Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yeşim, yüzyıllar boyunca mücevherat ve küçük heykel yapımında kullanılmış, en çok yeşil renkte bulunan sert, kıymetli taş. En kıymetlileri zümrüt yeşimi ve Burma yeşimidir.
İki tür yeşimden biri jadeit, sodyum alüminyum silikat (NaAlSi2O6), diğeri ise nefrit, kalsiyum magnezyum demir silikattır (Ca2(Mg,Fe)5Si8O22(OH)2). Yeşim doğada küçük parçalar halinde bulunur. Jadeit nefritten daha nadirdir ve daha değerlidir. Her ne kadar yeşim binlerce yıldır bilinse ve kullanılsa da, yeşim olarak anılan taşların aslında iki farklı mineral türü olduğu ancak 1863'te keşfedilmiştir. Yeşimin sertliği Mohs sertlik skalasında 6,5 - 7,0 arasında yer almaktadır.
En çok yeşil ve tonları renge sahip olması yanında, mücevher olarak kullanıldığında siyah, gri, kırmızı, mavi renkleri yeşime özel adlar kazandırır. Dünya üzerinde en zengin yeşim yatakları Burma, Çin, Yeni Zelanda ve Meksika'da bulunur. Hotan, Yarkent, Türkistan ve Baykal Gölü yakınlarında eskiden beri yeşim elde edilmektedir. Müzelerde yeşimden yapılmış Çin, Buda, Aztek küçük heykel ve sanat eserleri sergilenmektedir.
Yeşimin bir sanat ham maddesi olarak kullanılması onun birbirine sıkı kenetlenmiş kristal yapısından ileri gelir. Bu özelliği, yeşime çok ince oyma işçiliği yapılmasına imkân sağlar. Mermerden çok sert olduğu için iklim şartlarına dayanıklıdır.
Kültürel ve tarihi önemi
Yeşim, binlerce yıldır Çin'de bilinir ve kullanılırdı. Daha M.Ö. 3000 civarlarında yeşim Çin'de yu, kraliyet cevheri olarak tanınırdı. En çok insan kafası, hayvan, ağaç, mobilya gibi heykelcikler yapımında kullanılmıştır. ABD yüklü paralar ödeyerek Çin'den satın aldığı yeşim heykelcikleri müzelerinde saklamaktadır. Çin'de kullanılan yeşim genel olarak nefritti. Çinliler 17. yüzyıldan sonra Burma jadeitlerinin bulunmasıyla oymalarda ve diğer araçlarda jadeit kullanmaya başlamışlardır.
Yeşimin Asya kültüründe önemli bir yeri vardır. Asya kültüründe yeşim taşı takmanın iyi şans getireceğine inanılırdı. Ayrıca antik çağlarda yeşim taşının böbrek hastalıklarını iyileştirici gücü olduğuna inanılırdı. Bunun dışında bazı bölgelerde yeşim taşının diş çürüklerine ve ağrılarına iyi geldiğine de inanılmıştır.
Diğer Adlar
Yeşim olarak anılan iki farklı taşa, jadeit ve nefrite, farklı bölgelerde farklı isimler takılmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
Jadeit
Agate verdâtre, Feitsui, Jadeit, Jadeita, Natronjadeit, Yunnan Jade, Yu-stone, Sinkiang jade
Nefrit
Aotea, Axe-stone, B.C. Jade, Beilstein, Grave Jade, Kidney Stone, Lapis Nephriticus, Nephrit, Nephrita, Nephrite (of Werner), New Zealand Greenstone, New Zealand Jade, Spinach Jade, Talcum Nephriticus, Tomb Jade.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Jade: Chinese Stone of Heaven7 Mayıs 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- İstanbul Kuyumcular Odası - Yeşim taşı / Jade[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yesim yuzyillar boyunca mucevherat ve kucuk heykel yapiminda kullanilmis en cok yesil renkte bulunan sert kiymetli tas En kiymetlileri zumrut yesimi ve Burma yesimidir Cin den el yapimi antik jadeit dugmelerYesim Iki tur yesimden biri jadeit sodyum aluminyum silikat NaAlSi2O6 digeri ise nefrit kalsiyum magnezyum demir silikattir Ca2 Mg Fe 5Si8O22 OH 2 Yesim dogada kucuk parcalar halinde bulunur Jadeit nefritten daha nadirdir ve daha degerlidir Her ne kadar yesim binlerce yildir bilinse ve kullanilsa da yesim olarak anilan taslarin aslinda iki farkli mineral turu oldugu ancak 1863 te kesfedilmistir Yesimin sertligi Mohs sertlik skalasinda 6 5 7 0 arasinda yer almaktadir En cok yesil ve tonlari renge sahip olmasi yaninda mucevher olarak kullanildiginda siyah gri kirmizi mavi renkleri yesime ozel adlar kazandirir Dunya uzerinde en zengin yesim yataklari Burma Cin Yeni Zelanda ve Meksika da bulunur Hotan Yarkent Turkistan ve Baykal Golu yakinlarinda eskiden beri yesim elde edilmektedir Muzelerde yesimden yapilmis Cin Buda Aztek kucuk heykel ve sanat eserleri sergilenmektedir Yesimin bir sanat ham maddesi olarak kullanilmasi onun birbirine siki kenetlenmis kristal yapisindan ileri gelir Bu ozelligi yesime cok ince oyma isciligi yapilmasina imkan saglar Mermerden cok sert oldugu icin iklim sartlarina dayaniklidir Kulturel ve tarihi onemiYesim binlerce yildir Cin de bilinir ve kullanilirdi Daha M O 3000 civarlarinda yesim Cin de yu kraliyet cevheri olarak taninirdi En cok insan kafasi hayvan agac mobilya gibi heykelcikler yapiminda kullanilmistir ABD yuklu paralar odeyerek Cin den satin aldigi yesim heykelcikleri muzelerinde saklamaktadir Cin de kullanilan yesim genel olarak nefritti Cinliler 17 yuzyildan sonra Burma jadeitlerinin bulunmasiyla oymalarda ve diger araclarda jadeit kullanmaya baslamislardir Yesimin Asya kulturunde onemli bir yeri vardir Asya kulturunde yesim tasi takmanin iyi sans getirecegine inanilirdi Ayrica antik caglarda yesim tasinin bobrek hastaliklarini iyilestirici gucu olduguna inanilirdi Bunun disinda bazi bolgelerde yesim tasinin dis curuklerine ve agrilarina iyi geldigine de inanilmistir Diger AdlarYesim olarak anilan iki farkli tasa jadeit ve nefrite farkli bolgelerde farkli isimler takilmistir Bunlardan bazilari sunlardir Jadeit Agate verdatre Feitsui Jadeit Jadeita Natronjadeit Yunnan Jade Yu stone Sinkiang jade Nefrit Aotea Axe stone B C Jade Beilstein Grave Jade Kidney Stone Lapis Nephriticus Nephrit Nephrita Nephrite of Werner New Zealand Greenstone New Zealand Jade Spinach Jade Talcum Nephriticus Tomb Jade Ayrica bakinizNefritDis baglantilarJade Chinese Stone of Heaven7 Mayis 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Istanbul Kuyumcular Odasi Yesim tasi Jade olu kirik baglanti