Yeni Türk Lirası, 1 Ocak 2005 ile 31 Aralık 2008 tarihleri arasında Türkiye'nin ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin para birimi olmuştur. Yeni lira, 100 yeni kuruşa bölündü. Sembol YTL ve ISO 4217 kodu TRY idi.
Yeni Türk Lirası | |||
---|---|---|---|
| |||
ISO 4217 Kodu | TRY | ||
Kullanıcı(lar) | |||
Enflasyon | 10.61% (Türkiye, Haziran 2008) | ||
Kaynak | ' | ||
Altbirim | |||
1/100 | Yeni Kuruş | ||
Sembol | YTL | ||
Madenî paralar | 1, 5, 10, 25, 50 yeni kuruş ve 1 yeni lira | ||
Banknotlar | 1, 5, 10, 20, 50, 100 yeni lira |
Tarihçe
Türkiye'de 1970'lerden 1990'lara kadar yaşanan nedeniyle lira ciddi değer kaybı yaşadı. Türkiye gelişmiş ülkelere göre daha yüksek enflasyon oranlarına sahip olmuş ve hiperenflasyon yaşamıştır. 1960'ların sonlarında 1 ABD doları 9 lira olan para birimi, 2001 sonlarında ABD doları başına yaklaşık 1.65 yeni liradan işlem görmeye başladı. Bu, yılda yaklaşık %38'lik bir ortalama enflasyonu temsil ediyordu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bu sorunu "ulusal bir utanç" olarak nitelendirmişti. Türk lirasından sıfır atılmasıyla birlikte, Rumen leyi Temmuz 2005'e kadar dünyanın en az değerli para birimi haline geldi.
Aralık 2003'ün sonlarında Türkiye Büyük Millet Meclisi, para biriminden altı sıfırın kaldırılmasına ve yeni lira oluşturulmasına izin veren bir yasa çıkardı. 1 Ocak 2005'te 1 yeni lira = 1.000.000 eski lira olacak şekilde değiştirilmiştir.
Piyasaya sürüldükten sonra para biriminin resmi adı "Yeni Türk Lirası"ydı, ancak Merkez Bankası'na göre yeni kelimesi yalnızca "geçici" bir önlemdi. Bir haber ajansı, "yeni" ifadesinin 1 Ocak 2009'da kaldırılacağını bildirdi. Aynı kaynak, banknotların "sahteliği önlemek için farklı şekil ve boyutlarda" olacağını da belirtti. Aynı zamanda yeni bir en yüksek değer olan 200 liranın çıkarılması da düşünülüyordu.
Madeni paralar
Madeni paralar 2005 yılında 1, 5, 10, 25 ve 50 yeni kuruş ve 1 yeni lira cinsinden piyasaya sürüldü.
Resim | Kupür değeri | Teknik ölçüleri | Açıklama | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ön | Arka | Çap mm | Kalınlık mm | Kütle gr | Alaşım | Kenarı | Ön | Arka | |
1 Yeni Kuruş | 17 | 1,65 | 2,7 | Cu 70, Zn 30 | Düz | Kupür değeri Ay yıldız Basım yılı | "Türkiye Cumhuriyeti" Atatürk portresi | ||
5 Yeni Kuruş | 19,25 | 1,7 | 3,85 | Cu 65, Ni 18, Zn 17 | |||||
10 Yeni Kuruş | |||||||||
25 Yeni Kuruş | 21,5 | 1,9 | 4,00 | Tırtıllı | |||||
50 Yeni Kuruş | 23,85 | 1,95 | 6,9 | Halka: Cu 81, Ni 4, Zn 15 | |||||
1 Yeni Türk Lirası | 26,15 | 8,3 | Halka: Cu 75, Ni 15, Zn 10 |
Banknotlar
Merkez Bankası tarafından "E-8 Emisyon Grubu" olarak adlandırılan banknotlar, 2005 yılında 1, 5, 10, 20, 50 ve 100 yeni lira cinsinden piyasaya sürüldü. Alttaki dört banknot eski banknotların yerini alıp çok benzer tasarımlar kullanırken, 50 ve 100 yeni lira banknotların eski para birimindeki karşılığı yoktu. Tüm banknotlar, Mustafa Kemal Atatürk'ün yaşamının farklı noktalarından portrelerini ve Türkiye'deki çeşitli tarihi ve diğer önemli bina ve yerlerin görüntülerini gösterir. Yeni bir banknot serisi olan "E-9 Emisyon Grubu" 1 Ocak 2009'da tedavüle girdi ve E-8 grubu 31 Aralık 2009'dan sonra geçerliliğini kaybetti (31 Aralık 2019'a kadar Merkez Bankası şubelerinde hala kullanılabilir olmasına rağmen). E-9 banknotları, para birimini "yeni lira" yerine "lira" olarak adlandırır ve 200 liralık bir değer içerir.
Emisyon Banknotları 8 | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
resim | Değer | Boyutlar | Ana renk | Tanım | |||
ön yüz | Tersi | ön yüz | Tersi | ||||
</img> | </img> | 1 lira | 160 × 76 mm | Bordo, mavi | Kemal Atatürk | Atatürk Barajı (Güneydoğu Anadolu Projesi kapsamında) | |
</img> | </img> | 5 lira | 162 × 76 mm | Pastel sarı ve yeşilimsi kahverengi | Kemal Atatürk | Anıtkabir, Ankara | |
</img> | </img> | 10 lira | 162 × 76 mm | Kırmızı | Kemal Atatürk ile Türk Bayrağı silüeti | Piri Reis Haritası | |
</img> | </img> | 20 lira | 162 × 76 mm | Yeşil | Kemal Atatürk | Efes Harabeleri | |
</img> | </img> | 50 lira | 152 × 81 mm | Turuncu | Kemal Atatürk | Kapadokya | |
</img> | </img> | 100 lira | 158 × 81 mm | Mavi | Kemal Atatürk | İshak Paşa Sarayı | |
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Official Gazette of the Republic of Turkey. . 4 Şubat 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Central Bank of the Republic of Turkey. . 12 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2006.
- ^ Turkish Daily News (15 Eylül 2006). . 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2006.
- ^ Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi (Central Bank of the Republic of Turkey) (8 Mayıs 2007). . Official Gazette no. 26516, 8 May 2007, page 103. TCMB. 15 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2008.
Dış bağlantılar
- ytl bilgi sitesi 30 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Osmanlı İmparatorluğu paraları 4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkiye Cumhuriyeti banknotları 25 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkiye Cumhuriyeti madeni paraları ve banknotları 9 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yeni Turk Lirasi 1 Ocak 2005 ile 31 Aralik 2008 tarihleri arasinda Turkiye nin ve Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti nin para birimi olmustur Yeni lira 100 yeni kurusa bolundu Sembol YTL ve ISO 4217 kodu TRY idi Yeni Turk LirasiYTL banknotlari ve madeni paralariISO 4217 Kodu TRYKullanici lar Turkiye 31 Aralik 2008 e kadar KKTC 31 Aralik 2008 e kadar Enflasyon 10 61 Turkiye Haziran 2008 Kaynak Altbirim1 100 Yeni KurusSembol YTLMadeni paralar 1 5 10 25 50 yeni kurus ve 1 yeni liraBanknotlar 1 5 10 20 50 100 yeni liraTarihceTurkiye de 1970 lerden 1990 lara kadar yasanan nedeniyle lira ciddi deger kaybi yasadi Turkiye gelismis ulkelere gore daha yuksek enflasyon oranlarina sahip olmus ve hiperenflasyon yasamistir 1960 larin sonlarinda 1 ABD dolari 9 lira olan para birimi 2001 sonlarinda ABD dolari basina yaklasik 1 65 yeni liradan islem gormeye basladi Bu yilda yaklasik 38 lik bir ortalama enflasyonu temsil ediyordu Basbakan Recep Tayyip Erdogan bu sorunu ulusal bir utanc olarak nitelendirmisti Turk lirasindan sifir atilmasiyla birlikte Rumen leyi Temmuz 2005 e kadar dunyanin en az degerli para birimi haline geldi Aralik 2003 un sonlarinda Turkiye Buyuk Millet Meclisi para biriminden alti sifirin kaldirilmasina ve yeni lira olusturulmasina izin veren bir yasa cikardi 1 Ocak 2005 te 1 yeni lira 1 000 000 eski lira olacak sekilde degistirilmistir Piyasaya suruldukten sonra para biriminin resmi adi Yeni Turk Lirasi ydi ancak Merkez Bankasi na gore yeni kelimesi yalnizca gecici bir onlemdi Bir haber ajansi yeni ifadesinin 1 Ocak 2009 da kaldirilacagini bildirdi Ayni kaynak banknotlarin sahteligi onlemek icin farkli sekil ve boyutlarda olacagini da belirtti Ayni zamanda yeni bir en yuksek deger olan 200 liranin cikarilmasi da dusunuluyordu Madeni paralarMadeni paralar 2005 yilinda 1 5 10 25 ve 50 yeni kurus ve 1 yeni lira cinsinden piyasaya suruldu Resim Kupur degeri Teknik olculeri AciklamaOn Arka Cap mm Kalinlik mm Kutle gr Alasim Kenari On Arka1 Yeni Kurus 17 1 65 2 7 Cu 70 Zn 30 Duz Kupur degeri Ay yildiz Basim yili Turkiye Cumhuriyeti Ataturk portresi5 Yeni Kurus 19 25 1 7 3 85 Cu 65 Ni 18 Zn 1710 Yeni Kurus25 Yeni Kurus 21 5 1 9 4 00 Tirtilli50 Yeni Kurus 23 85 1 95 6 9 Halka Cu 81 Ni 4 Zn 15 Gobek Cu 75 Ni 15 Zn 101 Yeni Turk Lirasi 26 15 8 3 Halka Cu 75 Ni 15 Zn 10 Gobek Cu 81 Ni 4 Zn 15BanknotlarMerkez Bankasi tarafindan E 8 Emisyon Grubu olarak adlandirilan banknotlar 2005 yilinda 1 5 10 20 50 ve 100 yeni lira cinsinden piyasaya suruldu Alttaki dort banknot eski banknotlarin yerini alip cok benzer tasarimlar kullanirken 50 ve 100 yeni lira banknotlarin eski para birimindeki karsiligi yoktu Tum banknotlar Mustafa Kemal Ataturk un yasaminin farkli noktalarindan portrelerini ve Turkiye deki cesitli tarihi ve diger onemli bina ve yerlerin goruntulerini gosterir Yeni bir banknot serisi olan E 9 Emisyon Grubu 1 Ocak 2009 da tedavule girdi ve E 8 grubu 31 Aralik 2009 dan sonra gecerliligini kaybetti 31 Aralik 2019 a kadar Merkez Bankasi subelerinde hala kullanilabilir olmasina ragmen E 9 banknotlari para birimini yeni lira yerine lira olarak adlandirir ve 200 liralik bir deger icerir Emisyon Banknotlari 8resim Deger Boyutlar Ana renk Tanimon yuz Tersi on yuz Tersi lt img gt lt img gt 1 lira 160 76 mm Bordo mavi Kemal Ataturk Ataturk Baraji Guneydogu Anadolu Projesi kapsaminda lt img gt lt img gt 5 lira 162 76 mm Pastel sari ve yesilimsi kahverengi Kemal Ataturk Anitkabir Ankara lt img gt lt img gt 10 lira 162 76 mm Kirmizi Kemal Ataturk ile Turk Bayragi silueti Piri Reis Haritasi lt img gt lt img gt 20 lira 162 76 mm Yesil Kemal Ataturk Efes Harabeleri lt img gt lt img gt 50 lira 152 81 mm Turuncu Kemal Ataturk Kapadokya lt img gt lt img gt 100 lira 158 81 mm Mavi Kemal Ataturk Ishak Pasa SarayiAyrica bakinizTurkiye ekonomisi Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Ekonomisi Turkiye Cumhuriyeti banknotlari Turkiye Cumhuriyeti madeni paralari Turkiye de enflasyonKaynakca Official Gazette of the Republic of Turkey 4 Subat 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Central Bank of the Republic of Turkey 12 Ocak 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2006 Turkish Daily News 15 Eylul 2006 30 Eylul 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Eylul 2006 Turkiye Cumhuriyet Merkez Bankasi Central Bank of the Republic of Turkey 8 Mayis 2007 Official Gazette no 26516 8 May 2007 page 103 TCMB 15 Haziran 2009 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2008 Dis baglantilarytl bilgi sitesi 30 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Osmanli Imparatorlugu paralari 4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Cumhuriyeti banknotlari 25 Mayis 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye Cumhuriyeti madeni paralari ve banknotlari 9 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde