Yerofey Pavloviç Habarov veya Svyatitsky (Rusça: Ерофе́й Па́влович Хаба́ров (Святи́тский), Yerofej Pavlovič Habarov (Svjatickij); çağdaş anlatımlarda ilk adı genellikle Ярофей (Yarofey) olarak yazılır; 1603 - 1671'den sonra), Amur nehri bölgesini keşfetmesi ve bölgeyi Rusya için kolonileştirme girişimleriyle tanınan bir Rus girişimci ve maceracıydı.
Yerofey Habarov Ерофей Хабаров | |
---|---|
Yerofey Habarov Heykeli Habarovsk | |
Doğum | y. 1603 Kotlassky, Arhangelsk Oblast |
Ölüm | 1671 Bratsk veya Kirensk, Irkutsk Oblast |
Milliyet | Rus Çarlığı |
Meslek | Kaşif |
Rusya'nın büyük şehri Habarovsk'un yanı sıra küçük kasaba ve tren istasyonu Yerofey Pavloviç (Amur Oblastı'ndaki Trans-Sibirya demiryolu üzerinde yer almaktadır) onun adını taşıyor. 1963 yılında inşa edilen Proje 97A buzkıran Ledokol-5'in adı 1966 yılında Yerofey Habarov olarak değiştirildi.
Kuzey Avrupa Rusya'sındaki Veliki Ustyug bölgesinin yerlisi olan Habarov, Solvıçegodsk'taki tuz fabrikalarında Stroganovların yöneticisiydi. 1625'te Habarov, Tobolsk'tan Mangazeya'ya yelken açtı. Üç yıl sonra sefere çıkıp kasabadan ayrılarak Heta Nehri'ne (Taymır'in doğu kısmı) ulaştı. 1630'da Habarov, Mangazeya'dan Tobolsk'a bir yolculuğa katıldı. 1632-1641'de Lena Nehri'ne ulaştı ve Kuta ve Kirenga Nehirlerinin ağızlarında Lena boyunca tuzlaların bulunduğu bir tarım yerleşimi kurdu. Şimdi onun torunları Stavropol'de yaşıyor.
İlk Sefer 1649–50
1649'da Vassili Poyarkov'dan (1643-1646) sonra Amur'u keşfeden ikinci Rus oldu. Poyarkov'un Aldan Nehri'ne doğru izlediği rota pratik olamayacak kadar zordu. Bir noktada Habarov, Vitim Nehri üzerinden Amur'a ulaşmaya çalıştı. 1647'de bir avcı Olyokma Irmağı'ndan Yakutsk'a döndü ve bunun Amur'a ilerleyebileceğini bildirdi. 1649 baharında Habarov, masrafları kendisine ait olmak üzere Olyokma Nehri'ne, ardından onun kolu olan Tungir'e doğru yola çıktı ve Şilka Nehri'ne doğru tekneleri karadan taşıdılar. 1650'nin başlarında yukarı Amur'a (Transbaykal) ulaştığında, ülkenin neredeyse terk edilmiş olduğunu, Kazakların itibarının kendilerinden önce geldiğini gördü. İyi bir rota çizerek Mayıs 1650'de Yakutsk'a döndü ve raporunu verdi. Araziyi övdü, Çin müdahalesinin tehlikesi konusunda uyardı ve profesyonel askerlerle daha büyük bir sefer yapılmasını önerdi.
İkinci Sefer 1650–53
Moskova ile iletişimde yaşanan gecikmeler göz önüne alındığında, Yakutsk Voyvodası Dmitry Frantsbekov kendi başına hareket etmeye karar verdi ve Habarov'u daha büyük bir kuvvetle güneye geri gönderdi. Voyvoda ayrıca Habarov'a Majesteleri Çar Aleksey'den Albazinli Daur Prensi Lavkay ve "Prens Bogdoy"e (Rusça: Князь Богдой) yazılan ve bu hükümdarlara Rus Çarına teslim olup olmayacaklarını soran, itaat etmemeleri halinde 6.000 kişilik bir ordu göndermekle tehdit eden mektupları da verdi. Frantsbekov, bu Prens Bogdoy'un başka bir Sibirya reisi olduğunu varsayıyordu. Aslında o Çin İmparatoruydu.
Habarov 1650 sonbaharında dağları aştı ve bu kez silahlı direnişle karşılaştı. Amur'un en kuzey noktasındaki Albazin'de kışlaklar inşa etti. Haziran 1651'de takviye aldıktan sonra Amur'a doğru yola çıktı. Eylül ayına gelindiğinde Sunghua'nın ağzına ulaştılar. 29 Eylül'de bugünkü Habarovsk yakınlarındaki Açansk'a ulaştılar ve orada kışlamaya karar verdiler. 8 Ekim'de yaklaşık 1000 yerlinin saldırısına uğradılar ve mağlup olan yerliler Mançu derebeylerine başvurdular. 24 Mart 1652'de, toplarla donanmış 2.000 Mançu ve Koreliden oluşan bir kuvvet Ninguta'dan geldi ve Açansk'a saldırdı. Habarov bir şekilde onları yenmeyi başardı. (Mançu generali Haise daha sonra beceriksizliği nedeniyle idam edildi) Bölgede kaç Çinlinin daha olduğunu bilmeden 22 Nisan'da Amur'dan yukarı çekildi. Bir noktada 6.000 Çinliden oluşan başka bir kuvvetle karşılaştı, ancak sis ve karanlık altında onların arasından geçmeyi başardı. Daha yukarılarda takviye olarak gönderilen 117 Kosaktan oluşan bir kuvvetle karşılaştı. Bir tutsaktan Sungari'de yeni bir Mançu ordusunun toplanacağını öğrendi. 1 Ağustos'ta Zeya'nın ağzına ulaştı. Burada adamlarından 136'sı isyan etti ve geriye yalnızca 212 sadık kişi kaldı. (Habarov, kışlakların nerede inşa edileceği sorusundan hemen sonra isyandan bahsettiği için, bu, Zeya'da kalıp olası bir Mançu saldırısını beklemenin akıllıca olup olmadığı sorusuyla bağlantılı olabilir.) Zeya'dan Yakutsk Voyvodası'na köylerin yakılmasını, yerlilerin katledilmesini ve mahkûmlara işkence yapılmasını gerçekçi bir şekilde anlatan bir rapor gönderdi.
Bu noktadan sonra İngilizce kaynaklar belirsizleşiyor. Görünüşe göre kışı Zeya'da geçirmişler. 1653 sonbaharında Dimitry Zinoviev komutasında 150 takviye ortaya çıktı. Bir asilzade olarak Zinoviev tam komuta talep etti. Habarov bunu reddedince tutuklandı. Habarov'un adamlarının desteğini kazanamayan ve Mançularla başa çıkmanın uygun bir yolunu bulamayan Zinoviev ve kuvvetin bir kesimi Amur'dan çekildi. Geriye kalanların sorumluluğu ise Onufriy Stepanov'a bırakıldı.
Habarov rütbesinden ve mülkünden mahrum bırakıldı ve yargılanmak üzere on beş aylık bir Moskova yolculuğuna gönderildi. Bir yıllık gecikmenin ardından beraat etti. Sibirya'ya dönmesi koşuluyla kendisine küçük bir asil rütbesi (Ilimskli Syn boyarsky) verildi. 1658'de Sibirya Ofisi, Amur'a yapılacak yeni bir sefere rehberlik etmeyi reddetmesi durumunda zincire vurulmasını emrettiğinde kayıtlarda yeniden ortaya çıktı. Daha sonra kayıtlardan kaybolur.
Habarov, "Amur Nehri Taslağı" adlı eserinde Amur nehrinin haritasını çıkardı (Rusça: Чертёж реки Амур).
Kaynakça
- ^ Bobrick, Benson (1992). "5: The Black Dragon River". East of the Sun. New York, New York: Poseidon Press. ss. 81-85. ISBN .
- ^ Basil Dymytryshyn, 'Russia's Conquest of Siberia', 1985, volume one, document 75
- ^ Грамата, данная из Якутска, для вручения ея, через Хабарова, Князю Богдою, после перваго возвращения Хабарова с Амура, в 1650 г. 4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (A letter issued in Yakutsk to be handed by Khabarov to Prince Bogdoi, after Khabarov's first return from the Amur, in 1650) (Rusça)
- ^ "ИСТОРИЧЕСКИЕ АКТЫ О ПОДВИГАХ ЕРОФЕЯ ХАБАРОВА, НА АМУРЕ, В 1649–1651 ГГ. (Historical acts concerning Yerofei Khabarov's Amur exploits in 1649-1651)". Syn Otechestva (1C). 1840. 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Aralık 2023.
- ^ Dymytryshyn, document 77
- ^ Lincoln, page 70,
- ^ Dymytryshyn, document 81,
Bibliyografya
- W Bruce Lincoln, Bir Kıtanın Fethi, 1994
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yerofey Pavlovic Habarov veya Svyatitsky Rusca Erofe j Pa vlovich Haba rov Svyati tskij Yerofej Pavlovic Habarov Svjatickij cagdas anlatimlarda ilk adi genellikle Yarofej Yarofey olarak yazilir 1603 1671 den sonra Amur nehri bolgesini kesfetmesi ve bolgeyi Rusya icin kolonilestirme girisimleriyle taninan bir Rus girisimci ve maceraciydi Yerofey Habarov Erofej HabarovYerofey Habarov Heykeli HabarovskDogumy 1603 Kotlassky Arhangelsk OblastOlum1671 Bratsk veya Kirensk Irkutsk OblastMilliyetRus CarligiMeslekKasif Rusya nin buyuk sehri Habarovsk un yani sira kucuk kasaba ve tren istasyonu Yerofey Pavlovic Amur Oblasti ndaki Trans Sibirya demiryolu uzerinde yer almaktadir onun adini tasiyor 1963 yilinda insa edilen Proje 97A buzkiran Ledokol 5 in adi 1966 yilinda Yerofey Habarov olarak degistirildi Kuzey Avrupa Rusya sindaki Veliki Ustyug bolgesinin yerlisi olan Habarov Solvicegodsk taki tuz fabrikalarinda Stroganovlarin yoneticisiydi 1625 te Habarov Tobolsk tan Mangazeya ya yelken acti Uc yil sonra sefere cikip kasabadan ayrilarak Heta Nehri ne Taymir in dogu kismi ulasti 1630 da Habarov Mangazeya dan Tobolsk a bir yolculuga katildi 1632 1641 de Lena Nehri ne ulasti ve Kuta ve Kirenga Nehirlerinin agizlarinda Lena boyunca tuzlalarin bulundugu bir tarim yerlesimi kurdu Simdi onun torunlari Stavropol de yasiyor Ilk Sefer 1649 501649 da Vassili Poyarkov dan 1643 1646 sonra Amur u kesfeden ikinci Rus oldu Poyarkov un Aldan Nehri ne dogru izledigi rota pratik olamayacak kadar zordu Bir noktada Habarov Vitim Nehri uzerinden Amur a ulasmaya calisti 1647 de bir avci Olyokma Irmagi ndan Yakutsk a dondu ve bunun Amur a ilerleyebilecegini bildirdi 1649 baharinda Habarov masraflari kendisine ait olmak uzere Olyokma Nehri ne ardindan onun kolu olan Tungir e dogru yola cikti ve Silka Nehri ne dogru tekneleri karadan tasidilar 1650 nin baslarinda yukari Amur a Transbaykal ulastiginda ulkenin neredeyse terk edilmis oldugunu Kazaklarin itibarinin kendilerinden once geldigini gordu Iyi bir rota cizerek Mayis 1650 de Yakutsk a dondu ve raporunu verdi Araziyi ovdu Cin mudahalesinin tehlikesi konusunda uyardi ve profesyonel askerlerle daha buyuk bir sefer yapilmasini onerdi Ikinci Sefer 1650 53Moskova ile iletisimde yasanan gecikmeler goz onune alindiginda Yakutsk Voyvodasi Dmitry Frantsbekov kendi basina hareket etmeye karar verdi ve Habarov u daha buyuk bir kuvvetle guneye geri gonderdi Voyvoda ayrica Habarov a Majesteleri Car Aleksey den Albazinli Daur Prensi Lavkay ve Prens Bogdoy e Rusca Knyaz Bogdoj yazilan ve bu hukumdarlara Rus Carina teslim olup olmayacaklarini soran itaat etmemeleri halinde 6 000 kisilik bir ordu gondermekle tehdit eden mektuplari da verdi Frantsbekov bu Prens Bogdoy un baska bir Sibirya reisi oldugunu varsayiyordu Aslinda o Cin Imparatoruydu Habarov 1650 sonbaharinda daglari asti ve bu kez silahli direnisle karsilasti Amur un en kuzey noktasindaki Albazin de kislaklar insa etti Haziran 1651 de takviye aldiktan sonra Amur a dogru yola cikti Eylul ayina gelindiginde Sunghua nin agzina ulastilar 29 Eylul de bugunku Habarovsk yakinlarindaki Acansk a ulastilar ve orada kislamaya karar verdiler 8 Ekim de yaklasik 1000 yerlinin saldirisina ugradilar ve maglup olan yerliler Mancu derebeylerine basvurdular 24 Mart 1652 de toplarla donanmis 2 000 Mancu ve Koreliden olusan bir kuvvet Ninguta dan geldi ve Acansk a saldirdi Habarov bir sekilde onlari yenmeyi basardi Mancu generali Haise daha sonra beceriksizligi nedeniyle idam edildi Bolgede kac Cinlinin daha oldugunu bilmeden 22 Nisan da Amur dan yukari cekildi Bir noktada 6 000 Cinliden olusan baska bir kuvvetle karsilasti ancak sis ve karanlik altinda onlarin arasindan gecmeyi basardi Daha yukarilarda takviye olarak gonderilen 117 Kosaktan olusan bir kuvvetle karsilasti Bir tutsaktan Sungari de yeni bir Mancu ordusunun toplanacagini ogrendi 1 Agustos ta Zeya nin agzina ulasti Burada adamlarindan 136 si isyan etti ve geriye yalnizca 212 sadik kisi kaldi Habarov kislaklarin nerede insa edilecegi sorusundan hemen sonra isyandan bahsettigi icin bu Zeya da kalip olasi bir Mancu saldirisini beklemenin akillica olup olmadigi sorusuyla baglantili olabilir Zeya dan Yakutsk Voyvodasi na koylerin yakilmasini yerlilerin katledilmesini ve mahkumlara iskence yapilmasini gercekci bir sekilde anlatan bir rapor gonderdi Bu noktadan sonra Ingilizce kaynaklar belirsizlesiyor Gorunuse gore kisi Zeya da gecirmisler 1653 sonbaharinda Dimitry Zinoviev komutasinda 150 takviye ortaya cikti Bir asilzade olarak Zinoviev tam komuta talep etti Habarov bunu reddedince tutuklandi Habarov un adamlarinin destegini kazanamayan ve Mancularla basa cikmanin uygun bir yolunu bulamayan Zinoviev ve kuvvetin bir kesimi Amur dan cekildi Geriye kalanlarin sorumlulugu ise Onufriy Stepanov a birakildi Habarov rutbesinden ve mulkunden mahrum birakildi ve yargilanmak uzere on bes aylik bir Moskova yolculuguna gonderildi Bir yillik gecikmenin ardindan beraat etti Sibirya ya donmesi kosuluyla kendisine kucuk bir asil rutbesi Ilimskli Syn boyarsky verildi 1658 de Sibirya Ofisi Amur a yapilacak yeni bir sefere rehberlik etmeyi reddetmesi durumunda zincire vurulmasini emrettiginde kayitlarda yeniden ortaya cikti Daha sonra kayitlardan kaybolur Habarov Amur Nehri Taslagi adli eserinde Amur nehrinin haritasini cikardi Rusca Chertyozh reki Amur Kaynakca Bobrick Benson 1992 5 The Black Dragon River East of the Sun New York New York Poseidon Press ss 81 85 ISBN 0 671 66755 6 Basil Dymytryshyn Russia s Conquest of Siberia 1985 volume one document 75 Gramata dannaya iz Yakutska dlya vrucheniya eya cherez Habarova Knyazyu Bogdoyu posle pervago vozvrasheniya Habarova s Amura v 1650 g 4 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde A letter issued in Yakutsk to be handed by Khabarov to Prince Bogdoi after Khabarov s first return from the Amur in 1650 Rusca ISTORIChESKIE AKTY O PODVIGAH EROFEYa HABAROVA NA AMURE V 1649 1651 GG Historical acts concerning Yerofei Khabarov s Amur exploits in 1649 1651 Syn Otechestva 1C 1840 11 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Aralik 2023 Dymytryshyn document 77 Lincoln page 70 Dymytryshyn document 81 BibliyografyaW Bruce Lincoln Bir Kitanin Fethi 1994