Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu madde, uygun değildir. (Mayıs 2011) |
Vatandaşlık ya da yurttaşlık, genellikle bir ülke olan politik kurumların bir parçası olmak demektir. Anayasal ülkelerde, o ülkede yaşayanların devlet tarafından anayasada vadedilen haklardan yararlanmaları için o ülkeye vatandaşlık bağı ile bağlı olmaları gereklidir. Bu kişilere vatandaş denir. Vatandaşın politik katılım hakkı vardır.
Her anayasal ülkenin vatandaşlık gereklilikleri anayasalarında yazmaktadır. Günümüzde bu gerekliliklerin başında milliyet, doğum yeri ve kültür gelir. Örneğin 2000 yılına kadar Alman vatandaşı olmak için anne veya babasının Alman olması gerekliliği vardı. Fransa'da, doğum yeri Fransa sınırları içinde olanların vatandaş olma hakları vardır. ABD'de ise, vatandaş olmak isteyenler, Amerikan toplumuna tümüyle uyum sağladıklarını ve Amerikan geleneklerini benimsediklerini kanıtlamak durumundadırlar.
Tarihsel Gelişimi, vatandaşlık kavramının tarihine baktığımızda, kavramın ilk olarak antik çağda Yunan ve Roma uygarlıklarında kullanıldığını görmekteyiz. Modern vatandaşlık ise ulus devletin temel yapı taşı olarak önem kazanmış bir kavramdır.
Kavramlar
(tabiyet, İngilizce: nationality), bir kişi ile bir devlet arasındaki hukuki bağdır; kişinin etnik kökeniyle ilgili değildir. Vatandaşlıkla ilgili olarak şu terimler geçer: uyrukluk, yurttaşlık, vatandaşlık, tabiiyet. Buradaki nationality'nin karşılığı milliyet değildir. Milliyet, hukuki kavram değildir. Kişiler için, uyrukluğundan söz edilir, uyruk denilmez. Kişilerin uyrukluğu olur. Uyrukluk tabiiyet, vatandaşlık yurttaşlık yerine kullanılmaktadır.
ABD'de vatandaş ve uyruk aynı değildir. Uyruk, yurttaşları belirttiği gibi, sadakat yoluyla da uyruk olunabilmektedir. Amerikan Samoa ve halkları böyledir (İngilizce: non-citizen nationals). Bazı hukukçulara göre yurttaş (İngilizce: citoyen, citizen) iç hukuku; uyrukluk (nationality, nationalite) uluslararası hukuku ilgilendirir. Uyrukluk konusunda Avrupa Sözleşmesi'nde ise uyrukluk ile yurttaşlık eş anlamlı kullanılmıştır.
Vatandaşlık, has kullanılır. Tüzel kişi ve nesneler için uyrukluk kavramı kullanılmaktadır. Vatandaşlık hukuku, kamu hukuku içinde değerlendirilir. Devletler doğum yeri, kan bağı ve bunların karmasından oluşan ilkelerle uyrukluk verirler.
Türkiye anayasasının 66. maddesi, "Türk devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk'tür" demektedir. Bu ilke, anayasa hukuku bakımından, vatandaşların siyasal haklardan yararlanmaları açısından önemlidir. İdare hukuku ve , ceza hukuku, uluslararası hukuk, insan hakları, , vergi hukuku açısından da vatandaşlık tanımı birçok özellik kazanmıştır.
Uluslararası hukuk ilkeleri, vatandaşlık hakkında üç ilke benimser: Her kişinin vatandaşlığı olmalıdır, her kişinin yalnız bir vatandaşlığı olmalıdır, kişi vatandaşlığını seçmede ve değiştirmede özgür olmalıdır.
Türkiye'de vatandaşlık
Türk vatandaşlığı kanunu, 11 Şubat 1964'te kabul edilmiş ve birkaç kere değişikliğe uğramıştır. İskân Kanunu ise 14 Haziran 1934'te kabul edilmiştir. Vatandaşlık işleri İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülmektedir. Bakanlığın birimleri vatandaşlıkla yakından ilgilidir: Nüfus ve Vatandaşlık işleri gm, İller İdaresi gm, Mahalli İdareler gm, Sivil Savunma gm, Kaçakçılık ve İstihbarat Harekât ve Bilgi Toplama gm. Doğrudan birim, Vatandaşlık İşleri db'dır. Türkiye CIEC (Uluslararası Kişi Halleri Komisyonu) üyesidir (1953).
TVK'ye göre Türk vatandaşlığına giriş üç yolladır: Kanunla, yetkili makam kararıyla, seçme hakkıyla. Yapılan değişikliklere göre Türk'le evlenen yabancılar, bakanlık kararıyla vatandaşlığa geçebilmektedirler. İskân Kanunu'na göre ise yurtsuzlar ve mültecilere dair hükümlerle bunların vatandaşlığa geçişleri düzenlenmiştir. Vatandaşlıkla ilgili kararlarda yargı denetimi açıktır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Mayis 2011 Vatandaslik ya da yurttaslik genellikle bir ulke olan politik kurumlarin bir parcasi olmak demektir Anayasal ulkelerde o ulkede yasayanlarin devlet tarafindan anayasada vadedilen haklardan yararlanmalari icin o ulkeye vatandaslik bagi ile bagli olmalari gereklidir Bu kisilere vatandas denir Vatandasin politik katilim hakki vardir Her anayasal ulkenin vatandaslik gereklilikleri anayasalarinda yazmaktadir Gunumuzde bu gerekliliklerin basinda milliyet dogum yeri ve kultur gelir Ornegin 2000 yilina kadar Alman vatandasi olmak icin anne veya babasinin Alman olmasi gerekliligi vardi Fransa da dogum yeri Fransa sinirlari icinde olanlarin vatandas olma haklari vardir ABD de ise vatandas olmak isteyenler Amerikan toplumuna tumuyle uyum sagladiklarini ve Amerikan geleneklerini benimsediklerini kanitlamak durumundadirlar Tarihsel Gelisimi vatandaslik kavraminin tarihine baktigimizda kavramin ilk olarak antik cagda Yunan ve Roma uygarliklarinda kullanildigini gormekteyiz Modern vatandaslik ise ulus devletin temel yapi tasi olarak onem kazanmis bir kavramdir Kavramlar tabiyet Ingilizce nationality bir kisi ile bir devlet arasindaki hukuki bagdir kisinin etnik kokeniyle ilgili degildir Vatandaslikla ilgili olarak su terimler gecer uyrukluk yurttaslik vatandaslik tabiiyet Buradaki nationality nin karsiligi milliyet degildir Milliyet hukuki kavram degildir Kisiler icin uyruklugundan soz edilir uyruk denilmez Kisilerin uyruklugu olur Uyrukluk tabiiyet vatandaslik yurttaslik yerine kullanilmaktadir ABD de vatandas ve uyruk ayni degildir Uyruk yurttaslari belirttigi gibi sadakat yoluyla da uyruk olunabilmektedir Amerikan Samoa ve halklari boyledir Ingilizce non citizen nationals Bazi hukukculara gore yurttas Ingilizce citoyen citizen ic hukuku uyrukluk nationality nationalite uluslararasi hukuku ilgilendirir Uyrukluk konusunda Avrupa Sozlesmesi nde ise uyrukluk ile yurttaslik es anlamli kullanilmistir Vatandaslik has kullanilir Tuzel kisi ve nesneler icin uyrukluk kavrami kullanilmaktadir Vatandaslik hukuku kamu hukuku icinde degerlendirilir Devletler dogum yeri kan bagi ve bunlarin karmasindan olusan ilkelerle uyrukluk verirler Turkiye anayasasinin 66 maddesi Turk devletine vatandaslik bagi ile bagli olan herkes Turk tur demektedir Bu ilke anayasa hukuku bakimindan vatandaslarin siyasal haklardan yararlanmalari acisindan onemlidir Idare hukuku ve ceza hukuku uluslararasi hukuk insan haklari vergi hukuku acisindan da vatandaslik tanimi bircok ozellik kazanmistir Uluslararasi hukuk ilkeleri vatandaslik hakkinda uc ilke benimser Her kisinin vatandasligi olmalidir her kisinin yalniz bir vatandasligi olmalidir kisi vatandasligini secmede ve degistirmede ozgur olmalidir Turkiye de vatandaslikTurk vatandasligi kanunu 11 Subat 1964 te kabul edilmis ve birkac kere degisiklige ugramistir Iskan Kanunu ise 14 Haziran 1934 te kabul edilmistir Vatandaslik isleri Icisleri Bakanligi tarafindan yurutulmektedir Bakanligin birimleri vatandaslikla yakindan ilgilidir Nufus ve Vatandaslik isleri gm Iller Idaresi gm Mahalli Idareler gm Sivil Savunma gm Kacakcilik ve Istihbarat Harekat ve Bilgi Toplama gm Dogrudan birim Vatandaslik Isleri db dir Turkiye CIEC Uluslararasi Kisi Halleri Komisyonu uyesidir 1953 TVK ye gore Turk vatandasligina giris uc yolladir Kanunla yetkili makam karariyla secme hakkiyla Yapilan degisikliklere gore Turk le evlenen yabancilar bakanlik karariyla vatandasliga gecebilmektedirler Iskan Kanunu na gore ise yurtsuzlar ve multecilere dair hukumlerle bunlarin vatandasliga gecisleri duzenlenmistir Vatandaslikla ilgili kararlarda yargi denetimi aciktir Kaynakca Arsivlenmis kopya 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2023 PDF 26 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi