Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Madde ya da özdek, uzayda yer kaplayan hacmi ve kütlesi olan tanecikli yapılara denir. Beş duyu organımızla algılayabildiğimiz (hissedebildiğimiz)ve eylemsizliği olan canlı ve cansız varlıklara denir.
Madde olmayan şeyler de vardır. Örneğin; ses, gölge, ısı, ışık, sıcaklık, radyo dalgaları, TV frekansları gibi şeyler tanecikli bir yapıya sahip olmadıkları (hacim ve kütleleri bulunmadığı) ve (kendi başına hareket ettikleri ya da araz özelliğine sahip olup) eylemsizlik özelliği taşımadıkları için madde olarak kabul edilmezler.
Maddenin en küçük yapı birimi atomlardır. Atomlar birleşerek maddeleri meydana getirir. Örneğin: İki hidrojen atomu ile bir oksijen atomu birleşerek suyu meydana getirirler.
Bir atom; elektron, nötron ve protondan oluşur.
Elektron maddenin en küçük parçacığıdır ve enerjiden oluşur. Nükleer fizik ve nükleer kimyada nötrino adı ile anılan bu enerji hakkında hâlâ pek az şey bilinmektedir.
Madde kendi çapında:
- Fiziksel olay: Bir madde üzerinde meydana geldiği zaman, o maddenin hüviyetini, yapısını değiştirmeyen olaydır. Mesela kağıdın yırtılması, fiziki bir olaydır. Çünkü kağıdın şekli değişmiş fakat özü yine kâğıttır.
- Kimyasal olay: Bir madde üzerinde meydana geldiği vakit, o maddenin hüviyet ve yapısını değiştiren olaydır. Mesela kağıdın yanması gibi.
Atomların çekirdeklerinde değişmeler, parçalanmalar olduğu radyoaktif denilen elementlerden anlaşılmaktadır. Atomların ortasında bulunan çekirdeklerin bu parçalanmasında bir elementin başka bir elemente dönüştüğü anlaşılmıştır. Ayrıca Albert Einstein'in izafiyet kuramına göre madde ve enerji birbirine eş değerdir. Bu sebeple madde enerjiye, enerji de maddeye dönüştürülebilir. Mesela bir uranyum çekirdeğinin veya başka bir ağır atom çekirdeğinin ikiye ayrılmasıyla meydana gelen çekirdek bölünmesinde madde enerjiye dönüşür. Bileşik cisimlerde olduğu gibi elementler de hep değişmekte bir halden başka hale dönmektedir.
Maddenin ortak özellikleri
Madde türleri
Normal maddenin sınıflandırılması
Maddenin hâlleri
Maddenin hâli bir maddenin faz durumunu tanımlar. Şu anda 16 tane madde hâli tanımlanır. Maddenin dört klasik hâli:
Maddenin hallerinin evrende bulunuş yüzdeleri %99 plazma, %0.6 gaz, %0.3 sıvı, %0.1 katı şeklindedir.
Maddenin ayırt edici özellikleri
| Özkütle | |||
| Özhacim | + | ||
| Çözünürlük | |||
| Özısı | |||
| Genleşme Katsayısı | |||
| Esneklik katsayısı | |||
| Kaynama noktası | |||
| Erime noktası | |||
| Erime ısısı | |||
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Nisan 2015.
 | Fizik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Madde ya da ozdek uzayda yer kaplayan hacmi ve kutlesi olan tanecikli yapilara denir Bes duyu organimizla algilayabildigimiz hissedebildigimiz ve eylemsizligi olan canli ve cansiz varliklara denir Hidrojenin evrende en cok bulunan plazma halindeki mor pariltisi Madde olmayan seyler de vardir Ornegin ses golge isi isik sicaklik radyo dalgalari TV frekanslari gibi seyler tanecikli bir yapiya sahip olmadiklari hacim ve kutleleri bulunmadigi ve kendi basina hareket ettikleri ya da araz ozelligine sahip olup eylemsizlik ozelligi tasimadiklari icin madde olarak kabul edilmezler Maddenin en kucuk yapi birimi atomlardir Atomlar birleserek maddeleri meydana getirir Ornegin Iki hidrojen atomu ile bir oksijen atomu birleserek suyu meydana getirirler Bir atom elektron notron ve protondan olusur Elektron maddenin en kucuk parcacigidir ve enerjiden olusur Nukleer fizik ve nukleer kimyada notrino adi ile anilan bu enerji hakkinda hala pek az sey bilinmektedir Madde kendi capinda Fiziksel olay Bir madde uzerinde meydana geldigi zaman o maddenin huviyetini yapisini degistirmeyen olaydir Mesela kagidin yirtilmasi fiziki bir olaydir Cunku kagidin sekli degismis fakat ozu yine kagittir Kimyasal olay Bir madde uzerinde meydana geldigi vakit o maddenin huviyet ve yapisini degistiren olaydir Mesela kagidin yanmasi gibi Atomlarin cekirdeklerinde degismeler parcalanmalar oldugu radyoaktif denilen elementlerden anlasilmaktadir Atomlarin ortasinda bulunan cekirdeklerin bu parcalanmasinda bir elementin baska bir elemente donustugu anlasilmistir Ayrica Albert Einstein in izafiyet kuramina gore madde ve enerji birbirine es degerdir Bu sebeple madde enerjiye enerji de maddeye donusturulebilir Mesela bir uranyum cekirdeginin veya baska bir agir atom cekirdeginin ikiye ayrilmasiyla meydana gelen cekirdek bolunmesinde madde enerjiye donusur Bilesik cisimlerde oldugu gibi elementler de hep degismekte bir halden baska hale donmektedir Maddenin ortak ozellikleriKutle Hacim Atom ve molekuller Eylemsizlik Elektirikli yapi Tanecikli yapi Bosluklu yapiMadde turleriAntimadde Karanlik Madde Baryonik madde Baryonik karanlik maddeNormal maddenin siniflandirilmasiMaddenin halleriMaddenin hali bir maddenin faz durumunu tanimlar Su anda 16 tane madde hali tanimlanir Maddenin dort klasik hali Kati Sivi Gaz Plazma olarak kabul edilir Maddenin hallerinin evrende bulunus yuzdeleri 99 plazma 0 6 gaz 0 3 sivi 0 1 kati seklindedir Maddenin ayirt edici ozellikleriKati Sivi GazOzkutle Ozhacim Cozunurluk Ozisi Genlesme Katsayisi Esneklik katsayisi Kaynama noktasi Erime noktasi Erime isisi Kaynakca Arsivlenmis kopya 10 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Nisan 2015 Fizik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz