Yapraklı kara yosunları (Bryopsida), Bryophyta bölümünün bir sınıfı.
Özellikleri
Çok hücreli, fotosentetik bitkilerdir. Yapraklı kara yosunlarının iletim sistemleri ve gerçek kök, yaprak ve gövdeleri yoktur. Çoğu yapraklı olan küçük yapılı türler içerirler. Kök yerine bir ya da çok hücreden oluşan ""ler (köksü yapılar) bulunur.
Kara yosunlarında sporofit ve gametofit evre olmak üzere 2 farklı yaşam evresi vardır.
Çoğalmaları
Çimlenen sporun alge benzeyen ipliksi dallanmış bir yapı oluşturmasıyla başlar. Bu ipliksi sistemin bir bölümü renksiz, diğer kısmı ise yeşildir. Renksiz olan kısma "rizoid" denir. Rizoidler, toprağa tutunmayı sağlayan kökümsü yapılardır. Yeşil olan kısma ise, "Kloronema" denir. Kloronema, fotosentez yapan kısımdır. Bütün bu ipliksi sistemin her ikisine birden "Protonema" denir. Protonema uzun süre bağımsız yaşadıktan sonra kloronema üzerinde tomurcuklar belirmeye başlar. Tomurcuklardaki hücrelerin apikal bölümlerinde üç sıralı bir eksen otaya çıkar. Gençken yaprak sıraları düz olan bu yapı, gametofit nesli oluşturur. Yaşlandıkça yaprak sıraları sarmal bir durum alır. Bazı türlerin stomalarında tip stomalar görülebilir.
Gametofit bazı türler , bazıları da tip bitkilerdir. Monoik bazı türlerde erkek ve dişi organlar aynı bitkilerde fakat, farklı düzeylerde ya da yan yana veya uçta bulunabilirler. Sporofit döl, gametofitlerin üzerinde oldukça küçülmüş olarak bulunur. Bir kara yosununda gözle görülen kısımlar gametofit nesildir. Ciğer otlarından farklı olarak, denilen verimli dokuyu oluşturan hücrelerin tümünün mayoz ile sporları oluşturması ve bulunması belirtlilebilir. Dış kısımları bir hücre tabakalı steril bir kılıfla çevrili ve çok hücreli sahiptir. Spermleri iki kamçılı ve hareketlidir. Yaşam döngülerinde gametofit evre baskındır.
Yetiştirme
Yosun genellikle çimenlerde bir ot olarak kabul edilir ancak Japon bahçesi ile örneklenen estetik ilkeler altında büyümeye bilerek teşvik edilir. Eski tapınak bahçelerinde yosun, bir orman manzarasını kaplayabilir. Kara yosunun bahçe manzarasına sakinlik, yaş ve dinginlik duygusu kattığı düşünülür. Yosun ayrıca bonsai'de toprağı örtmek ve yaşlılık izlenimini arttırmak için kullanılır. Yetiştirme kuralları yaygın olarak belirlenmemiştir. Yosun koleksiyonları, genellikle su tutucu bir torbada vahşi doğadan nakledilen örnekler kullanılarak başlatılır. Bazı yosun türlerinin benzersiz ışık, nem, yüzey kimyası, rüzgardan korunma vb. bileşimi gereksinimi nedeniyle doğal alanlarından uzak tutulması çok zor olabilir.
Sporlardan büyüyen yosun daha da az kontrollüdür. Yosun sporları açıkta kalan yüzeylere sürekli yağmur halinde düşer; belirli bir yosun türü için uygun olan yüzeyler rüzgar ve yağmura maruz kaldıktan sonraki birkaç yıl içinde genelde bu yosun tarafından kolonize edilecektir. Tuğla, ahşap ve bazı kaba beton karışımları gibi gözenekli ve nem tutan malzemeler yosunlara karşı elverişlidir. Yüzeyler ayrıca ayran, yoğurt, idrar dahil olmak üzere asidik maddelerle ve yosun örnekleri, su ve 'un hassaslıkla saflaştırılmış karışımlarıyla hazırlanabilir.
Serin, nemli, bulutlu Pasifik Kuzeybatısı'nda yosunlar bazen biçme, gübreleme veya sulamaya çok az gerek duyan veya hiç gerektirmeyen olarak doğal olarak büyümeye bırakılır. Bu durumda, çim ot olarak kabul edilir. Seattle bölgesindeki peyzajcılar bazen bahçelere ve peyzajlara yerleştirmek için yosun yetiştiren kayalar ve devrilmiş kütükler toplar. Dünyanın birçok yerindeki ormanlık bahçelerin, doğal yosunlardan oluşan bir halısı olabilir. Washington Eyaleti, Bainbridge Adası'ndaki yosun bahçesiyle ünlüdür. Yosun bahçesi, ağaçsı çalıları ve otsu yer örtücüleri kaldırarak, ağaçları incelterek ve yosunların doğal olarak dolmasına izin vererek oluşturulmuştur.
Yeşil çatılar ve duvarlar
Yosunlar bazen yeşil çatı'larda kullanılır. Yosunların yeşil çatılardaki yüksek bitkilere göre avantajları arasında ağırlık yüklerinin azaltılması, artan su emilimi, gübre gereksinimi olmaması ve yüksek kuraklık toleransı sayılabilir. Yosunların gerçek kökleri olmadığından, geniş kök sistemlerine sahip yüksek bitkilere göre daha az ekim ortamına ihtiyaç duyarlar. Yerel iklim için uygun tür seçimi ile, yeşil çatılardaki yosunlar kurulduktan sonra sulama gerektirmez ve az bakım gerektirir. Kara yosunları 'larda da kullanılır.
Yosun
19. yüzyılın sonlarında yosun toplamaya yönelik geçici bir heves, birçok İngiliz ve Amerikan bahçesinde yosunlukların yapılmasına yol açtı. Yosunluk genelde latalı ahşaptan inşa edilir, düz bir çatı ile kuzey tarafına açılır (gölgeyi korur). Ahşap çıtalar arasındaki çatlaklara yosun örnekleri yerleştirildi. Tüm yosun daha sonra büyümeyi sürdürmek için düzenli olarak nemlendirilecekti.
Su peyzajı
birçok su yosunu kullanır. Düşük besin, ışık ve ısı seviyelerinde en iyisini yapar ve oldukça kolay yayılır. Akvaryum balıkları için uygun su kimyasının korunmasına yardımcı olur. They grow more slowly than many aquarium plants, and are fairly hardy.
Büyümenin engellenmesi
Yosun, konteynerli fidanlık işlerinde ve seralarda sorunlu bir yabancı ot olabilir. Güçlü yosun gelişimi, fidelerin çıkmasını ve su ve gübrenin bitki köklerine nüfuz etmesini engelleyebilir
Yosun büyümesi bir dizi yöntemle engellenebilir:
- Drenaj yoluyla su kullanılabilirliğinin azaltmak.
- Doğrudan gelen güneş ışığını arttırmak.
- Çimen gibi rakip bitkilerin sayısını ve kaynaklarını artırmak.
- Kireç ekleyerek toprak pH'ını arttırmak.
- Yoğun trafik veya tırmıkla yosun yatağını elle bozmak
- Demir sülfat (ör. çimenlerde) veya ağartıcı (ör. katı yüzeylerde) gibi kimyasalları uygulamak.
- Konteynerli fidanlık işlerinde yosun oluşumunu önlemek için bitki kaplarında hızlı suyu boşaltan üst uygulama olarak kum, çakıl ve kaya parçaları gibi kaba mineral malzemeleri kullanmak.
Demirli sülfat veya içeren ürünlerin uygulanması yosunları öldürür; bu bileşenler genellikle ticari yosun kontrol ürünlerinde ve gübrelerde bulunur. Kükürt ve demir, otlar gibi bazı rakip bitkiler için temel besin'lerdir. Yosunu öldürmek büyümeleri için uygun koşullar değiştirilmedikçe yeniden büyümeyi engellemez.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Karayosunları yetiştiriciliği24 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Wikimedia Commons'ta Yapraklı kara yosunları ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. |
Wikispecies'te Yapraklı kara yosunları ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. |
Kaynakça
- ^ Chan, Peter (1993). Bonsai Masterclass. New York City: Sterling Publishing Co. ISBN .
- ^ Smith, Sally W. (1998). Sunset Western Garden Problem Solver. Menlo Park, California: Sunset Books. ISBN .
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi;moss
isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ "The Bloedel Reserve". 16 Nisan 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
- ^ . 24 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2011.
- ^ . Aquascaping Love. 12 Nisan 2016. 20 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.aquasabi.com (İngilizce). 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Haglund, William A.; Russell and Holland (Yaz 1981). "Moss Control in Container-Grown Conifer Seedlings" (PDF). Tree Planter's Notes(USFS). 32 (3): 27-29. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yaprakli kara yosunlari Bryopsida Bryophyta bolumunun bir sinifi OzellikleriCok hucreli fotosentetik bitkilerdir Yaprakli kara yosunlarinin iletim sistemleri ve gercek kok yaprak ve govdeleri yoktur Cogu yaprakli olan kucuk yapili turler icerirler Kok yerine bir ya da cok hucreden olusan ler koksu yapilar bulunur Kara yosunlarinda sporofit ve gametofit evre olmak uzere 2 farkli yasam evresi vardir CogalmalariCimlenen sporun alge benzeyen ipliksi dallanmis bir yapi olusturmasiyla baslar Bu ipliksi sistemin bir bolumu renksiz diger kismi ise yesildir Renksiz olan kisma rizoid denir Rizoidler topraga tutunmayi saglayan kokumsu yapilardir Yesil olan kisma ise Kloronema denir Kloronema fotosentez yapan kisimdir Butun bu ipliksi sistemin her ikisine birden Protonema denir Protonema uzun sure bagimsiz yasadiktan sonra kloronema uzerinde tomurcuklar belirmeye baslar Tomurcuklardaki hucrelerin apikal bolumlerinde uc sirali bir eksen otaya cikar Gencken yaprak siralari duz olan bu yapi gametofit nesli olusturur Yaslandikca yaprak siralari sarmal bir durum alir Bazi turlerin stomalarinda tip stomalar gorulebilir Gametofit bazi turler bazilari da tip bitkilerdir Monoik bazi turlerde erkek ve disi organlar ayni bitkilerde fakat farkli duzeylerde ya da yan yana veya ucta bulunabilirler Sporofit dol gametofitlerin uzerinde oldukca kuculmus olarak bulunur Bir kara yosununda gozle gorulen kisimlar gametofit nesildir Ciger otlarindan farkli olarak denilen verimli dokuyu olusturan hucrelerin tumunun mayoz ile sporlari olusturmasi ve bulunmasi belirtlilebilir Dis kisimlari bir hucre tabakali steril bir kilifla cevrili ve cok hucreli sahiptir Spermleri iki kamcili ve hareketlidir Yasam dongulerinde gametofit evre baskindir Bir kara yosununda hayat dongusu Dolalmasi Polytrichum commune Kara yosunlari nemli agac govdelerinde bulunurlar Genc sporofit nesiller Polytrichum commune YetistirmeJaponya da bir bahcede yosun cimiBloedel Koruma Alani ndaki yosun bahcesi Bainbridge Adasi Washington Eyaleti Yosun genellikle cimenlerde bir ot olarak kabul edilir ancak Japon bahcesi ile orneklenen estetik ilkeler altinda buyumeye bilerek tesvik edilir Eski tapinak bahcelerinde yosun bir orman manzarasini kaplayabilir Kara yosunun bahce manzarasina sakinlik yas ve dinginlik duygusu kattigi dusunulur Yosun ayrica bonsai de topragi ortmek ve yaslilik izlenimini arttirmak icin kullanilir Yetistirme kurallari yaygin olarak belirlenmemistir Yosun koleksiyonlari genellikle su tutucu bir torbada vahsi dogadan nakledilen ornekler kullanilarak baslatilir Bazi yosun turlerinin benzersiz isik nem yuzey kimyasi ruzgardan korunma vb bilesimi gereksinimi nedeniyle dogal alanlarindan uzak tutulmasi cok zor olabilir Sporlardan buyuyen yosun daha da az kontrolludur Yosun sporlari acikta kalan yuzeylere surekli yagmur halinde duser belirli bir yosun turu icin uygun olan yuzeyler ruzgar ve yagmura maruz kaldiktan sonraki birkac yil icinde genelde bu yosun tarafindan kolonize edilecektir Tugla ahsap ve bazi kaba beton karisimlari gibi gozenekli ve nem tutan malzemeler yosunlara karsi elverislidir Yuzeyler ayrica ayran yogurt idrar dahil olmak uzere asidik maddelerle ve yosun ornekleri su ve un hassaslikla saflastirilmis karisimlariyla hazirlanabilir Serin nemli bulutlu Pasifik Kuzeybatisi nda yosunlar bazen bicme gubreleme veya sulamaya cok az gerek duyan veya hic gerektirmeyen olarak dogal olarak buyumeye birakilir Bu durumda cim ot olarak kabul edilir Seattle bolgesindeki peyzajcilar bazen bahcelere ve peyzajlara yerlestirmek icin yosun yetistiren kayalar ve devrilmis kutukler toplar Dunyanin bircok yerindeki ormanlik bahcelerin dogal yosunlardan olusan bir halisi olabilir Washington Eyaleti Bainbridge Adasi ndaki yosun bahcesiyle unludur Yosun bahcesi agacsi calilari ve otsu yer ortuculeri kaldirarak agaclari incelterek ve yosunlarin dogal olarak dolmasina izin vererek olusturulmustur Yesil catilar ve duvarlar Yosunlar bazen yesil cati larda kullanilir Yosunlarin yesil catilardaki yuksek bitkilere gore avantajlari arasinda agirlik yuklerinin azaltilmasi artan su emilimi gubre gereksinimi olmamasi ve yuksek kuraklik toleransi sayilabilir Yosunlarin gercek kokleri olmadigindan genis kok sistemlerine sahip yuksek bitkilere gore daha az ekim ortamina ihtiyac duyarlar Yerel iklim icin uygun tur secimi ile yesil catilardaki yosunlar kurulduktan sonra sulama gerektirmez ve az bakim gerektirir Kara yosunlari larda da kullanilir Yosun 19 yuzyilin sonlarinda yosun toplamaya yonelik gecici bir heves bircok Ingiliz ve Amerikan bahcesinde yosunluklarin yapilmasina yol acti Yosunluk genelde latali ahsaptan insa edilir duz bir cati ile kuzey tarafina acilir golgeyi korur Ahsap citalar arasindaki catlaklara yosun ornekleri yerlestirildi Tum yosun daha sonra buyumeyi surdurmek icin duzenli olarak nemlendirilecekti Su peyzaji bircok su yosunu kullanir Dusuk besin isik ve isi seviyelerinde en iyisini yapar ve oldukca kolay yayilir Akvaryum baliklari icin uygun su kimyasinin korunmasina yardimci olur They grow more slowly than many aquarium plants and are fairly hardy Buyumenin engellenmesi Yosun konteynerli fidanlik islerinde ve seralarda sorunlu bir yabanci ot olabilir Guclu yosun gelisimi fidelerin cikmasini ve su ve gubrenin bitki koklerine nufuz etmesini engelleyebilir Yosun buyumesi bir dizi yontemle engellenebilir Drenaj yoluyla su kullanilabilirliginin azaltmak Dogrudan gelen gunes isigini arttirmak Cimen gibi rakip bitkilerin sayisini ve kaynaklarini artirmak Kirec ekleyerek toprak pH ini arttirmak Yogun trafik veya tirmikla yosun yatagini elle bozmak Demir sulfat or cimenlerde veya agartici or kati yuzeylerde gibi kimyasallari uygulamak Konteynerli fidanlik islerinde yosun olusumunu onlemek icin bitki kaplarinda hizli suyu bosaltan ust uygulama olarak kum cakil ve kaya parcalari gibi kaba mineral malzemeleri kullanmak Demirli sulfat veya iceren urunlerin uygulanmasi yosunlari oldurur bu bilesenler genellikle ticari yosun kontrol urunlerinde ve gubrelerde bulunur Kukurt ve demir otlar gibi bazi rakip bitkiler icin temel besin lerdir Yosunu oldurmek buyumeleri icin uygun kosullar degistirilmedikce yeniden buyumeyi engellemez Ayrica bakinizKara yosunlari Boynuz otlari Ciger otlariDis baglantilarKarayosunlari yetistiriciligi24 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Yaprakli kara yosunlari ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Wikispecies te Yaprakli kara yosunlari ile ilgili detayli taksonomi bilgileri bulunur Kaynakca Chan Peter 1993 Bonsai Masterclass New York City Sterling Publishing Co ISBN 978 0 8069 6763 9 Smith Sally W 1998 Sunset Western Garden Problem Solver Menlo Park California Sunset Books ISBN 978 0 376 06132 4 Kaynak hatasi Gecersiz lt ref gt etiketi moss isimli refler icin metin saglanmadi Bkz Kaynak gosterme The Bloedel Reserve 16 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2011 24 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Mayis 2011 Aquascaping Love 12 Nisan 2016 20 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi www aquasabi com Ingilizce 8 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Haglund William A Russell and Holland Yaz 1981 Moss Control in Container Grown Conifer Seedlings PDF Tree Planter s Notes USFS 32 3 27 29 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Nisan 2011