaları yok ederek birçok gıda türünü yemeyi güvenli hale getirir. Modern gıda işleme teknikleri olmadan modern süpermarketler ve uzun yolculuklar mümkün olmayacaktır. işlenmiş gıdalar kaynaktan müşteriye uzun mesafeli nakliye için daha uygundur ve erken bozulmaya taze gıdalardan daha az duyarlıdır. İlk piyasaya çıktıklarında, bazı işlenmiş gıdalar yiyecek kıtlıklarını hafifletmeye yardım etti ve kitlelere birçok yeni yiyecek sunabildiğinden, nüfusun genel beslenmesini geliştirdi.
İşleme, gıda kaynaklı hastalık oranını da azaltabilir. Taze mahsul ve çiğ et gibi taze malzemelerin ciddi hastalıklara neden olabilen patojenik mikroorganizmaları (örneğin Salmonella) barındırması daha olasıdır.
Çok çeşitli modern diyet, gıda işleme nedeniyle sadece gerçekten geniş bir ölçekte mümkündür. Daha egzotik yiyeceklerin taşınması ve çok ağır işçiliğin ortadan kaldırılması, modern yiyiciye ataları tarafından düşünülemeyen çok çeşitli yiyeceklere kolay erişim sağlar.
İşleme eylemi genellikle yemeğin tadını önemli ölçüde artırabilir.
Toplu gıda üretimi, genel olarak ham maddelerden yapılan yemeklerin bireysel üretiminden çok daha ucuzdur. Bu nedenle, işlenmiş gıda ürünleri üreticileri ve tedarikçileri için büyük bir kar potansiyeli mevcuttur. Bireyler hazır yemek'de fayda görebilirler ancak evde yemek yapımına kıyasla işlenmiş gıdaların kullanımında nadiren doğrudan finansal maliyet avantajı görürler.
İşlenmiş gıdalar insanları "doğal" işlenmemiş gıdaların hazırlanması ve pişirilmesinde geçen uzun süreden kurtardı. Serbest zamandaki artış, insanlara yaşam tarzında daha önce izin verilenden çok daha fazla seçenek sunar. Birçok ailede yetişkinler evden uzakta çalışır ve bu nedenle taze içeriklere dayalı yemeklerin hazırlanması için az zaman vardır. Gıda sanayi birçok farklı ihtiyacı karşılayan ürünler sunar: ör. mikrodalga fırında birkaç dakikada ısıtılabilen tam hazırlanmış hazır yemekler. Modern gıda işleme, alerjisi olan insanlar, şeker hastaları ve bazı yaygın gıda elementlerini tüketemeyen insanlar için de yaşam kalitesini artırır. Gıda işleme ayrıca vitaminler gibi ekstra besinler de ekleyebilir.
Sakıncaları
Yiyeceklerin işlenmesi besin yoğunluğunu azaltabilir. Kaybedilen besin miktarı, gıda ve işleme yöntemine bağlıdır. Örneğin, yüksek sıcaklık C vitaminini yok eder. Bu nedenle, konserve meyveler taze alternatiflerinden daha az C vitamini içerir. USDA 2004 yılında gıdalar, besin hazırlama seviyeleri ve beslenmeyle ilgili bir tablo yaptı. Bağırsakta zengin bir mikrobik ortamın insan sağlığına önemini vurgulayan yeni araştırmalar, bol miktarda gıda işlemenin (gıdaların fermantasyonu değil) bu çevreyi tehlikeye attığını göstermektedir. 728/5000 Bazı gıda katkı maddeleri kullanmak başka bir güvenlik sorunudur. Herhangi bir katkı maddesinin sağlık riskleri kişiden kişiye değişir; örneğin şekerin katkı maddesi olarak kullanılması şeker hastalarını tehlikeye sokar. Avrupa Birliği 'de, sadece Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) onaylı gıda katkı maddelerine (örn. Tatlandırıcılar, koruyucular, stabilizatörler) gıda ürünlerinde kullanılmak üzere belirli seviyelerde izin verilir. Onaylı katkı maddeleri, AB'de konuşulan tüm farklı diller için malzemeler listesine dahil edilen gıda katkı maddeleri hakkındaki iletişimi basitleştiren bir E numarası (Avrupa için E) alır. Kimyasal katkı maddelerinin etkileri öğrenildikçe, işlenmiş gıdaları daha güvenli hale getirmek için yasalarda ve düzenleyici uygulamalarda değişiklikler yapılır. Gıda işleme tipik olarak üretim sürecinde ekstrüzyon, büyük karıştırma, öğütme, doğrama ve emülsifiye etme ekipmanını kullanan mekanik bir işlemdir. Bu işlemler bir dizi kirlenme riski taşır. Bu tür kirleticiler, önceki bir işlemden, hayvan veya insan vücut sıvılarından, mikroorganizmalar, metalik olmayan ve metalik parçacıklardan malzeme üzerine bırakılır. Bu kirleticilerin daha fazla işlenmesi, aşağı yönde ekipman arızasına ve tüketici tarafından yutulma riskine neden olacaktır. Örnek: karıştırma kabı veya öğütücü kullanılırken zamanla gıda ile temas eden metal parçalar bozulabilir ve kırılma eğilimi gösterir. Bu tür bir arıza, küçük ve büyük metal kirleticileri ürün akışına sokacaktır. Bu metal parçalarının daha fazla işlenmesi, aşağı yönde ekipman arızasına ve tüketici tarafından yutulma riskine yol açar. Gıda üreticileri, herhangi bir metal parçasını otomatik olarak tespit etmek ve yakalamak için endüstriyel metal dedektörleri kullanmaktadır. Büyük gıda işlemcileri, hem işleme makinelerine verilen hasarı hem de tüketici sağlığı riskini azaltmak için işleme akışı içinde birçok metal dedektörü kullanacaktır. Gıda işlemenin, yiyeceklerin daha uzun süre dayanması ve ürünlerin daha uygun hale getirilmesi gibi bazı faydaları vardır. Bununla birlikte, ağır işlenmiş gıdaların de dezavantajları vardır. Bütün gıdalar ve sossuz dondurulmuş sebzeler gibi sadece asgari düzeyde işlenmiş olanlar daha sağlıklı olma eğilimindedir. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, çok yüksek oranda işlenmiş gıda içeren yağ, şeker ve tuz bakımından zengin sağlıksız bir diyet, kanser, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı riskini artırabilir.
Sodyum eklenmesi
Diyetteki sodyumun ana kaynaklarından biri işlenmiş gıdalardır. Bozulmayı önlemek, lezzetlendirmek ve bu gıdaların dokusunu geliştirmek için sodyum eklenir. Amerikalılar, günde ortalama 3.436 miligram sodyum tüketmektedir; bu, sağlıklı insanlar için önerilen 2.300 miligram sınırından daha yüksek ve kalp hastalığı riski artmış olanlar için günde 1.500 miligram sınırının iki katından fazladır.
Eklenen şekerler
Doğal olarak bulunan şekerleri sınırlamanız gerekmese de, taze meyve gibi işlenmemiş gıdalar, birçok işlenmiş gıdada bulunan çok fazla şeker yemek kalp hastalığı, obezite, boşluklar ve Tip 2 diyabet riskinizi artırabilir. Amerikan Kalp Birliği, kadınlara ek şekeri 100 kaloriden fazlasını veya 25 gram ile sınırlandırmayı ve erkeklere ek şekeri günde 155 kalori veya yaklaşık 38,75 gram ile sınırlamayı önerir. Halen Amerikalılar her gün ek şekerlerden ortalama 355 kalori tüketmektedir.
Besin kaybı
Gıdaların işlenmesi genellikle besin kayıplarını içerir, bu da bu besinler takviye veya zenginleştirme yoluyla geri eklenmezse ihtiyaçlarınızı karşılamayı zorlaştırabilir. Örneğin, işleme sırasında yüksek sıcaklık kullanılması C vitamini kayıplarına neden olabilir. Diğer bir örnek, tam tahıllardan daha az lif, vitamin ve mineral içeren rafine tahıllardır. Aralık 2007'de "The American Journal of Clinical Nutrition" de yayınlanan bir araştırmaya göre, işlenmiş gıdalarda bulunanlar gibi tam tahıllar yerine rafine tahıllar yemek, yüksek kolesterol, diyabet ve obezite riskinizi artırabilir.
Trans yağlar
Bazı ticari pişmiş ürünler, tatlılar, margarin, dondurulmuş pizza, mikrodalgada patlamış mısır ve kahve kreması dahil olmak üzere işlenenmiş tabi tutulmuş gıdalar bazen trans yağlar içerir. Bu en sağlıksız yağ türüdür ve yüksek kolesterol, kalp hastalığı ve inme riskinizi artırabilir. Amerikalılar için 2010 Diyet Kılavuzları, trans yağ alımınızı mümkün olduğunca düşük tutmanızı önerir.
Diğer olası dezavantajlar
2010 yılında "Gıda ve Beslenme Araştırmaları"nda yayınlanan bir araştırmaya göre, işlenmiş gıdaların sindirimi gerçekten daha az enerji harcayabilir, bu da içerdikleri kalorileri daha fazla koruduğunuz anlamına gelir. İşlenmiş gıdalar ayrıca Haziran 2004 "Alerji ve Klinik İmmünolojide Güncel Görüş" makalesine göre tüm gıdalardan daha alerjik olma eğilimindedir. Birçok işlenmiş gıdada kullanılan koruyucular ve diğer gıda katkı maddeleri genellikle güvenli olarak kabul edilmekle birlikte, sülfitler, yapay tatlandırıcılar, yapay renkler ve tatlar, sodyum nitrat, BHA ve BHT, olestra, kafein ve monosodyum glutamat dahil birkaçı bazı kişiler için sorun olabilir.
Gıda işleme için performans parametreleri
Gıda endüstrisi için süreçler tasarlanırken aşağıdaki performans parametreleri dikkate alınabilir:
- Hijyen, ör. bitmiş ürünün mL'si başına mikroorganizma sayısı ile ölçülür
- Enerji verimliliği örn. "üretilen şeker tonu başına ton buhar"
- Atık azaltma örn. “patateslerin soyulması sırasında soyulma kaybının yüzdesi” ile
- İşçilik kullanılmış, örneğin; "bitmiş ürün ton başına çalışma saati sayısı" ile
- Ölçülen temizleme duruşlarının en aza indirilmesi örn. "temizleme durakları arasındaki saat sayısı" ile
Sanayiler
Gıda işleme endüstrileri ve uygulamaları şunlardır:
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Dipnotlar
- ^ Grumezescu, Alexandru Mihai; Holban, Alina Maria (8 Nisan 2018). Food Processing for Increased Quality and Consumption (İngilizce). Academic Press. s. 430. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e Hitzmann, Bernd (11 Ağustos 2017). Measurement, Modeling and Automation in Advanced Food Processing (İngilizce). Springer. ss. 30-32. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: ) - ^ a b Ionescu, Gabriela (25 Mayıs 2016). Sustainable Food and Beverage Industries: Assessments and Methodologies (İngilizce). CRC Press. s. 21. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ US Congress, Office of Technology Assessment (Haziran 1987). "Chapter 8, Technologies Supporting Agricultural, Aquacultural, and Fisheries Development". Integrated Renewable Resource Management for U.S. Insular Areas: Summary (İngilizce). Washington, DC: US Government Printing Office. ss. 278-281. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ US Congress, Office of Technology Assessment (Haziran 1987). "Chapter 8, Technologies Supporting Agricultural, Aquacultural, and Fisheries Development". Integrated Renewable Resource Management for U.S. Insular Areas: Summary (İngilizce). Washington, DC: US Government Printing Office. ss. 278-281. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ Hui, Y. H. (11 Ocak 2012). Handbook of Meat and Meat Processing, Second Edition (İngilizce). CRC Press. s. 599. ISBN . 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;:02isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
- Kitaplar
- Fábricas de alimentos, 9. baskı (İspanyolca)
- Nutritional evaluation of food processing,
- Food preservation 2. baskı, yazar Norman W. Desrosier
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Gıda işleme ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.
 | Tarım ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Haziran 2020 Gida isleme tarimsal veya hayvani besin hammaddelerinin gidaya ya da daha evvel tuketilebilir gida haline getirilmis maddelerin baska bir gida maddesine donusturulmesidir Gida isleme tahilin ogutulmesinden un yapimina evde yemek pisirmekten hazir yemek yapmak icin kullanilan karmasik sanayi yontemlerine kadar gida islemesinin pek cok seklini kapsar Gida islemesiyle hasat edilmis ekinler ya da kesilmis hayvansal urunlerden pazarlanabilir ve gorece uzun raf omrune sahip yiyecekler yapilir Hayvan yemi uretiminde de benzer yontemler uygulanir Birincil gida isleme cogu gidalari yenilebilir yapmak icin gereklidir Ikincil isleme malzemeleri ekmek gibi bilinen gidalara donusturur Ucuncul gida isleme cok seker ve tuz icerdigi cok az lifli oldugu beslenme ihtiyaclari acisindan sagliksiz oldugu beslenmeyi ve obeziteyi artirdigi icin elestirilir Endustriyel peynir uretimiSiniflandirmaBirincil gida islenme Tayland daki bu kurutulmus muzlar birincil gida islemesi ornegidir Birincil gida isleme ham bugday taneleri gibi tarimsal urunleri ya da ciftlik hayvanlarini sonunda yiyecege cevirir Bu grup harmanlama tahil ogutme kasaplik hayvanlardan et gibi antik sureclerce uretilen malzemelerdir Ayrica bu konu etin kesilmesini dondurulmasini kemigin siyrilmasini tutsulenmeyi bitkisel yaglarin cikarilmasini ve filtrenmesini konserve yapimini gidanin isinlanmasini yumurtanin mumlanmasini ve bunlarin yani sira homojenize ve sutun pastorizasyonu yoluyla gidanin korunmasini kapsar Uretilen gidalar bu kadar cok yaygin kullanilirken birincil gida islemesinde kirlenme ve problemleri onemli halk sagligi tehditlerine yol acabilir Ancak gida bozulmazdan once cogu isleme sekli iyilestirilmis gida guvenligi ve daha uzun raf omru saglar Ticari gidanin islemesinde zarar riskini azaltmak icin HACCP tehlike analizi ve kritik kontrol noktalari hazard analysis and critical control points ve FMEA hata modu ve etkileri analizi failure mode and effects analysis gibi kontrol sistemleri kullanilir Ikincil gida islenme Ekmegin firinlanmasi ikincil gida isleme ornegidir Ikincil gida isleme kullanima hazir malzemelerden gunluk gida yapim surecidir Evde kucuk bir semt firinina ya da buyuk bir fabrikada yapilip yapilmadigina bakilmaksizin ekmegin firinlanmasi ikincil gida isleme ornegidir Fermente balik sarap yapimi bira ve diger alkollu urunler ikincil gida islemenin geleneksel sekilleridir Sosis ve sucuklar zaten etin kiyilarak birincil islemden gectigi ikincil gida islemenin yaygin seklidir Insanligin bildigi ikincil gida isleme yontemlerinin cogunlugu yaygin olarak ahcilik yontemleri olarak anilir Ucuncul gida isleme Ucuncul gida isleme yaygin olarak islenmis gida denilen ticari uretimdir Bunlar hemen yemeye hazir olan ya da isitilip sunulan TV aksam yemekleri ve yeniden isitilan ucakta verilen yemeklerdir Yararlari ve SakincalariYararlari Islenmis deniz mahsulu balik kalamar buyuk karides kofteleri ve yengec cubuklari surimi Gida islemenin yararlari toksin ortadan kaldirma koruma pazarlamanin dagitim vazifelerinin kolaylasmasi ve artan gida tutarliligidir Ayrica bircok gidanin yillik kullanilabilirligini arttirir hassas bozulabilir gidalarin uzun mesafelere tasinmasini saglar bozulma ve patojenik mikroorganizmalari yok ederek bircok gida turunu yemeyi guvenli hale getirir Modern gida isleme teknikleri olmadan modern supermarketler ve uzun yolculuklar mumkun olmayacaktir islenmis gidalar kaynaktan musteriye uzun mesafeli nakliye icin daha uygundur ve erken bozulmaya taze gidalardan daha az duyarlidir Ilk piyasaya ciktiklarinda bazi islenmis gidalar yiyecek kitliklarini hafifletmeye yardim etti ve kitlelere bircok yeni yiyecek sunabildiginden nufusun genel beslenmesini gelistirdi Isleme gida kaynakli hastalik oranini da azaltabilir Taze mahsul ve cig et gibi taze malzemelerin ciddi hastaliklara neden olabilen patojenik mikroorganizmalari ornegin Salmonella barindirmasi daha olasidir Cok cesitli modern diyet gida isleme nedeniyle sadece gercekten genis bir olcekte mumkundur Daha egzotik yiyeceklerin tasinmasi ve cok agir isciligin ortadan kaldirilmasi modern yiyiciye atalari tarafindan dusunulemeyen cok cesitli yiyeceklere kolay erisim saglar Isleme eylemi genellikle yemegin tadini onemli olcude artirabilir Toplu gida uretimi genel olarak ham maddelerden yapilan yemeklerin bireysel uretiminden cok daha ucuzdur Bu nedenle islenmis gida urunleri ureticileri ve tedarikcileri icin buyuk bir kar potansiyeli mevcuttur Bireyler hazir yemek de fayda gorebilirler ancak evde yemek yapimina kiyasla islenmis gidalarin kullaniminda nadiren dogrudan finansal maliyet avantaji gorurler Islenmis gidalar insanlari dogal islenmemis gidalarin hazirlanmasi ve pisirilmesinde gecen uzun sureden kurtardi Serbest zamandaki artis insanlara yasam tarzinda daha once izin verilenden cok daha fazla secenek sunar Bircok ailede yetiskinler evden uzakta calisir ve bu nedenle taze iceriklere dayali yemeklerin hazirlanmasi icin az zaman vardir Gida sanayi bircok farkli ihtiyaci karsilayan urunler sunar or mikrodalga firinda birkac dakikada isitilabilen tam hazirlanmis hazir yemekler Modern gida isleme alerjisi olan insanlar seker hastalari ve bazi yaygin gida elementlerini tuketemeyen insanlar icin de yasam kalitesini artirir Gida isleme ayrica vitaminler gibi ekstra besinler de ekleyebilir Sakincalari Roma da bir supermarkette et paketleri Yiyeceklerin islenmesi besin yogunlugunu azaltabilir Kaybedilen besin miktari gida ve isleme yontemine baglidir Ornegin yuksek sicaklik C vitaminini yok eder Bu nedenle konserve meyveler taze alternatiflerinden daha az C vitamini icerir USDA 2004 yilinda gidalar besin hazirlama seviyeleri ve beslenmeyle ilgili bir tablo yapti Bagirsakta zengin bir mikrobik ortamin insan sagligina onemini vurgulayan yeni arastirmalar bol miktarda gida islemenin gidalarin fermantasyonu degil bu cevreyi tehlikeye attigini gostermektedir 728 5000 Bazi gida katki maddeleri kullanmak baska bir guvenlik sorunudur Herhangi bir katki maddesinin saglik riskleri kisiden kisiye degisir ornegin sekerin katki maddesi olarak kullanilmasi seker hastalarini tehlikeye sokar Avrupa Birligi de sadece Avrupa Gida Guvenligi Otoritesi EFSA onayli gida katki maddelerine orn Tatlandiricilar koruyucular stabilizatorler gida urunlerinde kullanilmak uzere belirli seviyelerde izin verilir Onayli katki maddeleri AB de konusulan tum farkli diller icin malzemeler listesine dahil edilen gida katki maddeleri hakkindaki iletisimi basitlestiren bir E numarasi Avrupa icin E alir Kimyasal katki maddelerinin etkileri ogrenildikce islenmis gidalari daha guvenli hale getirmek icin yasalarda ve duzenleyici uygulamalarda degisiklikler yapilir Gida isleme tipik olarak uretim surecinde ekstruzyon buyuk karistirma ogutme dograma ve emulsifiye etme ekipmanini kullanan mekanik bir islemdir Bu islemler bir dizi kirlenme riski tasir Bu tur kirleticiler onceki bir islemden hayvan veya insan vucut sivilarindan mikroorganizmalar metalik olmayan ve metalik parcaciklardan malzeme uzerine birakilir Bu kirleticilerin daha fazla islenmesi asagi yonde ekipman arizasina ve tuketici tarafindan yutulma riskine neden olacaktir Ornek karistirma kabi veya ogutucu kullanilirken zamanla gida ile temas eden metal parcalar bozulabilir ve kirilma egilimi gosterir Bu tur bir ariza kucuk ve buyuk metal kirleticileri urun akisina sokacaktir Bu metal parcalarinin daha fazla islenmesi asagi yonde ekipman arizasina ve tuketici tarafindan yutulma riskine yol acar Gida ureticileri herhangi bir metal parcasini otomatik olarak tespit etmek ve yakalamak icin endustriyel metal dedektorleri kullanmaktadir Buyuk gida islemcileri hem isleme makinelerine verilen hasari hem de tuketici sagligi riskini azaltmak icin isleme akisi icinde bircok metal dedektoru kullanacaktir Gida islemenin yiyeceklerin daha uzun sure dayanmasi ve urunlerin daha uygun hale getirilmesi gibi bazi faydalari vardir Bununla birlikte agir islenmis gidalarin de dezavantajlari vardir Butun gidalar ve sossuz dondurulmus sebzeler gibi sadece asgari duzeyde islenmis olanlar daha saglikli olma egilimindedir Dunya Saglik Orgutu ne gore cok yuksek oranda islenmis gida iceren yag seker ve tuz bakimindan zengin sagliksiz bir diyet kanser tip 2 diyabet ve kalp hastaligi riskini artirabilir Sodyum eklenmesiDiyetteki sodyumun ana kaynaklarindan biri islenmis gidalardir Bozulmayi onlemek lezzetlendirmek ve bu gidalarin dokusunu gelistirmek icin sodyum eklenir Amerikalilar gunde ortalama 3 436 miligram sodyum tuketmektedir bu saglikli insanlar icin onerilen 2 300 miligram sinirindan daha yuksek ve kalp hastaligi riski artmis olanlar icin gunde 1 500 miligram sinirinin iki katindan fazladir Eklenen sekerlerDogal olarak bulunan sekerleri sinirlamaniz gerekmese de taze meyve gibi islenmemis gidalar bircok islenmis gidada bulunan cok fazla seker yemek kalp hastaligi obezite bosluklar ve Tip 2 diyabet riskinizi artirabilir Amerikan Kalp Birligi kadinlara ek sekeri 100 kaloriden fazlasini veya 25 gram ile sinirlandirmayi ve erkeklere ek sekeri gunde 155 kalori veya yaklasik 38 75 gram ile sinirlamayi onerir Halen Amerikalilar her gun ek sekerlerden ortalama 355 kalori tuketmektedir Besin kaybiGidalarin islenmesi genellikle besin kayiplarini icerir bu da bu besinler takviye veya zenginlestirme yoluyla geri eklenmezse ihtiyaclarinizi karsilamayi zorlastirabilir Ornegin isleme sirasinda yuksek sicaklik kullanilmasi C vitamini kayiplarina neden olabilir Diger bir ornek tam tahillardan daha az lif vitamin ve mineral iceren rafine tahillardir Aralik 2007 de The American Journal of Clinical Nutrition de yayinlanan bir arastirmaya gore islenmis gidalarda bulunanlar gibi tam tahillar yerine rafine tahillar yemek yuksek kolesterol diyabet ve obezite riskinizi artirabilir Trans yaglarBazi ticari pismis urunler tatlilar margarin dondurulmus pizza mikrodalgada patlamis misir ve kahve kremasi dahil olmak uzere islenenmis tabi tutulmus gidalar bazen trans yaglar icerir Bu en sagliksiz yag turudur ve yuksek kolesterol kalp hastaligi ve inme riskinizi artirabilir Amerikalilar icin 2010 Diyet Kilavuzlari trans yag aliminizi mumkun oldugunca dusuk tutmanizi onerir Diger olasi dezavantajlar2010 yilinda Gida ve Beslenme Arastirmalari nda yayinlanan bir arastirmaya gore islenmis gidalarin sindirimi gercekten daha az enerji harcayabilir bu da icerdikleri kalorileri daha fazla korudugunuz anlamina gelir Islenmis gidalar ayrica Haziran 2004 Alerji ve Klinik Immunolojide Guncel Gorus makalesine gore tum gidalardan daha alerjik olma egilimindedir Bircok islenmis gidada kullanilan koruyucular ve diger gida katki maddeleri genellikle guvenli olarak kabul edilmekle birlikte sulfitler yapay tatlandiricilar yapay renkler ve tatlar sodyum nitrat BHA ve BHT olestra kafein ve monosodyum glutamat dahil birkaci bazi kisiler icin sorun olabilir Gida isleme icin performans parametreleriFabrika otomasyonu robotik paletlenen ekmek Gida endustrisi icin surecler tasarlanirken asagidaki performans parametreleri dikkate alinabilir Hijyen or bitmis urunun mL si basina mikroorganizma sayisi ile olculur Enerji verimliligi orn uretilen seker tonu basina ton buhar Atik azaltma orn patateslerin soyulmasi sirasinda soyulma kaybinin yuzdesi ile Iscilik kullanilmis ornegin bitmis urun ton basina calisma saati sayisi ile Olculen temizleme duruslarinin en aza indirilmesi orn temizleme duraklari arasindaki saat sayisi ileKonserve yapiminda calisan kadinlarSanayilerGida isleme endustrileri ve uygulamalari sunlardir Konserve Balik isleme Gida ambalajlama tesisi Mezbaha Seker sanayiAyrica bakinizKonserve Gida takviyesi Enzim Tatlandirici Gida katki maddesi Gida boyasi Gida takviyesi Pastorizasyon Raf omruKaynakcaDipnotlar Grumezescu Alexandru Mihai Holban Alina Maria 8 Nisan 2018 Food Processing for Increased Quality and Consumption Ingilizce Academic Press s 430 ISBN 9780128114995 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2020 a b c d e Hitzmann Bernd 11 Agustos 2017 Measurement Modeling and Automation in Advanced Food Processing Ingilizce Springer ss 30 32 ISBN 9783319601113 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 0 adi farkli icerikte birden fazla tanimlanmis Bkz Kaynak gosterme a b Ionescu Gabriela 25 Mayis 2016 Sustainable Food and Beverage Industries Assessments and Methodologies Ingilizce CRC Press s 21 ISBN 9781771884112 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2020 US Congress Office of Technology Assessment Haziran 1987 Chapter 8 Technologies Supporting Agricultural Aquacultural and Fisheries Development Integrated Renewable Resource Management for U S Insular Areas Summary Ingilizce Washington DC US Government Printing Office ss 278 281 ISBN 9781428922792 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2020 US Congress Office of Technology Assessment Haziran 1987 Chapter 8 Technologies Supporting Agricultural Aquacultural and Fisheries Development Integrated Renewable Resource Management for U S Insular Areas Summary Ingilizce Washington DC US Government Printing Office ss 278 281 ISBN 9781428922792 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2020 Hui Y H 11 Ocak 2012 Handbook of Meat and Meat Processing Second Edition Ingilizce CRC Press s 599 ISBN 9781439836835 1 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mayis 2020 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi 02 isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme KitaplarFabricas de alimentos 9 baski Ispanyolca Nutritional evaluation of food processing Food preservation 2 baski yazar Norman W DesrosierDis baglantilarWikimedia Commons ta Gida isleme ile ilgili coklu ortam kategorisi bulunur Tarim ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz