Erciyes, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan sönmüş bir yanardağ. Kayseri'nin 25 km güneybatısındaki Sultansazlığı ovaların'ın yanından yükselen büyük kütleli bir stratovolkandır.
Erciyes | |
---|---|
Yılkı atları ve Erciyes Dağı | |
En yüksek noktası | |
Yükseklik | 3.917 m (12.851 ft 1⁄2 in) |
Çıkıntı | 2.419 m (7.936 ft 4 in) |
Koordinatlar | 38°31′48″K 35°27′0″D / 38.53000°K 35.45000°D |
Coğrafya | |
Konum | Melikgazi, Kayseri, Türkiye |
Jeoloji | |
Kayaç yaşı | 30 milyon yıl |
Dağ türü | Stratovolkan |
Tırmanma | |
En kolay rota | Kayseri ilinin güneybatısı, Kayseri-Erkilet Havaalanı |
Erciyes (Türkiye) |
Yüksek derecede aşınmaya uğramış olan volkanın son olarak, Roma dönemi madeni paralarındaki betimlemelere dayanarak, MÖ. 253 yılında püskürdüğü söylenebilir. Erciyes, 3.917 metreye ulaşan zirvesi ile İç Anadolu'nun en yüksek dağıdır. 3300 kilometrekarelik alanı kaplar.Torosların kuzeydoğu uzantısı olan Aladağlar'ın en yüksek noktası olduğu kabul edilmektedir ve Alpin kuşağına dahildir.
Dağ Türkçedeki adını, Antik Yunancadaki adı olan Argaeus (Ἀργαῖος) kelimesinden almıştır. Ünlü gezgin ve coğrafyacı Strabon, Geographika eserinde zirvesinin hiçbir zaman kardan arınmadığını ve açık bir günde zirvesinden Karadeniz ve Akdeniz'in görülebildiğini yazmıştır. Günümüzde zirvesinin sadece kuzey yamacında bir buzulu kalan Erciyes'in zirvesinden Dünya'nın yuvarlaklığı sebebi ile Akdeniz ve Karadeniz'i görmek mümkün değildir.
Jeoloji
Erciyes Dağı, 3300 kilometrekarelik bir alanı kaplayan büyük kütleli bir stratovolkandır. Kenarlarında en az 64 monogenetik baca yer almaktadır. Zirvesi deniz seviyesinden 3.917 metre, etrafındaki Sultansazlığı havzasından ise yaklaşık 3.000 metre yüksekliktedir.
Oluşumu
3917 m’lik yükseltisi ile Türkiye’nin beşinci, İç Anadolu Bölgesi’nin ise en yüksek dağıdır.
Erciyes Dağı, Neojen (Miyosen-Alt Pliyosen) döneminden günümüze kadar aktivitesini sürdüren İç Anadolu Volkanik Bölgesinin (CAVP) önemli bir üyesi, kuvaterner yaşlı bir stratovolkandır. Erciyes Volkanı, Ecemiş-Kayseri-Yukarı Kızılırmak-Sivas bölgelerinden geçen Neojen yaşlı İç Anadolu Fay Zonu üzerinde bulunmaktadır.
Jeologlar, Erciyes'in tarihini 20 milyon yıl öncesine kadar götürürler. Yapılan araştırmalara göre, bugünkü dağ ve çevresi 20 milyon yıl önce denizle kaplıydı. Zamanla yer kabuğundaki çatlamalar sonucu deniz çevresindeki kara parçaları oluştu ve çevre göl halini aldı. Bu iş için milyonlarca yıl geçti ve nihayet 15 milyon yıl kadar önce, bu gölde volkanik patlamalar oldu. "Neojen Dönemi" adı verilen bu devrede meydana gelen bu patlamalar, gölün ortasında bugünkü Erciyes’ten 400 metre daha yüksek koni şeklinde bir dağın oluşmasına sebep oldu. Tepede bulunan krateri iki baca beslediği için, buradan fışkıran lavların iri parçaları göl içerisinde tortullaşarak yeni bir tabaka; ince toz parçaları ise dağın 100 km ötesine kadar savrularak buralarda kül yığınları meydana getirdi.
Bu durum, bugünkü Kayseri’nin çevresindeki bulunan taş ocaklarının teşekkülüne ve Göreme çevresindeki Peri Bacalarının oluşmasına ve özellikle de bims dediğimiz krater küllerinin çevrede büyük kütleler halinde bulunmasına sebep oldu. Tomarza ve Develi bölgesindeki bims yatakları, Cırgalan, Güzelyurt, Gesi çevresindeki taş ocakları, Ürgüp ve Göreme’deki rüzgârın aşındırarak oluşturduğu Peri Bacaları, Erciyes Dağı’nın bu dönemde püskürttüğü lav ve küllerin sonucu meydana geldi.
Erciyes dağı, bu ilk oluşumundan sonra uzun bir sessizlik dönemine girdi. Bu dönemde, çevresindeki gölün suları çekildi ve kara parçası oluşarak bunda da kırılma ve kaymalar meydana geldi. Tekir Yaylası, Koç Dağı, Sultan Sazlığı teşekkül etti.
Dağ daha sonra yeniden faaliyete geçti. Bunun tarihi de takriben, 2 ya da 2,5 milyon yıl önceye rastlar. Bu yeni volkanik hareket, Ali Dağı, Yılanlı Dağı, Beşparmak Dağını meydana getirdi. Bu dönemdeki patlamalarda küçük taş parçaları dağın etrafındaki volkanik tepelerin oluşmasını sağladı. Artık çevre, tamamen kara parçasıdır. Sular çekilerek oluşan arazinin tek bekçisi ise Erciyes'tir.
Erciyes Dağı, bu ikinci hareketinden sonra derin bir sessizliğe büründü. Bundan takriben bir milyon yıl önceye rastlayan bu dönem buzul çağıdır. Erciyes’i de kalın bir buzul tabakası kapladı. Dağın buzullaşma dönemi dördüncü zamanın başlangıcıdır. İnsanoğlu da bu dönemde ortaya çıktı. Erciyes kendisini insanoğluna buzlarla kaplanmış bir halde takdim etti. Bugün o dönemden kalma buz parçalarının yükseklerdeki iki bazalt yatağında bulunduğu ifade edilir. Yer kabuğunun oluşumu üzerinde araştırma yapan uzmanlar, Erciyes dağının meydana gelişini böylece anlatırken, onun üçüncü defa ateş püskürttüğü ve bunun da oldukça yeni olduğunu söylerler. Bu konuda en önemli kaynakta Miladi takvimin başlangıç dönemine rastlayan yıllarda Kayseri’ye gelen Strabon adında bir coğrafyacı, Erciyes dağında kızgın ateş bacalarının bulunduğunu buradan geceleri lavların çevreye ateş yağdırdığını söyler. Araştırmacılar, bu söylenenlerin doğru olduğunu Erciyes'in volkanik yapısının bunu gösterdiğini ifade ederler. Bu dönemdeki püskürtmeler sonucu Büyük ve Küçük Kızıltepe’ler meydana gelir. Artık ''Sönmüş bir Volkan'' ya da ''İhtiyar bir Yanardağ'' olarak adlandırılan Erciyes ilk harekete geçtiği dönemin izlerini tamamen kaybetmiştir. İlk bacalar şimdiki iki büyük zirvenin bulunduğu yerde kaybolmuş ve dağ bugünkü şeklini üçüncü ve son faaliyet döneminde almıştır. Dağın, ilk oluşumundaki yüksekliğinden de takriben 400 metre kaybettiği sanılmaktadır. Bu durumun dağın tek bir volkan yerine çeşitli volkanlardan meydana gelen bir ''volkanlar topluluğu'' oluşundan kaynaklandığı ayrıca işaret edilmektedir. Günümüzde, heybetine rağmen cazip görünüşü, büyüleyici silueti Kayseri’yi kucaklayan ihtişamı onu tabiattan çok Kayseri'nin vazgeçilmez tek sembolü haline getirmektedir. Üzerine yazılan sayısız şiir de bunun en güzel göstergesidir.
Uzmanlar, son yıllarda dünyanın çeşitli bölgelerindeki yanardağlarda görülen volkan püskürtmelerinden hareket ederek Erciyes Dağı için de öyle bir durumun söz konusu olup olmayacağı sorusuna ''Çok uzak, hatta çok zayıf bir ihtimal'' diye cevap veriyorlar ve ilave ediyorlar: “Jeolojik araştırmalar, Erciyes'in tamamen sönmüş bir dağ olduğu gerçeğini ortaya koymaktadır.”
Buzullaşma
Erciyes'e "uzaklaştıkça yakınlaşan, yakınlaştıkça uzaklaşan dağ" yakıştırması yapılır. 2.150 m yükseklikte, Kayseri'den ulaşılabilen kış spor tesisleri bulunmaktadır.
Günümüzden 1,5-2 milyon yıl önce başlayan ve "Buzul Çağı" olarak da adlandırılan (Kuaterner) IV. Zamanın sonlarında yurdumuzdaki yüksek dağlarda olduğu gibi, Erciyes Dağı'nın yüksek kesimlerinde de buzullar oluşmuştur.
Erciyes Volkanı’nda buzullaşma iki ana ve üç tali vadide gelişmiştir. Ana vadiler kuzeybatıda Aksu Vadisi ve doğuya uzanan Üçker Vadisi’dir. Bu vadiler birbiri ardına sıralanmış iyi korunmuş morenler içerirler. Dağın kuzeydoğusunda, güney ve güneybatısında sırası ile Öksüzdere, Topaktaş ve Saraycık Vadileri bulunur. Bu vadiler diğer vadilerde olduğu gibi buzul çökellerine sahip olmalarına rağmen buzullaşmanın boyutu nispeten daha küçüktür. Ayrıca, Aksu Vadisi aktif bir buzulu, Üçker Vadisi ise bir kaya buzulunu barındırmaktadır.
Buzulların yerleştikleri doruk çevresinde aşındırma etkisiyle dokuz büyük sirk (buz yalağı) oluşmuştur. Bunların en büyüğü dağın doğu kesimindeki Tekir Yaylası'nın yukarısındaki Üçker Buzyalağı'dır. Doruk çevresine yerleşen buzullar, buz yalakları ve vadiler içerisinde daha alçak kesimlere doğru sarkmışlardır. Erciyes Dağı'nın buralardaki büyük krateri, buzulların aşındırması ile silinmiş, dağın, herhalde 400 metre kadar daha yüksekte bulunan doruk bölümü böylece yıpranmalara uğramıştır.
Erciyes ve çevresinin iklimi
Erciyes Volkanı’nı da kapsayan bölge, yazları sıcak ve kuru, kışları soğuk ve orta nemli bir iklim ile temsil edilir. Denizden yüksekligi 1068 m olan Kayseri meteoroloji istasyonunda ölçülen ortalama sıcaklık yaz aylarında (Haziran, Temmuz ve Ağustos ortalaması) 19 °C olup, kış ortalaması (Aralık, Ocak ve Şubat) yaklaşık 0 °C’dir. Uzun yıllar (1961-1990) yıllık ortalama yağış toplamı ise aynı istasyonda 383 mm’dir. Bunun %85’i güz, kış ve bahar aylarında, geri kalan %15’i ise yazın oluşmaktadır.
Resimler
- Erciyes Dağı - Bulutlu
- Erciyes Dağı'nın 31 Mart 2005 tarihli uydu görüntüsü, .
- Erciyes'in zirvesinin kuzeyden görünüşü.
- Erciyes'in zirvesi ve önde peribacaları.
- Erciyes Dağı'nın Develiden görünüşü
- Kış mevsiminde Erciyes Dağı
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Global Volcanism Program (İngilizce)". 19 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Eylül 2007.
- ^ "Record 60952 (İngilizce". 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2011.
- ^ Kuzucuoğlu, Çiner, Kazancı 2019, s. 565.
- ^ "Britannica Ansiklopedisi, Toros Dağları (İngilizce)". 7 Nisan 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Kasım 2011.
- ^ Strabo, Geographica 12.2.7.
- ^ Kuzucuoğlu, Çiner, Kazancı 2019, s. 566.
- ^ Ünaldı, Ü. E., (2003) Erciyes Dağı"nın Fiziki Coğrafyası. Erciyes Dağı’nın jeomorfolojik, klimatolojik, toprak, hidrografik ve bitki örtüsü özellikleri
- ^ Bozkurt E., 2001. Neotectonics of Turkey–a synthesis. Geodinamica
- ^ a b c d e f http://www.kayserierciyes.com.tr/tr/contents.asp?cid=119
- ^ a b Sarıkaya, M.A., Çiner, A. & Zreda, M., 2003. Late Quaternary glacial deposits of the Erciyes Volcano, (in turkish). Hacettepe University Bulletin of Earth Sciences, 27, 59-74.
- ^ a b Kayseri Yıllığı 1998; İl Çevre Değerlendirme Raporu
- ^ Güner, Y., Emre, Ö., 1983. Erciyes dağında Pleyistosen buzullaşması ve volkanizma ile ilişkisi. Jeomorfoloji Dergisi, 11, 23-34
- ^ Global Historical Climatology Network, version 2, http://www.ncdc.noaa.gov/oa/climate /ghcnmonthly/index.php, accessed in January 2008
- Kuzucuoğlu, Catherine; Çiner, Attila; Kazancı, Nizamettin (2019). "In the Footsteps of Strabon: Mount Erciyes Volcano—The Roof of Central Anatolia and Sultansazliği Basin". Landscapes and Landforms of Turkey. İsviçre: Springer Nature. ISBN .
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Erciyes ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Kültür Bakanlığı resmi websitesi Kayseri - Erciyes 12 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Erciyes Ic Anadolu Bolgesi nde yer alan sonmus bir yanardag Kayseri nin 25 km guneybatisindaki Sultansazligi ovalarin in yanindan yukselen buyuk kutleli bir stratovolkandir ErciyesYilki atlari ve Erciyes DagiEn yuksek noktasiYukseklik3 917 m 12 851 ft 1 2 in Cikinti2 419 m 7 936 ft 4 in Koordinatlar38 31 48 K 35 27 0 D 38 53000 K 35 45000 D 38 53000 35 45000 CografyaKonumMelikgazi Kayseri TurkiyeJeolojiKayac yasi30 milyon yilDag turuStratovolkanTirmanmaEn kolay rotaKayseri ilinin guneybatisi Kayseri Erkilet HavaalaniErciyes Turkiye Yuksek derecede asinmaya ugramis olan volkanin son olarak Roma donemi madeni paralarindaki betimlemelere dayanarak MO 253 yilinda puskurdugu soylenebilir Erciyes 3 917 metreye ulasan zirvesi ile Ic Anadolu nun en yuksek dagidir 3300 kilometrekarelik alani kaplar Toroslarin kuzeydogu uzantisi olan Aladaglar in en yuksek noktasi oldugu kabul edilmektedir ve Alpin kusagina dahildir Dag Turkcedeki adini Antik Yunancadaki adi olan Argaeus Ἀrgaῖos kelimesinden almistir Unlu gezgin ve cografyaci Strabon Geographika eserinde zirvesinin hicbir zaman kardan arinmadigini ve acik bir gunde zirvesinden Karadeniz ve Akdeniz in gorulebildigini yazmistir Gunumuzde zirvesinin sadece kuzey yamacinda bir buzulu kalan Erciyes in zirvesinden Dunya nin yuvarlakligi sebebi ile Akdeniz ve Karadeniz i gormek mumkun degildir JeolojiErciyes Dagi 3300 kilometrekarelik bir alani kaplayan buyuk kutleli bir stratovolkandir Kenarlarinda en az 64 monogenetik baca yer almaktadir Zirvesi deniz seviyesinden 3 917 metre etrafindaki Sultansazligi havzasindan ise yaklasik 3 000 metre yuksekliktedir OlusumuErciyes Dagi nin kuzey tarafinin havadan goruntusu 3917 m lik yukseltisi ile Turkiye nin besinci Ic Anadolu Bolgesi nin ise en yuksek dagidir Erciyes Dagi Neojen Miyosen Alt Pliyosen doneminden gunumuze kadar aktivitesini surduren Ic Anadolu Volkanik Bolgesinin CAVP onemli bir uyesi kuvaterner yasli bir stratovolkandir Erciyes Volkani Ecemis Kayseri Yukari Kizilirmak Sivas bolgelerinden gecen Neojen yasli Ic Anadolu Fay Zonu uzerinde bulunmaktadir Jeologlar Erciyes in tarihini 20 milyon yil oncesine kadar gotururler Yapilan arastirmalara gore bugunku dag ve cevresi 20 milyon yil once denizle kapliydi Zamanla yer kabugundaki catlamalar sonucu deniz cevresindeki kara parcalari olustu ve cevre gol halini aldi Bu is icin milyonlarca yil gecti ve nihayet 15 milyon yil kadar once bu golde volkanik patlamalar oldu Neojen Donemi adi verilen bu devrede meydana gelen bu patlamalar golun ortasinda bugunku Erciyes ten 400 metre daha yuksek koni seklinde bir dagin olusmasina sebep oldu Tepede bulunan krateri iki baca besledigi icin buradan fiskiran lavlarin iri parcalari gol icerisinde tortullasarak yeni bir tabaka ince toz parcalari ise dagin 100 km otesine kadar savrularak buralarda kul yiginlari meydana getirdi Bu durum bugunku Kayseri nin cevresindeki bulunan tas ocaklarinin tesekkulune ve Goreme cevresindeki Peri Bacalarinin olusmasina ve ozellikle de bims dedigimiz krater kullerinin cevrede buyuk kutleler halinde bulunmasina sebep oldu Tomarza ve Develi bolgesindeki bims yataklari Cirgalan Guzelyurt Gesi cevresindeki tas ocaklari Urgup ve Goreme deki ruzgarin asindirarak olusturdugu Peri Bacalari Erciyes Dagi nin bu donemde puskurttugu lav ve kullerin sonucu meydana geldi Erciyes dagi bu ilk olusumundan sonra uzun bir sessizlik donemine girdi Bu donemde cevresindeki golun sulari cekildi ve kara parcasi olusarak bunda da kirilma ve kaymalar meydana geldi Tekir Yaylasi Koc Dagi Sultan Sazligi tesekkul etti Dag daha sonra yeniden faaliyete gecti Bunun tarihi de takriben 2 ya da 2 5 milyon yil onceye rastlar Bu yeni volkanik hareket Ali Dagi Yilanli Dagi Besparmak Dagini meydana getirdi Bu donemdeki patlamalarda kucuk tas parcalari dagin etrafindaki volkanik tepelerin olusmasini sagladi Artik cevre tamamen kara parcasidir Sular cekilerek olusan arazinin tek bekcisi ise Erciyes tir Erciyes Dagi bu ikinci hareketinden sonra derin bir sessizlige burundu Bundan takriben bir milyon yil onceye rastlayan bu donem buzul cagidir Erciyes i de kalin bir buzul tabakasi kapladi Dagin buzullasma donemi dorduncu zamanin baslangicidir Insanoglu da bu donemde ortaya cikti Erciyes kendisini insanogluna buzlarla kaplanmis bir halde takdim etti Bugun o donemden kalma buz parcalarinin yukseklerdeki iki bazalt yataginda bulundugu ifade edilir Yer kabugunun olusumu uzerinde arastirma yapan uzmanlar Erciyes daginin meydana gelisini boylece anlatirken onun ucuncu defa ates puskurttugu ve bunun da oldukca yeni oldugunu soylerler Bu konuda en onemli kaynakta Miladi takvimin baslangic donemine rastlayan yillarda Kayseri ye gelen Strabon adinda bir cografyaci Erciyes daginda kizgin ates bacalarinin bulundugunu buradan geceleri lavlarin cevreye ates yagdirdigini soyler Arastirmacilar bu soylenenlerin dogru oldugunu Erciyes in volkanik yapisinin bunu gosterdigini ifade ederler Bu donemdeki puskurtmeler sonucu Buyuk ve Kucuk Kiziltepe ler meydana gelir Artik Sonmus bir Volkan ya da Ihtiyar bir Yanardag olarak adlandirilan Erciyes ilk harekete gectigi donemin izlerini tamamen kaybetmistir Ilk bacalar simdiki iki buyuk zirvenin bulundugu yerde kaybolmus ve dag bugunku seklini ucuncu ve son faaliyet doneminde almistir Dagin ilk olusumundaki yuksekliginden de takriben 400 metre kaybettigi sanilmaktadir Bu durumun dagin tek bir volkan yerine cesitli volkanlardan meydana gelen bir volkanlar toplulugu olusundan kaynaklandigi ayrica isaret edilmektedir Gunumuzde heybetine ragmen cazip gorunusu buyuleyici silueti Kayseri yi kucaklayan ihtisami onu tabiattan cok Kayseri nin vazgecilmez tek sembolu haline getirmektedir Uzerine yazilan sayisiz siir de bunun en guzel gostergesidir Uzmanlar son yillarda dunyanin cesitli bolgelerindeki yanardaglarda gorulen volkan puskurtmelerinden hareket ederek Erciyes Dagi icin de oyle bir durumun soz konusu olup olmayacagi sorusuna Cok uzak hatta cok zayif bir ihtimal diye cevap veriyorlar ve ilave ediyorlar Jeolojik arastirmalar Erciyes in tamamen sonmus bir dag oldugu gercegini ortaya koymaktadir BuzullasmaErciyes e uzaklastikca yakinlasan yakinlastikca uzaklasan dag yakistirmasi yapilir 2 150 m yukseklikte Kayseri den ulasilabilen kis spor tesisleri bulunmaktadir Gunumuzden 1 5 2 milyon yil once baslayan ve Buzul Cagi olarak da adlandirilan Kuaterner IV Zamanin sonlarinda yurdumuzdaki yuksek daglarda oldugu gibi Erciyes Dagi nin yuksek kesimlerinde de buzullar olusmustur Erciyes Volkani nda buzullasma iki ana ve uc tali vadide gelismistir Ana vadiler kuzeybatida Aksu Vadisi ve doguya uzanan Ucker Vadisi dir Bu vadiler birbiri ardina siralanmis iyi korunmus morenler icerirler Dagin kuzeydogusunda guney ve guneybatisinda sirasi ile Oksuzdere Topaktas ve Saraycik Vadileri bulunur Bu vadiler diger vadilerde oldugu gibi buzul cokellerine sahip olmalarina ragmen buzullasmanin boyutu nispeten daha kucuktur Ayrica Aksu Vadisi aktif bir buzulu Ucker Vadisi ise bir kaya buzulunu barindirmaktadir Buzullarin yerlestikleri doruk cevresinde asindirma etkisiyle dokuz buyuk sirk buz yalagi olusmustur Bunlarin en buyugu dagin dogu kesimindeki Tekir Yaylasi nin yukarisindaki Ucker Buzyalagi dir Doruk cevresine yerlesen buzullar buz yalaklari ve vadiler icerisinde daha alcak kesimlere dogru sarkmislardir Erciyes Dagi nin buralardaki buyuk krateri buzullarin asindirmasi ile silinmis dagin herhalde 400 metre kadar daha yuksekte bulunan doruk bolumu boylece yipranmalara ugramistir Erciyes ve cevresinin iklimiErciyes Volkani ni da kapsayan bolge yazlari sicak ve kuru kislari soguk ve orta nemli bir iklim ile temsil edilir Denizden yuksekligi 1068 m olan Kayseri meteoroloji istasyonunda olculen ortalama sicaklik yaz aylarinda Haziran Temmuz ve Agustos ortalamasi 19 C olup kis ortalamasi Aralik Ocak ve Subat yaklasik 0 C dir Uzun yillar 1961 1990 yillik ortalama yagis toplami ise ayni istasyonda 383 mm dir Bunun 85 i guz kis ve bahar aylarinda geri kalan 15 i ise yazin olusmaktadir ResimlerErciyes Dagi Bulutlu Erciyes Dagi nin 31 Mart 2005 tarihli uydu goruntusu Erciyes in zirvesinin kuzeyden gorunusu Erciyes in zirvesi ve onde peribacalari Erciyes Dagi nin Develiden gorunusu Kis mevsiminde Erciyes DagiAyrica bakinizErciyes Kayak Merkezi Kayseri deki daglar listesi Turkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarKaynakca Global Volcanism Program Ingilizce 19 Agustos 2004 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Eylul 2007 Record 60952 Ingilizce 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Kasim 2011 Kuzucuoglu Ciner Kazanci 2019 s 565 Britannica Ansiklopedisi Toros Daglari Ingilizce 7 Nisan 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Kasim 2011 Strabo Geographica 12 2 7 Kuzucuoglu Ciner Kazanci 2019 s 566 Unaldi U E 2003 Erciyes Dagi nin Fiziki Cografyasi Erciyes Dagi nin jeomorfolojik klimatolojik toprak hidrografik ve bitki ortusu ozellikleri Bozkurt E 2001 Neotectonics of Turkey a synthesis Geodinamica a b c d e f http www kayserierciyes com tr tr contents asp cid 119 a b Sarikaya M A Ciner A amp Zreda M 2003 Late Quaternary glacial deposits of the Erciyes Volcano in turkish Hacettepe University Bulletin of Earth Sciences 27 59 74 a b Kayseri Yilligi 1998 Il Cevre Degerlendirme Raporu Guner Y Emre O 1983 Erciyes daginda Pleyistosen buzullasmasi ve volkanizma ile iliskisi Jeomorfoloji Dergisi 11 23 34 Global Historical Climatology Network version 2 http www ncdc noaa gov oa climate ghcnmonthly index php accessed in January 2008 Kuzucuoglu Catherine Ciner Attila Kazanci Nizamettin 2019 In the Footsteps of Strabon Mount Erciyes Volcano The Roof of Central Anatolia and Sultansazligi Basin Landscapes and Landforms of Turkey Isvicre Springer Nature ISBN 978 3 030 03515 0 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Erciyes ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kultur Bakanligi resmi websitesi Kayseri Erciyes 12 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce