Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Zemo Nikozi İlah Kilisesi (Gürcüce: ზემო ნიქოზის ღვთაების ეკლესია), ayrıca bilinen adıyla Ghvtaeba (ღვთაება), Doğu Gürcistan'ın Şida Kartli bölgesindeki Gori Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ Gürcü Ortodoks katedralidir. Ayrıca çan kulesi, piskoposluk sarayı ve savunma duvarını da içeren bir kompleksin parçasıdır. Kompleks, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.
ზემო ნიქოზის მთავარანგელოზის ეკლესია | |
 Zemo Nikozi İlah Katedrali | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Zemo Nikozi, Gori Belediyesi, Şida Kartli, Gürcistan |
| Koordinatlar | 42°11′46″K 43°57′29″D / 42.19611°K 43.95806°D |
| Yükseklik | |
| Zirve | Yunan haçı planlı kilise Çan kulesi Piskoposluk Sarayı Savunma Duvarı |
Kompleks, tarihi Nikozi bölgesinin "üst" kısmı olan ve günümüzde "Zemo Nikozi" olarak bilinen köyde yer almaktadır. Büyük Liahvi Nehri'nin sağ kıyısında, Güney Osetya çatışma bölgesinin hemen yakınında, tartışmalı bölgenin başkenti Tshinvali'nin 2 km güneyinde konumlanmıştır. Piskoposluk sarayı, Ağustos 2008'deki Rus-Gürcü Savaşı sırasında ağır hasar görmüş ve ardından acil durum stabilizasyon programına alınmıştır.
Zemo Nikozi kilisesi, Güney Osetya topraklarından sorumlu olan Nikozi ve Tshinvali Gürcü Ortodoks piskoposunun konutudur. Yaklaşık 100 metre güneyde, küçük bir 10. yüzyıl kubbeli yapısı olan Başmelek Kilisesi yer almaktadır.
Tarihi
Nikozi'den ilk kez yaklaşık 800 yılında Juanşer'in kayıtlarında bahsedilmiştir. Juanşer, kilisenin kuruluşundan ve bir piskoposun 5. yüzyıl kralı Vahtang Gorgasali tarafından atanmasından bahseder: "O, bir ateş ocağında (tapınak) Nik'ozi kilisesini inşa etti ve Vaxt'ang ile yapılan savaşta Persler tarafından şehit edilen Aziz Ražden'in cesedinin gömüldüğü yere bir piskoposluk kurdu." Bu iddialar, yaşadığı dönemde Nikozi'de hala bir piskoposun yaşadığını ekleyen tarihçi Prens Vahuşti tarafından 1745'te yinelenmiştir. Piskopos, "Kuzey Kafkasyalıların, Dvalların ve günümüzde Osetya olarak bilinen bölgede yaşayanların yanı sıra, Glola-Hebililerin da papazlığını yapmıştır. Aziz Ražden'in şehitliğinden, 13. yüzyıldan kalma bir Gürcü kroniği olan Egemenlerin Tarihi ve Zenginlikleri eserinde bahsedilmiştir. Eserde, Kraliçe Tamar'ın (r. 1184-1213) yönetimine ihanet eden Osetli kralın oğullarından birinin Nikozi'de öldüğü ve Aziz Ražden kilisesine gömüldüğü yazar.
Nikozi Katedrali ve kompleksi birkaç asırlık bir sürede inşa edilmiştir. Mevcut kilise binası büyük ölçüde 14-16. yüzyıldan, çan kulesi ise 16-17. yüzyıldan kalma bir yapıdır. Piskoposluk sarayı da 9 ve 11. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir. Piskopos'un ikametgâhı, hücreler, yemekhane ve çeşitli ek yapılar 19 ve 20. yüzyıllarda inşa edilmiştir.
Zemo Nikozi, Ağustos 2008'deki Rus-Gürcü Savaşı sırasında Gürcistan ve Rus kuvvetleri arasındaki şiddetli çatışmalardan etkilendi. 10 Ağustos 2008'de Rus hava saldırıları Nikozi kompleksine, özellikle yakın zamanda tamir edilen saraylara zarar verdi. Yenilenmiş çatısı, zemini ve balkonları yakılmış, orijinal güney tabanındaki taşlar yangın nedeniyle çatlamıştır. Manastır hücreleri, bir piskoposun evi ve yemekhane tamamen tahrip olmuştur.
Savaştan sonra, Avrupa Konseyi tarafından başlatılan bir kampanyayı takiben, ön saha içi çalışmalar, yeni bir çatı, yapının ve arkeolojik eserlerin sağlamlaştırılması ve stabilizasyonu da dahil olmak üzere Nikozi kompleksinin acil durum stabilizasyonu için bir proje uygulanmıştır.
Mimarisi
Nikozi'de sistematik arkeolojik çalışmalar yapılmadığından ve tarih boyunca kilise defalarca yeniden yapılandırıldığı için, yangın tapınağı ya da kroniklerde bahsedilen Aziz Ražden'in 5. yüzyıldan kalma tapınağı tanımlanmamıştır.
Mevcut katedral 16.7 × 11.5 m ölçülerinde ve Yunan haçı planında inşa edilmiştir. Güney cephesinde Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli alfabesiyle yazılmış üç satırlı bir yazıt, Piskopos Michael'i kilisenin kurucusu olarak tanımlamaktadır. Kilise, paleografik olarak 10. yüzyılda tarihlenmektedir. Kilise, 14 ve 16. yüzyıllarda büyük ölçüde yeniden inşa edilmiş, 17 ve 19. yüzyıllarda ise yenilenmiştir. Kilisenin hem dış, hem de iç duvarları kesme taş levhalarla kaplanmıştır. Kilisenin içi daha sonra sıvanmıştır. Kilisenin girişleri batı, güney ve kuzeydedir. Güney girişi kapanmıştır. Kilisedeki yarı dairesel apsis, her iki tarafta da dikdörtgen bir pastoforyum ile çevrilidir. "Haç"ın doğu ve batı kolları biraz uzundur. Dört kolun her birinde bir pencere vardır. Kubbe, doğu duvarlarının köşelerine ve batı duvarının dikmelerine dayanmaktadır. Kubbenin tamburunda sekiz pencere bulunmaktadır. Bina, harpuşta ile kaplanmıştır. Taş tokmak başları dört alınlığın hepsinin mahyasına yerleştirilmiştir. Kilise ağır hasarlı birkaç duvar yazıtı taşımaktadır; bunlardan biri, doğu duvarındaki pencerenin üstündeki taş levhanın üzerine yazılmıştır. Yazıt, piskopos Zachary'nin adını taşıyacak şekilde yeniden yapılandırılmış ve erken Hristiyanlık dönemine tarihlenmiştir. Çevredalızın kalıntıları zemin seviyesinde görülebilmektedir.
Kompleksin kuzeybatı köşesinde, 16-17. yüzyıldan kalma iki katlı bir çan kulesi bulunmaktadır. Kulenin cepheleri gri kesme taş levhalarla kaplanmıştır. Kule, 5.45 × 5.35 m boyutlarındadır. Zemin kat, üç taşıyıcı köprü gözüne sahip kubbeli bir sundurma olarak görev yapar; en üst kat ise çanlar içeren piramit şeklinde bir yapıdır. Cepheler, artık pek okunabilir olmayan asomtavruli alfabesiyle yazılmış yazıtlar içermektedir. Açıklıklar arasındaki taban, başlıklarla süslenmiş yuvarlak bir sütundur. Çan kulesindeki dört cephenin her biri, tepesi koç başı heykeliyle süslenmiş üçgen bir çatıya sahiptir. Çan kulesi, her iki taraftan da sonradan eklenmiş bir taş duvarla çevrelenmiştir.
Piskoposluk sarayı, güneydoğudaki duvarın dışında kalmaktadır ve harabe durumundadır. Saray, moloz, kül ve tuğladan inşa edilmiş iki katlı bir yapıdır. 9-11. yüzyıla tarihlenen dikdörtgen planlı saray, 11.2 × 21 metre ölçülerindedir. Zemin katta büyük kemerli bir sundurma ve şömine; üst katta ise ahşap balkona açılan dört kemerli bir açıklık vardır.
Kaynakça
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ a b c d e f Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "ნიქოზი [Nikozi]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. ss. 385-386. ISBN . 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019.
- ^ a b c d e f g h "Post-Conflict Immediate Actions for the Social and Economic Revitalisation of the Communities and Cultural Environment in the Municipality of Gori (Georgia). Preliminary Technical Assessment: Nikozi Monastery". Council of Europe. 2009. 12 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019.
- ^ (1996). Rewriting Caucasian history: the medieval Armenian adaptation of the Georgian chronicles; the original Georgian texts and the Armenian adaptation. Oxford: Clarendon Press. s. 217. ISBN .
- ^ Wakhoucht, Tsarévitch (1842). Brosset, Marie-Félicité (Ed.). ღეოღრაჶიული აღწერა საქართველოჲსა. Description géographique de la Géorgie [] (Gürcüce ve Fransızca). S.-Pétersbourg: A la typographie de l'Academie Impériale des Sciences. ss. 252-253. 14 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2019.
- ^ Jones, Stephen, (Ed.) (2014). Kartlis Tskhovreba: A History of Georgia. Tiflis: Artanuji. s. 243. ISBN .
- ^ Kaylan, Melik (24 Eylül 2008). "What the Russians Left In Their Wake in Georgia". The Wall Street Journal. 5 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019.
- ^ "Emergency stabilisation of the Ephiscopal Palace of Nikozi monsatery complex". Georgian Arts & Culture Center. 2009. 18 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2019.
- ^ Bold, John; Pickard, Robert (2018). An integrated approach to cultural heritage: The Council of Europe’s Technical Co-operation and Consultancy Programme. Council of Europe. s. 37. ISBN .
- ^ a b c d Fähnrich, Heinz (2013). Die ältesten georgischen Inschriften [Oldest Georgian inscriptions] (Almanca). Brill. ss. 30-31, 132-134. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zemo Nikozi Ilah Kilisesi Gurcuce ზემო ნიქოზის ღვთაების ეკლესია ayrica bilinen adiyla Ghvtaeba ღვთაება Dogu Gurcistan in Sida Kartli bolgesindeki Gori Belediyesinde konumlanmis bir Orta Cag Gurcu Ortodoks katedralidir Ayrica can kulesi piskoposluk sarayi ve savunma duvarini da iceren bir kompleksin parcasidir Kompleks Gurcistan in Ulusal Oneme Sahip Tasinmaz Kultur Anitlari listesine eklenmistir Zemo Nikozi Ilah Kilisesiზემო ნიქოზის მთავარანგელოზის ეკლესიაZemo Nikozi Ilah KatedraliGenel bilgilerKonumZemo Nikozi Gori Belediyesi Sida Kartli GurcistanKoordinatlar42 11 46 K 43 57 29 D 42 19611 K 43 95806 D 42 19611 43 95806YukseklikZirveYunan haci planli kilise Can kulesi Piskoposluk Sarayi Savunma Duvari Kompleks tarihi Nikozi bolgesinin ust kismi olan ve gunumuzde Zemo Nikozi olarak bilinen koyde yer almaktadir Buyuk Liahvi Nehri nin sag kiyisinda Guney Osetya catisma bolgesinin hemen yakininda tartismali bolgenin baskenti Tshinvali nin 2 km guneyinde konumlanmistir Piskoposluk sarayi Agustos 2008 deki Rus Gurcu Savasi sirasinda agir hasar gormus ve ardindan acil durum stabilizasyon programina alinmistir Zemo Nikozi kilisesi Guney Osetya topraklarindan sorumlu olan Nikozi ve Tshinvali Gurcu Ortodoks piskoposunun konutudur Yaklasik 100 metre guneyde kucuk bir 10 yuzyil kubbeli yapisi olan Basmelek Kilisesi yer almaktadir TarihiNikozi den ilk kez yaklasik 800 yilinda Juanser in kayitlarinda bahsedilmistir Juanser kilisenin kurulusundan ve bir piskoposun 5 yuzyil krali Vahtang Gorgasali tarafindan atanmasindan bahseder O bir ates ocaginda tapinak Nik ozi kilisesini insa etti ve Vaxt ang ile yapilan savasta Persler tarafindan sehit edilen Aziz Razden in cesedinin gomuldugu yere bir piskoposluk kurdu Bu iddialar yasadigi donemde Nikozi de hala bir piskoposun yasadigini ekleyen tarihci Prens Vahusti tarafindan 1745 te yinelenmistir Piskopos Kuzey Kafkasyalilarin Dvallarin ve gunumuzde Osetya olarak bilinen bolgede yasayanlarin yani sira Glola Hebililerin da papazligini yapmistir Aziz Razden in sehitliginden 13 yuzyildan kalma bir Gurcu kronigi olan Egemenlerin Tarihi ve Zenginlikleri eserinde bahsedilmistir Eserde Kralice Tamar in r 1184 1213 yonetimine ihanet eden Osetli kralin ogullarindan birinin Nikozi de oldugu ve Aziz Razden kilisesine gomuldugu yazar Nikozi Katedrali ve kompleksi birkac asirlik bir surede insa edilmistir Mevcut kilise binasi buyuk olcude 14 16 yuzyildan can kulesi ise 16 17 yuzyildan kalma bir yapidir Piskoposluk sarayi da 9 ve 11 yuzyillar arasinda insa edilmistir Piskopos un ikametgahi hucreler yemekhane ve cesitli ek yapilar 19 ve 20 yuzyillarda insa edilmistir Zemo Nikozi Agustos 2008 deki Rus Gurcu Savasi sirasinda Gurcistan ve Rus kuvvetleri arasindaki siddetli catismalardan etkilendi 10 Agustos 2008 de Rus hava saldirilari Nikozi kompleksine ozellikle yakin zamanda tamir edilen saraylara zarar verdi Yenilenmis catisi zemini ve balkonlari yakilmis orijinal guney tabanindaki taslar yangin nedeniyle catlamistir Manastir hucreleri bir piskoposun evi ve yemekhane tamamen tahrip olmustur Savastan sonra Avrupa Konseyi tarafindan baslatilan bir kampanyayi takiben on saha ici calismalar yeni bir cati yapinin ve arkeolojik eserlerin saglamlastirilmasi ve stabilizasyonu da dahil olmak uzere Nikozi kompleksinin acil durum stabilizasyonu icin bir proje uygulanmistir MimarisiKilisenin kubbesi Nikozi deki can kulesi Nikozi de sistematik arkeolojik calismalar yapilmadigindan ve tarih boyunca kilise defalarca yeniden yapilandirildigi icin yangin tapinagi ya da kroniklerde bahsedilen Aziz Razden in 5 yuzyildan kalma tapinagi tanimlanmamistir Mevcut katedral 16 7 11 5 m olculerinde ve Yunan haci planinda insa edilmistir Guney cephesinde Orta Cag Gurcu alfabesi asomtavruli alfabesiyle yazilmis uc satirli bir yazit Piskopos Michael i kilisenin kurucusu olarak tanimlamaktadir Kilise paleografik olarak 10 yuzyilda tarihlenmektedir Kilise 14 ve 16 yuzyillarda buyuk olcude yeniden insa edilmis 17 ve 19 yuzyillarda ise yenilenmistir Kilisenin hem dis hem de ic duvarlari kesme tas levhalarla kaplanmistir Kilisenin ici daha sonra sivanmistir Kilisenin girisleri bati guney ve kuzeydedir Guney girisi kapanmistir Kilisedeki yari dairesel apsis her iki tarafta da dikdortgen bir pastoforyum ile cevrilidir Hac in dogu ve bati kollari biraz uzundur Dort kolun her birinde bir pencere vardir Kubbe dogu duvarlarinin koselerine ve bati duvarinin dikmelerine dayanmaktadir Kubbenin tamburunda sekiz pencere bulunmaktadir Bina harpusta ile kaplanmistir Tas tokmak baslari dort alinligin hepsinin mahyasina yerlestirilmistir Kilise agir hasarli birkac duvar yaziti tasimaktadir bunlardan biri dogu duvarindaki pencerenin ustundeki tas levhanin uzerine yazilmistir Yazit piskopos Zachary nin adini tasiyacak sekilde yeniden yapilandirilmis ve erken Hristiyanlik donemine tarihlenmistir Cevredalizin kalintilari zemin seviyesinde gorulebilmektedir Kompleksin kuzeybati kosesinde 16 17 yuzyildan kalma iki katli bir can kulesi bulunmaktadir Kulenin cepheleri gri kesme tas levhalarla kaplanmistir Kule 5 45 5 35 m boyutlarindadir Zemin kat uc tasiyici kopru gozune sahip kubbeli bir sundurma olarak gorev yapar en ust kat ise canlar iceren piramit seklinde bir yapidir Cepheler artik pek okunabilir olmayan asomtavruli alfabesiyle yazilmis yazitlar icermektedir Acikliklar arasindaki taban basliklarla suslenmis yuvarlak bir sutundur Can kulesindeki dort cephenin her biri tepesi koc basi heykeliyle suslenmis ucgen bir catiya sahiptir Can kulesi her iki taraftan da sonradan eklenmis bir tas duvarla cevrelenmistir Piskoposluk sarayi guneydogudaki duvarin disinda kalmaktadir ve harabe durumundadir Saray moloz kul ve tugladan insa edilmis iki katli bir yapidir 9 11 yuzyila tarihlenen dikdortgen planli saray 11 2 21 metre olculerindedir Zemin katta buyuk kemerli bir sundurma ve somine ust katta ise ahsap balkona acilan dort kemerli bir aciklik vardir Kaynakca List of Immovable Cultural Monuments PDF Gurcuce National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia 12 Mayis 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 a b c d e f Gamkrelidze Gela Mindorashvili Davit Bragvadze Zurab Kvatsadze Marine Ed 2013 ნიქოზი Nikozi ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba The history of Georgia PDF Gurcuce Tiflis Georgian National Museum ss 385 386 ISBN 978 9941 15 896 4 29 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 9 Agustos 2019 a b c d e f g h Post Conflict Immediate Actions for the Social and Economic Revitalisation of the Communities and Cultural Environment in the Municipality of Gori Georgia Preliminary Technical Assessment Nikozi Monastery Council of Europe 2009 12 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2019 1996 Rewriting Caucasian history the medieval Armenian adaptation of the Georgian chronicles the original Georgian texts and the Armenian adaptation Oxford Clarendon Press s 217 ISBN 0198263732 Wakhoucht Tsarevitch 1842 Brosset Marie Felicite Ed ღეოღრაჶიული აღწერა საქართველოჲსა Description geographique de la Georgie Gurcuce ve Fransizca S Petersbourg A la typographie de l Academie Imperiale des Sciences ss 252 253 14 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Agustos 2019 Jones Stephen Ed 2014 Kartlis Tskhovreba A History of Georgia Tiflis Artanuji s 243 ISBN 978 9941 445 52 1 Kaylan Melik 24 Eylul 2008 What the Russians Left In Their Wake in Georgia The Wall Street Journal 5 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2019 Emergency stabilisation of the Ephiscopal Palace of Nikozi monsatery complex Georgian Arts amp Culture Center 2009 18 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Agustos 2019 Bold John Pickard Robert 2018 An integrated approach to cultural heritage The Council of Europe s Technical Co operation and Consultancy Programme Council of Europe s 37 ISBN 9789287185839 a b c d Fahnrich Heinz 2013 Die altesten georgischen Inschriften Oldest Georgian inscriptions Almanca Brill ss 30 31 132 134 ISBN 978 90 04 25108 3