Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beyrut (Arapça: بيروت), Lübnan'ın başkentidir. Nüfusu 1,5 milyonun üzerinde olan Beyrut, deniz etkisinden biraz korunan bir körfezin kıyısındadır.
| Beyrut بيروت | |
|---|---|
      | |
 Bayrak  Arma | |
| Ülke |  Lübnan |
| Bölge | Beyrut ili |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | |
| Yüzölçümü | |
| • Başkent | 85 km² |
| Nüfus 2004 | |
| • Başkent | y. 361.366 |
| • Metropol | y. 2.200.000 |
| Zaman dilimi | |
| • Yaz (YSU) | |
Resmî site Beyrut Resmî Sitesi | |
Beyrut'ta tipik bir Akdeniz iklimi görülür. Uzun yıllar Orta Doğu'nun ekonomik, fikrî ve kültürel merkezi olan Beyrut, 1970'lerden sonra başlayan toplumsal ve siyasal karışıklıklar ve bu yüzden patlayan Lübnan İç Savaşı (1975-1991) sonucu bu özelliğini kaybetmiştir.
Beyrut, Osmanlı döneminde planlı bir gelişme göstermişti. 1943'te Lübnan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra gelişigüzel ve hızlı bir büyüme dönemine girmiştir.
İç savaştan önce Beyrut nüfusu içinde Hristiyan ve Müslümanların sayısı hemen hemen eşitti. Şimdi Müslümanlar çoğunlukta. Halkın büyük çoğunluğunu meydana getiren Araplar, Lübnanlıları, Filistinli mültecileri, Suriyelileri ve başka göçmen Arap cemiyetleri de içine alır. En büyük ve tek etnik azınlık Hristiyan Ermenilerdir. Ama Hristiyan Araplar gibi iç savaş yüzünden ve sonrasında sayıları göçle azaldı ve azalmaya devam etmektedir.
Beyrut'un doğusunda Hristiyanlar, batısında ise Müslümanlar çoğunluktadır. Eskiden Müslüman topluluğun çoğunluğu Sünni iken 1960'lardan sonra göçler sonucu Şiilerin sayısı giderek artmıştır ve bugün Müslüman topluluğun çoğunluğunu oluşturmaktadır. Batı Beyrut'un bazı bölümlerinde küçük Dürzi toplulukları da yaşar.
Beyrut, 1950-70 yılları arasında Orta Doğu'nun gözbebeği idi. Lübnan'ın serbest ekonomi ve döviz sistemi, altın esasına dayalı istikrarlı ve konvertibl parası, banka hesaplarının gizliliğini sağlayan kanunları, çekici banka faizleri Beyrut'u Arap zenginlerinin bankacılık merkezi haline getirdi. Ayrıca deniz ve hava yoluyla dünyaya açılması ve yabancı firma ve bankalar içinde Ortadoğu'ya girmek açısından ideal bir üs olan Beyrut, serbest liman bölgesiyle Ortadoğu'nun en büyük antreposu oldu. Şehirdeki Beyrut Amerikan Üniversitesi, , ve diğer Arap ülkelerinden pek çok talebeyi Beyrut'a çeken bir faktördü. Ancak 1970'lerden sonra başlayan iç karışıklıklar ve Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) karargahını buraya taşıması ve devlet otoritesinin ve düzeninin zayıflaması Beyrut'un cazibesini kaybettirdi. Bu toplumsal ve siyasal karışıklıklar gittikçe artarak 13 Nisan 1975'te iç savaşa yol açtı. İç savaş Beyrut'un çok ağır maddi hasarına ve can kaybına yolaçtı. Savaş 1991 yılında sona erdiğinde Beyrut bir harabeye dönüşmüştü ve 150.000 Lübnanlı can vermişti. Kentin merkezi onarılmasına ve maddi olarak biraz toparlanmasına rağmen geleceği hala belirsizdir. 12 Temmuz 2006 tarihinde başlayan 2006 İsrail-Lübnan Krizi'nde İsrail’in hava saldırıları sırasında Beyrut kenti, özellikle güney kısmı ağır hasar görmüştür. 4 Ağustos 2020 tarihinde meydana gelen 2020 Beyrut patlamalarında, 6 yıl önce Beyrut Limanı'nda el konulan ve limanda depolanan 2.750 ton amonyum nitrat infilak edince, çok şiddetli bir patlamaya ve şok dalgasına yol açtı ve kentde büyük bir hasara neden oldu. Patlamadan dolayı 200'den fazla kişi can verdi, 7.000'den fazla kişi yaralandı ve 300.000'den fazla Beyrutlu evsiz kaldı.
Osmanlı Yönetiminde Beyrut
Beyrut, 1516 tarihinde Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi sonucu Osmanlı topraklarına katılmıştır. Nitekim bu topraklar I. Dünya Savaşı ile kaybedilene dek, 400 yıl boyunca Osmanlı hâkimiyetinde kalmıştır. Bu süreç içerisinde Beyrut, uzun yıllar müstakil bir eyalet olmayıp; kimi zaman Sayda eyaletine, kimi zaman Şam eyaletine bağlı bir sancak olmuştur. Müstakil bir eyalet haline gelmesi ise 19. yüzyılın son çeyreğinde gerçekleşmiştir. Yüzyılın başında adeta bir köy olan Beyrut, yüzyılın sonuna gelindiğinde ise bölgenin ticaret limanı olmak için birbiriyle yarışan kıyı şehirleri arasından sivrilerek, imparatorluğun önde gelen liman kentlerinden biri haline gelmiştir. Genellikle deniz yolu ile şehre ulaşım sağlayan seyyahların Beyrut'un dillere destan güzelliği ile ilgili anlatıları oldukça meşhurdur. 20. yüzyılın başında, Selim Ali Selam Beyrut'un en önemli isimlerinden biriydi ve Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında Beyrut mebusu ile Beyrut Belediye Başkanı da dahil olmak üzere çok sayıda kamu görevinde bulundu. Selim Ali Selam'ın modern yaşam tarzı göz önüne alındığında, bir halk figürü olarak ortaya çıkması, kentin sosyal gelişimi açısından bir dönüşüm oluşturdu.
İklim
 Beyrut iklimi  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aylar | Oca | Şub | Mar | Nis | May | Haz | Tem | Ağu | Eyl | Eki | Kas | Ara | Yıl |
| En yüksek sıcaklık (°C) | 27,9 | 30,5 | 36,6 | 39,3 | 39,0 | 40,0 | 40,4 | 39,5 | 37,5 | 37,0 | 33,1 | 30,0 | 40,4 |
| Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) | 17,4 | 17,5 | 19,6 | 22,6 | 25,4 | 27,9 | 30,0 | 30,7 | 29,8 | 27,5 | 23,2 | 19,4 | 24,3 |
| Ortalama sıcaklık (°C) | 14,0 | 14,0 | 16,0 | 18,7 | 21,7 | 24,9 | 27,1 | 27,8 | 26,8 | 24,1 | 19,5 | 15,8 | 20,9 |
| Ortalama en düşük sıcaklık (°C) | 11,2 | 11,0 | 12,6 | 15,2 | 18,2 | 21,6 | 24,0 | 24,8 | 23,7 | 21,0 | 16,3 | 12,9 | 17,7 |
| En düşük sıcaklık (°C) | 0,8 | 3,0 | 0,2 | 7,6 | 10,0 | 15,0 | 18,0 | 19,0 | 17,0 | 11,1 | 7,0 | 4,6 | 0,2 |
| Ortalama yağış (mm) | 154 | 127 | 84 | 31 | 11 | 1 | 0,3 | 0 | 5 | 60 | 115 | 141 | 730 |
| Kaynak: Danimarka Meteoroloji Enstitüsü | |||||||||||||
Kardeş şehirler
Kaynakça
- ^ "Questions & Answers: Water Supply Augmentation Project, Lebanon 28 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .". The World Bank. 30 Eylül 2014. Erişim tarihi: 20 Mart 2016.
- ^ UNdata | record view | City population by sex, city and city type 29 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Data.un.org (23 Temmuz 2012). Erişim tarihi: 18 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Şubat 2020.
- ^ a b c Küskü, Fırat (2019). "MÜSLÜMAN SEYYAHLARIN GÖZÜYLE BEYRUT ŞEHRİ (1890-1914)". Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi: 143. ISSN 2547-989X. 21 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Eylül 2022.
- ^ Cappelen, John; Jensen, Jens. (PDF). Climate Data for Selected Stations (1931–1960) (Danca). Danimarka Meteoroloji Enstitüsü. s. 167. 16 Ocak 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
Dış bağlantılar
- Beyrut'taki Türkiye Büyükelçiliği5 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beyrut Arapca بيروت Lubnan in baskentidir Nufusu 1 5 milyonun uzerinde olan Beyrut deniz etkisinden biraz korunan bir korfezin kiyisindadir Beyrut بيروتBaskentBayrakArmaUlkeLubnanBolgeBeyrut iliIdare Belediye BaskaniYuzolcumu Baskent85 km Nufus2004 Baskenty 361 366 Metropoly 2 200 000Zaman dilimiUTC 03 00 Yaz YSU UTC 03 00Resmi site Beyrut Resmi Sitesi Beyrut ta tipik bir Akdeniz iklimi gorulur Uzun yillar Orta Dogu nun ekonomik fikri ve kulturel merkezi olan Beyrut 1970 lerden sonra baslayan toplumsal ve siyasal karisikliklar ve bu yuzden patlayan Lubnan Ic Savasi 1975 1991 sonucu bu ozelligini kaybetmistir Beyrut Osmanli doneminde planli bir gelisme gostermisti 1943 te Lubnan in bagimsizligini kazanmasindan sonra gelisiguzel ve hizli bir buyume donemine girmistir Ic savastan once Beyrut nufusu icinde Hristiyan ve Muslumanlarin sayisi hemen hemen esitti Simdi Muslumanlar cogunlukta Halkin buyuk cogunlugunu meydana getiren Araplar Lubnanlilari Filistinli multecileri Suriyelileri ve baska gocmen Arap cemiyetleri de icine alir En buyuk ve tek etnik azinlik Hristiyan Ermenilerdir Ama Hristiyan Araplar gibi ic savas yuzunden ve sonrasinda sayilari gocle azaldi ve azalmaya devam etmektedir Beyrut un dogusunda Hristiyanlar batisinda ise Muslumanlar cogunluktadir Eskiden Musluman toplulugun cogunlugu Sunni iken 1960 lardan sonra gocler sonucu Siilerin sayisi giderek artmistir ve bugun Musluman toplulugun cogunlugunu olusturmaktadir Bati Beyrut un bazi bolumlerinde kucuk Durzi topluluklari da yasar Beyrut 1950 70 yillari arasinda Orta Dogu nun gozbebegi idi Lubnan in serbest ekonomi ve doviz sistemi altin esasina dayali istikrarli ve konvertibl parasi banka hesaplarinin gizliligini saglayan kanunlari cekici banka faizleri Beyrut u Arap zenginlerinin bankacilik merkezi haline getirdi Ayrica deniz ve hava yoluyla dunyaya acilmasi ve yabanci firma ve bankalar icinde Ortadogu ya girmek acisindan ideal bir us olan Beyrut serbest liman bolgesiyle Ortadogu nun en buyuk antreposu oldu Sehirdeki Beyrut Amerikan Universitesi ve diger Arap ulkelerinden pek cok talebeyi Beyrut a ceken bir faktordu Ancak 1970 lerden sonra baslayan ic karisikliklar ve Arap Israil Savasi ndan sonra Filistin Kurtulus Orgutunun FKO karargahini buraya tasimasi ve devlet otoritesinin ve duzeninin zayiflamasi Beyrut un cazibesini kaybettirdi Bu toplumsal ve siyasal karisikliklar gittikce artarak 13 Nisan 1975 te ic savasa yol acti Ic savas Beyrut un cok agir maddi hasarina ve can kaybina yolacti Savas 1991 yilinda sona erdiginde Beyrut bir harabeye donusmustu ve 150 000 Lubnanli can vermisti Kentin merkezi onarilmasina ve maddi olarak biraz toparlanmasina ragmen gelecegi hala belirsizdir 12 Temmuz 2006 tarihinde baslayan 2006 Israil Lubnan Krizi nde Israil in hava saldirilari sirasinda Beyrut kenti ozellikle guney kismi agir hasar gormustur 4 Agustos 2020 tarihinde meydana gelen 2020 Beyrut patlamalarinda 6 yil once Beyrut Limani nda el konulan ve limanda depolanan 2 750 ton amonyum nitrat infilak edince cok siddetli bir patlamaya ve sok dalgasina yol acti ve kentde buyuk bir hasara neden oldu Patlamadan dolayi 200 den fazla kisi can verdi 7 000 den fazla kisi yaralandi ve 300 000 den fazla Beyrutlu evsiz kaldi Osmanli Yonetiminde BeyrutBeyrutPlace de l Etoile Beyrut 1516 tarihinde Yavuz Sultan Selim in Misir seferi sonucu Osmanli topraklarina katilmistir Nitekim bu topraklar I Dunya Savasi ile kaybedilene dek 400 yil boyunca Osmanli hakimiyetinde kalmistir Bu surec icerisinde Beyrut uzun yillar mustakil bir eyalet olmayip kimi zaman Sayda eyaletine kimi zaman Sam eyaletine bagli bir sancak olmustur Mustakil bir eyalet haline gelmesi ise 19 yuzyilin son ceyreginde gerceklesmistir Yuzyilin basinda adeta bir koy olan Beyrut yuzyilin sonuna gelindiginde ise bolgenin ticaret limani olmak icin birbiriyle yarisan kiyi sehirleri arasindan sivrilerek imparatorlugun onde gelen liman kentlerinden biri haline gelmistir Genellikle deniz yolu ile sehre ulasim saglayan seyyahlarin Beyrut un dillere destan guzelligi ile ilgili anlatilari oldukca meshurdur 20 yuzyilin basinda Selim Ali Selam Beyrut un en onemli isimlerinden biriydi ve Osmanli Meclis i Mebusan inda Beyrut mebusu ile Beyrut Belediye Baskani da dahil olmak uzere cok sayida kamu gorevinde bulundu Selim Ali Selam in modern yasam tarzi goz onune alindiginda bir halk figuru olarak ortaya cikmasi kentin sosyal gelisimi acisindan bir donusum olusturdu Iklim Beyrut iklimi Aylar Oca Sub Mar Nis May Haz Tem Agu Eyl Eki Kas Ara YilEn yuksek sicaklik C 27 9 30 5 36 6 39 3 39 0 40 0 40 4 39 5 37 5 37 0 33 1 30 0 40 4Ortalama en yuksek sicaklik C 17 4 17 5 19 6 22 6 25 4 27 9 30 0 30 7 29 8 27 5 23 2 19 4 24 3Ortalama sicaklik C 14 0 14 0 16 0 18 7 21 7 24 9 27 1 27 8 26 8 24 1 19 5 15 8 20 9Ortalama en dusuk sicaklik C 11 2 11 0 12 6 15 2 18 2 21 6 24 0 24 8 23 7 21 0 16 3 12 9 17 7En dusuk sicaklik C 0 8 3 0 0 2 7 6 10 0 15 0 18 0 19 0 17 0 11 1 7 0 4 6 0 2Ortalama yagis mm 154 127 84 31 11 1 0 3 0 5 60 115 141 730Kaynak Danimarka Meteoroloji EnstitusuKardes sehirlerIstanbul Turkiye Ankara Turkiye Paris Fransa 1992 Los Angeles Amerika Birlesik Devletleri 2006 Brezilya Sao Paulo Brezilya Rio de Janeiro Brezilya Montreal Kanada Atina YunanistanKaynakca Questions amp Answers Water Supply Augmentation Project Lebanon 28 Mayis 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The World Bank 30 Eylul 2014 Erisim tarihi 20 Mart 2016 UNdata record view City population by sex city and city type 29 Eylul 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Data un org 23 Temmuz 2012 Erisim tarihi 18 Aralik 2012 Arsivlenmis kopya 23 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Subat 2020 a b c Kusku Firat 2019 MUSLUMAN SEYYAHLARIN GOZUYLE BEYRUT SEHRI 1890 1914 Sinop Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 143 ISSN 2547 989X 21 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Eylul 2022 Cappelen John Jensen Jens PDF Climate Data for Selected Stations 1931 1960 Danca Danimarka Meteoroloji Enstitusu s 167 16 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2013 Dis baglantilarBeyrut taki Turkiye Buyukelciligi5 Aralik 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cebel i Lubnan da uretilen ipegi Fransa nin Marsilya ya ihrac etmesiyle gelisen ve Orta Dogu nun Paris i olarak hitap edilen Beyrut sehrinin panoramik gorunumu 1876 da Beyrut a tasinmis Fransiz fotografci tarafindan cekilen dort fotografin birlestirilerek yapilmistir Beyrut Vilayeti Osmanli Devleti 1867 1899