Yörüngesel uzay uçuşu (veya Yörünge uçuşu), bir uzay aracı içinde aracı kalkış noktasından başlayarak yerçekimine karşı hareket ederek çizilen eğmeçli bir gidiş yönünde dış uzayda gezegen çevresi üzerinde eliptik bir yörüngeye yerleştirmek için yapılan uçuştur.
Dünya'nın çevresinde bunu yapmak için, aracın 100 kilometreden (62 mil) (atmosferin katmanları gereği) yukarıda (yakın bir yaklaşım irtifa) yerberi rakımda olan bir serbest yörünge üzerinde olması gerekir. Bu yükseklikte yörüngede kalabilmek için 7.8 km/s yörünge hızı gerekir. Ancak, daha yüksek yörüngelere ulaşmak için yüksek delta-v hesaplaması gerekir.
Yörüngesel uzay uçuşu ifadesi, çoğunlukla bir uzay aracının yüksek bir irtifaya çıkması durumunu bir uçağın yörünge altı uçuşundan ayırmak için kullanılır.
Yörüngeye fırlatma
Yörüngesel uzay uçuşu, uzay aracının yer yüzeyinden ve bununla birlikte yer çekiminden kurtulması için ancak yüksek etkili roket motorlarıyla gerçekleşebilmiştir. Yörüngeye ulaşmak için, roketin devinmesi boyunca çizdiği yolda yükünün yaklaşık 9,3–10 km/s delta-v olması gerekir. Bu rakam esas olarak yatay ivmede (~ 7.8 km/s) yörünge hızına ulaşmak için gereklidir, ama atmosferik sürüklemeye (Balistik katsayısı yaklaşık 20 m uzunluğunda yoğun yakıtlı bir araç ile 300 m/s) (geçen süre içinde yörünge ve fırlatma aracı ayrıntılarına) bağlı olarak ağırlık kayıpları oluşur ve irtifa kazanır. Esas teknik, ilk süreçte dikey bir fırlatmayla daha sonra kademeli olarak 170 km'den başlayarak (roketin yerçekimini yenme süresi içinde) yörünge hızı elde edilinceye kadar 5-8 dakika kadar yanarak (yukarı açılı olan yatay bir yörünge üzerinde) ve hızlanarak hareket eder.
Gereken delta-v için 2-4 bölümden oluşan gereksinim vardır.
Fırlatma döngü kullanımı gibi diğer teknikler roketsiz fırlatmalar için ortaya atılmıştır. Bu teknikler hiçbir girişimde yörüngeye bir araç yerleştirmek için kullanılmamıştır.
Kararlılık
Bir cisim yörünge içinde yaklaşık 200 km irtifada atmosferik sürükleme nedeniyle kararsız kabul edilir. Bir uydunun kararlı bir yörüngede (yani daha birkaç ay için sürdürülebilir) olması için en az alçak Dünya yörüngesi sınırı kabul edilen 350 km'de olması gerekir. Örneğin 31 Ocak 1958'de fırlatılan Explorer 1 uydusu için yörünge sınırı yerden 358 km (222 mil) olarak belirlenmiştir. Büyük Okyanus üzerinde atmosfere tekrar girip yok olmadan önce 12 yıldan fazla yörüngede kaldı ve dünyaya bilgi yolladı. Ancak, yörüngedeki nesnelerin kesin davranışı yüksekliğe bağlıdır. Uzay havası ve üst atmosfer koşulları kendi balistik katsayısı ve detayları dahilinde bulunan cisimleri etkileyebilir.
Yörüngeler
Alçak yer yörüngesi (low Earth orbit (LEO)), orta yer yörüngesi (medium Earth orbit (MEO)) ve Jeostatik yörünge (geostationary orbit (GEO)) olmak üzere üç ana yörünge kuşağı belirlenmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Yörüngeye fırlatma araçları ile ilgili bilgi 29 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(Türkçe)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yorungesel uzay ucusu veya Yorunge ucusu bir uzay araci icinde araci kalkis noktasindan baslayarak yercekimine karsi hareket ederek cizilen egmecli bir gidis yonunde dis uzayda gezegen cevresi uzerinde eliptik bir yorungeye yerlestirmek icin yapilan ucustur Uluslararasi Uzay Istasyonu nun Agustos 2005 te Dunya yorungesinde iken cekilmis bir pozu Dunya nin cevresinde bunu yapmak icin aracin 100 kilometreden 62 mil atmosferin katmanlari geregi yukarida yakin bir yaklasim irtifa yerberi rakimda olan bir serbest yorunge uzerinde olmasi gerekir Bu yukseklikte yorungede kalabilmek icin 7 8 km s yorunge hizi gerekir Ancak daha yuksek yorungelere ulasmak icin yuksek delta v hesaplamasi gerekir Yorungesel uzay ucusu ifadesi cogunlukla bir uzay aracinin yuksek bir irtifaya cikmasi durumunu bir ucagin yorunge alti ucusundan ayirmak icin kullanilir Yorungeye firlatmaYorungesel uzay ucusu uzay aracinin yer yuzeyinden ve bununla birlikte yer cekiminden kurtulmasi icin ancak yuksek etkili roket motorlariyla gerceklesebilmistir Yorungeye ulasmak icin roketin devinmesi boyunca cizdigi yolda yukunun yaklasik 9 3 10 km s delta v olmasi gerekir Bu rakam esas olarak yatay ivmede 7 8 km s yorunge hizina ulasmak icin gereklidir ama atmosferik suruklemeye Balistik katsayisi yaklasik 20 m uzunlugunda yogun yakitli bir arac ile 300 m s gecen sure icinde yorunge ve firlatma araci ayrintilarina bagli olarak agirlik kayiplari olusur ve irtifa kazanir Esas teknik ilk surecte dikey bir firlatmayla daha sonra kademeli olarak 170 km den baslayarak roketin yercekimini yenme suresi icinde yorunge hizi elde edilinceye kadar 5 8 dakika kadar yanarak yukari acili olan yatay bir yorunge uzerinde ve hizlanarak hareket eder Gereken delta v icin 2 4 bolumden olusan gereksinim vardir Firlatma dongu kullanimi gibi diger teknikler roketsiz firlatmalar icin ortaya atilmistir Bu teknikler hicbir girisimde yorungeye bir arac yerlestirmek icin kullanilmamistir KararlilikBir cisim yorunge icinde yaklasik 200 km irtifada atmosferik surukleme nedeniyle kararsiz kabul edilir Bir uydunun kararli bir yorungede yani daha birkac ay icin surdurulebilir olmasi icin en az alcak Dunya yorungesi siniri kabul edilen 350 km de olmasi gerekir Ornegin 31 Ocak 1958 de firlatilan Explorer 1 uydusu icin yorunge siniri yerden 358 km 222 mil olarak belirlenmistir Buyuk Okyanus uzerinde atmosfere tekrar girip yok olmadan once 12 yildan fazla yorungede kaldi ve dunyaya bilgi yolladi Ancak yorungedeki nesnelerin kesin davranisi yukseklige baglidir Uzay havasi ve ust atmosfer kosullari kendi balistik katsayisi ve detaylari dahilinde bulunan cisimleri etkileyebilir YorungelerAlcak yer yorungesi low Earth orbit LEO orta yer yorungesi medium Earth orbit MEO ve Jeostatik yorunge geostationary orbit GEO olmak uzere uc ana yorunge kusagi belirlenmistir Ayrica bakinizYorunge Yorungeler listesi Yorunge mekanigi HAARP Uzay gemisi Uzay ucusu Uzay ussuKaynakca ingilizce Vikipedi de yer alan Orbital spaceflight sayfasi 24 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2010 Explorer 1 Description NSSDC ID 1958 001A NASA 6 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Aralik 2010 Dis baglantilarYorungeye firlatma araclari ile ilgili bilgi 29 Kasim 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce