Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baykonur Uzay Üssü (Kazakça: Байқоңыр ғарыш айлағы, romanize: Bayqoñır ğarış aylağı, Rusça: Космодро́м Байкону́р, romanize: Kosmodrom Baykonur), Tyuratam olarak da adlandırılır,Sovyetler Birliği tarafından kurulmuş, bugünkü Kazakistan'da yer alan dünyanın en eski ve bölgedeki en büyük uzay üssüdür. Mevcut Rus uzay programı Roskosmos sebebiyle halen aktif olarak kullanılan uzay üssünde her yıl çok sayıda ticari, askeri ve bilimsel operasyonun gerçekleştirilmektedir.
| Baykonur Uzay Üssü Kazakça: Байқоңыр ғарыш айлағы | |
|---|---|
 | |
| Özet | |
| İşletici | |
| Hizmet verdiği şehir | Baykonur |
| Yer | Kızılordu Eyaleti |
| Açılış | 1955 |
| Rakım (ODS) | 90 m / 295 ft |
| Koordinatlar | 45°57′53″K 63°18′18″D / 45.96472°K 63.30500°D |
| Harita | |
 | |
Üs, 2 Haziran 1955'te Seyhun (Siri Derya) nehrinin kıvrımındaki Kazak bozkırlarında kurulmuş olup, Tyuratam tren istasyonunun yakınında yer almaktadır. Sovyet yönetimi, 1961'de üsse güvenlik nedeniyle yanıltıcı olarak 320 km kadar kuzeydoğusudaki Baykonur kasabasının adını vermiştir.
Baykonur Uzay Üssü, Baykonur Uzay Üssü Site 31 gibi birçok fırlatma rampası, 5 adet kontrol kulesi, 9 adet kontrol merkezi ve 1.500 km uzunlukta bir füze deneme alanını barındırır. 2 Haziran 1955'te hizmete giren üssün genişliği kuzeyden güneye 80 km, doğudan batıya 130 km kadardır. Askerlerin çalıştırıldığı yapım işleri yaklaşık iki buçuk yılda tamamlanmıştır.
Üs yakınlarına çalışanların ve ailelerinin kalmaları için Tyuratam kenti (o zamanki adı ile Leninsk) şehri kurulmuştur. Tüm Sovyet insanlı uzay araçları, ay ve gezegen sondaları bu üsten fırlatılmıştır.
Uzay çalışmaları tarihinin birçok önemli uçuşu Baykonur Uzay Üssü'nden yapılmıştır: ilk insan yapımı uydu Sputnik 1'in fırlatılması (4 Ekim 1957), Ay yakınlarından uçan ilk uzay aracı Luna 1 (4 Ocak 1959), ilk insanlı yörünge uçuşunu gerçekleştiren Yuri Gagarin'in aracı Vostok 3KA-2 ya da bilinen adıyla Vostok 1'in fırlatılması (12 Nisan 1961), uzaya çıkan ilk kadın Valentina Tereşkova'yı taşıyan uzay aracının (Vostok 6) fırlatılması (1963), başka bir gezegenden Dünya'ya veri gönderen ilk uzay sondası Venera 7 (1970).
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Kazakistan Сumhuriyeti sınırları içinde kalan Baykonur Uzay Üssü, Rusya tarafından yıllık 115 milyon dolar kira ile 2050 yılına kadar kiralanmıştır.
Baykonur'dan, yapımından günümüze kadar yaklaşık 1100 kadar fırlatma yapılmıştır. Ayrıca, ilk operasyonel kıtalararası balistik füze de Baykonur'da konuşlandırılmıştır.
1980-1990 yılları arasında Mir uzay programını destekleyen üs, Columbia felaketinden sonra Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay mekiği programına ara vermesi ile Uluslararası Uzay İstasyonu'nun tek destekleyici üssü haline gelmiştir.
Baykonur, 14 Şubat 2014'te Türkiye'nin 6. haberleşme uydusu Türksat 4A'nın fırlatılmasına ev sahipliği yapmıştır. Türkiye saatiyle 23:09'da gerçekleşen fırlatmanın ardından uydu, ertesi sabah 08:09'da 50 derece doğu boylamına yerleştirilerek üç ay sürecek test süreci başlamıştır.
Notlar
Kaynakça
- ^ https://www.bbc.com/mundo/noticias/2013/11/131114_galeria_baikonur_cosmodromo_mas_grande.
- ^ https://www.efe.com/efe/america/destacada/baikonur-la-piedra-angular-del-programa-espacial-ruso-cumple-65-anos/20000065-4306791.
- ^ a b c d e f g "Baikonur". Encyclopedia Astronautica, astronautix.com. 2012. 11 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Ekim 2012.
- ^ Wilson, Jim (5 Ağustos 2000). "Safe Launch For Critical Space Station Module". . Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009.
- ^ "Baikonur Cosmodrome". International Launch Services. 31 Ocak 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ Suvorov, Vladimir (1997). The first manned spaceflight: Russia's quest for space. Nova Publishers. ss. 16-17. ISBN . 17 Şubat 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ . NASA. 1 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ Wade, Mark. "Sputnik 1". Encyclopedia Astronautica. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.
Dış bağlantılar
- Encyclopedia Astronautica - Baikonur11 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Russian Space Web - Baikonur8 Şubat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Üssün güney bölümünün uzaydan çekilmiş fotoğrafı (~2 MB)8 Aralık 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta Baykonur Uzay Üssü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baykonur Uzay Ussu Kazakca Bajkonyr garysh ajlagy romanize Bayqonir garis aylagi Rusca Kosmodro m Bajkonu r romanize Kosmodrom Baykonur Tyuratam olarak da adlandirilir Sovyetler Birligi tarafindan kurulmus bugunku Kazakistan da yer alan dunyanin en eski ve bolgedeki en buyuk uzay ussudur Mevcut Rus uzay programi Roskosmos sebebiyle halen aktif olarak kullanilan uzay ussunde her yil cok sayida ticari askeri ve bilimsel operasyonun gerceklestirilmektedir Baykonur Uzay Ussu Kazakca Bajkonyr garysh ajlagyIATA yok ICAO yok LID GC0015OzetIsleticiRoskosmosHizmet verdigi sehirBaykonurYerKizilordu EyaletiAcilis1955Rakim ODS 90 m 295 ftKoordinatlar45 57 53 K 63 18 18 D 45 96472 K 63 30500 D 45 96472 63 30500HaritagtdBaykonur Uzay Ussu nun haritadaki yeriBaykonur daki Soyuz firlatma rampasiBaykonur Ussu logosu Us 2 Haziran 1955 te Seyhun Siri Derya nehrinin kivrimindaki Kazak bozkirlarinda kurulmus olup Tyuratam tren istasyonunun yakininda yer almaktadir Sovyet yonetimi 1961 de usse guvenlik nedeniyle yaniltici olarak 320 km kadar kuzeydogusudaki Baykonur kasabasinin adini vermistir Baykonur Uzay Ussu Baykonur Uzay Ussu Site 31 gibi bircok firlatma rampasi 5 adet kontrol kulesi 9 adet kontrol merkezi ve 1 500 km uzunlukta bir fuze deneme alanini barindirir 2 Haziran 1955 te hizmete giren ussun genisligi kuzeyden guneye 80 km dogudan batiya 130 km kadardir Askerlerin calistirildigi yapim isleri yaklasik iki bucuk yilda tamamlanmistir Us yakinlarina calisanlarin ve ailelerinin kalmalari icin Tyuratam kenti o zamanki adi ile Leninsk sehri kurulmustur Tum Sovyet insanli uzay araclari ay ve gezegen sondalari bu usten firlatilmistir Uzay calismalari tarihinin bircok onemli ucusu Baykonur Uzay Ussu nden yapilmistir ilk insan yapimi uydu Sputnik 1 in firlatilmasi 4 Ekim 1957 Ay yakinlarindan ucan ilk uzay araci Luna 1 4 Ocak 1959 ilk insanli yorunge ucusunu gerceklestiren Yuri Gagarin in araci Vostok 3KA 2 ya da bilinen adiyla Vostok 1 in firlatilmasi 12 Nisan 1961 uzaya cikan ilk kadin Valentina Tereskova yi tasiyan uzay aracinin Vostok 6 firlatilmasi 1963 baska bir gezegenden Dunya ya veri gonderen ilk uzay sondasi Venera 7 1970 Sovyetler Birligi nin dagilmasindan sonra Kazakistan Sumhuriyeti sinirlari icinde kalan Baykonur Uzay Ussu Rusya tarafindan yillik 115 milyon dolar kira ile 2050 yilina kadar kiralanmistir Baykonur dan yapimindan gunumuze kadar yaklasik 1100 kadar firlatma yapilmistir Ayrica ilk operasyonel kitalararasi balistik fuze de Baykonur da konuslandirilmistir 1980 1990 yillari arasinda Mir uzay programini destekleyen us Columbia felaketinden sonra Amerika Birlesik Devletleri nin uzay mekigi programina ara vermesi ile Uluslararasi Uzay Istasyonu nun tek destekleyici ussu haline gelmistir Baykonur 14 Subat 2014 te Turkiye nin 6 haberlesme uydusu Turksat 4A nin firlatilmasina ev sahipligi yapmistir Turkiye saatiyle 23 09 da gerceklesen firlatmanin ardindan uydu ertesi sabah 08 09 da 50 derece dogu boylamina yerlestirilerek uc ay surecek test sureci baslamistir Notlar Anlami Tore ata Tore babaKaynakca https www bbc com mundo noticias 2013 11 131114 galeria baikonur cosmodromo mas grande https www efe com efe america destacada baikonur la piedra angular del programa espacial ruso cumple 65 anos 20000065 4306791 a b c d e f g Baikonur Encyclopedia Astronautica astronautix com 2012 11 Mayis 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Ekim 2012 Wilson Jim 5 Agustos 2000 Safe Launch For Critical Space Station Module Erisim tarihi 12 Agustos 2009 Baikonur Cosmodrome International Launch Services 31 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2020 Suvorov Vladimir 1997 The first manned spaceflight Russia s quest for space Nova Publishers ss 16 17 ISBN 978 1 56072 402 5 17 Subat 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mayis 2020 NASA 1 Aralik 1998 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2020 Wade Mark Sputnik 1 Encyclopedia Astronautica 27 Aralik 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Ocak 2017 Dis baglantilarEncyclopedia Astronautica Baikonur11 Mayis 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Russian Space Web Baikonur8 Subat 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ussun guney bolumunun uzaydan cekilmis fotografi 2 MB 8 Aralik 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Baykonur Uzay Ussu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir