Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yüzey suyu, Dünya yüzeyinin üzerinde bulunan sudur ve mavi su olarak da adlandırılabilir. Yaygın kullanımda, genellikle büyük çoğunluğu yağış ve yakındaki yüksek alanlardan gelen akışla üretilen karasal (iç) su kütleleri için özel olarak kullanılır. İlkbaharda iklim ısındıkça, kar erimesi yakındaki akarsulara ve nehirlere doğru akar ve içme suyunun büyük bir kısmına katkıda bulunur. Buharlaşmanın bir sonucu olarak yüzey suyunun seviyesi azalır ve aynı zamanda zemine hareket eden su yer altı suyuna dönüşür. Yüzey suyunun içme suyu olarak kullanılmasının yanı sıra sulama, atık su arıtma, hayvancılık, endüstriyel kullanımlar, hidroelektrik ve rekreasyon için de kullanılmaktadır. USGS su kullanım raporlarında, yüzey suyu litre başına 1.000 miligramdan (mg/L) daha az çözünmüş katı içerdiğinde tatlı su olarak kabul edilir.
Üç ana yüzey suyu türü vardır. Kalıcı (çok yıllık) yüzey suları yıl boyunca mevcuttur ve gölleri, nehirleri ve sulak alanları (bataklıklar ve bataklıklar ) içerir. Yarı kalıcı (geçici) yüzey suyu, dereler, lagünler ve su kuyuları gibi mevsimsel olarak kuru kanallar dahil olmak üzere yılın yalnızca belirli zamanlarında mevcut olan su kütlelerini ifade eder. İnsan yapımı yüzey suyu, insanların oluşturduğu altyapılarla devam ettirilebilen sudur. Bu, barajlı yapay göller, kanallar ve yapay göletler (örn. bahçe göletleri ) veya bataklıklar olabilir. Barajların tuttuğu yüzey suyu, hidroelektrik şeklinde yenilenebilir enerji için kullanılabilir. Hidro-güç, nehirlerden ve akarsulardan kaynaklanan yüzey suyunun enerji üretimine zorlanmasıdır.
Yüzey suyu yıllık akış olarak ölçülebilir. Bu akış, doğanın aldıklarından, topraktan buharlaşmadan ve bitki örtüsü üzerindeki terlemeden sonra geri kalan yağmur ve kar erimesi miktarını içerir. Kaliforniya Su Bilimi Merkezi, eyalet genelinden gerçek zamanlı veri toplayan yaklaşık 500 akış ölçerden oluşan bir ağ kullanarak yüzey suyu akışını ve yıllık yüzey akışını kaydeder. Bu daha sonra USGS ulusal akış ölçüm kaydı tarafından denetlenen 8.000 akış ölçüm istasyonuna katkıda bulunur. Bu da yıllar boyunca su verilerinin bugüne kadar kayıtlarını ve belgelerini oluşturmuştur. Su dağıtımını denetleyen yönetim ekipleri daha sonra sektörlere yeterli su temini konusunda kararlar alabilir. Bunlara belediye, endüstriyel, tarımsal, yenilenebilir enerji (hidro-güç) ve rezervuarlarda depolama dahildir.
İklim değişikliğinin etkileri
İklim değişikliği nedeniyle deniz buzu ve buzullar erimekte ve deniz seviyelerinin yükselmesine katkıda bulunmaktadır. Sonuç olarak, okyanustan gelen tuzlu su, kentsel ve tarımsal hizmetler için kullanılan suyu kirleten tatlı su akiferlere sızmaya başlar. Aynı zamanda, bu bölgelerde yaşayan yaban hayatı üzerinde baskı oluşturduğu için çevredeki ekosistemler de etkilenir. NOAA tarafından 2012-2016 yıllarında kaydedildiği üzere; Grönland ve Antarktika'daki buz tabakaları yılda 247 milyar ton azalmış olup küresel ısınma devam ettikçe bu sayı artmaya devam edecektir.
İklim değişikliğinin su döngüsü ile doğrudan bir bağlantısı vardır. Buharlaşmayı arttırdı ancak yağış, akış, yeraltı suyu ve toprak nemini azalttı. Bu durum, yüzey suyu seviyelerini değiştirdi. İklim değişikliği aynı zamanda su kalitesinde karşılaşılan mevcut zorlukları da arttırmaktadır. Yüzey suyunun kalitesi, hava ve yakındaki peyzaj gibi çevredeki elementlerden gelen kimyasal girdilere dayanmaktadır. Bu elementler insan faaliyetleri nedeniyle kirlendiğinde su kimyasını değiştirir.
Yeraltı ve yüzey suyunun birlikte kullanımı
Yüzey ve yeraltı suyu iki ayrı varlıktır, bu nedenle bu şekilde kabul edilmelidirler. Bununla birlikte, su talebi mevcut arzı aştığında, birbiriyle ilişkili bir sistemin parçası olduklarından, ikisinin birlikte yönetimine giderek artan bir ihtiyaç vardır (Fetter 464). Kamu tüketimi için (sanayi, ticari ve konut dahil) yüzey ve yer altı su kaynaklarının tükenmesi, aşırı pompalamadan kaynaklanır. Aşırı pompalanan nehir sistemlerinin yakınındaki akiferlerin de yüzey su kaynaklarını tükettiği bilinmektedir. Pek çok şehrin su bütçesi raporlarında bunu destekleyen araştırmalar bulunmaktadır.
Bir akifer için tepki süreleri uzundur (Young & Bredehoeft 1972). Bununla birlikte, su durgunlukları sırasında yeraltı suyu kullanımının tamamen yasaklanması, yüzey suyunun sürdürülebilir su yaşamı için gereken daha iyi seviyeleri korumasına izin verecektir. Yeraltı suyu pompalanmasının azaltılması ile, yüzey suyu kaynakları, doğrudan yağış, yüzey akışı vb. ile yeniden şarj olarak seviyelerini koruyabilecektir.
Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki topluluklara sağlanan suyun yaklaşık yüzde 68'inin yüzey sularından geldiği kaydedilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Fresh Surface Water". US EPA (İngilizce). 2 Kasım 2017. 3 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- ^ "Surface-Water Use". www.usgs.gov (İngilizce). 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- ^ (PDF). www.denr.nt.gov.au. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- ^ "Hydropower Explained". 30 Nisan 2020. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "Surface Water & Drought". ca.water.usgs.gov. 23 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ "Climate Change: Global Sea Level". www.climate.gov (İngilizce). 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ "A review of the potential impacts of climate change on surface water quality". Hydrological Sciences Journal. 54 (1): 101-123. 1 Şubat 2009. doi:10.1623/hysj.54.1.101. ISSN 0262-6667. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=() - ^ "Water Sources". www.cdc.gov (İngilizce). 10 Ekim 2018. 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- Uygulamalı Hidrojeoloji, Dördüncü Baskı, CW Fetter.
- RA Young ve JD Bredehoeft Su Kaynakları Araştırması'ndan birleşik yeraltı suyu ve yüzey suyu sistemleri ile yönetim problemlerini çözmek için dijital simülasyon 8:533-56
Dış bağlantılar
- "Yüzey Suyu", 25 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Iowa Üniversitesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuzey suyu Dunya yuzeyinin uzerinde bulunan sudur ve mavi su olarak da adlandirilabilir Yaygin kullanimda genellikle buyuk cogunlugu yagis ve yakindaki yuksek alanlardan gelen akisla uretilen karasal ic su kutleleri icin ozel olarak kullanilir Ilkbaharda iklim isindikca kar erimesi yakindaki akarsulara ve nehirlere dogru akar ve icme suyunun buyuk bir kismina katkida bulunur Buharlasmanin bir sonucu olarak yuzey suyunun seviyesi azalir ve ayni zamanda zemine hareket eden su yer alti suyuna donusur Yuzey suyunun icme suyu olarak kullanilmasinin yani sira sulama atik su aritma hayvancilik endustriyel kullanimlar hidroelektrik ve rekreasyon icin de kullanilmaktadir USGS su kullanim raporlarinda yuzey suyu litre basina 1 000 miligramdan mg L daha az cozunmus kati icerdiginde tatli su olarak kabul edilir Bir ic gol yuzey suyu ornegiFlorida Jennings yakinlarindaki Alapaha Nehri nin tum yuzey suyu akisi Floridan Akifer yeralti suyuna giden bir dudene giriyor Uc ana yuzey suyu turu vardir Kalici cok yillik yuzey sulari yil boyunca mevcuttur ve golleri nehirleri ve sulak alanlari batakliklar ve batakliklar icerir Yari kalici gecici yuzey suyu dereler lagunler ve su kuyulari gibi mevsimsel olarak kuru kanallar dahil olmak uzere yilin yalnizca belirli zamanlarinda mevcut olan su kutlelerini ifade eder Insan yapimi yuzey suyu insanlarin olusturdugu altyapilarla devam ettirilebilen sudur Bu barajli yapay goller kanallar ve yapay goletler orn bahce goletleri veya batakliklar olabilir Barajlarin tuttugu yuzey suyu hidroelektrik seklinde yenilenebilir enerji icin kullanilabilir Hidro guc nehirlerden ve akarsulardan kaynaklanan yuzey suyunun enerji uretimine zorlanmasidir Yuzey suyunu olcmek icin kullanilan bir akis olcer Yuzey suyu yillik akis olarak olculebilir Bu akis doganin aldiklarindan topraktan buharlasmadan ve bitki ortusu uzerindeki terlemeden sonra geri kalan yagmur ve kar erimesi miktarini icerir Kaliforniya Su Bilimi Merkezi eyalet genelinden gercek zamanli veri toplayan yaklasik 500 akis olcerden olusan bir ag kullanarak yuzey suyu akisini ve yillik yuzey akisini kaydeder Bu daha sonra USGS ulusal akis olcum kaydi tarafindan denetlenen 8 000 akis olcum istasyonuna katkida bulunur Bu da yillar boyunca su verilerinin bugune kadar kayitlarini ve belgelerini olusturmustur Su dagitimini denetleyen yonetim ekipleri daha sonra sektorlere yeterli su temini konusunda kararlar alabilir Bunlara belediye endustriyel tarimsal yenilenebilir enerji hidro guc ve rezervuarlarda depolama dahildir Iklim degisikliginin etkileriIklim degisikligi nedeniyle deniz buzu ve buzullar erimekte ve deniz seviyelerinin yukselmesine katkida bulunmaktadir Sonuc olarak okyanustan gelen tuzlu su kentsel ve tarimsal hizmetler icin kullanilan suyu kirleten tatli su akiferlere sizmaya baslar Ayni zamanda bu bolgelerde yasayan yaban hayati uzerinde baski olusturdugu icin cevredeki ekosistemler de etkilenir NOAA tarafindan 2012 2016 yillarinda kaydedildigi uzere Gronland ve Antarktika daki buz tabakalari yilda 247 milyar ton azalmis olup kuresel isinma devam ettikce bu sayi artmaya devam edecektir Iklim degisikliginin su dongusu ile dogrudan bir baglantisi vardir Buharlasmayi arttirdi ancak yagis akis yeralti suyu ve toprak nemini azaltti Bu durum yuzey suyu seviyelerini degistirdi Iklim degisikligi ayni zamanda su kalitesinde karsilasilan mevcut zorluklari da arttirmaktadir Yuzey suyunun kalitesi hava ve yakindaki peyzaj gibi cevredeki elementlerden gelen kimyasal girdilere dayanmaktadir Bu elementler insan faaliyetleri nedeniyle kirlendiginde su kimyasini degistirir Yeralti ve yuzey suyunun birlikte kullanimiYuzey ve yeralti suyu iki ayri varliktir bu nedenle bu sekilde kabul edilmelidirler Bununla birlikte su talebi mevcut arzi astiginda birbiriyle iliskili bir sistemin parcasi olduklarindan ikisinin birlikte yonetimine giderek artan bir ihtiyac vardir Fetter 464 Kamu tuketimi icin sanayi ticari ve konut dahil yuzey ve yer alti su kaynaklarinin tukenmesi asiri pompalamadan kaynaklanir Asiri pompalanan nehir sistemlerinin yakinindaki akiferlerin de yuzey su kaynaklarini tukettigi bilinmektedir Pek cok sehrin su butcesi raporlarinda bunu destekleyen arastirmalar bulunmaktadir Bir akifer icin tepki sureleri uzundur Young amp Bredehoeft 1972 Bununla birlikte su durgunluklari sirasinda yeralti suyu kullaniminin tamamen yasaklanmasi yuzey suyunun surdurulebilir su yasami icin gereken daha iyi seviyeleri korumasina izin verecektir Yeralti suyu pompalanmasinin azaltilmasi ile yuzey suyu kaynaklari dogrudan yagis yuzey akisi vb ile yeniden sarj olarak seviyelerini koruyabilecektir Cevre Koruma Ajansi EPA tarafindan Amerika Birlesik Devletleri ndeki topluluklara saglanan suyun yaklasik yuzde 68 inin yuzey sularindan geldigi kaydedilmistir Ayrica bakinizErime suyu Su kaynaklariKaynakca Fresh Surface Water US EPA Ingilizce 2 Kasim 2017 3 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2020 Surface Water Use www usgs gov Ingilizce 25 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2020 PDF www denr nt gov au 21 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2020 Hydropower Explained 30 Nisan 2020 23 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Agustos 2022 Surface Water amp Drought ca water usgs gov 23 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2020 Climate Change Global Sea Level www climate gov Ingilizce 16 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Nisan 2020 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim A review of the potential impacts of climate change on surface water quality Hydrological Sciences Journal 54 1 101 123 1 Subat 2009 doi 10 1623 hysj 54 1 101 ISSN 0262 6667 Birden fazla yazar name list parameters kullanildi yardim Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim Water Sources www cdc gov Ingilizce 10 Ekim 2018 11 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Nisan 2020 Uygulamali Hidrojeoloji Dorduncu Baski CW Fetter RA Young ve JD Bredehoeft Su Kaynaklari Arastirmasi ndan birlesik yeralti suyu ve yuzey suyu sistemleri ile yonetim problemlerini cozmek icin dijital simulasyon 8 533 56Dis baglantilar Yuzey Suyu 25 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Iowa Universitesi