Bu maddenin listelenen bazıları olmayabilir. Lütfen daha iyi, daha güvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardımcı olun. Güvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir.(Nisan 2014) ()
Yahudi Özerk Oblastı (Rusça: Евре́йская автоно́мная о́бласть, Yevreyskaya avtonomnaya oblast; Yidiş: ייִדישער אױטאָנאָמע געגנט, Yidişer Oytonome Gegnt), Rusya'ya bağlı özerk oblast. Mayıs 1928'de kuruldu. 1934'te özerk devlete dönüştürülen oblast, Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra tekrar oblast statüsüne getirildi. Bölge, Moskova'nın 8.000 km. doğusunda, Çin ve Yakutistan arasında yer alır.
Yahudi Özerk Oblastı Еврейская автономная область (Rusça) דישער אױטאָנאָמע געגנט (Yidiş) המחוז היהודי האוטונומי (İbranice)
Tarih öncesi dönemde Amur OblastındaTunguz ve boyları yaşıyordu. Nüfus vadilerde, özellikle Amur kıyılarında yoğunlaşıyordu. Zamanla Moğol ve sonra Çin hakimiyetine girdi. Ruslar 17. yüzyıldan itibaren oblasta sızmaya başladılar ve Aigun (1858) ve Pekin (1860) anlaşmalarıyla hakimiyetlerini kabul ettirdiler. Ancak oblasttaki Çin etkisi, 1900 yılında 'nin doğusundaki altmış dört köyün Rus güçlerince yok edilmesine kadar sürdü.
1858'de Rus hükûmeti, Güneydoğu Sibirya sınırını korumak için Amur Kazakları birliklerinin kurulmasını kararlaştırdı. Askerî birliklerle birlikte sivil yerleşimciler de oblasta geldiler.
1889'da Trans Sibirya Demiryolu'nun Çita-Vladivostok hattının yapımı her iki yönden birden döşenen raylarla başladı. Demiryolu inşası için oblasta çok sayıda işçi ve yerleşimci geldi, iktisat canlandı. Demiryolu 1918'de tamamlandı.
Yahudi Özerk Oblastı, 1928'de Stalin'in her etnik gruba bir özerk oblast verme projesi kapsamında kuruldu. Projenin amacı, etnik grupların kendi kültürel kimliklerini geliştirmelerini sağlamaktı. Sovyetler, Yahudi proleter kültürünün oluşmasını sağlamaya çalışıyordu. Ayrıca, rejim için tehlike olarak görülen Yahudiler Sibirya'nın bu uzak köşesine sürülerek önlem alınıyordu. Yahudilerin millî kültürlerini ifade etmek için din yerine yeni bir kültür ve sanat kurmaları hedefleniyordu.
Stalinizm'e göre bir etnik grubun millet statüsüne kavuşması için toprakları olması gerekiyordu. Yahudiler, kendi etnik gruplarına bir toprak verilmesini talep ettiler. Siyasi olarak, bu Siyonizm'e de bir alternatif oluşturuyordu.
Bazı yorumcular, Stalin'in bu uzak yöreyi seçerken antisemitizm etkisiyle hareket ettiğini savunurlar. Amur yöresinde iklim koşulları çok sertti, nüfus çok seyrekti ve daha önce hiçbir Yahudi yerleşimci bulunmuyordu.
Zorluklara karşın Yahudi yerleşimciler yavaş yavaş oblasta gelmeye başladı. 1930'larda Yahudi İdaresi özerk oblast statüsü kazandı. Daha fazla Yahudi'nin oblasta yerleşmesi için yoğun propaganda yapılıyordu. Mutluluğun Peşinde adlı Sovyet filminde, ABD'deki Büyük Ekonomik Buhran'dan kaçan bir Yahudi ailesi, Yahudi Özerk Oblastı'nda yeni bir hayat kuruyordu.
Yahudi nüfusu arttıkça Yahudi kültürünün oblasttaki etkisi de kuvvetlendi. ביראָבידזשאַנער שטערן (Birobidcan Yıldızı) adlı bir gazete, bir tiyatro topluğu kuruldu. Caddelere tanınmış Yahudilerin isimleri veriliyordu. II. Dünya Savaşı sırasında Yahudi sığınmacıların da yerleştirilmesiyle oblasttaki Yahudi nüfusu doruk noktasına ulaştı (toplam nüfusun 1/3'ü).
Ancak proje Stalin'in tasfiye hareketi sırasında Yahudi önderliğini hapsetmesi, bazılarını idam etmesiyle sona erdi. Yahudi kültürünün sembolleri silindi, yerel kütüphanedeki Yahudilikle ilgili kaynaklar yakıldı. Takip eden yıllarda Sovyetler'de Yahudilere ait bir özerk oblast fikri unutuldu. Louis Rapoport, Jonathan Brent ve Vladimir Naumov gibi tarihçiler; Kırım Tatarları'nı 1944'te Sibirya'ya sürgüne gönderen Stalin'in -ölümünden önce- bütün Yahudî nüfusu da Sibirya'nın bu ücra köşesine sürmeye karar verdiğini savunurlar.
Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle birlikte oblasttaki Yahudilerin çoğu İsrail ve Almanya'ya göç etti. 1991'de oblast Habarovsk Krayı'ndan çıkartılarak doğrudan Rusya Federasyonu'na bağlandı. Bölgeye tekrar özel statü kazandıran bu adıma karşın artık Yahudilerin oranı yerel nüfusun %2'sine düşmüştü. Yine de Yidiş okullarda tekrar öğretilmeye başlandı, bu dilde yayın yapan bir radyo istasyonu kuruldu ve Birobidzhaner Stern'de Yidiş dilindeki yayınlar devam etti.
Nüfus
2002 sayımlarına göre oblast nüfusu 171.697 Rus (%89,93), 8.483 Ukraynalı (%4,44), 2.327 Yahudi (%1,22), 1.196 Tatar (%0,63), 1.182 Beyaz Rus (%0,62, 672 Moldovalı (%0,35), 594 Azeri (%0,31), 453 Alman (%0,24), 402 Koreli (%0,21), 401 Mordovyalı (%0,21), 320 Çuvaş (%0,17), 282 Ermeni (%0,15), 188 Başkırt (%0,1), 156 Özbek (%0,08), 148 Leh (%0,08), 132 Roman (%0,07), 128 Tacik (%0,07), 103 Mari (%0,05) ve 102 Çinli (%0,05) oluşturmaktadır.
2007'nin ilk yarısında doğum oranı binde 12,8. Bu doğum oranı tüm Rusya'ya göre oldukça yüksektir. [1]2 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Saat dilimi
'ndedir (VLAT/VLAST). UTC'ye göre saat farkı +1000 (VLAT)/+1100 (VLAST).
Wikimedia Commons'ta Yahudi Özerk Oblastı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin listelenen kaynaklarindan bazilari guvenilir olmayabilir Lutfen daha iyi daha guvenilir kaynaklar arayarak bu maddeye yardimci olun Guvenilir olmayan kaynaklar sorgulanabilir veya silinebilir Nisan 2014 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Yahudi Ozerk Oblasti Rusca Evre jskaya avtono mnaya o blast Yevreyskaya avtonomnaya oblast Yidis יי דישער אױטא נא מע געגנט Yidiser Oytonome Gegnt Rusya ya bagli ozerk oblast Mayis 1928 de kuruldu 1934 te ozerk devlete donusturulen oblast Sovyetler Birligi dagildiktan sonra tekrar oblast statusune getirildi Bolge Moskova nin 8 000 km dogusunda Cin ve Yakutistan arasinda yer alir Yahudi Ozerk Oblasti Evrejskaya avtonomnaya oblast Rusca דישער אױטא נא מע געגנט Yidis המחוז היהודי האוטונומי Ibranice Yahudi Ozerk Oblasti bayragiKonumYahudi Ozerk OblastiYonetimUlke RusyaFederal Bolge Uzak Dogu Federal BolgesiEkonomik Bolge Baskent Birobican Yasama organi Genel bilgilerYuzolcum 36 000 km 13 900 sq mi Rusya icinde 61Nufus 190 915 Rusya icinde 80 Yogunluk 5 km 14 sq mi Diger bilgilerDili Rusca YidisKurulus tarihi 7 Mayis 1934Kodu 79ISO 3166 2 RU RU YEVResmi Internet sayfasi http www eao ru eng TarihTarih oncesi donemde Amur Oblastinda Tunguz ve boylari yasiyordu Nufus vadilerde ozellikle Amur kiyilarinda yogunlasiyordu Zamanla Mogol ve sonra Cin hakimiyetine girdi Ruslar 17 yuzyildan itibaren oblasta sizmaya basladilar ve Aigun 1858 ve Pekin 1860 anlasmalariyla hakimiyetlerini kabul ettirdiler Ancak oblasttaki Cin etkisi 1900 yilinda nin dogusundaki altmis dort koyun Rus guclerince yok edilmesine kadar surdu 1858 de Rus hukumeti Guneydogu Sibirya sinirini korumak icin Amur Kazaklari birliklerinin kurulmasini kararlastirdi Askeri birliklerle birlikte sivil yerlesimciler de oblasta geldiler 1889 da Trans Sibirya Demiryolu nun Cita Vladivostok hattinin yapimi her iki yonden birden dosenen raylarla basladi Demiryolu insasi icin oblasta cok sayida isci ve yerlesimci geldi iktisat canlandi Demiryolu 1918 de tamamlandi Yahudi Ozerk Oblasti 1928 de Stalin in her etnik gruba bir ozerk oblast verme projesi kapsaminda kuruldu Projenin amaci etnik gruplarin kendi kulturel kimliklerini gelistirmelerini saglamakti Sovyetler Yahudi proleter kulturunun olusmasini saglamaya calisiyordu Ayrica rejim icin tehlike olarak gorulen Yahudiler Sibirya nin bu uzak kosesine surulerek onlem aliniyordu Yahudilerin milli kulturlerini ifade etmek icin din yerine yeni bir kultur ve sanat kurmalari hedefleniyordu Stalinizm e gore bir etnik grubun millet statusune kavusmasi icin topraklari olmasi gerekiyordu Yahudiler kendi etnik gruplarina bir toprak verilmesini talep ettiler Siyasi olarak bu Siyonizm e de bir alternatif olusturuyordu Bazi yorumcular Stalin in bu uzak yoreyi secerken antisemitizm etkisiyle hareket ettigini savunurlar Amur yoresinde iklim kosullari cok sertti nufus cok seyrekti ve daha once hicbir Yahudi yerlesimci bulunmuyordu Zorluklara karsin Yahudi yerlesimciler yavas yavas oblasta gelmeye basladi 1930 larda Yahudi Idaresi ozerk oblast statusu kazandi Daha fazla Yahudi nin oblasta yerlesmesi icin yogun propaganda yapiliyordu Mutlulugun Pesinde adli Sovyet filminde ABD deki Buyuk Ekonomik Buhran dan kacan bir Yahudi ailesi Yahudi Ozerk Oblasti nda yeni bir hayat kuruyordu Yahudi nufusu arttikca Yahudi kulturunun oblasttaki etkisi de kuvvetlendi בירא בידזשא נער שטערן Birobidcan Yildizi adli bir gazete bir tiyatro toplugu kuruldu Caddelere taninmis Yahudilerin isimleri veriliyordu II Dunya Savasi sirasinda Yahudi siginmacilarin da yerlestirilmesiyle oblasttaki Yahudi nufusu doruk noktasina ulasti toplam nufusun 1 3 u Ancak proje Stalin in tasfiye hareketi sirasinda Yahudi onderligini hapsetmesi bazilarini idam etmesiyle sona erdi Yahudi kulturunun sembolleri silindi yerel kutuphanedeki Yahudilikle ilgili kaynaklar yakildi Takip eden yillarda Sovyetler de Yahudilere ait bir ozerk oblast fikri unutuldu Louis Rapoport Jonathan Brent ve Vladimir Naumov gibi tarihciler Kirim Tatarlari ni 1944 te Sibirya ya surgune gonderen Stalin in olumunden once butun Yahudi nufusu da Sibirya nin bu ucra kosesine surmeye karar verdigini savunurlar Sovyetler Birligi nin cokmesiyle birlikte oblasttaki Yahudilerin cogu Israil ve Almanya ya goc etti 1991 de oblast Habarovsk Krayi ndan cikartilarak dogrudan Rusya Federasyonu na baglandi Bolgeye tekrar ozel statu kazandiran bu adima karsin artik Yahudilerin orani yerel nufusun 2 sine dusmustu Yine de Yidis okullarda tekrar ogretilmeye baslandi bu dilde yayin yapan bir radyo istasyonu kuruldu ve Birobidzhaner Stern de Yidis dilindeki yayinlar devam etti Nufus2002 sayimlarina gore oblast nufusu 171 697 Rus 89 93 8 483 Ukraynali 4 44 2 327 Yahudi 1 22 1 196 Tatar 0 63 1 182 Beyaz Rus 0 62 672 Moldovali 0 35 594 Azeri 0 31 453 Alman 0 24 402 Koreli 0 21 401 Mordovyali 0 21 320 Cuvas 0 17 282 Ermeni 0 15 188 Baskirt 0 1 156 Ozbek 0 08 148 Leh 0 08 132 Roman 0 07 128 Tacik 0 07 103 Mari 0 05 ve 102 Cinli 0 05 olusturmaktadir 2007 nin ilk yarisinda dogum orani binde 12 8 Bu dogum orani tum Rusya ya gore oldukca yuksektir 1 2 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Saat dilimi ndedir VLAT VLAST UTC ye gore saat farki 1000 VLAT 1100 VLAST Wikimedia Commons ta Yahudi Ozerk Oblasti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir
Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rusya 
