Malësia e Madhe (Arnavutça "Büyük Yaylalar" anlamına gelir), kısaca Türkçe telefuzla Malezya (Arnavutça: Malësia, Karadağ dilinde Malesija), Arnavutluk'taki Malësi e Madhe Bölgesi ve Karadağ'daki Tuzi Belediyesi'nin coğrafi alt bölümünün yaylalarına karşılık gelen kuzey Arnavutluk ve doğu Orta Karadağ'daki tarihi ve etnografik bir bölgedir. Bölgedeki en büyük yerleşim Tuzi kasabasıdır.
İsim
Malësia e Madhe Arnavutça "büyük yaylalar" anlamına gelir. Basitçe Malësia veya yerel Gheg lehçesinde Malcía (Albanian pronunciation: [malza]). Elsie ayrıca bölgeyi Kuzey Arnavut Alpleri'nin bir parçası olarak tanımlıyor. Kabilelere genellikle "dağlılar" denir, Albanian, Anglicized "Malissori" olarak ya da "Malisors".1860'larda yabancı gezginler tarafından kullanılan arkaik bir terim "Malezyalılar" idi.
Coğrafya
Bölge, Prokletije sıradağlarının (Arnavutça Arnavutça: Bjeshkët e Nemuna "lanetli dağlar"olarak bilinir) ve, Cem nehrinin vadileri ile Scutari Gölü'nün hinterlandını içerir.
Arnavutluk'un kuzeyinde içindeki canlı ve Malësors (Arnavut Dağlı) tarihsel olarak Malësia e Madhe (büyük dağlık) dört (beş büyük kabileleri içeriyordu Hoti, Kelmendi, İşkrel, Kastrati) bir sahip Katolik çoğunluk ve Gruda aşireti ile birlikte Müslüman azınlığın olduğu iki dine mensup kişiler arasında bölünmüştü. Malesia e Madhe'de yedi küçük kabile daha vardı. Savaş ve birliklerin seferber edilmesi sırasında, Hoti'nin bajraktar (reisi), Osmanlı hükûmeti tarafından geç Osmanlı döneminde toplu olarak yaklaşık 6.200 tüfeğe sahip olan Malezya e Madhe kabilelerinin tüm güçlerinin lideri olarak tanındı. 4 bajaraktarlı Shala, Shoshi, Toplana ve Nikaj gibi yedi Katolik kabileye sahip Malësia e Vogël (küçük yaylalar), savaş için seferber edilebilecek 2.500 kişilik bir toplu güce sahip yaklaşık 1.250 hane içeriyordu.Shoshi, bölgede Lekë Dukagjini ile ilişkilendirilen efsanevi bir kayaya sahip olma konusunda bir ayrıcalığa sahipti.
Tarih
Osmanlı döneminde, kuzey Arnavutluk İşkodra Sancağı'nın bir parçasıyken, Malezya'daki Arnavut kabileleri, Osmanlılarla savaşırken bazen Karadağlı kabilelerin yanında yer aldı. Bir örnek yedi kabileleri 1658, dan Kuki, Vasojevići, Bratonožići, Piperi, Kelmendi, Hoti ve Gruda ile ittifak Venedik Cumhuriyeti Osmanlılara karşı. 1757'de Bushati ailesi sancağı, İşkodra'nın yarı özerk Paşalığına dönüştürdü. Bundan sonra Arnavut kabileleri Bushati'nin yanında yer aldı.
Osmanlı İmparatorluğu, Karadağ-Osmanlı Savaşı'nı (1876-78) kaybettikten sonra, Plav ve Gusinje'nin Karadağ'a bırakılması, Osmanlı İmparatorluğu'nu desteklemek için bölgede milliyetçi Prizren Birliği tarafından düzenlenen Arnavut saldırılarına yol açtı. Daha sonra, 20. yüzyılın başlarında, kuzey Arnavut kabileleri Osmanlı İmparatorluğu'na karşı taraf değiştirdiler ve 1910'da Sırp, 1911'de Karadağ'ın yardımı ile ayaklandılar. Sonuncusu, Malezyalı kabile temsilcileri tarafından imzalanan ile başladı.
Malezyalı kabileler Nisan 1911'de Deçiq'te bir zafer kazandılar. 1912 Arnavut isyanı, o yıl sonra Arnavut Bağımsızlık Bildirgesi'ne yol açtı. 26 Mayıs 1913'te Gruda, Hoti, Kelmendi, Kastrati ve İşkrel'in 130 lideri İşkodra'daki Cecil Burney'e topraklarının Karadağ'a dahil edilmesine karşı bir dilekçe gönderdi. Gruda ve Hoti'nin bazı bölgeleri Karadağ egemenliğine girdi.
İkinci Dünya Savaşı sırasında, kuzey Arnavut kabileleri işbirlikçi ve anti-komünistti. Prek Cali, Kelmendi aşiretini yönetiyordu. Bazı liderler yeni Komünist rejim tarafından zulüm gördü.
Demografi
Bölgede Katoliklik ve İslam arasında bölünmüş bir Arnavut çoğunluk yaşarken, bazı köylerde küçük bir Sırp-Karadağ topluluğu vardır. Arnavut nüfusu etnografik olarak Ghegs grubuna aittir.
Karadağ'da:
- Arnavutlar - 7.839 (%75.8)
- Karadağlılar - 823 (%8.0)
- Boşnaklar - 627 (%6,1)
- Etnik Müslümanlar - 635 (%6,1)
- Sırplar - 156 (%1.5)
- Roman - 62 (%0,6)
- Diğerleri - 120 (% 1,2)
- Etnik Köken Bildirilmedi - 77 (%0,7)
- Toplam - 10.339
Kültür
Zengin kültürü nedeniyle, yayla bölgesi, antropologlar, sanatçılar, yazarlar ve akademisyenler tarafından Arnavut nüfuslu diğer tüm bölgelerden daha fazla ilgi gördü. Arnavut halkının ulusal destanı olarak kabul edilen Lahuta e Malcís'i (The Highland Lute) üreten Malezya'dır. Yazar ve Fransisken rahip Gjergj Fishta, etnik Arnavut kültürel deneyiminin (örneğin düğünler, cenaze törenleri, tarihi savaşlar, mitoloji, soykütük ve kabile hukuku) tüm yelpazesini kronikleştiren bu destansı şiiri bestelemek için 35 yıl harcadı. Modern okuyucular için muhteşem bir şiir olduğu kadar antropolojik bir belge olarak da ilgi çekicidir.
Arnavutluk'un en seçkin Hristiyan filozofu Anton Harapi, başlangıçta "Cemi Nehri Boyunca Bilge Adamlar" olarak adlandırılan başyapıtı "Ândrra e Pretashit" (Pretash'ın Rüyası) Malcía halkına adadı.
En eski Arnavut kitabı Malësor Katolik rahip Gjon Buzuku tarafından yazılmıştır.[]
Etnografya
1908'de antropolog Edith Durham, Malezya bölgesini ziyaret etti ve bulgularını yaklaşık bir yüzyıl boyunca Arnavut dağlıları hakkında en güvenilir bilgi kaynağı olan etnografik çalışması "Yüksek Arnavutluk"ta katalogladı. Arnavut antropolog Kolë Berisha, diğer kitapların yanı sıra, 1900 ve 1945 yılları arasında yazılan "Malcía e Madhe" başlıklı dört ciltlik etnografiyi yazdı.
Aşiretler
Robert Elsie eserlerinde Arnavutluk aşiretlerini bölgelere göre ayırmıştır. Kuzey Arnavut Alpleri'nde Malësia e Madhe'ye ait on kabile vardı.
İlgili klanların (ve dolayısıyla tüm bölgenin) tarihleri, sözlü aktarım yoluyla aktarılan hem tarihi olayların hem de soy kütüklerinin bir karışımıdır.
Din
- %84 - Roma Katolik
- %13 - Müslüman
- %3 - Doğu Ortodoks
Önemli insanlar
- Prek Cali, Kelmendi reisi
- Ded Gjo Luli (1840-1915), Hoti reisi
- Sokol Baci (1837-1920), Gruda reisi
- Baca Kurti (1807-1881), Gruda reisi
- Tringe Smajli (1880-1917), Gruda üyesi
- Kelmendili Nora
- Elseid Hysaj
- Bekim Balaj
- Armando Broja
- Rudi Vata
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- The Falcon and the Eagle: Montenegro and Austria-Hungary, 1908-1914. Purdue University Press. 1983. ISBN . 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- Albania in the Twentieth Century, A History: Volume I: Albania and King Zog, 1908-39. I.B.Tauris. 2004. ISBN . 13 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- Малесија. Срп. етн. зборник XXVII. SANU. 1923. OCLC 635033682.
- Српско-арбанашки односи кроз векове са посебним освртом на новије време. Iskra. 1974. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- High Albania. Echo Library. 2009 [1909]. ISBN . 28 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Elsie 2010.
- ^ a b c d e f g h Elsie 2015.
- ^ Treadway 1998, Pearson 2004
- ^ Gawrych 2006
- ^ The Turks, the Greeks and the Slavons. Travels in the Slavonic Provinces of Turkey-in-Europe (İngilizce). Bell & Daldy. 1867. s. 681. Erişim tarihi: 25 Aralık 2019.
the Malesians.
- ^ a b c d e The Crescent and the Eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874–1913. Londra: IB Tauris. 2006. ss. 31-32. ISBN .
- ^ Mitološki zbornik. Centar za mitološki studije Srbije. 2004. ss. 24, 41-45.
- ^ Memoari vojvode Gavra Vukovića. Obod. 1996. ISBN . 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Vickers 1999.
- ^ Treadway 1983.
- ^ Pearson 2004.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". Shqiptarja. 8 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Ekim 2021.
- ^ Recherches albanologiques: Folklore et ethnologie (Fransızca). Pristina: Instituti Albanologijik i Prishtinës. 1982.
- ^ Prek Cali, Kelmendi Dhe Kelmendasit. Camaj-Pipaj. 2005. ISBN . 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Ağustos 2015.
- ^ "History of Albania". Lonely Planet. 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Malesia e Madhe Arnavutca Buyuk Yaylalar anlamina gelir kisaca Turkce telefuzla Malezya Arnavutca Malesia Karadag dilinde Malesija Arnavutluk taki Malesi e Madhe Bolgesi ve Karadag daki Tuzi Belediyesi nin cografi alt bolumunun yaylalarina karsilik gelen kuzey Arnavutluk ve dogu Orta Karadag daki tarihi ve etnografik bir bolgedir Bolgedeki en buyuk yerlesim Tuzi kasabasidir Bolgedeki daglarin gorunumu IsimMalesia e Madhe Arnavutca buyuk yaylalar anlamina gelir Basitce Malesia veya yerel Gheg lehcesinde Malcia Albanian pronunciation malza Elsie ayrica bolgeyi Kuzey Arnavut Alpleri nin bir parcasi olarak tanimliyor Kabilelere genellikle daglilar denir Albanian Anglicized Malissori olarak ya da Malisors 1860 larda yabanci gezginler tarafindan kullanilan arkaik bir terim Malezyalilar idi CografyaArnavutluk ta Cem vadisi Bolge Prokletije siradaglarinin Arnavutca Arnavutca Bjeshket e Nemuna lanetli daglar olarak bilinir ve Cem nehrinin vadileri ile Scutari Golu nun hinterlandini icerir Arnavutluk un kuzeyinde icindeki canli ve Malesors Arnavut Dagli tarihsel olarak Malesia e Madhe buyuk daglik dort bes buyuk kabileleri iceriyordu Hoti Kelmendi Iskrel Kastrati bir sahip Katolik cogunluk ve Gruda asireti ile birlikte Musluman azinligin oldugu iki dine mensup kisiler arasinda bolunmustu Malesia e Madhe de yedi kucuk kabile daha vardi Savas ve birliklerin seferber edilmesi sirasinda Hoti nin bajraktar reisi Osmanli hukumeti tarafindan gec Osmanli doneminde toplu olarak yaklasik 6 200 tufege sahip olan Malezya e Madhe kabilelerinin tum guclerinin lideri olarak tanindi 4 bajaraktarli Shala Shoshi Toplana ve Nikaj gibi yedi Katolik kabileye sahip Malesia e Vogel kucuk yaylalar savas icin seferber edilebilecek 2 500 kisilik bir toplu guce sahip yaklasik 1 250 hane iceriyordu Shoshi bolgede Leke Dukagjini ile iliskilendirilen efsanevi bir kayaya sahip olma konusunda bir ayricaliga sahipti TarihOsmanli doneminde kuzey Arnavutluk Iskodra Sancagi nin bir parcasiyken Malezya daki Arnavut kabileleri Osmanlilarla savasirken bazen Karadagli kabilelerin yaninda yer aldi Bir ornek yedi kabileleri 1658 dan Kuki Vasojevici Bratonozici Piperi Kelmendi Hoti ve Gruda ile ittifak Venedik Cumhuriyeti Osmanlilara karsi 1757 de Bushati ailesi sancagi Iskodra nin yari ozerk Pasaligina donusturdu Bundan sonra Arnavut kabileleri Bushati nin yaninda yer aldi Ded Gjo Luli Osmanli Imparatorlugu Karadag Osmanli Savasi ni 1876 78 kaybettikten sonra Plav ve Gusinje nin Karadag a birakilmasi Osmanli Imparatorlugu nu desteklemek icin bolgede milliyetci Prizren Birligi tarafindan duzenlenen Arnavut saldirilarina yol acti Daha sonra 20 yuzyilin baslarinda kuzey Arnavut kabileleri Osmanli Imparatorlugu na karsi taraf degistirdiler ve 1910 da Sirp 1911 de Karadag in yardimi ile ayaklandilar Sonuncusu Malezyali kabile temsilcileri tarafindan imzalanan ile basladi Malezyali kabileler Nisan 1911 de Deciq te bir zafer kazandilar 1912 Arnavut isyani o yil sonra Arnavut Bagimsizlik Bildirgesi ne yol acti 26 Mayis 1913 te Gruda Hoti Kelmendi Kastrati ve Iskrel in 130 lideri Iskodra daki Cecil Burney e topraklarinin Karadag a dahil edilmesine karsi bir dilekce gonderdi Gruda ve Hoti nin bazi bolgeleri Karadag egemenligine girdi Prek Cali Ikinci Dunya Savasi sirasinda kuzey Arnavut kabileleri isbirlikci ve anti komunistti Prek Cali Kelmendi asiretini yonetiyordu Bazi liderler yeni Komunist rejim tarafindan zulum gordu DemografiBolgede Katoliklik ve Islam arasinda bolunmus bir Arnavut cogunluk yasarken bazi koylerde kucuk bir Sirp Karadag toplulugu vardir Arnavut nufusu etnografik olarak Ghegs grubuna aittir Karadag da Arnavutlar 7 839 75 8 Karadaglilar 823 8 0 Bosnaklar 627 6 1 Etnik Muslumanlar 635 6 1 Sirplar 156 1 5 Roman 62 0 6 Digerleri 120 1 2 Etnik Koken Bildirilmedi 77 0 7 Toplam 10 339KulturSelce koyunun tepelerinde Katolik kilisesi Zengin kulturu nedeniyle yayla bolgesi antropologlar sanatcilar yazarlar ve akademisyenler tarafindan Arnavut nufuslu diger tum bolgelerden daha fazla ilgi gordu Arnavut halkinin ulusal destani olarak kabul edilen Lahuta e Malcis i The Highland Lute ureten Malezya dir Yazar ve Fransisken rahip Gjergj Fishta etnik Arnavut kulturel deneyiminin ornegin dugunler cenaze torenleri tarihi savaslar mitoloji soykutuk ve kabile hukuku tum yelpazesini kroniklestiren bu destansi siiri bestelemek icin 35 yil harcadi Modern okuyucular icin muhtesem bir siir oldugu kadar antropolojik bir belge olarak da ilgi cekicidir Arnavutluk un en seckin Hristiyan filozofu Anton Harapi baslangicta Cemi Nehri Boyunca Bilge Adamlar olarak adlandirilan basyapiti Andrra e Pretashit Pretash in Ruyasi Malcia halkina adadi En eski Arnavut kitabi Malesor Katolik rahip Gjon Buzuku tarafindan yazilmistir kaynak belirtilmeli Etnografya1908 de antropolog Edith Durham Malezya bolgesini ziyaret etti ve bulgularini yaklasik bir yuzyil boyunca Arnavut daglilari hakkinda en guvenilir bilgi kaynagi olan etnografik calismasi Yuksek Arnavutluk ta katalogladi Arnavut antropolog Kole Berisha diger kitaplarin yani sira 1900 ve 1945 yillari arasinda yazilan Malcia e Madhe baslikli dort ciltlik etnografiyi yazdi Asiretler Arnavut bayraklari bajrak sancaklari 1918 Robert Elsie eserlerinde Arnavutluk asiretlerini bolgelere gore ayirmistir Kuzey Arnavut Alpleri nde Malesia e Madhe ye ait on kabile vardi Kelmendi Gruda Karadag da Hoti kismen Karadag da Kastrati Iskrel Tries koja Ilgili klanlarin ve dolayisiyla tum bolgenin tarihleri sozlu aktarim yoluyla aktarilan hem tarihi olaylarin hem de soy kutuklerinin bir karisimidir Din 84 Roma Katolik 13 Musluman 3 Dogu OrtodoksOnemli insanlarPrek Cali Kelmendi reisi Ded Gjo Luli 1840 1915 Hoti reisi Sokol Baci 1837 1920 Gruda reisi Baca Kurti 1807 1881 Gruda reisi Tringe Smajli 1880 1917 Gruda uyesi Kelmendili Nora Elseid Hysaj Bekim Balaj Armando Broja Rudi VataAyrica bakinizKaradag daki ArnavutlarKaynakcaThe Falcon and the Eagle Montenegro and Austria Hungary 1908 1914 Purdue University Press 1983 ISBN 978 1 55753 146 9 28 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Albania in the Twentieth Century A History Volume I Albania and King Zog 1908 39 I B Tauris 2004 ISBN 978 1 84511 013 0 13 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Malesiјa Srp etn zbornik XXVII SANU 1923 OCLC 635033682 Srpsko arbanashki odnosi kroz vekove sa posebnim osvrtom na noviјe vreme Iskra 1974 3 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 High Albania Echo Library 2009 1909 ISBN 978 1 4068 2855 9 28 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Elsie 2010 a b c d e f g h Elsie 2015 Treadway 1998 Pearson 2004 Gawrych 2006 The Turks the Greeks and the Slavons Travels in the Slavonic Provinces of Turkey in Europe Ingilizce Bell amp Daldy 1867 s 681 Erisim tarihi 25 Aralik 2019 the Malesians a b c d e The Crescent and the Eagle Ottoman rule Islam and the Albanians 1874 1913 Londra IB Tauris 2006 ss 31 32 ISBN 9781845112875 Mitoloski zbornik Centar za mitoloski studije Srbije 2004 ss 24 41 45 Memoari vojvode Gavra Vukovica Obod 1996 ISBN 978 86 305 0260 6 20 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Vickers 1999 Treadway 1983 Pearson 2004 Arsivlenmis kopya Shqiptarja 8 Mart 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Ekim 2021 Recherches albanologiques Folklore et ethnologie Fransizca Pristina Instituti Albanologijik i Prishtines 1982 Prek Cali Kelmendi Dhe Kelmendasit Camaj Pipaj 2005 ISBN 9994334077 4 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Agustos 2015 History of Albania Lonely Planet 28 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2012