Zeuksippos Banyoları (Yunanca: Θέρμες του Ζευξίππου Thermes tou Zeuxippou), 100 ile 200 yılları arasında inşa edilmiş, şehrin merkezindeki diğer yapılar gibi 532 yılında Nika Ayaklanması sırasında tamamen yıkılmış ve yıllar sonra yeniden inşa edilmiş,Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis şehrinin popüler halk hamamıdır. Bu şekilde adlandırılmasının nedeni, inşa edildiği yerde daha önce Jüpiter ("Zeus") tapınağının olmasıdır.İstanbul şehrinin kent olarak ilk atası ve Konstantinopolis'ten önce, Antik Yunanistan'da kurulan Byzantion şehrinde bulunan Akropolis içerisine inşa edilmiş yaklaşık 450 metre güneyine kurulmuştur. Banyolar, içinde bulunan ve her biri ünlü bir insanı temsil eden heykelleri ile tanınır. Fakat burası, 7. yüzyıl boyunca, askeri amaçlar için kullanılmıştır. 1928 yılında sit alanı kazılmış ve banyoların yeniden yapılmıştır.
![]() Zeuksippos Banyolarını gösteren İstanbul'un törensel ve yönetimsel kalbinin haritası | |
![]() | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Sultanahmet Meydanı yanı |
Koordinatlar | 41°00′25″K 28°58′43″D / 41.00694°K 28.97861°D |
Durum | Kazılarda ortaya çıkarılanların bazıları hala görülebilir durumdadır. |
Mimari | |
Mimari biçim | Bizans mimarisi |
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpNNEwweHZZMkYwYVc5dVgyMWhjRjlKYzNSaGJtSjFiQzV3Ym1jdk1qVXdjSGd0VEc5allYUnBiMjVmYldGd1gwbHpkR0Z1WW5Wc0xuQnVadz09LnBuZw==.png)
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh3THpCakwxSmxaRjl3YjJjdWMzWm5Memh3ZUMxU1pXUmZjRzluTG5OMlp5NXdibWM9LnBuZw==.png)
Tanım
Orijinal banyolar, Septimius Severus tarafından inşa ettirilmiş ve I. Konstantin tarafından ise dekore ettirilmiştir. Bu muhteşem dekorasyon sırasında, birçok mozaik ve seksen heykel eklenmiştir. Heykellerin çoğu, Homer, Hesiod, Platon, Aristoteles, Julius Caesar, Demosthenes, Aeschines ve Virgil gibi tarihi şahsiyetlerden ve mitolojik kahraman ve tanrıların figürlerinden oluşmaktaydı. Banyolar, mimarlık ve sanatın tüm ihtişamını taşımaktaydılar ve birçok edebiyat eserine ilham vermiştir. Bu heykeller, Asya ve çevreleyen alanlar, Roma, Yunanistan ve Küçük Asya gibi bölgeleri içine alan dünyanın çok çeşitli yerlerinden alınmıştı. Banyolar, gerçekten, döneminin tüm mimari akımlarını izlemiştir. Sanat dolu mimarinin o dönem formunun birer parçası olan Senato binası, Forumlar, Lausus'un sarayı gibi binalar da benzer (mitolojik ya da değil) kahramanlar, tarihî karakter ve güçlü insanların heykelleri ile süslenmiştir.
Göreceli olarak küçük bir ücretle, genel halkın bir üyesi banyo kompleksine girebilirdi. Alan temelde halkın banyo ihtiyacı için kullanılıyor görünse de, eğlence amacıyla çeşitli etkinliklere de katılmak mümkündü. Hizmetkârlara, kompleksin aktivitelerini ve olaylarını izlemeleri için ücret ödenirdi, ayrıca onlar açılış ve kapanış zamanları ile yönetim kurallarını icra ederlerdi. Kadın ve erkeklerin beraber banyo yapmalarına izin verilmezdi; onlar ya ayrı banyolarda ya da günün ayrı saatlerde yıkanırlardı.
Konstantinopolis'te halkın kullanımına açık çok fazla banyo olmasına rağmen Zeuksippos Banyoları, halkın çok büyük kısmı tarafından en sevilen banyoydu, bu yüzden ticari alanda çok büyük bir rekabet vardı. Banyolar, yöneticiler tarafından dine saygısız davranışların yeri olarak kabul edilmelerine rağmen birçok rahip ve keşiş, hamamları kullanırdı.
Yer
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTgzTHpjNEwwTnZibk4wWVc1MGFXNXZjR3hsWDJsdGNHVnlhV0ZzWDJScGMzUnlhV04wTG5CdVp5OHlNakJ3ZUMxRGIyNXpkR0Z1ZEdsdWIzQnNaVjlwYlhCbGNtbGhiRjlrYVhOMGNtbGpkQzV3Ym1jPS5wbmc=.png)
12. yüzyılın en önemli aydını Zonaras, Severus'un nasıl banyoları, İstanbul Hipodromu'nun yanına ve Jüpiter tapınağının harabesi üzerine inşa ettiğini anlatır. Fakat 'un Zonaras'tan daha eski yazmaları daha doğrudur ve banyoların gerçekte Hipodromun yanında değil, yakınında olduğunu iddia eder.
Buna ek olarak, Zeuksippos Banyoları'nın, Büyük Saray'a yakın (çok muhtemel bitişik) olduğu söylenebilir. Bu kadar önemli yerlere önemli yakınlığı, birçok insana cazip gelmesinin nedenini açıklamaktadır. Ayasofya ve "Augustaion" adı verilen tören alanına da çok yakındı.
Sağ görülen harita, banyoların, orada yapılan kazıların ışığında yaklaşık olarak Konstantinopolis içerisindeki yerini göstermektedir. Görüleceği üzere, banyolar dört köşeli bir şekle sahiptiler ve Zonaras'ın gösterdiği gibi gerçekten Saray'a çok yakın hatta "bağlantılı" idiler.
Yıkılması ve sonra kullanımı
532 yılının Nika ayaklanması'nın sonucu, şehrin yarısı harabeye dönmüş ve binlerce insan ölmüştü, ilk Zeuksippos Banyoları'da ateşle tamamen yıkılmıştı.I. Justinianus, banyoları yeniden inşa ederken 532 yılında kaybolan muhteşem heykel ve antikaları yeniden yaptırmamış ya da restore ettirmemiştir.
Fakat bundan kısa bir süre sonra, erken 7. yüzyılda, Bizans İmparatorluğu'nun üzerindeki aşırı askeri ve politik baskının sonucu, halk banyoları ortak lüksten daha az ve zor bulunur hale gelmişti ve birçok halk tesisi ve toplanma yeri askeriyenin sert amaçları için kullanılmaya başlanmıştı. Banyo olarak kullanıldığı bilinen son tarih 713 yılıdır. Sonra, bir parçası Noumera olarak adlandırılan hapishane, diğer parçası ise ipek atölyesi olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Yaklaşık bin yıl sonra, 1556 yılında, Mimar Sinan tarafından Haseki Hürrem Sultan, vakıflarına gelir sağlamak adına 532 yılında yıkılmış olan Zeuksippos Banyoları'nın kalıntılarının üzerine bu hamam yapılmıştır. Sonra 1927-1928 yılında yapılan kazılarda birçok tarihi parça çıkarılmıştır, bu parçalar döneminin kültürü, insanların ilgileri ve mimari tasarımı hakkında birçok bilgi vermektedir.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bryan Ward-Perkins The Cambridge Ancient History: Empire and Successors, A.D. 425-600. Cambridge University Press, 2000.
- John Bagnell Bury A History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene (395 A.D. -800 A.D.) Adamant Media Corporation, 2005.
- Pierre Gilles The Antiquities of Constantinople. Italica Press, Incorporated, 1998.
- Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN .
- Marcus Louis Rautman Daily Life in the Byzantine Empire. Greenwood Press, 2006.
- Edward Gibbon The History of the Decline and Fall of the Roman Empire. Penguin Classics, 1995.
- Ralph Nickolson Wornum The epochs of painting characterized, a sketch of the history of painting, ancient and modern. 1847.
- Pero Tafur Travels and Adventures 1435-1439 Routledge, 2004.
- Scott Fitzgerald Johnson Greek Literature in Late Antiquity: Dynamism Didacticism Classicism Ashgate Publishing, Ltd., 2006.
- Karl Otfried Müller, Friedrich Gottlieb Welcker Ancient Art and Its Remains: Or, A Manual of the Archaeology of Art. 1852.
- J. A. S. Evans The Age of Justinian.
- Ferdinand Gregorovius, Annie Hamilton History of the City of Rome in the Middle Ages
- William Matthews An historical and scientific description of the mode of supplying London with water. 1841
Dış bağlantılar
- (İngilizce). 10 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010.
Kaynakça
- ^ a b c Ward-Perkins, B. p. 935
- ^ Gilles, P. p. 70
- ^ a b c Bury, J.B. s. 55
- ^ Wornum, R.N.
- ^ Müller, K.O.; Welcker, F.G. s. 208
- ^ Evans, J.A.S. s. 30
- ^ Gregorovius, F.; Hamilton, A. s. 80
- ^ a b c Rautman, M.L. s. 77
- ^ Matthews, W. s. 230
- ^ Tafur, P. p. 225
- ^ Gibbon, E. p. 950
- ^ a b Kajdan (1991), p. 2226
- ^ "Zeuksippos Banyoları" (PDF). Zeuksippos Banyoları yıkım sonrası kullanımı. Evrensel Değerler. 2021. 7 Haziran 2024 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 7 Haziran 2024.
- ^ "Zeuxippus Ware". 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Ağustos 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zeuksippos Banyolari Yunanca 8ermes toy Zey3ippoy Thermes tou Zeuxippou 100 ile 200 yillari arasinda insa edilmis sehrin merkezindeki diger yapilar gibi 532 yilinda Nika Ayaklanmasi sirasinda tamamen yikilmis ve yillar sonra yeniden insa edilmis Bizans Imparatorlugu nun baskenti Konstantinopolis sehrinin populer halk hamamidir Bu sekilde adlandirilmasinin nedeni insa edildigi yerde daha once Jupiter Zeus tapinaginin olmasidir Istanbul sehrinin kent olarak ilk atasi ve Konstantinopolis ten once Antik Yunanistan da kurulan Byzantion sehrinde bulunan Akropolis icerisine insa edilmis yaklasik 450 metre guneyine kurulmustur Banyolar icinde bulunan ve her biri unlu bir insani temsil eden heykelleri ile taninir Fakat burasi 7 yuzyil boyunca askeri amaclar icin kullanilmistir 1928 yilinda sit alani kazilmis ve banyolarin yeniden yapilmistir Zeuksippos BanyolariZeuksippos Banyolarini gosteren Istanbul un torensel ve yonetimsel kalbinin haritasiTemel bilgilerKonumSultanahmet Meydani yaniKoordinatlar41 00 25 K 28 58 43 D 41 00694 K 28 97861 D 41 00694 28 97861DurumKazilarda ortaya cikarilanlarin bazilari hala gorulebilir durumdadir MimariMimari bicimBizans mimarisiZeuksippos BanyolariZeuksippos Banyolari nin Istanbul daki konumu TanimOrijinal banyolar Septimius Severus tarafindan insa ettirilmis ve I Konstantin tarafindan ise dekore ettirilmistir Bu muhtesem dekorasyon sirasinda bircok mozaik ve seksen heykel eklenmistir Heykellerin cogu Homer Hesiod Platon Aristoteles Julius Caesar Demosthenes Aeschines ve Virgil gibi tarihi sahsiyetlerden ve mitolojik kahraman ve tanrilarin figurlerinden olusmaktaydi Banyolar mimarlik ve sanatin tum ihtisamini tasimaktaydilar ve bircok edebiyat eserine ilham vermistir Bu heykeller Asya ve cevreleyen alanlar Roma Yunanistan ve Kucuk Asya gibi bolgeleri icine alan dunyanin cok cesitli yerlerinden alinmisti Banyolar gercekten doneminin tum mimari akimlarini izlemistir Sanat dolu mimarinin o donem formunun birer parcasi olan Senato binasi Forumlar Lausus un sarayi gibi binalar da benzer mitolojik ya da degil kahramanlar tarihi karakter ve guclu insanlarin heykelleri ile suslenmistir Goreceli olarak kucuk bir ucretle genel halkin bir uyesi banyo kompleksine girebilirdi Alan temelde halkin banyo ihtiyaci icin kullaniliyor gorunse de eglence amaciyla cesitli etkinliklere de katilmak mumkundu Hizmetkarlara kompleksin aktivitelerini ve olaylarini izlemeleri icin ucret odenirdi ayrica onlar acilis ve kapanis zamanlari ile yonetim kurallarini icra ederlerdi Kadin ve erkeklerin beraber banyo yapmalarina izin verilmezdi onlar ya ayri banyolarda ya da gunun ayri saatlerde yikanirlardi Konstantinopolis te halkin kullanimina acik cok fazla banyo olmasina ragmen Zeuksippos Banyolari halkin cok buyuk kismi tarafindan en sevilen banyoydu bu yuzden ticari alanda cok buyuk bir rekabet vardi Banyolar yoneticiler tarafindan dine saygisiz davranislarin yeri olarak kabul edilmelerine ragmen bircok rahip ve kesis hamamlari kullanirdi YerBuyuk Saray ve ana binalarinin yaklasik konumlari edebi aciklamalara dayanarak 12 yuzyilin en onemli aydini Zonaras Severus un nasil banyolari Istanbul Hipodromu nun yanina ve Jupiter tapinaginin harabesi uzerine insa ettigini anlatir Fakat un Zonaras tan daha eski yazmalari daha dogrudur ve banyolarin gercekte Hipodromun yaninda degil yakininda oldugunu iddia eder Buna ek olarak Zeuksippos Banyolari nin Buyuk Saray a yakin cok muhtemel bitisik oldugu soylenebilir Bu kadar onemli yerlere onemli yakinligi bircok insana cazip gelmesinin nedenini aciklamaktadir Ayasofya ve Augustaion adi verilen toren alanina da cok yakindi Sag gorulen harita banyolarin orada yapilan kazilarin isiginda yaklasik olarak Konstantinopolis icerisindeki yerini gostermektedir Gorulecegi uzere banyolar dort koseli bir sekle sahiptiler ve Zonaras in gosterdigi gibi gercekten Saray a cok yakin hatta baglantili idiler Yikilmasi ve sonra kullanimi532 yilinin Nika ayaklanmasi nin sonucu sehrin yarisi harabeye donmus ve binlerce insan olmustu ilk Zeuksippos Banyolari da atesle tamamen yikilmisti I Justinianus banyolari yeniden insa ederken 532 yilinda kaybolan muhtesem heykel ve antikalari yeniden yaptirmamis ya da restore ettirmemistir Fakat bundan kisa bir sure sonra erken 7 yuzyilda Bizans Imparatorlugu nun uzerindeki asiri askeri ve politik baskinin sonucu halk banyolari ortak luksten daha az ve zor bulunur hale gelmisti ve bircok halk tesisi ve toplanma yeri askeriyenin sert amaclari icin kullanilmaya baslanmisti Banyo olarak kullanildigi bilinen son tarih 713 yilidir Sonra bir parcasi Noumera olarak adlandirilan hapishane diger parcasi ise ipek atolyesi olarak kullanilmaya baslanmistir Yaklasik bin yil sonra 1556 yilinda Mimar Sinan tarafindan Haseki Hurrem Sultan vakiflarina gelir saglamak adina 532 yilinda yikilmis olan Zeuksippos Banyolari nin kalintilarinin uzerine bu hamam yapilmistir Sonra 1927 1928 yilinda yapilan kazilarda bircok tarihi parca cikarilmistir bu parcalar doneminin kulturu insanlarin ilgileri ve mimari tasarimi hakkinda bircok bilgi vermektedir Konuyla ilgili yayinlarBryan Ward Perkins The Cambridge Ancient History Empire and Successors A D 425 600 Cambridge University Press 2000 John Bagnell Bury A History of the Later Roman Empire from Arcadius to Irene 395 A D 800 A D Adamant Media Corporation 2005 ISBN 1 4021 8369 0 Pierre Gilles The Antiquities of Constantinople Italica Press Incorporated 1998 ISBN 0 934977 01 1 Alexander Kazhdan Ed 1991 The Oxford Dictionary of Byzantium Ingilizce Oxford ve New York Oxford University Press ISBN 0 19 504652 8 Marcus Louis Rautman Daily Life in the Byzantine Empire Greenwood Press 2006 ISBN 0 313 32437 9 Edward Gibbon The History of the Decline and Fall of the Roman Empire Penguin Classics 1995 ISBN 0 14 043394 5 Ralph Nickolson Wornum The epochs of painting characterized a sketch of the history of painting ancient and modern 1847 Pero Tafur Travels and Adventures 1435 1439 Routledge 2004 Scott Fitzgerald Johnson Greek Literature in Late Antiquity Dynamism Didacticism Classicism Ashgate Publishing Ltd 2006 ISBN 0 7546 5683 7 Karl Otfried Muller Friedrich Gottlieb Welcker Ancient Art and Its Remains Or A Manual of the Archaeology of Art 1852 J A S Evans The Age of Justinian ISBN 0 415 02209 6 Ferdinand Gregorovius Annie Hamilton History of the City of Rome in the Middle Ages William Matthews An historical and scientific description of the mode of supplying London with water 1841Dis baglantilar Ingilizce 10 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Agustos 2010 Kaynakca a b c Ward Perkins B p 935 Gilles P p 70 a b c Bury J B s 55 Wornum R N Muller K O Welcker F G s 208 Evans J A S s 30 Gregorovius F Hamilton A s 80 a b c Rautman M L s 77 Matthews W s 230 Tafur P p 225 Gibbon E p 950 a b Kajdan 1991 p 2226 Zeuksippos Banyolari PDF Zeuksippos Banyolari yikim sonrasi kullanimi Evrensel Degerler 2021 7 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 7 Haziran 2024 Zeuxippus Ware 5 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Agustos 2010