Wassily Leontief (d. 5 Ağustos 1906Münih, Almanya - ö. 5 Şubat 1999), Rus asıllı Amerikalı iktisatçı. 1973 yılında Nobel İktisat Ödülü'nü kazanmıştır. En iyi bilinen çalışmaları girdi-çıktı analizi ve tablolarıdır.
Wassily Leontief | |
---|---|
Doğum | 5 Ağustos 1906 Münih, Almanya |
Ölüm | 5 Şubat 1999 (92 yaşında) New York, ABD |
Milliyet | ABD |
Mezun olduğu okul(lar) | Berlin Üniversitesi Doktora Leningrad Üniversitesi Master |
Ödüller | Nobel Ekonomi Ödülü (1973) |
Kariyeri | |
Dalı | Makroiktisat |
Çalıştığı kurumlar | New York Üniversitesi, Harvard Üniversitesi |
Doktora danışmanı | Werner Sombart |
Doktora öğrencileri | Vernon L. Smith Robert Solow Paul Samuelson |
Etkiledikleri | |
Yaşamı
Wassily Leontief 5 Ağustos 1906'da Münih Almanya'da doğmuştur (ama Nobel Ödülü sunumunda doğumu 1906 Sankt-Peterburg Rusya olarak verilmiştir.) Babasının sülalesi 1741'den beri Sankt Petersburg'da yaşayan ve 17. yüzyıldan beri Rus Ortodoks Kilisesinen ayrılmış bir "Eski İnançlılar (Starovery)" mezhebine dahil tüccardılar ama babası bir iktisat profesörü idi. Annesi ise Odesa'dan gelme zengin bir Yahudi asıllıydı. Leontief 1921'de 15 yaşındayken Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi'ne girdi ve Masters diplomasına eşit bir dereceyi 19 yaşında 1923'te aldı.
Leontief Menşevikleri tutmaktaydı ve konuşma hürriyeti ve akademik otonomi için kampanyaya katılmıştı ve bu nedenle Çeka tarafından birkaç defa tutuklanıp soruşturmaya hedef olmuştu. Çeka yetkilileri Leontief'in bir sarkom tümörü olması ile teşhis edilip fazla yaşamayacağını zannettikleri için onun 1925'te Sovyet Rusya'dan ayrılmasına izin verdiler; bu teşhisin sonradan yanlış olduğu ortaya çıktı. Leontief akademik eğitimine Berlin Humboldt Üniversitesi'nde iktisat bölümünde devam etti ve 1928'de "İktisatta Devri Akımlar" adı ile Werner Sombart'ın tez hocalığı altında hazırladığı tez ile doktora derecesi aldı.
1927-1930 döneminde Leontief Kiel Üniversitesi'nin ünlü "Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü"unde çalıştı. Çalışma konusu arz ve talep eğrilerinin istatistiksel olarak türetilmesiydi. 1929'da Çin'i ziyarete giderek demir yolları bakanlığında danışmanlık da yaptı.
Leontief 1931'de Amerika Birleşik Devletleri'ne geçti ve "NBER - National Bureau of Economic Research (İktisat Araştırmaları için Millî Büro)"da danışmanlık yaptı. 1932'de bir Amerikan şair olan Estelle Marks ile evlendi ve bir çocukları oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Leontief ABD'de o zaman istihbarat kurumu olan 'nde danışman olarak hizmet yaptı.
Leontief, 1932'de Harvard Üniversitesi'ne iktisat bölümünde akademik göreve başladı ve 1946'da o üniversiteye İktisat Profesörü olarak atandı. Harvard'da profesör iken 1941'de Amerikan ekonomisi için bir girdi-çıktı tablosu hazırladı. 1949 yılında o zaman Harvard'da bulunan çok ilkel olan kompüter sistemini kullanarak ABD İşçi İstatistikleri Bürosu'nun sağladığı verileri kullanarak ABD ekonomisinin 500 sektörünün bir ekonomik modelini hazırladı. Leontief bu 500 sektörün her biri için verilere dayanarak ve kompüter kullanarak birer doğrusal denklem modeli hazırladı ve "Harvard Mark II" adlı komputeri kullanarak bu 500 doğrusal denklemden oluşan sistemin doğrusal çözümünü buldu. Bu iktisatta matematiksel modellemede temelden kompüter kullanarak çözüm çıkarmanın ilk pratik örneği oldu.
Leontief 1948'de "Harvard Ekonomik Araştırma Projesi"'ni kurdu ve bu proje grubunun başkanlığını 1973'e kadar yüklendi. 1965'ten itibaren de ilmi "Harvard Şociety of Fellows (Harvard Akademik Üyeler Derneği)" başkanlığını yapmıştır. 1973'te girdi-çıktı tabloları ve bunlar hakkındaki teorileri geliştirmesi dolayısıyla kendisine verildi.
1975'te Leontief New York Üniversitesi'ne geçti ve orada "Economik Analiz Enstitüsü"nü kurdu ve bu araştırma enstitüsünün direktörlüğünü yaptı. Bu üniversiteden 1991'de emekli oldu. Fakat emertius profesör olarak aynı üniversitede 90 yaşlarına kadar dersler vermeye devam etti.
Leontief 5 Şubat 1999'da 93 yaşındayken New York'ta öldü.
Çalışmaları
Leontief en başta olarak Genel Denge teorisini doğrusal etkinlik modelinin geliştirilmesi ile ve bu teorik gelişmelerin sonucunun pratik girdi-çıktı modelinde ifade edilip kullanılması konularında gösterdiği başarılar ile bilinmektedir. 1941'de geliştirdiği pratik girdi-çıktı tablosu çok yeni bir pratik iktisadi politika ve gelişme planlaması aracı olarak çok yeni bir tutum göstermiş ve çok sayıda emprik iktisat çalışmalarına ilham kaynağı olmuştur. İktisadi planlama alanında Gelişmiş Batı ülkelerinde, sosyalist ülkelerde ve 'nde gelişmekte olan ekonomilerde devamlı olarak kullanılmıştır ve hala da kullanılmaktadır.
Diğer ekonomi konularında da Leontief'in önemli katkıları olmuştur. Girdi-çıktı tabloalarında yaptığı pratik incelemelerden Amerika'nın ihracatının daha çok işçi girdisi önemli olan mallarda olduğu sonucuna vardı. Bu en sanayileşmiş ülkenin işçi girdisi önemli malları satması uluslararası ticaret teorilerine ters düşmekte idi ve bu sonuca "Leontif Paradoksu" adı verildi. Bu konu büyük bir teorik ve pratik araştırma alanı açmıştır. Uluslararası ticaret teorilerine daha da katkısı bulunmaktadır.
Bileşik mal teoremini ilk ortaya atan iktisat teoricilerinin biri de Leontief olmuştur.
Leontief ekonomi bilimi çalışmalarında matematik ve niceliksel verilerin birlikte kullanılmasının devamlı yandaşı olmuştur. Verdiği dersler ve yazdığı ilmi yazılarda devamlı olarak ekonomide "teorik farz edişler ve gözümlenmesi imkansız gerçekler" kullanılmasına karşı durmuştur. Leontief pek çok ekonomisti ham empirik gerçekleri ile çalışıp "ellerini kirletmekten kaçınmakta" olduklarından dolayı tenkit etmiştir. Araştırma hayatının sonuna kadar Wassily Leontief ekonomi üzerinde çalışmak için niceliksel verilere daha kolay ulaşılabilmesine ve bu verileri zorunlukla kullanılmalarına büyük destek sağlamıştır.
Önemli yayınları
- 1925: Die Bilanz der russischen Volkswirtschaft: Eine methodologische Untersuchung
- 1941: Structure of the American Economy, 1919-1929
- 1953: Studies in the Structure of the American Economy
- 1966: Input-Output Economics
- 1966: Essays in Economics
- 1977: Essays in Economics, II
- 1977: The Future of the World Economy
- 1983: Military Spending: Facts and Figures, Worldwide Implications and Future Outlook
- 1983: The Future of Non-Fuel Minerals in the U. S. And World Economy
- 1986: The Future Impact of Automation on Workers
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Nobel e-muzesinde otobiyografisi 15 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- Nobel Ödülü'nun Leontief'e Assar Lindbeck tarafından takdim konusmasi (İngilizce)
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Şubat 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wassily Leontief d 5 Agustos 1906Munih Almanya o 5 Subat 1999 Rus asilli Amerikali iktisatci 1973 yilinda Nobel Iktisat Odulu nu kazanmistir En iyi bilinen calismalari girdi cikti analizi ve tablolaridir Wassily LeontiefDogum5 Agustos 1906 1906 08 05 Munih AlmanyaOlum5 Subat 1999 92 yasinda New York ABDMilliyetABDMezun oldugu okul lar Berlin Universitesi Doktora Leningrad Universitesi MasterOdullerNobel Ekonomi Odulu 1973 KariyeriDaliMakroiktisatCalistigi kurumlarNew York Universitesi Harvard UniversitesiDoktora danismaniWerner SombartDoktora ogrencileriVernon L Smith Robert Solow Paul SamuelsonEtkiledikleriYasamiWassily Leontief 5 Agustos 1906 da Munih Almanya da dogmustur ama Nobel Odulu sunumunda dogumu 1906 Sankt Peterburg Rusya olarak verilmistir Babasinin sulalesi 1741 den beri Sankt Petersburg da yasayan ve 17 yuzyildan beri Rus Ortodoks Kilisesinen ayrilmis bir Eski Inanclilar Starovery mezhebine dahil tuccardilar ama babasi bir iktisat profesoru idi Annesi ise Odesa dan gelme zengin bir Yahudi asilliydi Leontief 1921 de 15 yasindayken Sankt Peterburg Devlet Universitesi ne girdi ve Masters diplomasina esit bir dereceyi 19 yasinda 1923 te aldi Leontief Mensevikleri tutmaktaydi ve konusma hurriyeti ve akademik otonomi icin kampanyaya katilmisti ve bu nedenle Ceka tarafindan birkac defa tutuklanip sorusturmaya hedef olmustu Ceka yetkilileri Leontief in bir sarkom tumoru olmasi ile teshis edilip fazla yasamayacagini zannettikleri icin onun 1925 te Sovyet Rusya dan ayrilmasina izin verdiler bu teshisin sonradan yanlis oldugu ortaya cikti Leontief akademik egitimine Berlin Humboldt Universitesi nde iktisat bolumunde devam etti ve 1928 de Iktisatta Devri Akimlar adi ile Werner Sombart in tez hocaligi altinda hazirladigi tez ile doktora derecesi aldi 1927 1930 doneminde Leontief Kiel Universitesi nin unlu Kiel Dunya Ekonomisi Enstitusu unde calisti Calisma konusu arz ve talep egrilerinin istatistiksel olarak turetilmesiydi 1929 da Cin i ziyarete giderek demir yollari bakanliginda danismanlik da yapti Leontief 1931 de Amerika Birlesik Devletleri ne gecti ve NBER National Bureau of Economic Research Iktisat Arastirmalari icin Milli Buro da danismanlik yapti 1932 de bir Amerikan sair olan Estelle Marks ile evlendi ve bir cocuklari oldu II Dunya Savasi sirasinda Leontief ABD de o zaman istihbarat kurumu olan nde danisman olarak hizmet yapti Leontief 1932 de Harvard Universitesi ne iktisat bolumunde akademik goreve basladi ve 1946 da o universiteye Iktisat Profesoru olarak atandi Harvard da profesor iken 1941 de Amerikan ekonomisi icin bir girdi cikti tablosu hazirladi 1949 yilinda o zaman Harvard da bulunan cok ilkel olan komputer sistemini kullanarak ABD Isci Istatistikleri Burosu nun sagladigi verileri kullanarak ABD ekonomisinin 500 sektorunun bir ekonomik modelini hazirladi Leontief bu 500 sektorun her biri icin verilere dayanarak ve komputer kullanarak birer dogrusal denklem modeli hazirladi ve Harvard Mark II adli komputeri kullanarak bu 500 dogrusal denklemden olusan sistemin dogrusal cozumunu buldu Bu iktisatta matematiksel modellemede temelden komputer kullanarak cozum cikarmanin ilk pratik ornegi oldu Leontief 1948 de Harvard Ekonomik Arastirma Projesi ni kurdu ve bu proje grubunun baskanligini 1973 e kadar yuklendi 1965 ten itibaren de ilmi Harvard Society of Fellows Harvard Akademik Uyeler Dernegi baskanligini yapmistir 1973 te girdi cikti tablolari ve bunlar hakkindaki teorileri gelistirmesi dolayisiyla kendisine verildi 1975 te Leontief New York Universitesi ne gecti ve orada Economik Analiz Enstitusu nu kurdu ve bu arastirma enstitusunun direktorlugunu yapti Bu universiteden 1991 de emekli oldu Fakat emertius profesor olarak ayni universitede 90 yaslarina kadar dersler vermeye devam etti Leontief 5 Subat 1999 da 93 yasindayken New York ta oldu CalismalariLeontief en basta olarak Genel Denge teorisini dogrusal etkinlik modelinin gelistirilmesi ile ve bu teorik gelismelerin sonucunun pratik girdi cikti modelinde ifade edilip kullanilmasi konularinda gosterdigi basarilar ile bilinmektedir 1941 de gelistirdigi pratik girdi cikti tablosu cok yeni bir pratik iktisadi politika ve gelisme planlamasi araci olarak cok yeni bir tutum gostermis ve cok sayida emprik iktisat calismalarina ilham kaynagi olmustur Iktisadi planlama alaninda Gelismis Bati ulkelerinde sosyalist ulkelerde ve nde gelismekte olan ekonomilerde devamli olarak kullanilmistir ve hala da kullanilmaktadir Diger ekonomi konularinda da Leontief in onemli katkilari olmustur Girdi cikti tabloalarinda yaptigi pratik incelemelerden Amerika nin ihracatinin daha cok isci girdisi onemli olan mallarda oldugu sonucuna vardi Bu en sanayilesmis ulkenin isci girdisi onemli mallari satmasi uluslararasi ticaret teorilerine ters dusmekte idi ve bu sonuca Leontif Paradoksu adi verildi Bu konu buyuk bir teorik ve pratik arastirma alani acmistir Uluslararasi ticaret teorilerine daha da katkisi bulunmaktadir Bilesik mal teoremini ilk ortaya atan iktisat teoricilerinin biri de Leontief olmustur Leontief ekonomi bilimi calismalarinda matematik ve niceliksel verilerin birlikte kullanilmasinin devamli yandasi olmustur Verdigi dersler ve yazdigi ilmi yazilarda devamli olarak ekonomide teorik farz edisler ve gozumlenmesi imkansiz gercekler kullanilmasina karsi durmustur Leontief pek cok ekonomisti ham empirik gercekleri ile calisip ellerini kirletmekten kacinmakta olduklarindan dolayi tenkit etmistir Arastirma hayatinin sonuna kadar Wassily Leontief ekonomi uzerinde calismak icin niceliksel verilere daha kolay ulasilabilmesine ve bu verileri zorunlukla kullanilmalarina buyuk destek saglamistir Onemli yayinlari1925 Die Bilanz der russischen Volkswirtschaft Eine methodologische Untersuchung 1941 Structure of the American Economy 1919 1929 1953 Studies in the Structure of the American Economy 1966 Input Output Economics 1966 Essays in Economics 1977 Essays in Economics II 1977 The Future of the World Economy 1983 Military Spending Facts and Figures Worldwide Implications and Future Outlook 1983 The Future of Non Fuel Minerals in the U S And World Economy 1986 The Future Impact of Automation on WorkersAyrica bakinizNobel Ekonomi Odulu sahipleri listesiDis baglantilarNobel e muzesinde otobiyografisi 15 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Nobel Odulu nun Leontief e Assar Lindbeck tarafindan takdim konusmasi Ingilizce Kaynakca Arsivlenmis kopya 8 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Subat 2016