Yahudi sembolizmi ele alındığında "sembol" için kullanılan İbranice kelime ot'tur. Erken Yahudilikte bu terim sadece işaretler için kullanılmakla kalmayıp, Tanrı ile insan arasındaki dini bağın sembolu olarak da kullanılmıştır.
Şabat ve sünnet
Şabat, aynı sünnet gibi,Hezekiel 20:12'de bahsedildiği üzere Tanrı ile halkı arasında bir işarettir ("ot"). Adı geçen pasajda "Kendilerini kutsal kılanın ben RAB olduğumu anlasınlar diye aramızda bir belirti olarak Şabat günlerimi de onlara verdim" demektedir. Şabat, insanoğulları için yaratılışlarının yedinci günüdür ve Tekvin 2:1-3'te yazdığına göre Tanrı bugünde üç şey yapmıştır:
- Yaptığı işten o gün dinlendi,
- Şabat gününü kutsadı,
- bugünü kutsal bir gün olarak belirledi.
Çıkış 20:8-12'deki on emirde bugün daha da açıklanıp "altı gün çalışıp işlerinizi yapacaksınız, fakat yedinci gün Tanrınız RAB'bin Şabatıdır, bu günde hiçbir iş yapmayacaksınız" denmektedir.
Tapınak
Eski Ahit'e göre, İsrailoğulları Sina'da kırk yıl yaşadığı dönemde mişkan kurdular ve buraya Tanrı'nın dünyadaki meskeni gözüyle bakıldı. Burada rahipler İsrailoğulları adına Tanrı'ya hizmet ediyordu.
Kurban
Eski Ahit'e göre kurban geleneği İbrahim'in oğlu İshak'ı kurban etmeye götürmesiyle başlamıştır. Korban'ın ayrıca ruhani anlamı bulunmaktadır ve bireyin egosunun bir parçasını temsil eder. İbadet edenin faniliğinin onuruna egonun bu parçası Tanrı için kurban edilir. Kelimenin anlamından yola çıkarak kurbanı sunan kişi Tanrı'ya yaklaşmış olur.
Rahipler
Rahip kelimesinin İbranice'deki karşılığı Kohen'dir. Kohenler, gerek kurban gerekse Tapınaktaki diğer hizmetler yoluyla Tanrı ile insan arasında aracı vazifesi üstlenmişlerdi. Kohenlerin liderlerine, "başrahip" veya "büyük rahip" anlamına gelen denir.
Başrahibin kisvesi üç şekilde yorumlanmıştır:
- Philon'a göre giysisinin üst kısmı havayı, alt kısmı toprağı, narlar akan suyu ve çan'lar suyun sesini simgeler. cennete eşdeğerken, iki omuzdaki taşlar biri dünyanın üstünde ve biri altında olmak üzere iki yarımküreyi simgeler. Her taş üzerindeki altı isim zodyak işaretleriydi, aynı simgelere başrahibin göğüs levhasında da rastlanmaktaydı. Taç ise başrahibin tüm dünyevi unsurların üzerinde olduğunu simgelemekteydi.
- Josephus'a göre kaban dünyayı, kuşamın üstü cenneti, çan ve narlar fırtına ve şimşeği simgelemekteydi. Efod, dört unsuru, iç içe işlenmiş altınlar ise Tanrı'nın ihtişamını göstermekteydi. Efod'un merkezinde bulunan göğüs levhası, kainatın ortasında bulunan dünyaya benzemekteydi; kuşak okyanusu, omuzlardaki taşlar güneş ve ayı simgelemekteydi. Göğüs levhasındaki on iki mücevher zodyakı ve taç ise cenneti ifade etmekteydi.
- Talmud ve Midraş'a göre kaban, cinayete veya karışık giysi giymeye karşı kefareti, iç çamaşırlar ise iffetsizliğe karşı kefareti simgeler. Taç, kibire karşı ve kuşak, hırsızlık ve hileye karşı kefarettir. Göğüs levhası, kutsal kitaptaki kanunları uygulamamaya; efod, putperestliğe; kaftan ise iftiraya karşı kefareti simgeler.
Sayıların sembolik değerleri
Üç sayısı kutsallığın sembolüdür. Tapınağın üçte ikisi Kutsal Mekan'dan ve üçte biri Kutsalların Kutsalı'ndan oluşmaktaydı. Duvar halılarının uzunluğu on kere üç arşındı ve yakımlık sunular altarı, buğular altarı ve kutsal sandık için üçer kap bulunmaktaydı. Menora'ın ana mumluğunun iki yanında üçer kol bulunur ve her kolda üçer yumru yer alır. Rahip kutsaması üç bölümden oluşmaktadır ve Tanrı zikredilirken "kutsal" kelimesi üç kere tekrar edilir.
Dört sayısı kainatta bulunan dörtlü birliği simgeler ve bunun içinde dünya ve cennet de vardır. Bu sayı Tanrı'nın tahtı olan cenneti ifade eder.
Kutsalların Kutsalı küp şeklindeydi ve Kutsal Mekan iki küp uzunluğundaydı. Menora dışında, Kudüs Tapınağındaki dini nesneler dikdörtgendi. Hezekiel 1:26-28 baz alınarak dört sayısının ilahi vahyi sembolize ettiği düşünülürken, Philon'a göre bu sayı tam uyumu simgelemektedir.
Beş sayısı yarı tamlığı ifade eder. Kutsalların Kutsalı'ndaki perdeler dört kere beş arşındı. Avludaki sunak beş arşın karelik yeri kaplamaktaydı ve Tapınağın girişinde beş sütun yer almaktaydı.
Altı sayısı kusuru simgeler.
Yedi sayısı Tanrı'yı simgeleyen genel bir semboldü ve Yahudilikte en makbul sayıydı. Takdisi ve kutsallık ahdini simgeler. Menora'da yedi kol bulunur. Kefaret ve arınmanın ardından yedi kere serpiştirme yapılır. Şabat ve jübile yılı bu sayı baz alınarak yaratılmıştır ve bu dönemler arınma ve anma dönemleridir. 7 sayısı tamamlanışın ilahi sayısıdır.
Sekiz sayısı, Kabala ve Zohar'a göre yeni başlangıçları simgeler çünkü sekizinci gün, dünyanın yaratılışının ardından gelen ilk gündür.
On sayısı tamlığı simgeler. Tapınak avlusunun uzunluğu on kere on ve genişliği beş kere on arşındı. Kutsalların Kutsalı'nda On Emir bulunmaktaydı.
Üç ile dördün çarpımı olan oniki sayısı insanlarla Tanrı'nın birliğini simgeler. Masada on iki somun göstermelik ekmek bulunur ve rahibin göğüs lehvasında, Tapınak etrafında yaşayan Oniki İsrail Kabilesini simgeleyen on iki değerli taş yer alırdı.
Onüç sayısı Tanrı'nın rahmetini ve inanç ilkelerini simgeler.
Onsekiz sayısı İbranice'de "hayat" anlamına gelen חי (Hay) kelimesinin sayısal değeridir.
Yirmialtı sayısı İbranice'de Tanrı kelimesinin sayısal değeridir. Bu nedenle tallitlerin dört köşesindeki püsküllerde 26 düğüm bulunur.
Metaller ve mineraller
Altın, ilahi ve semavi ışığı ve Tanrı'nın ihtişamını simgeler.Gümüş, ahlaki masumiyetin ve kutsallığın amblemidir.Pirinç, sertliği, kuvveti ve katılığı sembolize eder. Altının bulunmadığı yerlerde pirinç ve gümüşün bulunmadığı yerlerde demir kullanılmaktaydı.
Tuzun, her öğün sunusunda olması şarttı; kurban edilen hayvanın kanının yerine geçmekteydi.Talmud'da tuz Tevrat'ı sembolize eder; dünya nasıl tuzsuz var olamazsa aynı şekilde Tevratsız da var olamaz.
Renkler
İsrailoğulları, thelet denen çivit mavisi rengini kullanırlardı; bu renk, büyük ihtimalle denen salyangoz türünden gelmekteydi. Gerek Yahudi olsun gerek olmasın, İsrailoğulları zamanında bu renk birçok kültür tarafından önemli sayılmaktaydı. Kraliyet ve elit tabaka giysilerini, çarşaflarını, perdelerini vs. bu renkten seçerlerdi. Bu renge Sur Moru da denir.
Tevrat'ta İsrailoğullarına tallitlerini thelet rengine boyamaları emredilir; bu renge bakınca mavi gökyüzünü ve onun üzerinde olan cennetteki Tanrı hatırlanacaktı. Thelet rengi ilahi vahiy ile eşdeğerdir bu nedenle antik çağlardan bugüne Yahudi kültüründe mavi rengin ayrı bir önemi vardır. Mavi renk on emir ile bağdaştırılır. Musa ve ihtiyalar Sina Dağı'na çıktıklarında Tanrı onlara Safir (mavi) zemin üzerinde gözüktü ve on emiri yine bu taşa yazdı; bu nedenle giysilerindeki mavi renk Tanrı'nın kanunlarını hatırlatan kalıcı bir renk oldu.
Morumsu bir renk olan "Argaman", gücün ve görkemin sembolüydü bu nedenle Selevkos imparatoru İskender Balas, Yonatan'ı bu renkte bir kaftanla kuşattı. Bu renk özellikle asalet gururunu temsil ediyordu.
"Tola'at" ve "şani" ("scarlet", "") kanı temsil eder; dolayısıyla sıkça yaşamı sembolize ettiği düşünülür. Bazen günahı simgeleyebileceği gibi bazen de neşe ve mutluluğu da simgeleyebilmektedir.
Günahlardan arınmanın sembolü mordur.
Işığın modifiye edilmemiş haliyle gerçek rengi olan "Şeş" (beyaz) fiziksel ve entelektüel saflığı sembolize eder. Beyaz, duruma göre bazen ölümü bazen de yaşamı simgeler.
Festivaller ve kutsal günler
Tevrat, üç hac bayramından bahseder: Pesah, Şavuot ve Sukot. Her ne kadar bu üç bayram, tarım döngüsünün farklı aşamalarını belirtse de teolojik olarak sembolik anlamlar da yüklenmiştir.
Pesah, doğanın yeniden doğuşunu ve Yahudi ulusunun kökenini sembolize eder.
Acı bitki yemek Mısır'da çekilen esareti simgeler. Bu gecede dört krallığı simgeleyen dört bardak şarap içilir. Aynı gece, kölelikten kurtuluşu simgelemek için, aristokratlar gibi geri yaslanarak yemek yenir.
Şavuot ve Sukotun anlamları, ilgili maddelerinde açıklanmaktadır.
Peygamberlerin sembolik görümleri
, Tanrının sözlerinin hızla yerine getirileceğini sembolize eden badem ağacı görmüştür.
, İsrail'in sonunun yaklaştığını belirten bir sepet yaz meyvesi görmüştür.
Ahiya ve Şilonit, İsrail Krallığı'nın parçalanacağını simgeleme amacıyla Yarovam'ın kabanını on iki parçaya yırtmıştır. Zedekiya, demirden boynuz yapıp Ahab'ın Ramot-Gilad ile savaşa girmesini desteklemiştir. Kral Yoaş, peygamber Elişa'nın emri üzerine, düşmanlarının yıkılacağını simgeleme amacıyla penceresinden havaya bir ok fırlatmıştır.
Yeşaya, Asurlular tarafından esir alınınca Mısırlılar ve Etiyopyalılara nasıl davranılacağını göstermek için çıplak ve yalın ayak yürümüştür. Yeremya, Asur Krallığına boyun eğmeyi teşvik etmek için boyunduruk takmıştır.
Tanrı'nın onları tekrar birleştireceğini göstermesi için, Hezekiel'e farklı tahtalara bazı kabilelerin isimleri yazılması emredilmiştir.
Davud'un Kalkanı
Zamanla Davud Yıldızı Yahudiler ile bağdaştırıldı ve uzun bir zaman boyunca hem din olarak hem Yahudi ulusu bir bütün olarak, Yahudiliğin simgesi olarak kullanıldı.
Yahudi gelenekleri bu sembolü, Süleyman'ın iyi ve kötü melekleri kontrol altında tutan bir sihirli yüzük mührü ile bağdaştırdı. Aynı gelenek ayrıca bu sembolün Davud'un, kendisini düşmanlardan koruyan sihirli kalkanının üzerinde olduğunu da anlatır. Fransız Devrimi'nin akabinde gerçekleşen sonucunda Yahudi cemaatleri Davud Yıldızı'nı kendi sembolleri olarak benimsedi. Bu yıldız aynı zamanda İsrail bayrağında da kullanılmaktadır.
Mezartaşları
Yahudi mezartaşlarında bazı ortak özellikler yer alır. Parmakların dışarı doğru açıldığı iki el figürü, kutsamalar bu el hareketiyle yapıldığı için merhumun Kohen soyundan geldiğini belirtir. Kohenlerin ellerini yıkadıkları için üzerinde testi figürü bulunan mezarlarda Levi soyundan gelenler yatar.
Bazı mezar taşlarından dallı budaklı ağaç, bazılarında ise küçük boyda kırılmış fidan resmî bulunur ki bu da merhumun ölürken yaşlı mı yoksa genç mi olduğunu gösterir. Bazı mezartaşlarında ise İsrail'in simgelerinden biri olan bir salkım üzüm çizimi bulunur.
Yahudi mezartaşlarında sıkça görülen şekil Yahudi Yıldızı'dır.
Bazen, mezartaşlarındaki semboller kişinin ismiyle ilgilidir; örneğin Leon isimlilerde aslan, Benjamin isimililerde kurt ve Bluma/Blume isimlilerde bir gül sembolü bulunabilmektedir.
Siyon toprakları
Siyon kelimesi, Ahit'te Kudüs için kullanılan sembolik bir terim olup bugünkü modern terim olan Siyonizm'in kökünü oluşturur.
Yehuda'nın aslanları
Tanah, Yehuda ve Dan kabilelerini aslan ile kıyaslar: "Yehuda bir aslan yavrusudur."
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ . 4 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2012.
- ^ Dubov, Nissan Dovid. "Jewish Meditation". Chabad-Lubavitch Media Center. 14 Şubat 2007 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Ağustos 2006.
- ^ "Vita Mosis," iii. 209
- ^ "Ant." iii. 7, § 7
- ^ Menachot vii. 1
- ^ Sayılar 6:24-25
- ^ comp. Job xxxvii. I Copied from wikipedia3; Isa. xi. 12; Ezek. vii. 2; I Chron. ix. 24; Dan. viii. 8.
- ^ "De Opificio Mundi," pp. 13–15
- ^ Maude 1862: p. 509 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ 1 kral 18:31-38
- ^ Tekvin 32:24-30
- ^ Zekeriya 6:11
- ^ Daniel 11:21
- ^ Yeşaya 1:22
- ^ Yeremya 6:30
- ^ Levililer 26:19
- ^ Yeremya 15:12
- ^ Eyüp 40:18
- ^ Yeşaya 60:17
- ^ Levililer 2:13, fakat Hezekiel 43:24 ile kıyasla
- ^ Soferim 15:8
- ^ Midraş sayılar Raba 15
- ^ Yeşaya 60:6
- ^ Hakimler 8:26
- ^ I Macc. x. 20
- ^ I Macc. x. 20, xi. 58
- ^ Tekvin 38:28
- ^ Yeşu 2:18-21
- ^ Yeremya 4:30
- ^ Levililer 16:10
- ^ Cant. v. 10
- ^ Daniel 4:10-20
- ^ Zekeriya 14:5
- ^ Talmud Yerushalmi Pesachim 37c; Midrash Gen. Rabbah lxxx
- ^ Amos 8:1
- ^ 1 Krallar 11:30
- ^ 1 Krallar 22:11
- ^ 2. Krallar 13:15-19
- ^ Yeşaya 20:2
- ^ Yeremya 27:2-4, Yeremya 27:10-12
- ^ Hezekiel 37:15
- ^ Tekvin 49:9
Kaynakça
- Maude, Mary Fawler (1862). Scripture manners and customs. Londra: Society for Promoting Christian Knowledge. s. 600. ISBN . 7 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Eylül 2010.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Yahudi sembolizmi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Jewish Heraldry 23 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yahudi sembolizmi ele alindiginda sembol icin kullanilan Ibranice kelime ot tur Erken Yahudilikte bu terim sadece isaretler icin kullanilmakla kalmayip Tanri ile insan arasindaki dini bagin sembolu olarak da kullanilmistir Davud YildiziMagen David AdomIsrail bayragiMenoraIsrail armasiSabat ve sunnetSabat ayni sunnet gibi Hezekiel 20 12 de bahsedildigi uzere Tanri ile halki arasinda bir isarettir ot Adi gecen pasajda Kendilerini kutsal kilanin ben RAB oldugumu anlasinlar diye aramizda bir belirti olarak Sabat gunlerimi de onlara verdim demektedir Sabat insanogullari icin yaratilislarinin yedinci gunudur ve Tekvin 2 1 3 te yazdigina gore Tanri bugunde uc sey yapmistir Yaptigi isten o gun dinlendi Sabat gununu kutsadi bugunu kutsal bir gun olarak belirledi Cikis 20 8 12 deki on emirde bugun daha da aciklanip alti gun calisip islerinizi yapacaksiniz fakat yedinci gun Tanriniz RAB bin Sabatidir bu gunde hicbir is yapmayacaksiniz denmektedir TapinakEski Ahit e gore Israilogullari Sina da kirk yil yasadigi donemde miskan kurdular ve buraya Tanri nin dunyadaki meskeni gozuyle bakildi Burada rahipler Israilogullari adina Tanri ya hizmet ediyordu KurbanEski Ahit e gore kurban gelenegi Ibrahim in oglu Ishak i kurban etmeye goturmesiyle baslamistir Korban in ayrica ruhani anlami bulunmaktadir ve bireyin egosunun bir parcasini temsil eder Ibadet edenin faniliginin onuruna egonun bu parcasi Tanri icin kurban edilir Kelimenin anlamindan yola cikarak kurbani sunan kisi Tanri ya yaklasmis olur RahiplerRahip kelimesinin Ibranice deki karsiligi Kohen dir Kohenler gerek kurban gerekse Tapinaktaki diger hizmetler yoluyla Tanri ile insan arasinda araci vazifesi ustlenmislerdi Kohenlerin liderlerine basrahip veya buyuk rahip anlamina gelen denir Basrahibin kisvesi uc sekilde yorumlanmistir Philon a gore giysisinin ust kismi havayi alt kismi topragi narlar akan suyu ve can lar suyun sesini simgeler cennete esdegerken iki omuzdaki taslar biri dunyanin ustunde ve biri altinda olmak uzere iki yarimkureyi simgeler Her tas uzerindeki alti isim zodyak isaretleriydi ayni simgelere basrahibin gogus levhasinda da rastlanmaktaydi Tac ise basrahibin tum dunyevi unsurlarin uzerinde oldugunu simgelemekteydi Josephus a gore kaban dunyayi kusamin ustu cenneti can ve narlar firtina ve simsegi simgelemekteydi Efod dort unsuru ic ice islenmis altinlar ise Tanri nin ihtisamini gostermekteydi Efod un merkezinde bulunan gogus levhasi kainatin ortasinda bulunan dunyaya benzemekteydi kusak okyanusu omuzlardaki taslar gunes ve ayi simgelemekteydi Gogus levhasindaki on iki mucevher zodyaki ve tac ise cenneti ifade etmekteydi Talmud ve Midras a gore kaban cinayete veya karisik giysi giymeye karsi kefareti ic camasirlar ise iffetsizlige karsi kefareti simgeler Tac kibire karsi ve kusak hirsizlik ve hileye karsi kefarettir Gogus levhasi kutsal kitaptaki kanunlari uygulamamaya efod putperestlige kaftan ise iftiraya karsi kefareti simgeler Sayilarin sembolik degerleriUc sayisi kutsalligin semboludur Tapinagin ucte ikisi Kutsal Mekan dan ve ucte biri Kutsallarin Kutsali ndan olusmaktaydi Duvar halilarinin uzunlugu on kere uc arsindi ve yakimlik sunular altari bugular altari ve kutsal sandik icin ucer kap bulunmaktaydi Menora in ana mumlugunun iki yaninda ucer kol bulunur ve her kolda ucer yumru yer alir Rahip kutsamasi uc bolumden olusmaktadir ve Tanri zikredilirken kutsal kelimesi uc kere tekrar edilir Dort sayisi kainatta bulunan dortlu birligi simgeler ve bunun icinde dunya ve cennet de vardir Bu sayi Tanri nin tahti olan cenneti ifade eder Kutsallarin Kutsali kup seklindeydi ve Kutsal Mekan iki kup uzunlugundaydi Menora disinda Kudus Tapinagindaki dini nesneler dikdortgendi Hezekiel 1 26 28 baz alinarak dort sayisinin ilahi vahyi sembolize ettigi dusunulurken Philon a gore bu sayi tam uyumu simgelemektedir Bes sayisi yari tamligi ifade eder Kutsallarin Kutsali ndaki perdeler dort kere bes arsindi Avludaki sunak bes arsin karelik yeri kaplamaktaydi ve Tapinagin girisinde bes sutun yer almaktaydi Alti sayisi kusuru simgeler Yedi sayisi Tanri yi simgeleyen genel bir semboldu ve Yahudilikte en makbul sayiydi Takdisi ve kutsallik ahdini simgeler Menora da yedi kol bulunur Kefaret ve arinmanin ardindan yedi kere serpistirme yapilir Sabat ve jubile yili bu sayi baz alinarak yaratilmistir ve bu donemler arinma ve anma donemleridir 7 sayisi tamamlanisin ilahi sayisidir Sekiz sayisi Kabala ve Zohar a gore yeni baslangiclari simgeler cunku sekizinci gun dunyanin yaratilisinin ardindan gelen ilk gundur On sayisi tamligi simgeler Tapinak avlusunun uzunlugu on kere on ve genisligi bes kere on arsindi Kutsallarin Kutsali nda On Emir bulunmaktaydi Uc ile dordun carpimi olan oniki sayisi insanlarla Tanri nin birligini simgeler Masada on iki somun gostermelik ekmek bulunur ve rahibin gogus lehvasinda Tapinak etrafinda yasayan Oniki Israil Kabilesini simgeleyen on iki degerli tas yer alirdi Onuc sayisi Tanri nin rahmetini ve inanc ilkelerini simgeler Onsekiz sayisi Ibranice de hayat anlamina gelen חי Hay kelimesinin sayisal degeridir Yirmialti sayisi Ibranice de Tanri kelimesinin sayisal degeridir Bu nedenle tallitlerin dort kosesindeki puskullerde 26 dugum bulunur Metaller ve minerallerAltin ilahi ve semavi isigi ve Tanri nin ihtisamini simgeler Gumus ahlaki masumiyetin ve kutsalligin amblemidir Pirinc sertligi kuvveti ve katiligi sembolize eder Altinin bulunmadigi yerlerde pirinc ve gumusun bulunmadigi yerlerde demir kullanilmaktaydi Tuzun her ogun sunusunda olmasi sartti kurban edilen hayvanin kaninin yerine gecmekteydi Talmud da tuz Tevrat i sembolize eder dunya nasil tuzsuz var olamazsa ayni sekilde Tevratsiz da var olamaz RenklerIsrailogullari thelet denen civit mavisi rengini kullanirlardi bu renk buyuk ihtimalle denen salyangoz turunden gelmekteydi Gerek Yahudi olsun gerek olmasin Israilogullari zamaninda bu renk bircok kultur tarafindan onemli sayilmaktaydi Kraliyet ve elit tabaka giysilerini carsaflarini perdelerini vs bu renkten secerlerdi Bu renge Sur Moru da denir Tevrat ta Israilogullarina tallitlerini thelet rengine boyamalari emredilir bu renge bakinca mavi gokyuzunu ve onun uzerinde olan cennetteki Tanri hatirlanacakti Thelet rengi ilahi vahiy ile esdegerdir bu nedenle antik caglardan bugune Yahudi kulturunde mavi rengin ayri bir onemi vardir Mavi renk on emir ile bagdastirilir Musa ve ihtiyalar Sina Dagi na ciktiklarinda Tanri onlara Safir mavi zemin uzerinde gozuktu ve on emiri yine bu tasa yazdi bu nedenle giysilerindeki mavi renk Tanri nin kanunlarini hatirlatan kalici bir renk oldu Morumsu bir renk olan Argaman gucun ve gorkemin semboluydu bu nedenle Selevkos imparatoru Iskender Balas Yonatan i bu renkte bir kaftanla kusatti Bu renk ozellikle asalet gururunu temsil ediyordu Tola at ve sani scarlet kani temsil eder dolayisiyla sikca yasami sembolize ettigi dusunulur Bazen gunahi simgeleyebilecegi gibi bazen de nese ve mutlulugu da simgeleyebilmektedir Gunahlardan arinmanin sembolu mordur Isigin modifiye edilmemis haliyle gercek rengi olan Ses beyaz fiziksel ve entelektuel safligi sembolize eder Beyaz duruma gore bazen olumu bazen de yasami simgeler Festivaller ve kutsal gunlerAltin kadehte Yahudi ayin nesneleri 2 yy Roma da bulundu Tevrat uc hac bayramindan bahseder Pesah Savuot ve Sukot Her ne kadar bu uc bayram tarim dongusunun farkli asamalarini belirtse de teolojik olarak sembolik anlamlar da yuklenmistir Pesah doganin yeniden dogusunu ve Yahudi ulusunun kokenini sembolize eder Aci bitki yemek Misir da cekilen esareti simgeler Bu gecede dort kralligi simgeleyen dort bardak sarap icilir Ayni gece kolelikten kurtulusu simgelemek icin aristokratlar gibi geri yaslanarak yemek yenir Savuot ve Sukotun anlamlari ilgili maddelerinde aciklanmaktadir Peygamberlerin sembolik gorumleri Tanrinin sozlerinin hizla yerine getirilecegini sembolize eden badem agaci gormustur Israil in sonunun yaklastigini belirten bir sepet yaz meyvesi gormustur Ahiya ve Silonit Israil Kralligi nin parcalanacagini simgeleme amaciyla Yarovam in kabanini on iki parcaya yirtmistir Zedekiya demirden boynuz yapip Ahab in Ramot Gilad ile savasa girmesini desteklemistir Kral Yoas peygamber Elisa nin emri uzerine dusmanlarinin yikilacagini simgeleme amaciyla penceresinden havaya bir ok firlatmistir Yesaya Asurlular tarafindan esir alininca Misirlilar ve Etiyopyalilara nasil davranilacagini gostermek icin ciplak ve yalin ayak yurumustur Yeremya Asur Kralligina boyun egmeyi tesvik etmek icin boyunduruk takmistir Tanri nin onlari tekrar birlestirecegini gostermesi icin Hezekiel e farkli tahtalara bazi kabilelerin isimleri yazilmasi emredilmistir Davud un Kalkanisag kalan en eski Davud Yildizi 1008 Zamanla Davud Yildizi Yahudiler ile bagdastirildi ve uzun bir zaman boyunca hem din olarak hem Yahudi ulusu bir butun olarak Yahudiligin simgesi olarak kullanildi Yahudi gelenekleri bu sembolu Suleyman in iyi ve kotu melekleri kontrol altinda tutan bir sihirli yuzuk muhru ile bagdastirdi Ayni gelenek ayrica bu sembolun Davud un kendisini dusmanlardan koruyan sihirli kalkaninin uzerinde oldugunu da anlatir Fransiz Devrimi nin akabinde gerceklesen sonucunda Yahudi cemaatleri Davud Yildizi ni kendi sembolleri olarak benimsedi Bu yildiz ayni zamanda Israil bayraginda da kullanilmaktadir MezartaslariYahudi mezartaslarinda bazi ortak ozellikler yer alir Parmaklarin disari dogru acildigi iki el figuru kutsamalar bu el hareketiyle yapildigi icin merhumun Kohen soyundan geldigini belirtir Kohenlerin ellerini yikadiklari icin uzerinde testi figuru bulunan mezarlarda Levi soyundan gelenler yatar Bazi mezar taslarindan dalli budakli agac bazilarinda ise kucuk boyda kirilmis fidan resmi bulunur ki bu da merhumun olurken yasli mi yoksa genc mi oldugunu gosterir Bazi mezartaslarinda ise Israil in simgelerinden biri olan bir salkim uzum cizimi bulunur Yahudi mezartaslarinda sikca gorulen sekil Yahudi Yildizi dir Bazen mezartaslarindaki semboller kisinin ismiyle ilgilidir ornegin Leon isimlilerde aslan Benjamin isimililerde kurt ve Bluma Blume isimlilerde bir gul sembolu bulunabilmektedir Siyon topraklariSiyon kelimesi Ahit te Kudus icin kullanilan sembolik bir terim olup bugunku modern terim olan Siyonizm in kokunu olusturur Yehuda nin aslanlariTanah Yehuda ve Dan kabilelerini aslan ile kiyaslar Yehuda bir aslan yavrusudur Ayrica bakinizYahudi ayin sistemi Yedi Kollu Samdan KaparotNotlar 4 Haziran 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Temmuz 2012 Dubov Nissan Dovid Jewish Meditation Chabad Lubavitch Media Center 14 Subat 2007 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Agustos 2006 Vita Mosis iii 209 Ant iii 7 7 Menachot vii 1 Sayilar 6 24 25 comp Job xxxvii I Copied from wikipedia3 Isa xi 12 Ezek vii 2 I Chron ix 24 Dan viii 8 De Opificio Mundi pp 13 15 Maude 1862 p 509 7 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 kral 18 31 38 Tekvin 32 24 30 Zekeriya 6 11 Daniel 11 21 Yesaya 1 22 Yeremya 6 30 Levililer 26 19 Yeremya 15 12 Eyup 40 18 Yesaya 60 17 Levililer 2 13 fakat Hezekiel 43 24 ile kiyasla Soferim 15 8 Midras sayilar Raba 15 Yesaya 60 6 Hakimler 8 26 I Macc x 20 I Macc x 20 xi 58 Tekvin 38 28 Yesu 2 18 21 Yeremya 4 30 Levililer 16 10 Cant v 10 Daniel 4 10 20 Zekeriya 14 5 Talmud Yerushalmi Pesachim 37c Midrash Gen Rabbah lxxx Amos 8 1 1 Krallar 11 30 1 Krallar 22 11 2 Krallar 13 15 19 Yesaya 20 2 Yeremya 27 2 4 Yeremya 27 10 12 Hezekiel 37 15 Tekvin 49 9KaynakcaMaude Mary Fawler 1862 Scripture manners and customs Londra Society for Promoting Christian Knowledge s 600 ISBN 1 147 04502 X 7 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Eylul 2010 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Yahudi sembolizmi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Jewish Heraldry 23 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde