Benlik felsefesi bir deneyim öznesini diğer deneyimlerden farklı kılan birçok kimlik koşulunun incelenmesidir.Benlik bazen temelde bilinç, farkındalık ve failliğe bağlı birleşik bir varlık olarak anlaşılır.
Benliğin tanımları
Descartes, Locke, Hume ve William James'e göre benliğin çoğu felsefi tanımı birinci tekil şahısta ifade edilir. Üçüncü şahıs tanımı, belirli zihinsel niteliklere atıfta bulunmaz, bunun yerine nesnellik ve işlevsellik için çaba gösterir.
Benlik kavramları
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly93d3cud2lraXBlZGlhLnRyLXRyLm5pbmEuYXovaW1hZ2UvYUhSMGNITTZMeTkxY0d4dllXUXVkMmxyYVcxbFpHbGhMbTl5Wnk5M2FXdHBjR1ZrYVdFdlkyOXRiVzl1Y3k5MGFIVnRZaTh6THpOaEwweGhiMTlVZW5WZkxWOVFjbTlxWldOMFgwZDFkR1Z1WW1WeVoxOWxWR1Y0ZEY4eE5USTFNQzVxY0djdk16TXdjSGd0VEdGdlgxUjZkVjh0WDFCeWIycGxZM1JmUjNWMFpXNWlaWEpuWDJWVVpYaDBYekUxTWpVd0xtcHdadz09LmpwZw==.jpg)
Kendini tanıma
Hem Batı hem de Doğu uygarlıkları öz-bilgi ile meşgul olmuş ve özellikle onun peşinde koşan hemen erişilebilirlik ve derin belirsizliğin paradoksal bileşimine atıfta bulunarak önemini vurgulamıştır.Sokrates için felsefenin amacı "kendini bilmek" idi. Lao Tzu, Tao Te Ching'inde "Başkalarını bilmek bilgeliktir. Kendini bilmek aydınlanmadır. Başkalarına hakim olmak güç gerektirir. Kendine hakim olmak güç gerektirir" der. Nihai gerçek bilginin, benliğin özünün ve Tanrı'nın doğasının anlaşılmasını içerdiğini iddia eden Upanişad'ların görücüleri için de durum aynıdır. Adi Shankaracharya, Bhagavad Gita hakkındaki yorumunda, "Kendini bilmek tek başına sefaleti ortadan kaldırır" diyor. "Tek başına kendini bilmek, en yüksek mutluluğa giden yoldur." Mutlak mükemmellik, Kendini tanımanın tamamlanmasıdır."
Kendini tanıma ile ilgili bir teori, kavramı, kişinin duyumların, düşüncelerin, zihinsel durumların ve tutumların kendisine ait olduğunu algılama kapasitesi olarak tanımlar. Öz-farkındalık ve benlik kavramı gibi diğer kavramlarla bağlantılıdır. Immanuel Kant'ın esin kaynağı olduğu rasyonalist teori de, rasyonel yansıma yoluyla öz-bilgiye ulaşma yeteneğimizin kısmen insanın kendisini rasyonel failler olarak görmesinden kaynaklandığını iddia eder.
Benliğin aktivitesi
Platon'un ardından Aristoteles, psişeyi canlı bir varlığın öz özü olarak tanımlayıp, onun bedenden ayrı var olmadığını iddia ederken, onun sözde "akıl" kısmını ölümsüz ve daimi olarak kabul etmiştir. Organizmaya bağlı bitkisel/besleyici ve algısal işlevler bunların içindedir. Aristoteles, nedenler, eylem ve güç teorisinde, varlıkları gerçek tezahürleriyle ilişki içinde vurgular ve sırayla ruh da gerçek etkileriyle tanımlanır.
Örneğin, bir bıçağın ruhu olsaydı, kesme eylemi o ruh olurdu, çünkü 'kesmek' bıçak olmanın özünün bir parçasıdır. Daha doğrusu ruh, canlı bir bedenin "ilk faaliyeti"dir. Bu, fiili veya 'ikinci' faaliyet için bir durum veya potansiyeldir. "Baltanın kesmek için bir kenarı vardır", Aristoteles'e göre, "insanların rasyonel etkinlik için bedenleri vardır" ile benzerdi ve böylece rasyonel etkinlik potansiyeli, bir insan ruhunun özünü oluşturdu.
Aristoteles şöyle der:
"Ruh, bir şeyin ruh haline getirilme potansiyeline sahip olan bir fiili ya da formüle edilebilir özüdür".
Ayrıca "zihin mevcut koşullarından özgür bırakıldığında, olduğu gibi görünür başka bir şey gibi değil: yalnızca bu ölümsüzdür. ve sonsuzdur." Aristoteles ayrıca ruhun dört bölümü olduğuna inanıyordu: karar vermek için kullanılan rasyonel taraftaki hesaplayıcı ve bilimsel kısımlar ve ihtiyaçlarımızı belirlemekten sorumlu irrasyonel taraftaki istenmeyen ve bitkisel kısımlar. Platon'un üçlü kuramında da ruhun işlev ve etkinliklerinin bir bölümü bulunur. Pek çok kişiden birinin sorunu Aristoteles tarafından da hatırlanır, ancak yine de:
O halde ruh doğası gereği bölünebilir ise, onu bir arada tutan nedir? Beden değil, kesinlikle: tam tersi, ruhun bedeni bir arada tuttuğu doğru gibi görünüyor; çünkü ayrıldığında, vücut sona erer ve çürür. Onu bir yapan başka bir şey varsa, bu diğeri daha çok ruhtur. O halde, bu ötekiyle ilgili olarak, bunun bir parça mı yoksa birçok parçadan mı olduğu sorulmalıdır. Eğer bir ise, neden ona doğrudan ruh demiyorsunuz? Ama bölünebilirse, akıl yine talep eder, bunu bir arada tutan nedir? Ve böylece sonsuza kadar.
Kaynakça
- ^ . 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gaynesford, M. de I: The Meaning of the First Person Term, Oxford, Oxford University Press, 2006.
- ^ Lambert, Richard (2007). Self Knowledge in Thomas Aquinas: The Angelic Doctor on the Soul's Knowledge of Itself. Bloomington, IN: Author House. s. 1. ISBN .
- ^ Laozi, Lao Tsu (1989). Tao Te Ching. Vintage Books. ss. 35. ISBN .
- ^ Mohapatra, Amulya; Mohapatra, Bijaya (1993). Hinduism: Analytical Study. New Delhi: Mittal Publications. s. 8. ISBN .
- ^ Alladi, Mahadeva Sastry (1992). The Bhagavad Gita with the commentary of Sri Sankaracharya. Samata Books. s. 22.
- ^ Alladi, Mahadeva Sastry (1992). The Bhagavad Gita with the commentary of Sri Sankaracharya. Samata Books. s. 500.
- ^ Alladi, Mahadeva Sastry (1992). The Bhagavad Gita with the commentary of Sri Sankaracharya. Samata Books. s. 484.
- ^ a b Gertler, Brie (2011). Self-Knowledge. Oxon: Routledge. ss. 9. ISBN .
- ^ Gorgione, Luca (2018). Kant and the Problem of Self-Knowledge. New York: Routledge. ISBN .
- ^ De Anima 414a20ff
- ^ "For whereas the sensitive faculty is not found apart from the body, the intellect is separate." Aristotle, De Anima III, 4, 429b3
- ^ De Anima III, 4
- ^ De Anima 414a27
- ^ Olshewsky, Thomas M. (1976). "On the Relations of Soul to Body in Plato and Aristotle" (PDF). Journal of the History of Philosophy. 14 (4): 391-404. doi:10.1353/hph.2008.0163. 9 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021.
- ^ De Anima, III, 5, 430a22
- ^ De Anima I, 5
Ayrıca bakınız
Vikisöz'de benlik ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
Notlar
- ((Ed.)). "Self-knowledge". Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- Carsten Korfmacher, 'Personal Identity' 8 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., in "The Internet Encyclopedia of Philosophy"
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Benlik felsefesi bir deneyim oznesini diger deneyimlerden farkli kilan bircok kimlik kosulunun incelenmesidir Benlik bazen temelde bilinc farkindalik ve faillige bagli birlesik bir varlik olarak anlasilir Benligin tanimlariDescartes Locke Hume ve William James e gore benligin cogu felsefi tanimi birinci tekil sahista ifade edilir Ucuncu sahis tanimi belirli zihinsel niteliklere atifta bulunmaz bunun yerine nesnellik ve islevsellik icin caba gosterir Benlik kavramlariLao Tzu Gutenberg Projesi eText 15250Kendini tanima Hem Bati hem de Dogu uygarliklari oz bilgi ile mesgul olmus ve ozellikle onun pesinde kosan hemen erisilebilirlik ve derin belirsizligin paradoksal bilesimine atifta bulunarak onemini vurgulamistir Sokrates icin felsefenin amaci kendini bilmek idi Lao Tzu Tao Te Ching inde Baskalarini bilmek bilgeliktir Kendini bilmek aydinlanmadir Baskalarina hakim olmak guc gerektirir Kendine hakim olmak guc gerektirir der Nihai gercek bilginin benligin ozunun ve Tanri nin dogasinin anlasilmasini icerdigini iddia eden Upanisad larin goruculeri icin de durum aynidir Adi Shankaracharya Bhagavad Gita hakkindaki yorumunda Kendini bilmek tek basina sefaleti ortadan kaldirir diyor Tek basina kendini bilmek en yuksek mutluluga giden yoldur Mutlak mukemmellik Kendini tanimanin tamamlanmasidir Kendini tanima ile ilgili bir teori kavrami kisinin duyumlarin dusuncelerin zihinsel durumlarin ve tutumlarin kendisine ait oldugunu algilama kapasitesi olarak tanimlar Oz farkindalik ve benlik kavrami gibi diger kavramlarla baglantilidir Immanuel Kant in esin kaynagi oldugu rasyonalist teori de rasyonel yansima yoluyla oz bilgiye ulasma yetenegimizin kismen insanin kendisini rasyonel failler olarak gormesinden kaynaklandigini iddia eder Benligin aktivitesi Platon un ardindan Aristoteles psiseyi canli bir varligin oz ozu olarak tanimlayip onun bedenden ayri var olmadigini iddia ederken onun sozde akil kismini olumsuz ve daimi olarak kabul etmistir Organizmaya bagli bitkisel besleyici ve algisal islevler bunlarin icindedir Aristoteles nedenler eylem ve guc teorisinde varliklari gercek tezahurleriyle iliski icinde vurgular ve sirayla ruh da gercek etkileriyle tanimlanir Ornegin bir bicagin ruhu olsaydi kesme eylemi o ruh olurdu cunku kesmek bicak olmanin ozunun bir parcasidir Daha dogrusu ruh canli bir bedenin ilk faaliyeti dir Bu fiili veya ikinci faaliyet icin bir durum veya potansiyeldir Baltanin kesmek icin bir kenari vardir Aristoteles e gore insanlarin rasyonel etkinlik icin bedenleri vardir ile benzerdi ve boylece rasyonel etkinlik potansiyeli bir insan ruhunun ozunu olusturdu Aristoteles soyle der Ruh bir seyin ruh haline getirilme potansiyeline sahip olan bir fiili ya da formule edilebilir ozudur Ayrica zihin mevcut kosullarindan ozgur birakildiginda oldugu gibi gorunur baska bir sey gibi degil yalnizca bu olumsuzdur ve sonsuzdur Aristoteles ayrica ruhun dort bolumu olduguna inaniyordu karar vermek icin kullanilan rasyonel taraftaki hesaplayici ve bilimsel kisimlar ve ihtiyaclarimizi belirlemekten sorumlu irrasyonel taraftaki istenmeyen ve bitkisel kisimlar Platon un uclu kuraminda da ruhun islev ve etkinliklerinin bir bolumu bulunur Pek cok kisiden birinin sorunu Aristoteles tarafindan da hatirlanir ancak yine de O halde ruh dogasi geregi bolunebilir ise onu bir arada tutan nedir Beden degil kesinlikle tam tersi ruhun bedeni bir arada tuttugu dogru gibi gorunuyor cunku ayrildiginda vucut sona erer ve curur Onu bir yapan baska bir sey varsa bu digeri daha cok ruhtur O halde bu otekiyle ilgili olarak bunun bir parca mi yoksa bircok parcadan mi oldugu sorulmalidir Eger bir ise neden ona dogrudan ruh demiyorsunuz Ama bolunebilirse akil yine talep eder bunu bir arada tutan nedir Ve boylece sonsuza kadar Kaynakca 12 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Gaynesford M de I The Meaning of the First Person Term Oxford Oxford University Press 2006 Lambert Richard 2007 Self Knowledge in Thomas Aquinas The Angelic Doctor on the Soul s Knowledge of Itself Bloomington IN Author House s 1 ISBN 9781420889659 Laozi Lao Tsu 1989 Tao Te Ching Vintage Books ss 35 ISBN 978 0 679 72434 6 Mohapatra Amulya Mohapatra Bijaya 1993 Hinduism Analytical Study New Delhi Mittal Publications s 8 ISBN 8170993881 Alladi Mahadeva Sastry 1992 The Bhagavad Gita with the commentary of Sri Sankaracharya Samata Books s 22 Alladi Mahadeva Sastry 1992 The Bhagavad Gita with the commentary of Sri Sankaracharya Samata Books s 500 Alladi Mahadeva Sastry 1992 The Bhagavad Gita with the commentary of Sri Sankaracharya Samata Books s 484 a b Gertler Brie 2011 Self Knowledge Oxon Routledge ss 9 ISBN 978 0203835678 Gorgione Luca 2018 Kant and the Problem of Self Knowledge New York Routledge ISBN 9781138385467 De Anima 414a20ff For whereas the sensitive faculty is not found apart from the body the intellect is separate Aristotle De Anima III 4 429b3 De Anima III 4 De Anima 414a27 Olshewsky Thomas M 1976 On the Relations of Soul to Body in Plato and Aristotle PDF Journal of the History of Philosophy 14 4 391 404 doi 10 1353 hph 2008 0163 9 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Agustos 2021 De Anima III 5 430a22 De Anima I 5Ayrica bakinizVikisoz de benlik ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Varlik ve Zaman John Locke Gnostisizm Gnothi seauton Ayna evresi Kisisel kimlik Kendini tanima Theseus un gemisi Ozne felsefe OtantisiteNotlar Ed Self knowledge Stanford Encyclopedia of Philosophy Carsten Korfmacher Personal Identity 8 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde in The Internet Encyclopedia of Philosophy