Galileo Galilei, (d. 15 Şubat 1564 – ö. 8 Ocak 1642) İtalyan astronom, fizikçi, mühendis, filozof ve matematikçiydi.
Galileo Galilei | |
---|---|
Galilei'nin 1636 yılında Justus Sustermans tarafından yapılan portresi | |
Doğum | Galileo di Vincenzo Bonaiuti de' Galilei 15 Şubat 1564 Pisa, Floransa Dükalığı |
Ölüm | 8 Ocak 1642 (77 yaşında) , Toskana Büyük Dükalığı |
Milliyet | İtalyan |
Mezun olduğu okul(lar) | Pisa Üniversitesi |
Tanınma nedeni | |
Kariyeri | |
Dalı | |
Çalıştığı kurumlar | |
Patronlar | |
Akademik danışmanları | |
Önemli öğrencileri | |
Etkilendikleri | |
İmza | |
Arma |
Rönesans'ın bilimsel devrimine büyük katkıda bulunan bilim insanına “gözlemsel astronominin babası”, “modern fiziğin babası” ve “bilimin babası” gibi isimler takılmıştır. Gözlemsel astronomiye katkılarının arasında Venüs'ün evrelerinin teleskopik kanıtı, Jüpiter'in en büyük dört uydusunun keşfi (Galileo'nun uyduları adı verilmiştir), güneş lekelerinin gözlemi analizi bulunmaktadır. Galileo ayrıca uygulamalı bilim ve teknoloji alanında da çalışmış ve geliştirilmiş bir askeri pusula gibi başka aletler icat etmiştir.
Galileo'nun güneş merkezciliği ve Kopernikçiliği yaşadığı dönemde daha çok dünya merkezcilik ve Tycho sistemi yaygın olduğu için tartışma konusu olmuştur. Astronomlar ona sık sık karşı çıkmış ve güneş merkezli bir sistemin yıldızsal paralaks gözlemlenmediği için mümkün olmadığını savunmuşlardır. Bu konu 1615 yılında Roma Engizisyonu tarafından soruşturulmuş ve bunun yalnızca bir olasılık olduğu sonucuna varılmıştır. Galileo daha sonrasında "İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog" kitabında bu görüşünü savunmuştur. Kitabın Papa 8. Urban'a ve Cizvitler'e bir saldırı niteliğinde olduğu düşünülmüş ve Galileo itibar kaybetmiştir. Engizisyon tarafından yargılanan Galileo'nun dalalet suçu işlediğinden şüphelenilmiş ve Galileo hem yazdıklarından caymaya zorlanmış hem de hayatının geri kalanını ev hapsinde geçirmeye mahkûm edilmiştir. Ev hapsindeyken en başarılı çalışmalarından olan İki Yeni Bilim'i yazmış ve bu kitapta kırk yıl öncesinde yaptığı kinematik ve maddelerin kuvveti ile ilgili çalışmalarına yer vermiştir.
Gençliği ve ailesi
Galileo, 15 Şubat 1564 tarihinde, o dönemde Floransa Dükalığı'na ait olan Pisa'da doğmuştur. Altı kardeşin en büyüğü olan Galileo'nun babası ünlü bir lavtacı ve müzisyen olan Vincenzo Galilei ve annesi Giulia Ammannati 1562 yılında evlenmişti. Galileo babasından erken yaşta lavta tekniği, otoriteyi sorgulama yetisini, dikkatli ölçüm ve deney yapma, ritmi müzikal bir şekilde irdeleme ve matematik ile deneysel yollarla sonuca ulaşma becerilerini aldı. Galileo'nun beş kardeşinden ikisi bebekken öldü. Diğerlerinden en küçüğü Michelangelo da yetenekli bir lavtacı ve müzisyen oldu; ancak Galileo'nun gençliğinde mali sıkıntılara yol açtı. Michelangelo babası tarafından kayınbiraderlerine söz verilmiş olan başlık paralarının kendine düşen kısmını ödeyemedi ve ona bu yüzden davalar açıldı. Galileo da zaman zaman kardeşine müzikal projeleri için borç verdi. Bu mali sıkıntılar Galileo'da erken yaşta para edecek buluşlar yapma isteği doğurmuştur.
Galileo sekiz yaşındayken ailesi Floransa'ya taşındı; ancak o iki yıl Jacopo Borghini ile yaşadı. Daha sonra Floransa'nın 35 kilometre güneybatısındaki Vallombrosa'daki Camaldolese Manastırı'nda eğitim gördü.
Adı
Galileo'ya büyük büyük dedesi Galileo Bonaiuti'nin adı verilmiştir. Bonaiuti 1370-1450 yılları arasında Floransa'da yaşamış olan bir doktor, üniversite hocası ve siyasetçi idi. 14. yüzyılın sonunda ailenin soyadı Bonaiuti'den Galilei'ye çevrilmiştir. Galileo, tıpkı kendinden 200 yıl önceki Bonaiuti gibi Floransa'daki Santa Croce Bazilikası'na gömülmüştür.
Çocukları
Koyu ve dindar bir Katolik olmasına rağmen Galileo, Marina Gamba ile evlilik dışı üç çocuk yapmıştır. Virginia (1600) ve Livia (1601) adında iki kızları ve Vincenzo (1606) adında bir oğulları olmuştur.
Evlilik dışı doğdukları için Galileo kızlarını evlendirilemez olarak görmüştür. Bu durumun yol açacağı mali sıkıntıları düşünen Galileo kızlarını hayatlarının geri kalanını geçirdikleri Arcetri'deki San Matteo rahibeler manastırına vermiştir. Virginia buraya girdiğinde adını Maria Celeste olarak değiştirmiştir. 2 Nisan 1634'te ölen Virginia, Galileo ile birlikte 'nda gömülüdür. Livia ise Rahibe Arcangela adını almıştır. Hayatının çoğunu hasta olarak geçirmiştir. Vincenzo ise sonradan Galileo'nun yasal varisi haline getirilmiş ve Sestilia Bocchineri ile evlenmiştir.
Bilim insanı olarak kariyeri
Galileo gençken rahip olmayı ciddi şekilde düşünmüş; ancak babasının teşvikiyle Pisa Üniversitesi'nin tıp bölümüne başvurmuştur. 1581 yılında hava akımlarının harmonik harekete ittiği bir avizenin sallanma uzaklığı ne olursa olsun her zaman aynı hızda sallandığını fark etmiş ve eve döndüğünde iki eşit uzunlukta sarkaç alarak ikisinin farklı sallantı uzaklıklarında bile aynı süre içinde sallandıklarını izlemiştir. Ancak 100 yıl sonra Christiaan Huygens'ın bir sarkacın tautochrone hareketini açıklaması ile doğru bir saat yapılmıştır. Hayatının bu noktasına kadar Galileo ailesi tarafından, bir doktordan daha az para getiren bir kariyer olduğu için matematikten uzak tutulmuştur. Ancak bir geometri dersine girdikten sonra Galileo babasını tıp yerine matematik ve doğa felsefesi okumasına izin vermesi yolunda ikna etmiştir. 1583 yılında, patronu olan Toskana Grandükünün emri ile, "3 zar atıldığında toplam 10, neden toplam 9'dan daha sık geliyor?" gibi soruları yanıtlamak üzere, "Zar oyunları üzerine düşünceler" yazısını yayınlayarak olasılık bilimine katkıda bulunmuştur.Termometrenin atası olan termoskopu keşfetmiş ve 1586'da kendi icat ettiği hidrostatik bir denge hakkında bir kitap yazarak bilim dünyasının dikkatini çekmiştir. Galileo ayrıca güzel sanatı kapsayan bir terim olan disegno kavramını da incelemiş ve 1588 yılında Floransa'daki Accademia delle Arti del Disegno'da perspektif ve chiaroscuro hocası olmuştur. Şehrin sanatsal geleneğinden ve Rönesans sanatçılarının yapıtlarından ilham alan Galileo sanatsal bir mantalite geliştirmiştir. Akademide genç bir hocayken Floransalı ressam Cigoli ile arkadaşlık kurmuş ve ressam Galileo'nun ay gözlemlerine bir tablosunda yer vermiştir.
1589 yılında Pisa'da matematik bölümü başkanı oldu. 1591'de babası öldü ve kardeşi Michelagnolo'nun bakımı Galileo'ya düştü. 1592'de Padova Üniversitesi'ne geçerek burada 1610'a kadar geometri, mekanik ve astronomi hocalığı yaptı. Bu dönemde Galileo hem temel bilimlerde (hareketin kinematiği ve astronomi gibi), hem de pratik uygulamalı bilimlerde (örn. maddelerin kuvveti ve teleskopun keşfi) birçok önemli ilerleme kaydetti. İlgi alanlarının arasında matematik ve astronomiye bağlı olan astroloji de vardı.
Galileo, Kepler ve gelgit teorileri
Kardinal Bellarmine 1615 yılında Kopernik sisteminin 'güneşin dünyanın etrafında dönmediğinin fiziksel bir kanıtı' olmadan savunulamayacağını yazmıştı. Galileo ise kendi gelgit kuramının dünyanın hareketi için gerekli fiziksel kanıtı oluşturduğunu düşünüyordu. Bu kuram onun için o kadar önemliydi ki 'İki Ana Dünya Sistemi Hakkında Diyalog' kitabının başlığını önceden 'Denizin Gelgit Hareketi Üzerine Diyalog' olarak koymayı düşünmüştür. Gelgit hakkındaki kısım Engizisyon'un emriyle kaldırılmıştır.
Galileo için gelgit, dünyanın güneşin etrafında dönerken üzerindeki bir noktanın hızlanıp yavaşlaması nedeniyle denizin sularının ileri geri hareketinden ibaretti. Bu teoriyi ilk defa 1616'da Kardinal Orsini'ye sundu. Bu teori, okyanus havzalarının gelgit zamanlaması ve hızına olan etkisini gözler önüne serdi. Adriyatik Denizi'nin ortası ile uçlarındaki gelgit farkı gibi olayları açıklamakta başarılı olsa da teori gelgitlerin genel nedenini açıklama konusunda başarısızdı.
Teori doğru olsaydı, günde yalnızca bir met olurdu. Ancak Galileo ile çağdaşları bunun yanlış olduğunun farkındaydı; çünkü Venedik'te 12 saat aralıkla günde bir yerine iki met meydana gelmekteydi. Galileo bu hatayı denizin şeklinden ve derinliğinden kaynaklandığı yönünde yorumladı. Galileo'nun bu yorumunun kandırıcı olduğu iddiasına karşı Albert Einstein onun büyüleyici teorilerini geliştirerek bunları dünyanın hareketini kanıtlamak için sorgulamadan kabul ettiğini savunmuştur. Galileo çağdaşı Kepler'in ayın gelgitleri oluşturduğu yönündeki teorisini reddetmiştir. Ayrıca Kepler'in gezegenlerin yörüngesinin eliptik olduğu iddiasını kabul etmemiş ve bunun çember şeklinde olduğunu savunmuştur.
Meteor tartışmaları ve Il Saggiatore
1619 yılında Galileo Peder Orazio Grassi ile bir tartışma içine girmiştir. Meteorların doğası hakkında çıkan tartışma, Galileo'nun 1623'te Il Saggiatore kitabını yayınlamasıyla bilimin kendisi hakkında bir tartışmaya dönüşmüştür. Kitabın baş sayfası Galileo'yu Toscana Grandükasının filozofu ve 'İlk Matematikçisi' olarak tanımlamaktadır.
Il Saggiatore, bilimin nasıl uygulanması gerektiği konusunda Galileo'nun birçok fikrini içerdiği için onun 'bilimsel manifestosu' olarak tanımlanmıştır. 1619 yılının başlarında Peder Grassi anonim olarak '1618 yılının üç meteoru hakkında astronomik bir münazara' adlı broşürünü yayınlamış, o yıl Kasım'da görülen bir meteorun dünyadan sabit bir uzaklıkta bir çemberde, ve aydan daha uzakta hareket ettiğini açıklamıştır.
Grassi'nin görüşleri 'Meteorlar Hakkında Görüş' adlı makalede Galileo ve Mario Guiducci tarafından eleştirilmiştir. Çoğunlukla Galileo tarafından yazılan bu makalede özgür bir meteor teorisi sunulmamış ancak şimdi yanlış olduğu kabul edilen varsayımlara yer verilmiştir. Açılış paragrafında Cizvit Christopher Scheiner ve Collegio Romano'nun profesörlerine hakaret eden makale, Cizvitleri gücendirmiştir. Grassi, öğrencisi Lothario Sarsio Sigensano'nun ismini kullanarak yayınladığı "Astronomik ve Felsefi Denge" adlı makalesinde Galileo'ya karşı çıkmıştır.
Il Saggiatore Galileo'nun bu makaleye cevabı idi. Oldukça yıkıcı olan kitap, bir polemik edebiyat başyapıtı olarak kabul edilmektedir. Sarsi'nin argümanları ağır bir aşağılamaya maruz tutulmuş ve kitap ithaf edildiği Papa 8. Urban'ı ve genel halkı oldukça mutlu etmiştir. Urban on yıl kadar önce Roma'da Galileo'nun tarafını tutmuştur.
Galileo'nun Grassi ile olan polemiği birçok Cizvit'i gücendirmiş ve fikirlerinden soğutmuştur. Galileo ve arkadaşları daha sonra bu Cizvitlerin mahkûmiyetinde rol oynadığını düşünse de bu yönde fazla delil bulunmamaktadır.
Güneşmerkezcilik hakkındaki uyuşmazlık
Galileo'nun kilise ile münakaşasından önce Katolik dünyasında çoğu eğitimli insan ya Aristoteles'in dünyamerkezli görüşünü veya Tycho'nun güneş ve dünya merkezli teorilerin karışımı olan görüşlerini kabul etmekteydi. Güneş merkezli teorilerin ana sorunu, doğru olması durumunda yıllık bir yıldız paralaksı gözlemlenmesi gerektiği; ancak bunun var olmadığıydı. Bir yıldızın uzaklığıyla bu gözlemin zorluğunun doğru orantılı olması nedeniyle 19. yüzyıla kadar bu gözlemi yapabilecek hassasiyette aletler bulunmuyordu (ancak 17.yüzyılda sapınçın gözlemlenmesi güneşmerkezciliğin kabul edilmesini sağladı). Güneşmerkezci teoriler eski çağlardan beri var olsa da yakın zamanda Nicolaus Copernicus tarafından canlandırılmışlardı. Kopernik, yıldızların çok uzak olması nedeniyle paralaksın önemsiz olduğunu savundu. Ancak Tycho Brahe yıldızların ölçülebilir bir görünür büyüklüğü olması nedeniyle eğer güneşmerkezcilerin savunduğu kadar uzak olsalardı çok büyük olmaları gerektiğini ve güneşten veya herhangi bir gökcisminden daha büyük gözükmeleri gerektiğini savundu. Tycho'nun sisteminde yıldızların Satürn'ün hemen gerisinde olduğunu ve güneşle aynı boyda olduklarını düşünüyordu. O dönemde hiçbir kurum güneşmerkezciliği yalanlamıyordu ve hatta Papa 13. Gregory 1582'de bunu takvimi düzenlemek için kullandı.
Kopernik'ten sonraki yıllarda güneşmerkezcilik tartışmasız bir konuydu; ancak yıldızsal paralaksın yokluğu bunu kabul edilen bir teori olmaktan alıkoydu. Özellikle İtalyanlar için, Karşı Reformasyon'un ertesinde ve 30 Yıllık Savaşlara neden olan olaylardan sonra Papa'ya karşı gelmek tehlikeli bir şeydi. İncil'deki bazı kısımlar da dünyamerkezci teorileri desteklemekteydi. Galileo güneşmerkezciliğin İncil'e karşı gelmediğini savundu. Aziz Augustine'in görüşü olan şiir, şarkı ve eski yazıların her zaman olduğu gibi anlaşılmaması gerektiğini düşündü. Galileo yazarların güneşin doğup battığı sabit bir dünya sisteminden bahsettiklerini ve dönüş hareketi dışında hareketleri açıkladıklarını yazdı.
1615 yılı geldiğinde Galileo'nun güneşmerkezci yazıları Roma Engizisyonu'na verilmişti; ancak asıl suçu İncil'i tekrar yorumlamaya çalışmaktı. Bu Trent Konseyi'nin açık bir reddi ve Protestanlığa yakın bir hareketti. Galileo Roma'ya giderek kendini ve Kopernikçi ve İncil'le ilgili fikirlerini savundu. 1616 başlarında Monsignor Francesco Ingoli Galileo'ya Kopernik sistemini reddeden bir mektup yolladı. Galileo sonradan bu mektubun Kopernik karşıtı hareketi başlattığını düşünmekteydi. Maurice Finocchiaro'ya göre Ingoli büyük ihtimalle Engizisyon tarafından bu konuda uzman görüşünü bildirmek için görevlendirilmişti. Bu mektup güneşmerkezciliğe karşı 18 adet matematiksel ve fiziksel argüman içermekteydi. Öncelikle Tycho'nun argümanlarını ödünç alan mektup özellikle güneşmerkezcliğie göre yıldızların güneşten çok daha büyük olmalarını gerektirdiğini yazdı. Ayrıca dört teolojik argüman içeren makale, 1616'da Engizisyon'un güneşmerkezciliğin felsefi açıdan saçma olduğunu ve kafirce bir teori olduğunu açıklamasına yol açtı.
Papa 5. Paul Kardinal Bellarmine'ye bu bulguyu Galileo'ya ulaştırmasını söyledi ve güneşmerkezcilikten vazgeçme emri vermesini istedi. 26 Şubatta Galileo Bellarmine'nin evine çağrıldı ve 'güneşin evrenin merkezinde durarak dünyanın hareket ettiği fikrinden vazgeçme ve bu konuda hiçbir şey söyleyip yazmama' emri verildi.
Dizin Topluluğu, Kopernik'in De Revolutionibus ve diğer güneşmerkezci yapıtlarını düzeltilene kadar yasakladı. Bellarmine'nin emirleri Galileo'nun güneşmerkezciliği matematik ve felsefe yoluyla savunmasına engel olmuyordu; ancak bunu fiziksel bir gerçek olarak kabul etmesi yasaktı.
İlerideki on yıl boyunca Galileo tartışmadan uzak durdu. 1623'te bu konuda kitap yazma projesini Kardinal Maffeo Barberini'nin 8. Urban olması ve teşviki ile yeniden canlandırdı. Barberini Galileo'nun arkadaşı ve hayranı idi ve 1616'da mahkûmiyetine karşı çıkmıştı. Galileo'nun kitabı, 'İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog' 1632'de Papa ve Engizisyon'un izniyle basıldı.
Papa Galileo'dan güneşmerkezcilik lehinde ve aleyhinde argümanlar yazmasını ve bunu sadece savunmamasını istemişti. Ayrıca kendi görüşlerinin de kitapta bulunmasını istemişti. Galileo yalnızca ikinci isteği yerine getirdi.
Bilerek veya bilmeyerek, kitaptaki Aristotelesçi karakter Simplicio birçok kez aptal durumuna düştü ve kendi hatalarına yenik düştü. Galileo kitabın başında Simplicio'nun meşhur Aristotelesçi filozoftan esinlendiğini yazsa da İtalyanca Simplicio “alık” anlamına da gelmektedir. Bu nedenle Diyalog Aristotelesçi dünyamerkezciliğe bir saldırı ve Kopernikçiliğin savunması gibi gözükmüştür. Ayrıca Galileo Papa'nın sözlerini Simplicio'nun ağzından yazarak onu sinirlendirmiştir.
Birçok tarihçi Galileo'nun kötü niyetli olmadığını ve kitabına tepkiye şaşırdığını düşünmektedir. Ancak Papa alenen alay edilmesini ve Kopernik savunmasını affetmemiştir.
Galileo en büyük destekçilerinden birini kaybederek Roma'ya savunma yapmaya çağrılmıştır. 1633 yılında Roma'ya gelmiş ve Vinzenco Maculani önüne yargılanmaya çıkarılmıştır. Galileo duruşması boyunca 1616'dan beri sözünü tutarak yasaklı fikirlerin hiçbirini savunmadığını söylemiştir. Ancak sonradan, Diyalog'u okuyan birinin bunun Kopernik savunması olduğunu düşünebileceğini kabul etmiştir. Galileo, 1616'dan sonra Kopernikçi fikirler savunmadığını söylemişse de bu inandırıcı olmamıştır. 1633 Temmuzunda işkence tehdidi altında bile iken bu savunmasını sürdürmüştür.
Engizisyon'un hükmü 22 Haziranda verilmiştir ve üç kısımdan oluşmaktadır:
-Galileo'nun ciddi kafirlik şüphesi altında olduğuna ve güneşin hareketsiz olarak evrenin merkezinde durması ve dünyanın hareket etmesi fikrine, İncil'e aykırı bulunmasından sonra bile inanması nedeniyle bu fikrini lanetlemesi ve vazgeçmesi gerektiğine,
-Engizisyon'un istediği gibi hapsedilmesine (bu sonraki gün ev hapsine çevrilmiş ve Galileo hayatı boyunca bu şekilde yaşamıştır),
-Diyalog'un yasaklanmasına ve diğer yapıtlarının (gelecekte yazacakları da dahil) basılmasının yasaklanmasına karar verilmiştir.
Bir efsaneye göre Galileo dünyanın güneşin etrafında döndüğü teorisini yalanladıktan sonra “Ama yine de dönüyor” gibi bir cümle sarf etmiştir. 1640'larda İspanyol ressam Bartolomé Esteban Murillo veya onun ekolünden bir ressam tarafından yapılan bir resimde Galileo, hapisteyken duvarda yazılı olan “E pur si muove” sözcüklerine bakmaktadır. Bu hikâye ölümünden yüz yıl sonra çıksa da Stillman Drake'e göre bu sözler Galileo ölmeden önce bile ona itham edilmiştir.
Bir süre Ascanio Piccolomini (Siena Başpiskoposu) ile kalan Galileo, 1634'te Floransa yakınlarındaki Arcetri'deki villasına dönmüş ve hayatını ev hapsinde geçirmiştir. Üç yıl boyunca haftada bir kere yedi pişmanlık ilahisi okuma emri verilmiş ancak kızı Maria Celeste bu görevi üstlenerek babasını kurtarmıştır.
Galileo ev hapsindeyken en başarılı çalışmalarından biri olan 'İki Yeni Bilim''i yazmıştır. Burada kırk yıl öncesinde yaptığı çalışmalara yer vermiş ve kinematik ile maddelerin kuvveti üzerine açıklamalar yapmıştır. Bu kitap Albert Einstein tarafından övülmüştür. Bu yapıt sonucunda Galileo'ya “modern fiziğin babası” adı verilmiştir. 1638'de tamamen kör oldu ve uykusuzluk ve fıtık şikayetleri yüzünden Floransa'ya tıbbi müdahale için gitmesine izin verilmiştir.
Dava Sobel'e göre Galileo'nun 1633'teki duruşması ve kafirlik hükmünden önce Papa 8. Urban kendi güvenliğinden ve devlet problemlerinden endişe duymuştur. Böylece Galileo sorunu papaya onun düşmanları tarafından sunulmuş ve kiliseyi savunmada güçsüzce hareket ettiği iddiası karşısında Galileo'ya karşı öfke ve korku ile saldırmıştır.
Ölümü
1642'ye kadar Galilei, ziyaretçi kabul etmiştir. 77 yaşındayken (8 Ocak 1642), ateş ve kalp çarpıntısı sebebiyle öldü. Toscana Grandükası II. Ferdinando onu Santa Croce Bazilikası'na gömerek anısına mermerden bir mozole yapmak istemiştir. Bu planlar Papa 8. Urban'ın ve yeğeni Kardinal Francesco Barberini'nin karşı çıkması sonucu iptal edilmiş ve Galileo'nun kafirliği neden olarak öne sürülmüştür. Böylece Bazilika'nın koridorlarından birinde küçük bir odaya gömülmüştür. 1737 yılında anısına bir anıt dikilmiş ve Bazilika'nın ana bölgesine gömülmüştür. Bu süreçte üç parmağı ve bir dişi alınmıştır. Üç parmağından biri şu an Floransa Bilim Tarihi Müzesinde sergilenmektedir.
Bilimsel metotları
Galileo hareket bilimine özgün katkılarda bulunmuş ve matematik ile deneyi birleştirmiştir. O zamanın daha yaygın bilimi William Gilbert'in niteliksel çalışmaları (manyetizma & elektrik) idi. Galileo'nun babası Vincenzo (lavtacı ve müzisyen) bilinen en eski çizgisel olmayan deneyi yapmıştır: çekilmiş bir telde ton, çekim gücünün karekökü ile birlikte değişmektedir. Bu gözlemler Pisagor müziğinin temelinde de yatmaktadır. Bir teli tam bir sayıya bölmek harmonik bir gam oluşturmaktadır. Kısıtlı bir miktar matematik böylece müziği ve fiziği birleştirmiş ve genç Galileo babasının gözlemlerinde bunu görmüştür.
Galileo doğanın kanunlarının matematiksel olduğunu söyleyen ilk modern düşünürlerden biridir. Il Saggiatore'de “Felsefe bu büyük kitapta yazmaktadır; evren matematiğin dilinde ve karakterleri üçgenler, daireler ve diğer geometrik figürlerdir.” demiştir. Matematiksel analizleri geç skolastik doğa filozoflarının geleneklerini geliştirmiştir. Galileo bunu felsefe okurken öğrenmiştir. Onun çalışmaları bilimin felsefe ve dinden ayrılmasına katkıda bulunmuş ve insan düşüncesini ileriye taşımıştır. Galileo sıkça düşüncelerini gözleme bağlı olarak değiştirmiştir. Galileo deneylerini yapmak için zaman ve uzunluk standartları oluşturmuş ve farklı gün ve yerdeki deneyleri böylece harmonize etmiştir. Bu da matematiksel yasaları tümevarım yöntemiyle oluşturmanın önünü açmıştır.
Galileo matematik, teorik fizik ve deneysel fizik arasındaki bağlantıyı iyi anlamıştır ve parabolü hem konik seksiyonlar hem de ordinat'ın (y) absis'in (x) karesine bağlı olarak değişmesi anlamında kullanmıştır. Ayrıca parabolün tek yönde hızlanan bir nesnenin hava rezistansı olmadığı durumlarda ideal yol çizgisi olduğunu bulmuştur. Bu teorinin kısıtlamaları (dünyanın büyüklüğünde bir yolun asla parabol olamayacağı gibi) olsa da, gününün topçuları için fırlatılan mermilerin parabolden çok az değişeceğini savunmuştur.
Astronomi
Hans Lippershey'in 1608'de Hollanda'da patentlemeye çalıştığı teleskopun silik bir anlatımından yola çıkarak Galileo bir sonraki yıl 3x büyütmeli bir teleskop yapmıştır. Daha sonra bunu geliştirerek 30x büyütmeli versiyonlar bulmuştur. Galileo teleskopu ile, dünya üzerinde büyütülmüş, düz görüntüler izlemek mümkündür. Ayrıca gökyüzünü incelemek için de kullanılabilir. Galileo bir süreliğine bu amaçla kullanılacak teleskopu üretebilen tek kişi olmuştur. 25 Ağustos 1609'da erken teleskoplarından birini (8x veya 9x büyütme) Venedikli hukukçulara göstermiştir. Bu teleskopları tüccarlara satarak da para kazanan Galileo, Mart 1610'da teleskobik astronomik gözlemlerini Sidereus Nuncius adlı yazısında yayınlamıştır.
Kepler'in süpernovası
Tycho ve diğerleri 1572'deki süpernovayı gözlemlemişlerdi. 15 Ocak 1605'teki mektubunda Galileo'ya bu konudan bahseden Ottavio Brenzoni sayesinde Galileo 1604'te Kepler'in süpernovasını izlemeye başlamıştır. Günlük paralaks gözlemlememesi sonucu Galileo bunların uzak yıldızlar olduğunu savunarak Aristoteles'in gökyüzünün değişmezliği teorisini yalanladı.
Jüpiter
7 Ocak 1610'da Galileo 3 görünmez, küçük ve sabit yıldızı teleskopuyla gözlemlemeye başladı. Bunların hepsi Jüpiter'in yakınında ve onun içinden geçmekteydi. Daha sonraki gözlemler bu 'yıldızların' Jüpiter'e kıyasla yıldız olsalar açıklanamayacak bir şekilde hareket ettiklerini gösterdi. 10 Ocak'ta Galileo birinin kaybolduğunu gördü ve Jüpiter'in arkasında olduğunu düşündü. Birkaç gün içinde bu objelerin Jüpiter'i yörüngelediğini buldu. Galileo gezegenin en büyük 4 uydusunun üçünü keşfetmişti. Dördüncüyü de 13 Ocak'ta keşfetti. Bu dördüne ilerideki efendisi Cosimo II de' Medici'nin şerefine 'Medici yıldızları' ismini koydu. Ancak sonraki astronomlar bunları Galileo'nun şerefine 'Galileo uyduları' olarak adlandırdı. Bu uyduların şimdiki isimleri Io, Europa, Ganymede ve Callisto'dur.
Jüpiter'in uydularının gözlemleri astronomine bir çığır açtı: daha küçük gezegenler tarafından yörüngelenen büyük bir gezegen, Aristoteles'in dünyamerkezci teorisine ters düşüyordu ve birçok astronom ve filozof başta buna inanmadı. Christopher Clavius'un rasathanesi bu gözlemleri kanıtlayınca Galileo 1611'de Roma'da bir kahraman gibi karşılandı. Galileo ilerideki 18 ay boyunca uyduları gözlemledi ve evreleri hakkında (Kepler'in imkânsız dediği bir başarı) çok doğru bilgiler edindi.
Venüs, Satürn ve Neptün
Eylül 1610'dan itibaren Galileo, Venüs'ün tıpkı ay gibi evreleri olduğunu gördü. Güneşmerkezli modele göre tüm evreler, Venüs'ün güneş etrafındaki yörüngesi nedeniyle aydınlık yüzünün dünyadan görülmesi ile izlenebilirdi. Aynı şekilde güneşin ön tarafındayken karanlık olması Kopernik'in teorisinin diğer bir tahminiydi. Diğer taraftan Ptolemaios'un dünyamerkezli modelinden hiçbir gezegenin yörüngesinin güneşi taşıyan küresel kabuğu kesmesi imkânsızdı. Venüs'ün yörüngesi başta tamamen güneşin yakın tarafında olarak düşünülmüş ve sadece hilal ve yeni evreler gösterebileceği kabul edilmişti. Ancak sonradan güneşin diğer tarafında da olabileceği düşünülmüş ve burada da tam veya tama yakın evreler olabileceği tahmin edilmiştir. Galileo'nun hilal, yarı tam ve tam evreleri gözlemlemesinden sonra Ptolemaios'un modeli çürütülmüş oldu. Böylece 17. yüzyılın başında bu buluştan sonra birçok astronom dünya ve güneşmerkezciliği birleştiren modelleri kabul etmeye başladı (Tychonic, Capellan, Uzatılmış Capellan). Tüm bu modeller dönen bir dünya ve Venüs'ün evrelerini, yıldızsal paralakstan bahsetmeden kapsıyordu. Galileo'nun Venüs çalışmaları dünya merkezcilikten karma teorilere ve oradan güneşmerkezciliğe geçmekte çok yararlı olmuştur.
Galileo Satürn'ü gözlemledi ve halkalarını gezegen sandı. Daha sonra gözlemlerinde halkalar direkt dünyaya dönüktü ve diğer gezegenlerin yok olduğunu düşündü. 1616'da tekrar ortaya çıkan halkalar kafasını daha da karıştırdı.
Galileo 1612'de Neptün'ü de gözlemledi. Defterlerinde sönük birçok önemsiz yıldızdan biri olarak geçer. Bunun gezegen olduğunu fark etmedi ancak onu gözden kaybetmeden önce hareketini not aldı.
Güneş lekeleri
Galileo güneş lekelerini gözlemleyen ilk Avrupalılardan biriydi; ancak Kepler bilmeden 1607'de bir tanesini görüp Merkür sanmıştı. Charlemagne zamanında görülen ve Merkür sanılan bir gözlemi de tekrar yorumladı. Güneş lekelerinin varlığı da geleneksel Aristotelesçi astronomiyi zor durumda bırakıyordu; çünkü gökyüzünün değişmezliği anlamsız kalıyordu. Lekelerin hareketindeki yıllık değişimler Francesco Sizzi tarafından 1612-3'te bulundu ve hem Ptolemaios hem de Tycho'nun sistemini çürüttü. Galileo Cizvit Christoph Scheiner ile güneş lekelerinin keşfi üzerine bir polemik yaşadı.
Gerçekte ikisinden de önce David Fabricius ve oğlu Johannes bunu keşfetmişti. Scheiner Kepler'in 1615'teki teleskop dizaynını benimsedi; bu dizayn daha fazla yakınlaştırma ancak ters resimler sunuyordu. Galileo bu dizaynı hiç kullanmadı.
Ay
Galileo teleskopunu yapmadan önce Thomas Harriot, İngiliz matematikçi ve gezgin, ayı gözlemlemek için 'perspektif tüpü'nü kullanmıştı. Bu gözlemlerde ayın hilalindeki garip noktaları tanımlayan Harriot nedenini anlamamıştı. Chiaroscuro ve sanatsal bilgisi sayesinde Galileo, bu ışık ve gölge desenlerinin topoğrafik işaretler olduğunu ve nedeninin ayın yüzeyindeki dağlar ve kraterler olduğunu anladı. Çalışmasında topoğrafik grafiklerle dağların yüksekliğini tahmin etti. Böylece ayın ne bir gezegen, ne de şeffaf ve mükemmel bir küre olduğu anlaşıldı (Dante: “gök kubbeye muhteşem bir şekilde yükselen ebedi bir inci”).
Samanyolu ve yıldızlar
Galileo Samanyolu'nu gözlemledi ve önceki gibi bulutsal olmadığını, birçok yıldızın bir arada olduğu için öyle gözüktüğünü buldu. Çıplak gözle görülemeyecek kadar uzak olan birçok yıldız keşfetti. 1617'de Büyük Ayı'daki çift yıldız Mizar'ı izledi.
Sidereus Nuncius'ta Galileo yıldızların saf bir ışık alevi olduğunu ve teleskopta görüntülerinin değişmediğini, buna karşılık gezegenlerin disk şeklinde gözüktüğünü yazdı. Ancak kısa bir süre sonra güneş lekeleri hakkındaki yazılarında gezegenlerin de yuvarlak olduğunu yazdı. Bu noktadan sonra teleskopların yıldızların yuvarlaklığını gösterdiğini ve bunların çapının birkaç ark saniyesi olduğunu savundu. Ayrıca teleskop olmadan bir yıldızın görünen büyüklüğünü ölçmek için bir yöntem geliştirdi. Diyalog'da anlattığı gibi bu yöntem, yıldızla arasına bir ip asmak ve yıldızın gözden kaybolduğu maksimum mesafeyi not almaktı. İpin kalınlığı ve bu uzaklıktan yıldızın görüş noktasında yansıttığı açıyı bulabiliyordu. Diyalog'da ilk büyüklükten bir yıldızın en fazla 5 arksaniye büyüklüğünde, altıncı büyüklükten bir yıldızın ise 5/6 arksaniye olduğunu yazdı. Birçok çağdaş astronom gibi Galileo da ölçtüğü büyüklüklerin yapay olduğunu ve atmosferin ışığı bükmesinden meydana geldiğini fark etmedi. Galileo'nun bulguları yine de Tycho'nun en parlak yıldızların ölçümlerinden daha azdı ve Galileo'nun anti-Kopernikçi argümanlara bu yıldızların yıllık paralakslarının ölçülemez olması için aşırı büyük olmaları gerektiği şeklinde cevap verdi. Başka astronomlar (Simon Marius, Giovanni Battista Riccioli, Martinus Hortensius) da benzer ölçümler yaptı ve Marius ve Riccioli daha küçük büyüklükler bulunmasının Tycho'nun argümanını yalanlamak için yeterli olmadığına karar verdi.
Mühendislik
Galileo fiziğe yaptığı katkıların yanı sıra mühendisliğe de katkılarda bulunmuştur. 1595 ve 1598 yılları arasında Galileo Geometrik ve askerî bir pusula geliştirmiştir. Bu pusula topçular ve silahşorlar tarafından kullanılmıştır. Bu cihaz Niccolò Tartaglia ve Guidobaldo del Monte yaptığı aletin geliştirilmiş halidir. Bu cihaz top kullanımı daha keskin ve daha güvenli bir hale getirdi. Barutun türüne ve top güllelerinin cinsine göre ne kadar barut koyacaklarını hesaplayabiliyorlardı. Geometrik bir cihaz olaraksa, herhangi bir çokgen şeklin ya da çember şeklin ve benzeri hesapların yapılmasında kullanılıyordu. Galileo’nun direktifleri altında Marc'Antonio Mazzoleni bu cihazlardan yüzden fazla üretmiştir. Galileo cihaz için elli lire, kullanım kılavuzu için ise 120 lire istemiştir.
1593 yılında Galileo bir termometre geliştirmiştir. Bu termometre bir tüpün içerisindeki hava baloncuklarının genişlemesi prensibi ile çalışmaktadır.
1609 yılında bir İngiliz olan Thomas Harriot ve diğerleri ile beraber mercekli teleskop ile ilk gözlemini yaptı. Teleskobu kullanarak ayı, yıldızları ve gezegenleri gözlemledi. Teleskop ismi Yunanca “Tele” yani uzak ve “skopein” bakmak, görmek kelimelerinin birleşmesi ile ortaya çıkmıştır. 1610 yılında teleskobu ayrıca böcekleri parçalarını incelemek için kullandı
1624 yılında Galileo mikroskop benzeri bir cihaz geliştirdi. Bu cihazlardan bir tanesini o yılın mayıs ayında Bavyara dükü olan KardinalZollern’e tanıtması için verdi. Başka bir tanesini ise eylül ayında Prens Cesi’ye yolladı. Linceans üyesi olan Giovanni Faber Galileo'nun icadına Yunanlar tarafından üretilmiş olan mikroskope adını taktı. Mikro Yunancada küçük Skopein ise bakmak anlamına geliyordu. Bu kelime yapı olarak teleskopa benziyordu. Galileo mikroskobu kullanarak böcek çizimleri yapıp bunu 1625 yılında yayınlamıştır, mikroskobun kullanılması ilk olarak bu çizimlerle belgelenmiştir.
1612 yılında Galileo Jüpiter'in uydularının belli periyotlarla döndüğünü tespit etti, eğer yörüngeleri ile ilgili yeterince bilgi toplayabilirse pozisyonlarını evrensel saate göre hesaplayabileceğini öne sürdü. Ve bu sayede tul dairesini belirleyebilmeyi olası kılıyordu. Zaman zaman bunun üzerine çalışıyordu fakat pratik olarak birkaç problem vardı. Bu metot ilk defa 1681 yılında Giovanni Domenico Cassini tarafından başarılı bir şekilde uygulanıldı ve sonrasında Fransa’da ve Orta Amerika’da da kullanıldı. Deniz ulaşımında yol bulmak için, teleskobik gözlem yapmayıp tul dairesini bulmak çok zordu ve bunu olası kılmak üzere John Harrison tarafından Marine chronometer geliştirildi.
Hayatının ilerleyen safhalarında Galileo tam anlamıyla kör olduğunda, sarkaç saati için bir saat maşası dizayn etti. Fakat bu maşa 1650 yılında Christiaan Huygens tam anlamıyla çalışan sarkaç saatini yapana kadar kullanılmadı.
Fizik
Galileo teorik ve deneysel olarak Kepler ve René Decartes’ten bağımsız olarak hareket eden cisimler üzerinde çalışmalar yaptı. Bu çalışmalar ileride Newton tarafından klasik fizik adı altında geliştirilecektir. Galileo sarkaçlarla alakalı deneyler yaptı. Genel bir inanışa göre Pisa kulesindeki şamdanın sallanmasını kendi kalp atışını kullanarak izlemesiyle başlamıştır. Two New Sciences kitabında diğer deneylerinden bahsetmiştir. Galileo basit sarkaçların izokron oldukları iddiasında bulunmuştur. Bu salınımların büyüklüğe bağımsız olarak hep aynı süre zarfında gerçekleştiği anlamına gelmektedir. Christiaan Huygens’in bulunduğu keşfe göre bu çıkarım doğrudur. Galileo ayrıca sarkacın periyodunun, sarkacın uzunluğunun karesi ile doğru orantılı olduğunun farkına varmıştır. Galileo’nun oğlu Vincenzo, babasının 1642 yılındaki teorilerine dayanarak bir saat resmi çizmiştir. Bu saat hiçbir zaman yapılamadı çünkü çok büyük bir Verge escapement parçasına ihtiyaç duyuyordu ve kötü bir kronometre olurdu.
Çok bilinmemekle birlikte, Galileo sesin frekansı olduğunun farkına varan ilk kişi olmuştur. Keskiyi farklı hızlarda sürterek, oluşan sesin yüksekliğini keskinin boşluklarıyla bağdaştırarak, frekansı ölçmüştür. 1638 yılında Galileo ışığın hızını ölçmek için deneysel bir yöntem ortaya atmıştır. Ellerinde ışığı kapatacak kepenk sistemi ile donatılmış fener bulunan iki gözlemci, belli bir uzaklıktan birbirlerinin fenerlerini gözlerler, ilk gözlemcinin fenerini kapattığını gördüğü anda ikinci gözlemci fenerini kapatır, bu aralıkta geçen zaman iki gözlemci arasındaki zaman ile oranlanıp ışığın hızı bulunur şeklindeydi. Galileo bu deneyi bir buçuk kilometre mesafeden yaptığını fakat ışığın bir anlık görünüp görünmediğini gözlemleyemediğini belirtmiştir. Accademia del Cimento ‘daki bir grup öğrenci Galileo’nun ölümü ve 1667 arasında ışık deneyinin benzerini bir buçuk kilometrenin üzerinde bir mesafede gerçekleştirmişlerdir ve kifayetsiz sonuçlara ulaşmışlardır. Bugün biliyoruz ki ışığın hızı böyle bir yöntem için çok fazla hızlı kalmaktadır.
Galileo, Galile Değişmezliği’ni ilerletmiştir. Bu değişmeze göre fizik kanunları ne olursa olsun her sistem için aynıdır sabit hız ve düz bir hat üzerinde ilerler, cismin hızının ve yönünün bir önemi yoktur. Buna göre tam anlamıyla hareket ve sabit duruş söz konusu değildir. Bu prensip Newton’un hareket kurallarının ve Einstein’ın özel görecelik teorisinin yapı taşlarını oluşturmuştur.
Düşen Cisimler
Galileo’nun öğrencisi Vincenzo Viviani tarafından yazılan biyografide, Galileo Pisa kulesinden attığı farklı ağırlıklı fakat aynı maddeden oluşan topların aynı zamanda yere düştüğünü yazmıştı. Bu durum Aristo’nun düşünceleri ile ters düşmekteydi, o durumun ağırlıkla doğru orantılı olduğunu söylemişti. Bu deney hikâyesi birçok kez tekrar anlatılmıştır; fakat Galileo’nun deney hakkında hiç bahsetmemiştir ve birçok tarihçi bu deneyin hiç gerçekleşmediğini Galileo’nun aklından gerçekleştirdiği bir deney olduğunu düşünmektedir. Bir istisna olarak Drake, deneyin az çok Viviani’nin bahsettiği gibi gerçekleştiğini düşünmektedir. Bu deneyin asıl olarak 1956 yılında tarafından Delft’deki kilisenin kulesinde yapılmıştır. Ancak yaptığı deneylerde eğimli yüzey kullanmıştır bu da hem zamanlamada hem de hava sürtünmesinde azalmaya neden oluyordu.
1638 yılında Galileo’nun Discorsi de bulunan karakteri Salviati, Galileo’nın sözcüsü, kütleleri aynı olmayan cisimlerin havasız ortamda aynı hızda düşeceğini öne sürmüştür. Fakat bu fikir daha öncesinde Lucretius ve Simon Stevin tarafından öne sürülmüştür. Cristiana Banti sarkaçlar ile yaptığı deneyde ağırlıkların farklı olmasına rağmen hareketlerin birbirine benzer olduğunun farkına varmıştır.
Galileo düşen bir cismin ivmesinin düzenli olduğunu öne sürmüştür, tabi bu durum vakumlu bir alanda düşerken veya düşerken ki direnç orta düzeyde ya da yok sayıldığında geçerliydi. Ayrıca Galileo, ivme altındaki cisimlerin aldığı mesafenin hesaplanmasını sağlayacak bir kinematik yasa üretmiştir-alınan yolun,zamanın karesi ile doğru orantılı olduğu( d ∝ t 2 ). Galileo’dan önce, 14. Yüzyılda Nicole Oresme, düzenli ivmede zamanın karesi formülünü üretmiştir ve 16. Yüzyılda Domingo de Soto homojen bir ortamda cisimlerin düzgün hızlanarak düştüklerini öne sürmüştür. Galileo zamanın karesi kuralını, o günün standartlarındaki matematik ve geometrik kurallarla açıklamıştır.
Ayrıca cisimlerin bir engel bulunmuyorsa hızlarını koruduğunun kanısına varmıştır, sonuç olarak Aristonun ortaya koyduğu “doğal olmayan hareket” “zorla oluşan hareket” gibi hipotezlerin hepsi “hareket halinde olan” ile ters düşmektedir ve anlamlarını kaybetmişlerdir. John Philoponus ve Jean Buridan tarafından atalet hakkına filozofik düşünceler ileri sürülmüştür. Galileo atalet hakkında şunları demiştir; bir parçacık yatay bir yüzeyde hareket ettiğini hayal edin, sonrasından önceki sayfalarda açıkladığım gibi bu parçacık eğer düzlemin sonsuz ve sürtünmesiz olduğunu varsayarsak, aynı hızda konumda sonsuza kadar hareket edecektir” demiştir. Bu görüş sonrasında Newton yasalarına dahil oldu.
Matematik
Galileo matematiği deneysel fiziğe uygularken, gününün standart matematiksel metotlarını kullanmaktadır. Bu metotlar ters orantı ve karekök Fibonacci ve Archimedes’den miras kalmıştır.
Analizleri ve ispatları Öklid Elementleri'nin beşinci kitabında geçen Eudoxian oran teorisine dayanıyordu. Bu teori sadece bir asır öncesinde ortaya çıkmıştı ve Tartaglia ve diğer dillere doğru olarak çevrilmişti. Teori Galileo’nun ölümüne kadar kabul görmüştür, sonrasında Descartes’in cebirsel yöntemlerine yerini vermiştir.
Bu Galileo paradoks olarak anılan kavram özünde onunla alakalı değildir. O sonucu sonsuz sayıların karşılaştırılamayacağı yönünde vermişti. Artık bu yönerge işe yarar olarak görülmemektedir.
Yazıları
Galileo'nun bilimsel aygıtları tanımlayan erken yapıtları 1568'de yayınlanan 'Küçük Denge' (hava veya sudaki objelerin tartılması ile ilgili) ve 1606'da yayınlanan 'Geometrik ve Askeri Pusulanın Kullanılması' adlı yapıtları içermektedir.
Dinamik, hareket bilimi ve mekanik hakkındaki erken çalışmaları 1590'da Pisa'da basılan 'Hareket Üzerine' ve 1600 çevresinde Padua'da basılan 'Mekanik' idi. Hareket üzerine yaptığı çalışmalar Aristoteles-Arşimet sıvı dinamiğini kapsıyordu ve sıvının içindeki yerçekimsel düşüş hızının o objenin sıvıdan ne kadar ağır olduğuyla orantılı olduğunu açıkladı. Bir vakumda ise objeler ağırlıkları ile orantılı hızda düşmektelerdi. Ayrıca Philopon'un enerji dinamiğini de benimsiyordu (enerji kendini dağıtmakta ve bir vakumda serbest düşüşün baştaki hızlanmadan sonra ağırlıkla bağlantılı bir esas hızı vardır).
Galileo 1610'da yazdığı Sidereus Nuncius, ilk teleskobik gözlem kitabıdır. Bu kitapta aşağıdaki buluşlara yer verilmiştir:
-Galileo uyduları
-Ayın yüzeyinin pürüzlülüğü
-Gözle görülemeyen birçok yıldızın bulunması (özellikle Samanyolu'nun görüntüsünü oluşturanlar)
-Gezegenlerle yıldızların görünüşündeki farklar (gezegenler disk gibi görünürken yıldızlar büyütülmemiş ışık noktaları olarak gözüküyordu)
Galileo 1613'te güneş lekeleriyle ilgili bir yazı yazdı ve burada güneşin ve gökyüzünün bozulabileceğini savundu. Bu yazı ayrıca 1610'da yaptığı Venüs'ün evrelerinin teleskobik gözlemini ve Satürn'ün kafa karıştırıcı eklentilerini ve bunların yok oluşunu içeriyordu. 1615'te Galileo 'Grandüşes Christina'ya Mektup' adlı bir el yazması hazırladı (1636'ya kadar basılmamıştır). Bu mektup Castelli'ye yolladığının gözden geçirilmiş bir versiyonu olup Engizisyon tarafından Kopernikçiliği fiziksel ve dinsel bir gerçek olarak tanımladığı için kınanmıştır. 1616'da Engizisyon'un Kopernik'i savunmama emri üzerine Galileo Kopernik'in dünya teorisi hakkındaki 'Gelgit Teorisi Üzerine''yi basmış ve bunu Kardinal Orsini'ye göndermiştir. 1619'da Galileo'nun öğrencisi Mario Guiducci Galileo'nun derslerinden birini yayınlayarak (Meteorlar Üzerine Söylem) Cizvitlerin meteor teorilerine saldırıda bulunmuştur.
1623'te Galileo Il Saggiatore'yi yayınlayarak Aristotelesçi teorilere saldırmış ve matematiksel formül ve deneyleri bilimsel fikirlerin oluşmasında kullanmayı desteklemiştir. Bu kitap çok başarılı olmuştur ve kilisenin yüksek basamaklarında bile saygı görmüştür. Bu başarıdan sonra Galileo 'İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog''u yayınlamış ve 1616'daki yasakları çiğnememeye dikkat etse de bu kitaptaki Kopernikçi ve güneşmerkezci teoriler Galileo'nun yargılanmasına ve kitabının yasaklanmasına neden olmuştur. Bu yasağa rağmen Galileo 1638'de Engizisyon'un yetki sınırları dışında olan Hollanda'da 'İki Yeni Bilime Dair Söylem ve Matematiksel İspatlar' kitabını yayınlamıştır.
Galileo'nun yayınlanmış yapıtlarının listesi
Galileo'nun ana yapıtları aşağıdakilerdir:
-Küçük Denge (1586)
-Hareket Üzerine (1590)
-Mekanik (1600 civarı)
-Sidereus Nuncius (1610)
-Süzülen Cisimler Üzerine Söylem (1612)
-Güneş Lekeleri Üzerine Mektuplar (1613)
-Grandüşes Christina'ya Mektup (1615, basım 1636)
-Gelgitler Üzerine Söylem (1616)
-Meteorlar Üzerine Söylem (1619)
-Il Saggiatore (1623)
-İki Ana Dünya Sistemi Üzerine Diyalog (1632)
-İki Yeni Bilime Dair Söylem ve Matematiksel İspatlar (1638)
Mirası
Galileo’nun Sonraki yıllarda kilise tarafından yeniden değerlendirilmesi
Galileo meselesi, Galileo'nun ölümünden sonra büyük ölçüde unutulmuş ve tartışmalar dinmişti. Galileo’nun üzerindeki olan yasak 1718 yılında kaldırılıp yeniden düzenlenmiş halinin basım izni alınmıştı. 1741 yılında Papa Benedikt Galileo'nun tam bilimsel çalışmalarının tamamını içeren bir baskısı olan Diyalog’un biraz sansürlenmiş basımının yayınlanmasına izin vermiştir. 1978 yılında günmerkezliliği savunan kitapları bile yasaklı kitaplar arasından çıkarıldı. Fakat Dialogue ve Copernicus's De Revolutionibus sansürsüz hallerinde özel bir yasak etkisini sürdürmeye devam etti. 1835 yılında kilisenin gücünü kaybetmesi ile günmerkezliliğe karşı olan her şey ortadan kayboldu. Galileo meselesi, 19. yüzyılın başlarında Protestan polemikçiler tarafından Roma Katoliklerine saldırmak adına yeniden gün yüzüne çıkarılmıştır. Olay gerçekleştiğinden beri ilgi zamanla azalmış ve tekrar yenilenmiştir. Papa XII. Pius’un 1939 yılında ’sinde yaptığı konuşmada Galileo’yu şu cümlelerle özetlemiştir; “Araştırmanın en cesur kahramanı… yolundaki hiçbir tehlikeden korkmamıştır, ne mezardan ne günahtan” Papa’nın 40 yıllık danışmanı Profesör “XII. Pius bilime yakın olmama noktasında çok dikkatli davranmıştır. Fakat konu Galileo olduğunda heyecanlı ve üzüntü hal almıştır.”
15 Şubat 1990 yılında KardinalRatzinger’in (sonrasında Pope XVI. Benedictus olmuştur) Roma Spienza Üniversitesi'nde yaptığı bir konuşmada Galileo meselesi hakkında bazı güncel görüşleri ile şu sözleri söylemiştir; “ bulgu niteliğinde bir durumdur ki bizi modern çağda bilimin ve teknolojinin bugün nereye geldiğini görerek derin düşüncelere sürüklemiştir”. Bazı görüşleri Felsefeci Paul Feyerabend’den alıntı yaprak şu sözleri eklemiştir; ““Galileo zamanındaki Kilise Galileo’dan çok daha fazla sebebe yakın durdu ve o Galileo’nun öğretilerinin de sosyal ve etik sonuçlarını dikkate aldı. Galileo’ya karşı aldığı karar mantıklı, adil ve bu kararın revizyonu sadece politik fırsatların ne olduğu gerekçesi üzerine haklı çıkarılabilir.” Kardinal Feyerabend’in iddiasıyla aynı fikirde olduğunu veya olmadığını açıkça belirtmedi. Fakat yine de “Bu tür düşüncelerin temeline düşüncesiz özür inşa etmek aptallık olur.” dedi.
31 Ekim 1992’de Pope II. Ioannis Paulus Galileo meselesinin ele alınış şeklinden pişmanlık duyduğunu açıkladı ve Galileo Galilei’nin tarafından yönetilen bir çalışma sonucu bilimsel pozisyonunu yargılayan Katolik Kilisesi mahkemesinin işlediği hataların kabulünü belirten bir beyanname çıkardı. Mart 2008’de ’nin (PAS) başı, , Galileo’nun Vatikan duvarları içerisinde bir heykelini dikerek Galileo’yu onurlandırmayı amaçlayan bir tasarı açıkladı. Aynı yılın aralık ayında, Galileo’nun en eski teleskobik gözlemlerinin 400. Yıl dönümü aktivitelerinde, Papa XVI Benedictus Galileo’nun astronomiye katkılarını övdü. Bir ay sonra, bir şekilde, ’nin başı, , Vatikan içine dikilecek olan Galileo heykeli planının askıya alındığını meydana çıkardı.
Modern Bilime etkisi
Stephen Hawking, Galileo’nun modern bilimin doğmasında, modern bilimin babası olarak kabul edilen Einstein’dan daha fazla etkisi olduğunu söylemiştir.
Galileo’nun astronomik keşifleri ve araştırmaları teorisi için kalıcı miraslar olmasını sağlamıştır. Galileo tarafında keşfedilen dört büyük Jüpiter Galilean Moons olarak bilinen uyduları (Io, Europa, Ganymede ve Callisto) miraslar içerisindedir. Başka bilimsel çalışmalar ve ilkelerde Galileo ismiyle anılmıştır. Jupiter’in yörüngesine yerleştirilen ilk uzay aracına Galileo spacecraft adı verilmiştir.
Sanat ve popüler medya
Queen grubunun “Bohemian Rhapsody” isimli şarkısının bir kısmında Galileo’nun ismi geçmektedir. Indigo girls tarafından yapılan “Galileo” ve Amy Grant’ın Heart in Motion albümünde ismi geçmektedir.
1943 yılında Alman tarafından Galileo’nun yaşamı Life of Galileo adı altında yazıya aktarılmıştır,1975 yılında tarafından yazılan Lamp of Midnight sinemaya aktarılmıştır.
2009 yılında Kim tarafından Galileo’nun Rüyası adında bir bilimkurgu romanı yazılmıştır. Romanda Galileo’yu bilimsel felsefedeki karışıklığı çözmesi adına kendi zamanı ve gelecek arasında bir geleceğe taşımıştır ve bunun yanı sırı büyük oranda biyografik bilgi içermektedir.
Galileo Galilei son zamanlarda çok değerli madeni para koleksiyon için bir ana motif olarak seçildi. 25 avro değerinde International Year of Astronomy commemorative coin koleksiyonuna katılmıştır. Ayrıca bu madeni para Galileo’nun teleskobu icat etmesinin 400. yılını anmak içindir. Ön tarafında portresi ve teleskobu, arka tarafında ise çizdiği ilk ay yüzeyi çizimi bulunmaktadır. Gümüş çemberinde ise Isaac Newton teleskobu, Kremsmünster Abbey deki gözlem evi, bir modern teleskop, bir radyo teleskobu ve bir de uzay teleskobuna yer verilmiştir. 2009 yılında Galileoscope adı altında bir teleskop piyasaya sürüldü. Çok sayıda, ucuza mal edilmiş eğitim amaçlı kaliteli bir teleskoptur.
Zaman çizelgesi
- 1543 - Nicalus Copenicun Gök kürelerin devinimleri üzerine isimli yazısını yayımlar, Ptolemy'nin Geosantrizm sisteminin çıkmasıyla ortaya çıkan sorulara karşı altenatif bir sistemi anlatmaktadır
- 1563 - Ebeveyleri Vincenzo Galilei ve Giulia Ammanati evlendi
- 1564 - Dünya'ya geldi
- 1570 - Thomas Digges Teleskobun nasıl yapılacağını anlatan Pantometria yayınlandı
- ~1573 - Tycho Brahe Aristo'nun sabit gök küreler ve ayın üzerinde değişmez sınırsız mükemmel gökyüzü bulunuğu fikrine karşı çıkan,Yıldız Üzerine adlı yayını yayınladı
- 1576 - Giuseppe Moletti, Padua'daki matematik hocası, cisimlerin şekil ve netden yapıldıkları önemsiz olup aynı hızda düştükleri hakkında raporu yayınladı
- 1581 - Babası, Vincenzo Galilei Dialogo della musica antica et moderna isimli müzik teorilerini formüle eden bir kitap yayınladı
- 1581 - Pisa Üniversitesine yazıldı
- 1582 - Ostilio Ricci'nin Matematik dersine katıldı, fizik ve bilim üzerine çalışmaya karar verdi
- 1585 - Üniversiteyi mezun olmadan bıraktı ve özel öğretmen olarak çalışmaya başladı
- 1586 - Hidrostatik dengeyi icat etti ve La Balancitta(küçük denge) isimli kitabı yazdı
- 1586 - Simon Stevin 10 metreden attığı kurşunların sonuçlarını yayınladı
- 1588 - Tycho Brahe kuyrukluyıldızlar ile ilgili ve içinde dünyanın güneş sistemine benzer Tychonic system bir kitap yayınladı
- 1589 - Pisa Üniversitesi'nde matematik bölümünün başına geçti
- 1590 - Hiç yayınlamadığı, Du motu ismindeki kitabın bir kısmını tamamladı
- 1591 - Babası Vincenzo'nun ölümü
- ~1593 - İlk termometresini icat etti, ne yazık ki hem sıcaklığa hem de basınca tepki veriyordu
- ~1595 - Balistik hesaplamayı geliştiricek geometrik ve askeri pergel icat etti, ileride bu cihazı haritacılık ve genel hesaplamalar için geliştirecekti
- 1597 - Kepler'e Copernican System hakkındaki düşüncelerini içeren bir mektup yazdı
- 1600 - İlk çocuğu Virginia doğdu; ~1600 Le Meccaniche (mekanik) kitabı
- 1600 - William Gilbert, De Magnete isimli içerisinde Copernican system 'e destek çıkan cümlelerin bulunduğu kitabı yayınladı
- 1600 - Roma engizisyonu Giordana Bruno'nun bir Copernican system destekçisi olduğunu öğrendi, Kutsal üçlü ruya karışı geldiğini öne sürüp onu suçlu buldu ve sivil yetkileler tarafından yakılarak idam edildi
- 1601 - Kızı Livia'nın doğumu
- 1604 - Süpernovanın yerini hesapladı, yeni bir yıldız için paralaks olmadığını gösterdi
- 1605 - Eniştesi tarafından kardeşine çeyiz parası vermediği için dava açıldı
- 1606 - Oğlu Vincenzo doğdu.
- 1606 - Kendi hesap pusulası için kullanma kılavuzu yayınladı
- 1607 - Rotilio Orlandini Galileo'nun arkaşı Paolo Sarpi'ye suikast düzenlemeye çalıştı
- 1608 - Hans Lippershey mercekli teleskopu icat etti.
- 1609 - Bağımsız olarak Hans Lippershey'in açıklamalarına bakarak teleskobunu geliştirdi
- 1609 - Kepler Astronomia nova isimli ilk iki kanunu içeren kitabını yayınladı ve ilk defa Kopenik'in modelinin Ptolemaic modelden daha doğru olduğunu navigasyon ve tahmin ile açıklamıştır
- 1609 - Thomas Harriot Galileo'dan 4 ay önce Ay'ı teleskopla gözlemleyip çizimlerini yapmıştır
- 1610 – Sidereus Nuncius’u (Yıldızlı Haberci) yayımlar, ayımızın dağlarını, kraterlerini ve Jupiter’in en parlak 4 ayını gözlemler.
- 1610 – Martin Horki, Galileo’ya karşı Brevissima Peregrinatio Contra Nuncium Sidereum’u yayımlar
- 1610 – Kepler Galileo’nun teleskop ve lenslerinden bir tanesini talep eder; fakat Galileo fazladan olmadığını ve yenisini yapmak için çok meşgul olduğu cevabını verir
- 1610 – Padova Üniversitesi’nde ömürboyu kalıcı matimatik pozisyonu ve Cosimo II, Grand Duke of Tuscany için matematikçi ve filozof
- 1611 – venüs fazlarını keşfeder; papa ile verilen seyirci; Lincean Academy üyesi yaptı
- 1611 – Jesuit College tarafından Roma’da onursal bir derece ile ödüllendirilir
- 1611 – David Fabricius Christoph Schenier ve Galileo’nun konuyla ilgili yayımlanmış çalışmalarından önce Güneş Üzerinde Gözlemlenmiş Noktalar ve onların Güneş ile Bariz Rotasyonları Üzerine Hikâyeler’i yayımlar
- 1612 – Jupiter’in ayının olası boylam belirlemesi için evrensel saat olarak kullanılabileceğini ileri sürdü
- ~1612 ve 1613 – Francesco Sizzi yıllık güneş lekeleri hareketleri çeşitliliğini keşfeder
- 1613 – Güneş Lekeleri üzerine mektup
- 1615 – Grand Duchess Christina’ya mektup (1636’ya kadar yayımlanmadı)
- 1616 – Kilise tarafından Kopernik Sistemini korumaması ve barındırmaması üzerine resmi uyarı yapılır
- 1616 – Katolik kilisesi De revokutionibus orbium coelestium’u Yasak Kitaplar Listesi’ne yerleştirir, bekleyen düzeltme
- 1616 – Discourse on the Tides gizli mektubu
- 1617 – Bellosguardo’ya –Batı Floransaya, kızının manastırının yakınına- taşınır ve orada Ursa Major’da Double Star Mizar’ı gözlemler
- 1619 – Kepler kendisinin 3. Kanununu tanıtan Harmonices Mundi’yi yayımlar
- 1619 – Kuyruklu yıldızlar konuşması
- 1623 – The Assayer’i yayımlar
- 1624 – Onu öven ve onurlandıran Papa’yı ziyaret eder, oradan Birleşik bir mikroskopu kullanarak yaptığı Copernican vs. Ptolemaic Systems çalışmasını yayımlamak için kabul izni ile ayrılır.
- 1625 – Galileo’nun mikroskopu kullanılarak çizilen böcek çizimleri yayımlandı
- 1630 – Dialogue Concernin the Two Chief World Systems’i tamamladı ve sonradan Kilise sansürü onayı aldı
- 1632 – Dialogue Concernin the Two Chief World Systems’i yayımladı
- 1633 – 1616 kesin emri ihlali sebebiyle şiddetli sapıklık şüphesiyle Engizisyon Mahkemesi tarafından hapis hükmü verildi, ev hapsine hafifletildi.
- 1633 – Katolik Kilisesi Dialogue Concerning the Two Chief World Systems’i Yasak Kitaplar Listesi’ne yerleştirir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Science: The Definitive Visual Guide (İngilizce). Birleşik Krallık: DK Publishing. 2009. s. 83. ISBN . 2 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
- ^ Drake, S. (1978). Galileo at Work. Chicago: University of Chicago Press. ISBN .
- ^ Willam A. Wallace, Prelude to Galileo: Essays on Medieval and Sixteenth Century Sources of Galileo's Thought (Dordrecht, 1981), pp. 136, 196–97.
- ^ O'Connor, J. J.; Robertson, E.F. "Galileo Galilei". The MacTutor History of Mathematics archive. St Andrews Üniversitesi, Scotland. 6 Ekim 2009 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007.
- ^ John Gribbin. The Fellowship: Gilbert, Bacon, Harvey, Wren, Newton and the Story of the Scientific Revolution. The Overlook Press, 2008. s. 26.
- ^ Gribbin, John (2009) [2002]. Science. A History. 1543–2001. Londra: Penguin. s. 107. ISBN . 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
- ^ Sobel (1999, s. 16)
- ^ "Robin Santos Doak, Galileo: Astronomer and Physicist, Capstone, 2005, s. 89". 31 Ekim 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
- ^ Sharratt (1994, ss. 17, 213)
- ^ Rosen, Joe; Gothard, Lisa Quinn (2009). Encyclopedia of Physical Science 26 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Infobase Publishing. s. 268. .
- ^ Gribbin. John (2008). The Fellowship: Gilbert, Bacon, Harvey, Wren, Newton and the Story of the Scientific Revolution. Overlook Press. s. 42
- ^ Pedersen, Olaf (1985). "Galileo's Religion". Coyne, George V.; Heller, Michał; Życiński, Józef (Ed.). The Galileo Affair: A Meeting of Faith and Science, Proceedings of the Cracow Conference, May 24–27, 1984. Vatican City: Specola Vaticana. ss. 75-102. Bibcode:1985gamf.conf...75P. OCLC 16831024.
- ^ Reston (2000, ss. 3-14).
- ^ a b Asimov, Isaac (1964). Asimov's Biographical Encyclopedia of Science and Technology.
- ^ Mehmet Güven GÜNVER, Prof. Dr. Mustafa Şükrü ŞENOCAK, Doç Dr. Suphi VEHİD, İstatistikte Altın Oran, Türkmen Kitabevi, 2014, ISBN : 9786054749409
- ^ a b Edgerton, Samuel Y. The Mirror, the Window, and the Telescope, 2009
- ^ a b Panofsky, Erwin (1956). "Galileo as a Critic of the Arts: Aesthetic Attitude and Scientific Thought". Isis. 47 (1). ss. 3-15. doi:10.1086/348450. JSTOR 227542.
- ^ Sharratt (1994, ss. 45–66).
- ^ Rutkin, H. Darrel. "Galileo, Astrology, and the Scientific Revolution: Another Look". Program in History & Philosophy of Science & Technology, Stanford University. 28 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Nisan 2007.
- ^ Finocchiaro (1989), ss. 67-69.
- ^ Finocchiaro (1989), s. 354, n. 52
- ^ Finocchiaro (1989), ss. 119-133
- ^ Finocchiaro (1989), pp. 127–131 and Galilei, (1953), ss. 432-436
- ^ Einstein (1953) s. xvii
- ^ Galilei, (1953), s. 462.
- ^ James Robert Voelkel. The Composition of Kepler's Astronomia Nova. Princeton University Press, 2001. p. 74
- ^ Stillman Drake. Essays on Galileo and the History and Philosophy of Science, Volume 1. University of Toronto Press, 1999. s. 343
- ^ Drake (1960, ss. vii, xxiii-xxiv), Sharratt (1994, ss. 139-140).
- ^ Grassi (1960a).
- ^ Drake (1978, s. 268), Grassi (1960a, s. 16).
- ^ Galilei & Guiducci (1960).
- ^ Drake (1957, s. 222), Drake (1960, s. xvii).
- ^ Sharratt (1994, s. 135), Drake (1960, s. xvii).
- ^ Grassi (1960b).
- ^ Galilei (1960).
- ^ Sharratt (1994, s. 137), Drake (1957, s. 227).
- ^ Sharratt (1994, ss. 138-142).
- ^ Drake (1960, s. xix).
- ^ Alexander, Amir (2014). Infinitesimal: How a Dangerous Mathematical Theory Shaped the Modern World. Scientific American / Farrar, Straus and Giroux. s. 131. ISBN .
- ^ Drake (1960, s.vii).
- ^ Sharratt (1994, s. 175).
- ^ Sharratt (1994, ss. 175-178), Blackwell (2006, s. 30).
- ^ Blackwell, Richard (1991). Galileo, Bellarmine, and the Bible. Notre Dame: University of Notre Dame Press. s. 25. ISBN . 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Şubat 2019.
- ^ a b Hannam, James. "The Genesis of Science". 2011. ss. 303–316.
- ^ Graney and Danielson (2014).
- ^ . www.evrensel.net. 23 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- ^ "Galileo: İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog". TEZ. Türkiye Alim Yayınları. 2016. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
Vikisöz'de Galileo Galilei ile ilgili sözleri bulabilirsiniz. |
- Atıl Bulu. Okan Üniversitesi
- Yavuz Unat
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Galileo Galilei d 15 Subat 1564 o 8 Ocak 1642 Italyan astronom fizikci muhendis filozof ve matematikciydi Galileo GalileiGalilei nin 1636 yilinda Justus Sustermans tarafindan yapilan portresiDogumGalileo di Vincenzo Bonaiuti de Galilei 15 Subat 1564 1564 02 15 Pisa Floransa DukaligiOlum8 Ocak 1642 77 yasinda Toskana Buyuk DukaligiMilliyetItalyanMezun oldugu okul lar Pisa UniversitesiTaninma nedeniAnalitik dinamikgunmerkezlilikkinematikgozlemsel astronomiKariyeriDaliAstronomifizikmuhendislikdoga felsefesimatematikCalistigi kurumlarPisa UniversitesiPadova UniversitesiPatronlarAkademik danismanlariOnemli ogrencileriBenedetto CastelliVincenzo VivianiEtkilendikleriYahya en NahviNicolaus CopernicusImzaArma Ronesans in bilimsel devrimine buyuk katkida bulunan bilim insanina gozlemsel astronominin babasi modern fizigin babasi ve bilimin babasi gibi isimler takilmistir Gozlemsel astronomiye katkilarinin arasinda Venus un evrelerinin teleskopik kaniti Jupiter in en buyuk dort uydusunun kesfi Galileo nun uydulari adi verilmistir gunes lekelerinin gozlemi analizi bulunmaktadir Galileo ayrica uygulamali bilim ve teknoloji alaninda da calismis ve gelistirilmis bir askeri pusula gibi baska aletler icat etmistir Galileo nun gunes merkezciligi ve Kopernikciligi yasadigi donemde daha cok dunya merkezcilik ve Tycho sistemi yaygin oldugu icin tartisma konusu olmustur Astronomlar ona sik sik karsi cikmis ve gunes merkezli bir sistemin yildizsal paralaks gozlemlenmedigi icin mumkun olmadigini savunmuslardir Bu konu 1615 yilinda Roma Engizisyonu tarafindan sorusturulmus ve bunun yalnizca bir olasilik oldugu sonucuna varilmistir Galileo daha sonrasinda Iki Ana Dunya Sistemi Uzerine Diyalog kitabinda bu gorusunu savunmustur Kitabin Papa 8 Urban a ve Cizvitler e bir saldiri niteliginde oldugu dusunulmus ve Galileo itibar kaybetmistir Engizisyon tarafindan yargilanan Galileo nun dalalet sucu islediginden suphelenilmis ve Galileo hem yazdiklarindan caymaya zorlanmis hem de hayatinin geri kalanini ev hapsinde gecirmeye mahkum edilmistir Ev hapsindeyken en basarili calismalarindan olan Iki Yeni Bilim i yazmis ve bu kitapta kirk yil oncesinde yaptigi kinematik ve maddelerin kuvveti ile ilgili calismalarina yer vermistir Gencligi ve ailesiGalileo 15 Subat 1564 tarihinde o donemde Floransa Dukaligi na ait olan Pisa da dogmustur Alti kardesin en buyugu olan Galileo nun babasi unlu bir lavtaci ve muzisyen olan Vincenzo Galilei ve annesi Giulia Ammannati 1562 yilinda evlenmisti Galileo babasindan erken yasta lavta teknigi otoriteyi sorgulama yetisini dikkatli olcum ve deney yapma ritmi muzikal bir sekilde irdeleme ve matematik ile deneysel yollarla sonuca ulasma becerilerini aldi Galileo nun bes kardesinden ikisi bebekken oldu Digerlerinden en kucugu Michelangelo da yetenekli bir lavtaci ve muzisyen oldu ancak Galileo nun gencliginde mali sikintilara yol acti Michelangelo babasi tarafindan kayinbiraderlerine soz verilmis olan baslik paralarinin kendine dusen kismini odeyemedi ve ona bu yuzden davalar acildi Galileo da zaman zaman kardesine muzikal projeleri icin borc verdi Bu mali sikintilar Galileo da erken yasta para edecek buluslar yapma istegi dogurmustur Galileo sekiz yasindayken ailesi Floransa ya tasindi ancak o iki yil Jacopo Borghini ile yasadi Daha sonra Floransa nin 35 kilometre guneybatisindaki Vallombrosa daki Camaldolese Manastiri nda egitim gordu Adi Galileo ya buyuk buyuk dedesi Galileo Bonaiuti nin adi verilmistir Bonaiuti 1370 1450 yillari arasinda Floransa da yasamis olan bir doktor universite hocasi ve siyasetci idi 14 yuzyilin sonunda ailenin soyadi Bonaiuti den Galilei ye cevrilmistir Galileo tipki kendinden 200 yil onceki Bonaiuti gibi Floransa daki Santa Croce Bazilikasi na gomulmustur Cocuklari Galileo nun buyuk kizi Virginia Rahibe ozellikle babasina adanmisti Santa Croce Bazilikasi Floransa da mezarinda babasi ile gomuludur Koyu ve dindar bir Katolik olmasina ragmen Galileo Marina Gamba ile evlilik disi uc cocuk yapmistir Virginia 1600 ve Livia 1601 adinda iki kizlari ve Vincenzo 1606 adinda bir ogullari olmustur Evlilik disi dogduklari icin Galileo kizlarini evlendirilemez olarak gormustur Bu durumun yol acacagi mali sikintilari dusunen Galileo kizlarini hayatlarinin geri kalanini gecirdikleri Arcetri deki San Matteo rahibeler manastirina vermistir Virginia buraya girdiginde adini Maria Celeste olarak degistirmistir 2 Nisan 1634 te olen Virginia Galileo ile birlikte nda gomuludur Livia ise Rahibe Arcangela adini almistir Hayatinin cogunu hasta olarak gecirmistir Vincenzo ise sonradan Galileo nun yasal varisi haline getirilmis ve Sestilia Bocchineri ile evlenmistir Bilim insani olarak kariyeriGalileo gencken rahip olmayi ciddi sekilde dusunmus ancak babasinin tesvikiyle Pisa Universitesi nin tip bolumune basvurmustur 1581 yilinda hava akimlarinin harmonik harekete ittigi bir avizenin sallanma uzakligi ne olursa olsun her zaman ayni hizda sallandigini fark etmis ve eve dondugunde iki esit uzunlukta sarkac alarak ikisinin farkli sallanti uzakliklarinda bile ayni sure icinde sallandiklarini izlemistir Ancak 100 yil sonra Christiaan Huygens in bir sarkacin tautochrone hareketini aciklamasi ile dogru bir saat yapilmistir Hayatinin bu noktasina kadar Galileo ailesi tarafindan bir doktordan daha az para getiren bir kariyer oldugu icin matematikten uzak tutulmustur Ancak bir geometri dersine girdikten sonra Galileo babasini tip yerine matematik ve doga felsefesi okumasina izin vermesi yolunda ikna etmistir 1583 yilinda patronu olan Toskana Grandukunun emri ile 3 zar atildiginda toplam 10 neden toplam 9 dan daha sik geliyor gibi sorulari yanitlamak uzere Zar oyunlari uzerine dusunceler yazisini yayinlayarak olasilik bilimine katkida bulunmustur Termometrenin atasi olan termoskopu kesfetmis ve 1586 da kendi icat ettigi hidrostatik bir denge hakkinda bir kitap yazarak bilim dunyasinin dikkatini cekmistir Galileo ayrica guzel sanati kapsayan bir terim olan disegno kavramini da incelemis ve 1588 yilinda Floransa daki Accademia delle Arti del Disegno da perspektif ve chiaroscuro hocasi olmustur Sehrin sanatsal geleneginden ve Ronesans sanatcilarinin yapitlarindan ilham alan Galileo sanatsal bir mantalite gelistirmistir Akademide genc bir hocayken Floransali ressam Cigoli ile arkadaslik kurmus ve ressam Galileo nun ay gozlemlerine bir tablosunda yer vermistir 1589 yilinda Pisa da matematik bolumu baskani oldu 1591 de babasi oldu ve kardesi Michelagnolo nun bakimi Galileo ya dustu 1592 de Padova Universitesi ne gecerek burada 1610 a kadar geometri mekanik ve astronomi hocaligi yapti Bu donemde Galileo hem temel bilimlerde hareketin kinematigi ve astronomi gibi hem de pratik uygulamali bilimlerde orn maddelerin kuvveti ve teleskopun kesfi bircok onemli ilerleme kaydetti Ilgi alanlarinin arasinda matematik ve astronomiye bagli olan astroloji de vardi Galileo Kepler ve gelgit teorileri dan Galileo Galilei portresi Kardinal Bellarmine 1615 yilinda Kopernik sisteminin gunesin dunyanin etrafinda donmediginin fiziksel bir kaniti olmadan savunulamayacagini yazmisti Galileo ise kendi gelgit kuraminin dunyanin hareketi icin gerekli fiziksel kaniti olusturdugunu dusunuyordu Bu kuram onun icin o kadar onemliydi ki Iki Ana Dunya Sistemi Hakkinda Diyalog kitabinin basligini onceden Denizin Gelgit Hareketi Uzerine Diyalog olarak koymayi dusunmustur Gelgit hakkindaki kisim Engizisyon un emriyle kaldirilmistir Galileo icin gelgit dunyanin gunesin etrafinda donerken uzerindeki bir noktanin hizlanip yavaslamasi nedeniyle denizin sularinin ileri geri hareketinden ibaretti Bu teoriyi ilk defa 1616 da Kardinal Orsini ye sundu Bu teori okyanus havzalarinin gelgit zamanlamasi ve hizina olan etkisini gozler onune serdi Adriyatik Denizi nin ortasi ile uclarindaki gelgit farki gibi olaylari aciklamakta basarili olsa da teori gelgitlerin genel nedenini aciklama konusunda basarisizdi Teori dogru olsaydi gunde yalnizca bir met olurdu Ancak Galileo ile cagdaslari bunun yanlis oldugunun farkindaydi cunku Venedik te 12 saat aralikla gunde bir yerine iki met meydana gelmekteydi Galileo bu hatayi denizin seklinden ve derinliginden kaynaklandigi yonunde yorumladi Galileo nun bu yorumunun kandirici oldugu iddiasina karsi Albert Einstein onun buyuleyici teorilerini gelistirerek bunlari dunyanin hareketini kanitlamak icin sorgulamadan kabul ettigini savunmustur Galileo cagdasi Kepler in ayin gelgitleri olusturdugu yonundeki teorisini reddetmistir Ayrica Kepler in gezegenlerin yorungesinin eliptik oldugu iddiasini kabul etmemis ve bunun cember seklinde oldugunu savunmustur Meteor tartismalari ve Il Saggiatore 1619 yilinda Galileo Peder Orazio Grassi ile bir tartisma icine girmistir Meteorlarin dogasi hakkinda cikan tartisma Galileo nun 1623 te Il Saggiatore kitabini yayinlamasiyla bilimin kendisi hakkinda bir tartismaya donusmustur Kitabin bas sayfasi Galileo yu Toscana Grandukasinin filozofu ve Ilk Matematikcisi olarak tanimlamaktadir Il Saggiatore bilimin nasil uygulanmasi gerektigi konusunda Galileo nun bircok fikrini icerdigi icin onun bilimsel manifestosu olarak tanimlanmistir 1619 yilinin baslarinda Peder Grassi anonim olarak 1618 yilinin uc meteoru hakkinda astronomik bir munazara adli brosurunu yayinlamis o yil Kasim da gorulen bir meteorun dunyadan sabit bir uzaklikta bir cemberde ve aydan daha uzakta hareket ettigini aciklamistir Grassi nin gorusleri Meteorlar Hakkinda Gorus adli makalede Galileo ve Mario Guiducci tarafindan elestirilmistir Cogunlukla Galileo tarafindan yazilan bu makalede ozgur bir meteor teorisi sunulmamis ancak simdi yanlis oldugu kabul edilen varsayimlara yer verilmistir Acilis paragrafinda Cizvit Christopher Scheiner ve Collegio Romano nun profesorlerine hakaret eden makale Cizvitleri gucendirmistir Grassi ogrencisi Lothario Sarsio Sigensano nun ismini kullanarak yayinladigi Astronomik ve Felsefi Denge adli makalesinde Galileo ya karsi cikmistir Il Saggiatore Galileo nun bu makaleye cevabi idi Oldukca yikici olan kitap bir polemik edebiyat basyapiti olarak kabul edilmektedir Sarsi nin argumanlari agir bir asagilamaya maruz tutulmus ve kitap ithaf edildigi Papa 8 Urban i ve genel halki oldukca mutlu etmistir Urban on yil kadar once Roma da Galileo nun tarafini tutmustur Galileo nun Grassi ile olan polemigi bircok Cizvit i gucendirmis ve fikirlerinden sogutmustur Galileo ve arkadaslari daha sonra bu Cizvitlerin mahkumiyetinde rol oynadigini dusunse de bu yonde fazla delil bulunmamaktadir Gunesmerkezcilik hakkindaki uyusmazlik nin 1857 yilinda resmettigi Galileo nun Roma engizisyonu ile yuzlesmesi Galileo nun kilise ile munakasasindan once Katolik dunyasinda cogu egitimli insan ya Aristoteles in dunyamerkezli gorusunu veya Tycho nun gunes ve dunya merkezli teorilerin karisimi olan goruslerini kabul etmekteydi Gunes merkezli teorilerin ana sorunu dogru olmasi durumunda yillik bir yildiz paralaksi gozlemlenmesi gerektigi ancak bunun var olmadigiydi Bir yildizin uzakligiyla bu gozlemin zorlugunun dogru orantili olmasi nedeniyle 19 yuzyila kadar bu gozlemi yapabilecek hassasiyette aletler bulunmuyordu ancak 17 yuzyilda sapincin gozlemlenmesi gunesmerkezciligin kabul edilmesini sagladi Gunesmerkezci teoriler eski caglardan beri var olsa da yakin zamanda Nicolaus Copernicus tarafindan canlandirilmislardi Kopernik yildizlarin cok uzak olmasi nedeniyle paralaksin onemsiz oldugunu savundu Ancak Tycho Brahe yildizlarin olculebilir bir gorunur buyuklugu olmasi nedeniyle eger gunesmerkezcilerin savundugu kadar uzak olsalardi cok buyuk olmalari gerektigini ve gunesten veya herhangi bir gokcisminden daha buyuk gozukmeleri gerektigini savundu Tycho nun sisteminde yildizlarin Saturn un hemen gerisinde oldugunu ve gunesle ayni boyda olduklarini dusunuyordu O donemde hicbir kurum gunesmerkezciligi yalanlamiyordu ve hatta Papa 13 Gregory 1582 de bunu takvimi duzenlemek icin kullandi Kopernik ten sonraki yillarda gunesmerkezcilik tartismasiz bir konuydu ancak yildizsal paralaksin yoklugu bunu kabul edilen bir teori olmaktan alikoydu Ozellikle Italyanlar icin Karsi Reformasyon un ertesinde ve 30 Yillik Savaslara neden olan olaylardan sonra Papa ya karsi gelmek tehlikeli bir seydi Incil deki bazi kisimlar da dunyamerkezci teorileri desteklemekteydi Galileo gunesmerkezciligin Incil e karsi gelmedigini savundu Aziz Augustine in gorusu olan siir sarki ve eski yazilarin her zaman oldugu gibi anlasilmamasi gerektigini dusundu Galileo yazarlarin gunesin dogup battigi sabit bir dunya sisteminden bahsettiklerini ve donus hareketi disinda hareketleri acikladiklarini yazdi 1615 yili geldiginde Galileo nun gunesmerkezci yazilari Roma Engizisyonu na verilmisti ancak asil sucu Incil i tekrar yorumlamaya calismakti Bu Trent Konseyi nin acik bir reddi ve Protestanliga yakin bir hareketti Galileo Roma ya giderek kendini ve Kopernikci ve Incil le ilgili fikirlerini savundu 1616 baslarinda Monsignor Francesco Ingoli Galileo ya Kopernik sistemini reddeden bir mektup yolladi Galileo sonradan bu mektubun Kopernik karsiti hareketi baslattigini dusunmekteydi Maurice Finocchiaro ya gore Ingoli buyuk ihtimalle Engizisyon tarafindan bu konuda uzman gorusunu bildirmek icin gorevlendirilmisti Bu mektup gunesmerkezcilige karsi 18 adet matematiksel ve fiziksel arguman icermekteydi Oncelikle Tycho nun argumanlarini odunc alan mektup ozellikle gunesmerkezcligie gore yildizlarin gunesten cok daha buyuk olmalarini gerektirdigini yazdi Ayrica dort teolojik arguman iceren makale 1616 da Engizisyon un gunesmerkezciligin felsefi acidan sacma oldugunu ve kafirce bir teori oldugunu aciklamasina yol acti Papa 5 Paul Kardinal Bellarmine ye bu bulguyu Galileo ya ulastirmasini soyledi ve gunesmerkezcilikten vazgecme emri vermesini istedi 26 Subatta Galileo Bellarmine nin evine cagrildi ve gunesin evrenin merkezinde durarak dunyanin hareket ettigi fikrinden vazgecme ve bu konuda hicbir sey soyleyip yazmama emri verildi Dizin Toplulugu Kopernik in De Revolutionibus ve diger gunesmerkezci yapitlarini duzeltilene kadar yasakladi Bellarmine nin emirleri Galileo nun gunesmerkezciligi matematik ve felsefe yoluyla savunmasina engel olmuyordu ancak bunu fiziksel bir gercek olarak kabul etmesi yasakti Ilerideki on yil boyunca Galileo tartismadan uzak durdu 1623 te bu konuda kitap yazma projesini Kardinal Maffeo Barberini nin 8 Urban olmasi ve tesviki ile yeniden canlandirdi Barberini Galileo nun arkadasi ve hayrani idi ve 1616 da mahkumiyetine karsi cikmisti Galileo nun kitabi Iki Ana Dunya Sistemi Uzerine Diyalog 1632 de Papa ve Engizisyon un izniyle basildi Papa Galileo dan gunesmerkezcilik lehinde ve aleyhinde argumanlar yazmasini ve bunu sadece savunmamasini istemisti Ayrica kendi goruslerinin de kitapta bulunmasini istemisti Galileo yalnizca ikinci istegi yerine getirdi Bilerek veya bilmeyerek kitaptaki Aristotelesci karakter Simplicio bircok kez aptal durumuna dustu ve kendi hatalarina yenik dustu Galileo kitabin basinda Simplicio nun meshur Aristotelesci filozoftan esinlendigini yazsa da Italyanca Simplicio alik anlamina da gelmektedir Bu nedenle Diyalog Aristotelesci dunyamerkezcilige bir saldiri ve Kopernikciligin savunmasi gibi gozukmustur Ayrica Galileo Papa nin sozlerini Simplicio nun agzindan yazarak onu sinirlendirmistir Bircok tarihci Galileo nun kotu niyetli olmadigini ve kitabina tepkiye sasirdigini dusunmektedir Ancak Papa alenen alay edilmesini ve Kopernik savunmasini affetmemistir Galileo en buyuk destekcilerinden birini kaybederek Roma ya savunma yapmaya cagrilmistir 1633 yilinda Roma ya gelmis ve Vinzenco Maculani onune yargilanmaya cikarilmistir Galileo durusmasi boyunca 1616 dan beri sozunu tutarak yasakli fikirlerin hicbirini savunmadigini soylemistir Ancak sonradan Diyalog u okuyan birinin bunun Kopernik savunmasi oldugunu dusunebilecegini kabul etmistir Galileo 1616 dan sonra Kopernikci fikirler savunmadigini soylemisse de bu inandirici olmamistir 1633 Temmuzunda iskence tehdidi altinda bile iken bu savunmasini surdurmustur Engizisyon un hukmu 22 Haziranda verilmistir ve uc kisimdan olusmaktadir Galileo nun ciddi kafirlik suphesi altinda olduguna ve gunesin hareketsiz olarak evrenin merkezinde durmasi ve dunyanin hareket etmesi fikrine Incil e aykiri bulunmasindan sonra bile inanmasi nedeniyle bu fikrini lanetlemesi ve vazgecmesi gerektigine Engizisyon un istedigi gibi hapsedilmesine bu sonraki gun ev hapsine cevrilmis ve Galileo hayati boyunca bu sekilde yasamistir Diyalog un yasaklanmasina ve diger yapitlarinin gelecekte yazacaklari da dahil basilmasinin yasaklanmasina karar verilmistir Bir efsaneye gore Galileo dunyanin gunesin etrafinda dondugu teorisini yalanladiktan sonra Ama yine de donuyor gibi bir cumle sarf etmistir 1640 larda Ispanyol ressam Bartolome Esteban Murillo veya onun ekolunden bir ressam tarafindan yapilan bir resimde Galileo hapisteyken duvarda yazili olan E pur si muove sozcuklerine bakmaktadir Bu hikaye olumunden yuz yil sonra ciksa da Stillman Drake e gore bu sozler Galileo olmeden once bile ona itham edilmistir Bir sure Ascanio Piccolomini Siena Baspiskoposu ile kalan Galileo 1634 te Floransa yakinlarindaki Arcetri deki villasina donmus ve hayatini ev hapsinde gecirmistir Uc yil boyunca haftada bir kere yedi pismanlik ilahisi okuma emri verilmis ancak kizi Maria Celeste bu gorevi ustlenerek babasini kurtarmistir Galileo ev hapsindeyken en basarili calismalarindan biri olan Iki Yeni Bilim i yazmistir Burada kirk yil oncesinde yaptigi calismalara yer vermis ve kinematik ile maddelerin kuvveti uzerine aciklamalar yapmistir Bu kitap Albert Einstein tarafindan ovulmustur Bu yapit sonucunda Galileo ya modern fizigin babasi adi verilmistir 1638 de tamamen kor oldu ve uykusuzluk ve fitik sikayetleri yuzunden Floransa ya tibbi mudahale icin gitmesine izin verilmistir Dava Sobel e gore Galileo nun 1633 teki durusmasi ve kafirlik hukmunden once Papa 8 Urban kendi guvenliginden ve devlet problemlerinden endise duymustur Boylece Galileo sorunu papaya onun dusmanlari tarafindan sunulmus ve kiliseyi savunmada gucsuzce hareket ettigi iddiasi karsisinda Galileo ya karsi ofke ve korku ile saldirmistir OlumuFloransa daki Santa Croce Bazilikasi ndaki Galileo Turbesi 1642 ye kadar Galilei ziyaretci kabul etmistir 77 yasindayken 8 Ocak 1642 ates ve kalp carpintisi sebebiyle oldu Toscana Grandukasi II Ferdinando onu Santa Croce Bazilikasi na gomerek anisina mermerden bir mozole yapmak istemistir Bu planlar Papa 8 Urban in ve yegeni Kardinal Francesco Barberini nin karsi cikmasi sonucu iptal edilmis ve Galileo nun kafirligi neden olarak one surulmustur Boylece Bazilika nin koridorlarindan birinde kucuk bir odaya gomulmustur 1737 yilinda anisina bir anit dikilmis ve Bazilika nin ana bolgesine gomulmustur Bu surecte uc parmagi ve bir disi alinmistir Uc parmagindan biri su an Floransa Bilim Tarihi Muzesinde sergilenmektedir Bilimsel metotlariGalileo hareket bilimine ozgun katkilarda bulunmus ve matematik ile deneyi birlestirmistir O zamanin daha yaygin bilimi William Gilbert in niteliksel calismalari manyetizma amp elektrik idi Galileo nun babasi Vincenzo lavtaci ve muzisyen bilinen en eski cizgisel olmayan deneyi yapmistir cekilmis bir telde ton cekim gucunun karekoku ile birlikte degismektedir Bu gozlemler Pisagor muziginin temelinde de yatmaktadir Bir teli tam bir sayiya bolmek harmonik bir gam olusturmaktadir Kisitli bir miktar matematik boylece muzigi ve fizigi birlestirmis ve genc Galileo babasinin gozlemlerinde bunu gormustur Galileo doganin kanunlarinin matematiksel oldugunu soyleyen ilk modern dusunurlerden biridir Il Saggiatore de Felsefe bu buyuk kitapta yazmaktadir evren matematigin dilinde ve karakterleri ucgenler daireler ve diger geometrik figurlerdir demistir Matematiksel analizleri gec skolastik doga filozoflarinin geleneklerini gelistirmistir Galileo bunu felsefe okurken ogrenmistir Onun calismalari bilimin felsefe ve dinden ayrilmasina katkida bulunmus ve insan dusuncesini ileriye tasimistir Galileo sikca dusuncelerini gozleme bagli olarak degistirmistir Galileo deneylerini yapmak icin zaman ve uzunluk standartlari olusturmus ve farkli gun ve yerdeki deneyleri boylece harmonize etmistir Bu da matematiksel yasalari tumevarim yontemiyle olusturmanin onunu acmistir Galileo matematik teorik fizik ve deneysel fizik arasindaki baglantiyi iyi anlamistir ve parabolu hem konik seksiyonlar hem de ordinat in y absis in x karesine bagli olarak degismesi anlaminda kullanmistir Ayrica parabolun tek yonde hizlanan bir nesnenin hava rezistansi olmadigi durumlarda ideal yol cizgisi oldugunu bulmustur Bu teorinin kisitlamalari dunyanin buyuklugunde bir yolun asla parabol olamayacagi gibi olsa da gununun topculari icin firlatilan mermilerin parabolden cok az degisecegini savunmustur AstronomiGalileo nun icat ettigi teleskobunu Venediklilere gostermesi anisina San Marco Can Kulesi ne 2009 yilinda konulan kitabe Hans Lippershey in 1608 de Hollanda da patentlemeye calistigi teleskopun silik bir anlatimindan yola cikarak Galileo bir sonraki yil 3x buyutmeli bir teleskop yapmistir Daha sonra bunu gelistirerek 30x buyutmeli versiyonlar bulmustur Galileo teleskopu ile dunya uzerinde buyutulmus duz goruntuler izlemek mumkundur Ayrica gokyuzunu incelemek icin de kullanilabilir Galileo bir sureligine bu amacla kullanilacak teleskopu uretebilen tek kisi olmustur 25 Agustos 1609 da erken teleskoplarindan birini 8x veya 9x buyutme Venedikli hukukculara gostermistir Bu teleskoplari tuccarlara satarak da para kazanan Galileo Mart 1610 da teleskobik astronomik gozlemlerini Sidereus Nuncius adli yazisinda yayinlamistir Kepler in supernovasi Tycho ve digerleri 1572 deki supernovayi gozlemlemislerdi 15 Ocak 1605 teki mektubunda Galileo ya bu konudan bahseden Ottavio Brenzoni sayesinde Galileo 1604 te Kepler in supernovasini izlemeye baslamistir Gunluk paralaks gozlemlememesi sonucu Galileo bunlarin uzak yildizlar oldugunu savunarak Aristoteles in gokyuzunun degismezligi teorisini yalanladi Jupiter 7 Ocak 1610 da Galileo 3 gorunmez kucuk ve sabit yildizi teleskopuyla gozlemlemeye basladi Bunlarin hepsi Jupiter in yakininda ve onun icinden gecmekteydi Daha sonraki gozlemler bu yildizlarin Jupiter e kiyasla yildiz olsalar aciklanamayacak bir sekilde hareket ettiklerini gosterdi 10 Ocak ta Galileo birinin kayboldugunu gordu ve Jupiter in arkasinda oldugunu dusundu Birkac gun icinde bu objelerin Jupiter i yorungeledigini buldu Galileo gezegenin en buyuk 4 uydusunun ucunu kesfetmisti Dorduncuyu de 13 Ocak ta kesfetti Bu dordune ilerideki efendisi Cosimo II de Medici nin serefine Medici yildizlari ismini koydu Ancak sonraki astronomlar bunlari Galileo nun serefine Galileo uydulari olarak adlandirdi Bu uydularin simdiki isimleri Io Europa Ganymede ve Callisto dur Jupiter in uydularinin gozlemleri astronomine bir cigir acti daha kucuk gezegenler tarafindan yorungelenen buyuk bir gezegen Aristoteles in dunyamerkezci teorisine ters dusuyordu ve bircok astronom ve filozof basta buna inanmadi Christopher Clavius un rasathanesi bu gozlemleri kanitlayinca Galileo 1611 de Roma da bir kahraman gibi karsilandi Galileo ilerideki 18 ay boyunca uydulari gozlemledi ve evreleri hakkinda Kepler in imkansiz dedigi bir basari cok dogru bilgiler edindi Venus Saturn ve Neptun Eylul 1610 dan itibaren Galileo Venus un tipki ay gibi evreleri oldugunu gordu Gunesmerkezli modele gore tum evreler Venus un gunes etrafindaki yorungesi nedeniyle aydinlik yuzunun dunyadan gorulmesi ile izlenebilirdi Ayni sekilde gunesin on tarafindayken karanlik olmasi Kopernik in teorisinin diger bir tahminiydi Diger taraftan Ptolemaios un dunyamerkezli modelinden hicbir gezegenin yorungesinin gunesi tasiyan kuresel kabugu kesmesi imkansizdi Venus un yorungesi basta tamamen gunesin yakin tarafinda olarak dusunulmus ve sadece hilal ve yeni evreler gosterebilecegi kabul edilmisti Ancak sonradan gunesin diger tarafinda da olabilecegi dusunulmus ve burada da tam veya tama yakin evreler olabilecegi tahmin edilmistir Galileo nun hilal yari tam ve tam evreleri gozlemlemesinden sonra Ptolemaios un modeli curutulmus oldu Boylece 17 yuzyilin basinda bu bulustan sonra bircok astronom dunya ve gunesmerkezciligi birlestiren modelleri kabul etmeye basladi Tychonic Capellan Uzatilmis Capellan Tum bu modeller donen bir dunya ve Venus un evrelerini yildizsal paralakstan bahsetmeden kapsiyordu Galileo nun Venus calismalari dunya merkezcilikten karma teorilere ve oradan gunesmerkezcilige gecmekte cok yararli olmustur Galileo Saturn u gozlemledi ve halkalarini gezegen sandi Daha sonra gozlemlerinde halkalar direkt dunyaya donuktu ve diger gezegenlerin yok oldugunu dusundu 1616 da tekrar ortaya cikan halkalar kafasini daha da karistirdi Galileo 1612 de Neptun u de gozlemledi Defterlerinde sonuk bircok onemsiz yildizdan biri olarak gecer Bunun gezegen oldugunu fark etmedi ancak onu gozden kaybetmeden once hareketini not aldi Gunes lekeleri Galileo gunes lekelerini gozlemleyen ilk Avrupalilardan biriydi ancak Kepler bilmeden 1607 de bir tanesini gorup Merkur sanmisti Charlemagne zamaninda gorulen ve Merkur sanilan bir gozlemi de tekrar yorumladi Gunes lekelerinin varligi da geleneksel Aristotelesci astronomiyi zor durumda birakiyordu cunku gokyuzunun degismezligi anlamsiz kaliyordu Lekelerin hareketindeki yillik degisimler Francesco Sizzi tarafindan 1612 3 te bulundu ve hem Ptolemaios hem de Tycho nun sistemini curuttu Galileo Cizvit Christoph Scheiner ile gunes lekelerinin kesfi uzerine bir polemik yasadi Gercekte ikisinden de once David Fabricius ve oglu Johannes bunu kesfetmisti Scheiner Kepler in 1615 teki teleskop dizaynini benimsedi bu dizayn daha fazla yakinlastirma ancak ters resimler sunuyordu Galileo bu dizayni hic kullanmadi Ay Galileo teleskopunu yapmadan once Thomas Harriot Ingiliz matematikci ve gezgin ayi gozlemlemek icin perspektif tupu nu kullanmisti Bu gozlemlerde ayin hilalindeki garip noktalari tanimlayan Harriot nedenini anlamamisti Chiaroscuro ve sanatsal bilgisi sayesinde Galileo bu isik ve golge desenlerinin topografik isaretler oldugunu ve nedeninin ayin yuzeyindeki daglar ve kraterler oldugunu anladi Calismasinda topografik grafiklerle daglarin yuksekligini tahmin etti Boylece ayin ne bir gezegen ne de seffaf ve mukemmel bir kure oldugu anlasildi Dante gok kubbeye muhtesem bir sekilde yukselen ebedi bir inci Samanyolu ve yildizlar Galileo Samanyolu nu gozlemledi ve onceki gibi bulutsal olmadigini bircok yildizin bir arada oldugu icin oyle gozuktugunu buldu Ciplak gozle gorulemeyecek kadar uzak olan bircok yildiz kesfetti 1617 de Buyuk Ayi daki cift yildiz Mizar i izledi Sidereus Nuncius ta Galileo yildizlarin saf bir isik alevi oldugunu ve teleskopta goruntulerinin degismedigini buna karsilik gezegenlerin disk seklinde gozuktugunu yazdi Ancak kisa bir sure sonra gunes lekeleri hakkindaki yazilarinda gezegenlerin de yuvarlak oldugunu yazdi Bu noktadan sonra teleskoplarin yildizlarin yuvarlakligini gosterdigini ve bunlarin capinin birkac ark saniyesi oldugunu savundu Ayrica teleskop olmadan bir yildizin gorunen buyuklugunu olcmek icin bir yontem gelistirdi Diyalog da anlattigi gibi bu yontem yildizla arasina bir ip asmak ve yildizin gozden kayboldugu maksimum mesafeyi not almakti Ipin kalinligi ve bu uzakliktan yildizin gorus noktasinda yansittigi aciyi bulabiliyordu Diyalog da ilk buyuklukten bir yildizin en fazla 5 arksaniye buyuklugunde altinci buyuklukten bir yildizin ise 5 6 arksaniye oldugunu yazdi Bircok cagdas astronom gibi Galileo da olctugu buyukluklerin yapay oldugunu ve atmosferin isigi bukmesinden meydana geldigini fark etmedi Galileo nun bulgulari yine de Tycho nun en parlak yildizlarin olcumlerinden daha azdi ve Galileo nun anti Kopernikci argumanlara bu yildizlarin yillik paralakslarinin olculemez olmasi icin asiri buyuk olmalari gerektigi seklinde cevap verdi Baska astronomlar Simon Marius Giovanni Battista Riccioli Martinus Hortensius da benzer olcumler yapti ve Marius ve Riccioli daha kucuk buyuklukler bulunmasinin Tycho nun argumanini yalanlamak icin yeterli olmadigina karar verdi MuhendislikGalileo fizige yaptigi katkilarin yani sira muhendislige de katkilarda bulunmustur 1595 ve 1598 yillari arasinda Galileo Geometrik ve askeri bir pusula gelistirmistir Bu pusula topcular ve silahsorlar tarafindan kullanilmistir Bu cihaz Niccolo Tartaglia ve Guidobaldo del Monte yaptigi aletin gelistirilmis halidir Bu cihaz top kullanimi daha keskin ve daha guvenli bir hale getirdi Barutun turune ve top gullelerinin cinsine gore ne kadar barut koyacaklarini hesaplayabiliyorlardi Geometrik bir cihaz olaraksa herhangi bir cokgen seklin ya da cember seklin ve benzeri hesaplarin yapilmasinda kullaniliyordu Galileo nun direktifleri altinda Marc Antonio Mazzoleni bu cihazlardan yuzden fazla uretmistir Galileo cihaz icin elli lire kullanim kilavuzu icin ise 120 lire istemistir 1593 yilinda Galileo bir termometre gelistirmistir Bu termometre bir tupun icerisindeki hava baloncuklarinin genislemesi prensibi ile calismaktadir 1609 yilinda bir Ingiliz olan Thomas Harriot ve digerleri ile beraber mercekli teleskop ile ilk gozlemini yapti Teleskobu kullanarak ayi yildizlari ve gezegenleri gozlemledi Teleskop ismi Yunanca Tele yani uzak ve skopein bakmak gormek kelimelerinin birlesmesi ile ortaya cikmistir 1610 yilinda teleskobu ayrica bocekleri parcalarini incelemek icin kullandi 1624 yilinda Galileo mikroskop benzeri bir cihaz gelistirdi Bu cihazlardan bir tanesini o yilin mayis ayinda Bavyara duku olan KardinalZollern e tanitmasi icin verdi Baska bir tanesini ise eylul ayinda Prens Cesi ye yolladi Linceans uyesi olan Giovanni Faber Galileo nun icadina Yunanlar tarafindan uretilmis olan mikroskope adini takti Mikro Yunancada kucuk Skopein ise bakmak anlamina geliyordu Bu kelime yapi olarak teleskopa benziyordu Galileo mikroskobu kullanarak bocek cizimleri yapip bunu 1625 yilinda yayinlamistir mikroskobun kullanilmasi ilk olarak bu cizimlerle belgelenmistir 1612 yilinda Galileo Jupiter in uydularinin belli periyotlarla dondugunu tespit etti eger yorungeleri ile ilgili yeterince bilgi toplayabilirse pozisyonlarini evrensel saate gore hesaplayabilecegini one surdu Ve bu sayede tul dairesini belirleyebilmeyi olasi kiliyordu Zaman zaman bunun uzerine calisiyordu fakat pratik olarak birkac problem vardi Bu metot ilk defa 1681 yilinda Giovanni Domenico Cassini tarafindan basarili bir sekilde uygulanildi ve sonrasinda Fransa da ve Orta Amerika da da kullanildi Deniz ulasiminda yol bulmak icin teleskobik gozlem yapmayip tul dairesini bulmak cok zordu ve bunu olasi kilmak uzere John Harrison tarafindan Marine chronometer gelistirildi Hayatinin ilerleyen safhalarinda Galileo tam anlamiyla kor oldugunda sarkac saati icin bir saat masasi dizayn etti Fakat bu masa 1650 yilinda Christiaan Huygens tam anlamiyla calisan sarkac saatini yapana kadar kullanilmadi FizikGalileo teorik ve deneysel olarak Kepler ve Rene Decartes ten bagimsiz olarak hareket eden cisimler uzerinde calismalar yapti Bu calismalar ileride Newton tarafindan klasik fizik adi altinda gelistirilecektir Galileo sarkaclarla alakali deneyler yapti Genel bir inanisa gore Pisa kulesindeki samdanin sallanmasini kendi kalp atisini kullanarak izlemesiyle baslamistir Two New Sciences kitabinda diger deneylerinden bahsetmistir Galileo basit sarkaclarin izokron olduklari iddiasinda bulunmustur Bu salinimlarin buyukluge bagimsiz olarak hep ayni sure zarfinda gerceklestigi anlamina gelmektedir Christiaan Huygens in bulundugu kesfe gore bu cikarim dogrudur Galileo ayrica sarkacin periyodunun sarkacin uzunlugunun karesi ile dogru orantili oldugunun farkina varmistir Galileo nun oglu Vincenzo babasinin 1642 yilindaki teorilerine dayanarak bir saat resmi cizmistir Bu saat hicbir zaman yapilamadi cunku cok buyuk bir Verge escapement parcasina ihtiyac duyuyordu ve kotu bir kronometre olurdu Cok bilinmemekle birlikte Galileo sesin frekansi oldugunun farkina varan ilk kisi olmustur Keskiyi farkli hizlarda surterek olusan sesin yuksekligini keskinin bosluklariyla bagdastirarak frekansi olcmustur 1638 yilinda Galileo isigin hizini olcmek icin deneysel bir yontem ortaya atmistir Ellerinde isigi kapatacak kepenk sistemi ile donatilmis fener bulunan iki gozlemci belli bir uzakliktan birbirlerinin fenerlerini gozlerler ilk gozlemcinin fenerini kapattigini gordugu anda ikinci gozlemci fenerini kapatir bu aralikta gecen zaman iki gozlemci arasindaki zaman ile oranlanip isigin hizi bulunur seklindeydi Galileo bu deneyi bir bucuk kilometre mesafeden yaptigini fakat isigin bir anlik gorunup gorunmedigini gozlemleyemedigini belirtmistir Accademia del Cimento daki bir grup ogrenci Galileo nun olumu ve 1667 arasinda isik deneyinin benzerini bir bucuk kilometrenin uzerinde bir mesafede gerceklestirmislerdir ve kifayetsiz sonuclara ulasmislardir Bugun biliyoruz ki isigin hizi boyle bir yontem icin cok fazla hizli kalmaktadir Galileo Galile Degismezligi ni ilerletmistir Bu degismeze gore fizik kanunlari ne olursa olsun her sistem icin aynidir sabit hiz ve duz bir hat uzerinde ilerler cismin hizinin ve yonunun bir onemi yoktur Buna gore tam anlamiyla hareket ve sabit durus soz konusu degildir Bu prensip Newton un hareket kurallarinin ve Einstein in ozel gorecelik teorisinin yapi taslarini olusturmustur Dusen Cisimler Galileo nun ogrencisi Vincenzo Viviani tarafindan yazilan biyografide Galileo Pisa kulesinden attigi farkli agirlikli fakat ayni maddeden olusan toplarin ayni zamanda yere dustugunu yazmisti Bu durum Aristo nun dusunceleri ile ters dusmekteydi o durumun agirlikla dogru orantili oldugunu soylemisti Bu deney hikayesi bircok kez tekrar anlatilmistir fakat Galileo nun deney hakkinda hic bahsetmemistir ve bircok tarihci bu deneyin hic gerceklesmedigini Galileo nun aklindan gerceklestirdigi bir deney oldugunu dusunmektedir Bir istisna olarak Drake deneyin az cok Viviani nin bahsettigi gibi gerceklestigini dusunmektedir Bu deneyin asil olarak 1956 yilinda tarafindan Delft deki kilisenin kulesinde yapilmistir Ancak yaptigi deneylerde egimli yuzey kullanmistir bu da hem zamanlamada hem de hava surtunmesinde azalmaya neden oluyordu 1638 yilinda Galileo nun Discorsi de bulunan karakteri Salviati Galileo nin sozcusu kutleleri ayni olmayan cisimlerin havasiz ortamda ayni hizda dusecegini one surmustur Fakat bu fikir daha oncesinde Lucretius ve Simon Stevin tarafindan one surulmustur Cristiana Banti sarkaclar ile yaptigi deneyde agirliklarin farkli olmasina ragmen hareketlerin birbirine benzer oldugunun farkina varmistir Galileo dusen bir cismin ivmesinin duzenli oldugunu one surmustur tabi bu durum vakumlu bir alanda duserken veya duserken ki direnc orta duzeyde ya da yok sayildiginda gecerliydi Ayrica Galileo ivme altindaki cisimlerin aldigi mesafenin hesaplanmasini saglayacak bir kinematik yasa uretmistir alinan yolun zamanin karesi ile dogru orantili oldugu d t 2 Galileo dan once 14 Yuzyilda Nicole Oresme duzenli ivmede zamanin karesi formulunu uretmistir ve 16 Yuzyilda Domingo de Soto homojen bir ortamda cisimlerin duzgun hizlanarak dustuklerini one surmustur Galileo zamanin karesi kuralini o gunun standartlarindaki matematik ve geometrik kurallarla aciklamistir Ayrica cisimlerin bir engel bulunmuyorsa hizlarini korudugunun kanisina varmistir sonuc olarak Aristonun ortaya koydugu dogal olmayan hareket zorla olusan hareket gibi hipotezlerin hepsi hareket halinde olan ile ters dusmektedir ve anlamlarini kaybetmislerdir John Philoponus ve Jean Buridan tarafindan atalet hakkina filozofik dusunceler ileri surulmustur Galileo atalet hakkinda sunlari demistir bir parcacik yatay bir yuzeyde hareket ettigini hayal edin sonrasindan onceki sayfalarda acikladigim gibi bu parcacik eger duzlemin sonsuz ve surtunmesiz oldugunu varsayarsak ayni hizda konumda sonsuza kadar hareket edecektir demistir Bu gorus sonrasinda Newton yasalarina dahil oldu MatematikGalileo matematigi deneysel fizige uygularken gununun standart matematiksel metotlarini kullanmaktadir Bu metotlar ters oranti ve karekok Fibonacci ve Archimedes den miras kalmistir Analizleri ve ispatlari Oklid Elementleri nin besinci kitabinda gecen Eudoxian oran teorisine dayaniyordu Bu teori sadece bir asir oncesinde ortaya cikmisti ve Tartaglia ve diger dillere dogru olarak cevrilmisti Teori Galileo nun olumune kadar kabul gormustur sonrasinda Descartes in cebirsel yontemlerine yerini vermistir Bu Galileo paradoks olarak anilan kavram ozunde onunla alakali degildir O sonucu sonsuz sayilarin karsilastirilamayacagi yonunde vermisti Artik bu yonerge ise yarar olarak gorulmemektedir Yazilari Galileo nun bilimsel aygitlari tanimlayan erken yapitlari 1568 de yayinlanan Kucuk Denge hava veya sudaki objelerin tartilmasi ile ilgili ve 1606 da yayinlanan Geometrik ve Askeri Pusulanin Kullanilmasi adli yapitlari icermektedir Dinamik hareket bilimi ve mekanik hakkindaki erken calismalari 1590 da Pisa da basilan Hareket Uzerine ve 1600 cevresinde Padua da basilan Mekanik idi Hareket uzerine yaptigi calismalar Aristoteles Arsimet sivi dinamigini kapsiyordu ve sivinin icindeki yercekimsel dusus hizinin o objenin sividan ne kadar agir olduguyla orantili oldugunu acikladi Bir vakumda ise objeler agirliklari ile orantili hizda dusmektelerdi Ayrica Philopon un enerji dinamigini de benimsiyordu enerji kendini dagitmakta ve bir vakumda serbest dususun bastaki hizlanmadan sonra agirlikla baglantili bir esas hizi vardir Galileo 1610 da yazdigi Sidereus Nuncius ilk teleskobik gozlem kitabidir Bu kitapta asagidaki buluslara yer verilmistir Galileo uydulari Ayin yuzeyinin puruzlulugu Gozle gorulemeyen bircok yildizin bulunmasi ozellikle Samanyolu nun goruntusunu olusturanlar Gezegenlerle yildizlarin gorunusundeki farklar gezegenler disk gibi gorunurken yildizlar buyutulmemis isik noktalari olarak gozukuyordu Galileo 1613 te gunes lekeleriyle ilgili bir yazi yazdi ve burada gunesin ve gokyuzunun bozulabilecegini savundu Bu yazi ayrica 1610 da yaptigi Venus un evrelerinin teleskobik gozlemini ve Saturn un kafa karistirici eklentilerini ve bunlarin yok olusunu iceriyordu 1615 te Galileo Granduses Christina ya Mektup adli bir el yazmasi hazirladi 1636 ya kadar basilmamistir Bu mektup Castelli ye yolladiginin gozden gecirilmis bir versiyonu olup Engizisyon tarafindan Kopernikciligi fiziksel ve dinsel bir gercek olarak tanimladigi icin kinanmistir 1616 da Engizisyon un Kopernik i savunmama emri uzerine Galileo Kopernik in dunya teorisi hakkindaki Gelgit Teorisi Uzerine yi basmis ve bunu Kardinal Orsini ye gondermistir 1619 da Galileo nun ogrencisi Mario Guiducci Galileo nun derslerinden birini yayinlayarak Meteorlar Uzerine Soylem Cizvitlerin meteor teorilerine saldirida bulunmustur 1623 te Galileo Il Saggiatore yi yayinlayarak Aristotelesci teorilere saldirmis ve matematiksel formul ve deneyleri bilimsel fikirlerin olusmasinda kullanmayi desteklemistir Bu kitap cok basarili olmustur ve kilisenin yuksek basamaklarinda bile saygi gormustur Bu basaridan sonra Galileo Iki Ana Dunya Sistemi Uzerine Diyalog u yayinlamis ve 1616 daki yasaklari cignememeye dikkat etse de bu kitaptaki Kopernikci ve gunesmerkezci teoriler Galileo nun yargilanmasina ve kitabinin yasaklanmasina neden olmustur Bu yasaga ragmen Galileo 1638 de Engizisyon un yetki sinirlari disinda olan Hollanda da Iki Yeni Bilime Dair Soylem ve Matematiksel Ispatlar kitabini yayinlamistir Galileo nun yayinlanmis yapitlarinin listesi Galileo nun ana yapitlari asagidakilerdir Kucuk Denge 1586 Hareket Uzerine 1590 Mekanik 1600 civari Sidereus Nuncius 1610 Suzulen Cisimler Uzerine Soylem 1612 Gunes Lekeleri Uzerine Mektuplar 1613 Granduses Christina ya Mektup 1615 basim 1636 Gelgitler Uzerine Soylem 1616 Meteorlar Uzerine Soylem 1619 Il Saggiatore 1623 Iki Ana Dunya Sistemi Uzerine Diyalog 1632 Iki Yeni Bilime Dair Soylem ve Matematiksel Ispatlar 1638 MirasiGalileo nun Sonraki yillarda kilise tarafindan yeniden degerlendirilmesi Galileo meselesi Galileo nun olumunden sonra buyuk olcude unutulmus ve tartismalar dinmisti Galileo nun uzerindeki olan yasak 1718 yilinda kaldirilip yeniden duzenlenmis halinin basim izni alinmisti 1741 yilinda Papa Benedikt Galileo nun tam bilimsel calismalarinin tamamini iceren bir baskisi olan Diyalog un biraz sansurlenmis basiminin yayinlanmasina izin vermistir 1978 yilinda gunmerkezliligi savunan kitaplari bile yasakli kitaplar arasindan cikarildi Fakat Dialogue ve Copernicus s De Revolutionibus sansursuz hallerinde ozel bir yasak etkisini surdurmeye devam etti 1835 yilinda kilisenin gucunu kaybetmesi ile gunmerkezlilige karsi olan her sey ortadan kayboldu Galileo meselesi 19 yuzyilin baslarinda Protestan polemikciler tarafindan Roma Katoliklerine saldirmak adina yeniden gun yuzune cikarilmistir Olay gerceklestiginden beri ilgi zamanla azalmis ve tekrar yenilenmistir Papa XII Pius un 1939 yilinda sinde yaptigi konusmada Galileo yu su cumlelerle ozetlemistir Arastirmanin en cesur kahramani yolundaki hicbir tehlikeden korkmamistir ne mezardan ne gunahtan Papa nin 40 yillik danismani Profesor XII Pius bilime yakin olmama noktasinda cok dikkatli davranmistir Fakat konu Galileo oldugunda heyecanli ve uzuntu hal almistir 15 Subat 1990 yilinda KardinalRatzinger in sonrasinda Pope XVI Benedictus olmustur Roma Spienza Universitesi nde yaptigi bir konusmada Galileo meselesi hakkinda bazi guncel gorusleri ile su sozleri soylemistir bulgu niteliginde bir durumdur ki bizi modern cagda bilimin ve teknolojinin bugun nereye geldigini gorerek derin dusuncelere suruklemistir Bazi gorusleri Felsefeci Paul Feyerabend den alinti yaprak su sozleri eklemistir Galileo zamanindaki Kilise Galileo dan cok daha fazla sebebe yakin durdu ve o Galileo nun ogretilerinin de sosyal ve etik sonuclarini dikkate aldi Galileo ya karsi aldigi karar mantikli adil ve bu kararin revizyonu sadece politik firsatlarin ne oldugu gerekcesi uzerine hakli cikarilabilir Kardinal Feyerabend in iddiasiyla ayni fikirde oldugunu veya olmadigini acikca belirtmedi Fakat yine de Bu tur dusuncelerin temeline dusuncesiz ozur insa etmek aptallik olur dedi 31 Ekim 1992 de Pope II Ioannis Paulus Galileo meselesinin ele alinis seklinden pismanlik duydugunu acikladi ve Galileo Galilei nin tarafindan yonetilen bir calisma sonucu bilimsel pozisyonunu yargilayan Katolik Kilisesi mahkemesinin isledigi hatalarin kabulunu belirten bir beyanname cikardi Mart 2008 de nin PAS basi Galileo nun Vatikan duvarlari icerisinde bir heykelini dikerek Galileo yu onurlandirmayi amaclayan bir tasari acikladi Ayni yilin aralik ayinda Galileo nun en eski teleskobik gozlemlerinin 400 Yil donumu aktivitelerinde Papa XVI Benedictus Galileo nun astronomiye katkilarini ovdu Bir ay sonra bir sekilde nin basi Vatikan icine dikilecek olan Galileo heykeli planinin askiya alindigini meydana cikardi Modern Bilime etkisi Stephen Hawking Galileo nun modern bilimin dogmasinda modern bilimin babasi olarak kabul edilen Einstein dan daha fazla etkisi oldugunu soylemistir Galileo nun astronomik kesifleri ve arastirmalari teorisi icin kalici miraslar olmasini saglamistir Galileo tarafinda kesfedilen dort buyuk Jupiter Galilean Moons olarak bilinen uydulari Io Europa Ganymede ve Callisto miraslar icerisindedir Baska bilimsel calismalar ve ilkelerde Galileo ismiyle anilmistir Jupiter in yorungesine yerlestirilen ilk uzay aracina Galileo spacecraft adi verilmistir Sanat ve populer medya Queen grubunun Bohemian Rhapsody isimli sarkisinin bir kisminda Galileo nun ismi gecmektedir Indigo girls tarafindan yapilan Galileo ve Amy Grant in Heart in Motion albumunde ismi gecmektedir 1943 yilinda Alman tarafindan Galileo nun yasami Life of Galileo adi altinda yaziya aktarilmistir 1975 yilinda tarafindan yazilan Lamp of Midnight sinemaya aktarilmistir 2009 yilinda Kim tarafindan Galileo nun Ruyasi adinda bir bilimkurgu romani yazilmistir Romanda Galileo yu bilimsel felsefedeki karisikligi cozmesi adina kendi zamani ve gelecek arasinda bir gelecege tasimistir ve bunun yani siri buyuk oranda biyografik bilgi icermektedir Galileo Galilei son zamanlarda cok degerli madeni para koleksiyon icin bir ana motif olarak secildi 25 avro degerinde International Year of Astronomy commemorative coin koleksiyonuna katilmistir Ayrica bu madeni para Galileo nun teleskobu icat etmesinin 400 yilini anmak icindir On tarafinda portresi ve teleskobu arka tarafinda ise cizdigi ilk ay yuzeyi cizimi bulunmaktadir Gumus cemberinde ise Isaac Newton teleskobu Kremsmunster Abbey deki gozlem evi bir modern teleskop bir radyo teleskobu ve bir de uzay teleskobuna yer verilmistir 2009 yilinda Galileoscope adi altinda bir teleskop piyasaya suruldu Cok sayida ucuza mal edilmis egitim amacli kaliteli bir teleskoptur Zaman cizelgesi1543 Nicalus Copenicun Gok kurelerin devinimleri uzerine isimli yazisini yayimlar Ptolemy nin Geosantrizm sisteminin cikmasiyla ortaya cikan sorulara karsi altenatif bir sistemi anlatmaktadir 1563 Ebeveyleri Vincenzo Galilei ve Giulia Ammanati evlendi 1564 Dunya ya geldi 1570 Thomas Digges Teleskobun nasil yapilacagini anlatan Pantometria yayinlandi 1573 Tycho Brahe Aristo nun sabit gok kureler ve ayin uzerinde degismez sinirsiz mukemmel gokyuzu bulunugu fikrine karsi cikan Yildiz Uzerine adli yayini yayinladi 1576 Giuseppe Moletti Padua daki matematik hocasi cisimlerin sekil ve netden yapildiklari onemsiz olup ayni hizda dustukleri hakkinda raporu yayinladi 1581 Babasi Vincenzo Galilei Dialogo della musica antica et moderna isimli muzik teorilerini formule eden bir kitap yayinladi 1581 Pisa Universitesine yazildi 1582 Ostilio Ricci nin Matematik dersine katildi fizik ve bilim uzerine calismaya karar verdi 1585 Universiteyi mezun olmadan birakti ve ozel ogretmen olarak calismaya basladi 1586 Hidrostatik dengeyi icat etti ve La Balancitta kucuk denge isimli kitabi yazdi 1586 Simon Stevin 10 metreden attigi kursunlarin sonuclarini yayinladi 1588 Tycho Brahe kuyrukluyildizlar ile ilgili ve icinde dunyanin gunes sistemine benzer Tychonic system bir kitap yayinladi 1589 Pisa Universitesi nde matematik bolumunun basina gecti 1590 Hic yayinlamadigi Du motu ismindeki kitabin bir kismini tamamladi 1591 Babasi Vincenzo nun olumu 1593 Ilk termometresini icat etti ne yazik ki hem sicakliga hem de basinca tepki veriyordu 1595 Balistik hesaplamayi gelistiricek geometrik ve askeri pergel icat etti ileride bu cihazi haritacilik ve genel hesaplamalar icin gelistirecekti 1597 Kepler e Copernican System hakkindaki dusuncelerini iceren bir mektup yazdi 1600 Ilk cocugu Virginia dogdu 1600 Le Meccaniche mekanik kitabi 1600 William Gilbert De Magnete isimli icerisinde Copernican system e destek cikan cumlelerin bulundugu kitabi yayinladi 1600 Roma engizisyonu Giordana Bruno nun bir Copernican system destekcisi oldugunu ogrendi Kutsal uclu ruya karisi geldigini one surup onu suclu buldu ve sivil yetkileler tarafindan yakilarak idam edildi 1601 Kizi Livia nin dogumu 1604 Supernovanin yerini hesapladi yeni bir yildiz icin paralaks olmadigini gosterdi 1605 Enistesi tarafindan kardesine ceyiz parasi vermedigi icin dava acildi 1606 Oglu Vincenzo dogdu 1606 Kendi hesap pusulasi icin kullanma kilavuzu yayinladi 1607 Rotilio Orlandini Galileo nun arkasi Paolo Sarpi ye suikast duzenlemeye calisti 1608 Hans Lippershey mercekli teleskopu icat etti 1609 Bagimsiz olarak Hans Lippershey in aciklamalarina bakarak teleskobunu gelistirdi 1609 Kepler Astronomia nova isimli ilk iki kanunu iceren kitabini yayinladi ve ilk defa Kopenik in modelinin Ptolemaic modelden daha dogru oldugunu navigasyon ve tahmin ile aciklamistir 1609 Thomas Harriot Galileo dan 4 ay once Ay i teleskopla gozlemleyip cizimlerini yapmistir 1610 Sidereus Nuncius u Yildizli Haberci yayimlar ayimizin daglarini kraterlerini ve Jupiter in en parlak 4 ayini gozlemler 1610 Martin Horki Galileo ya karsi Brevissima Peregrinatio Contra Nuncium Sidereum u yayimlar 1610 Kepler Galileo nun teleskop ve lenslerinden bir tanesini talep eder fakat Galileo fazladan olmadigini ve yenisini yapmak icin cok mesgul oldugu cevabini verir 1610 Padova Universitesi nde omurboyu kalici matimatik pozisyonu ve Cosimo II Grand Duke of Tuscany icin matematikci ve filozof 1611 venus fazlarini kesfeder papa ile verilen seyirci Lincean Academy uyesi yapti 1611 Jesuit College tarafindan Roma da onursal bir derece ile odullendirilir 1611 David Fabricius Christoph Schenier ve Galileo nun konuyla ilgili yayimlanmis calismalarindan once Gunes Uzerinde Gozlemlenmis Noktalar ve onlarin Gunes ile Bariz Rotasyonlari Uzerine Hikayeler i yayimlar 1612 Jupiter in ayinin olasi boylam belirlemesi icin evrensel saat olarak kullanilabilecegini ileri surdu 1612 ve 1613 Francesco Sizzi yillik gunes lekeleri hareketleri cesitliligini kesfeder 1613 Gunes Lekeleri uzerine mektup 1615 Grand Duchess Christina ya mektup 1636 ya kadar yayimlanmadi 1616 Kilise tarafindan Kopernik Sistemini korumamasi ve barindirmamasi uzerine resmi uyari yapilir 1616 Katolik kilisesi De revokutionibus orbium coelestium u Yasak Kitaplar Listesi ne yerlestirir bekleyen duzeltme 1616 Discourse on the Tides gizli mektubu 1617 Bellosguardo ya Bati Floransaya kizinin manastirinin yakinina tasinir ve orada Ursa Major da Double Star Mizar i gozlemler 1619 Kepler kendisinin 3 Kanununu tanitan Harmonices Mundi yi yayimlar 1619 Kuyruklu yildizlar konusmasi 1623 The Assayer i yayimlar 1624 Onu oven ve onurlandiran Papa yi ziyaret eder oradan Birlesik bir mikroskopu kullanarak yaptigi Copernican vs Ptolemaic Systems calismasini yayimlamak icin kabul izni ile ayrilir 1625 Galileo nun mikroskopu kullanilarak cizilen bocek cizimleri yayimlandi 1630 Dialogue Concernin the Two Chief World Systems i tamamladi ve sonradan Kilise sansuru onayi aldi 1632 Dialogue Concernin the Two Chief World Systems i yayimladi 1633 1616 kesin emri ihlali sebebiyle siddetli sapiklik suphesiyle Engizisyon Mahkemesi tarafindan hapis hukmu verildi ev hapsine hafifletildi 1633 Katolik Kilisesi Dialogue Concerning the Two Chief World Systems i Yasak Kitaplar Listesi ne yerlestirir Ayrica bakinizNicolaus Copernicus Johannes Kepler GunmerkezlilikKaynakca Science The Definitive Visual Guide Ingilizce Birlesik Krallik DK Publishing 2009 s 83 ISBN 978 0 7566 6490 9 2 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Eylul 2022 Drake S 1978 Galileo at Work Chicago University of Chicago Press ISBN 978 0 226 16226 3 Willam A Wallace Prelude to Galileo Essays on Medieval and Sixteenth Century Sources of Galileo s Thought Dordrecht 1981 pp 136 196 97 O Connor J J Robertson E F Galileo Galilei The MacTutor History of Mathematics archive St Andrews Universitesi Scotland 6 Ekim 2009 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Temmuz 2007 John Gribbin The Fellowship Gilbert Bacon Harvey Wren Newton and the Story of the Scientific Revolution The Overlook Press 2008 s 26 Gribbin John 2009 2002 Science A History 1543 2001 Londra Penguin s 107 ISBN 978 0 14 104222 0 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2019 Sobel 1999 s 16 Robin Santos Doak Galileo Astronomer and Physicist Capstone 2005 s 89 31 Ekim 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2019 Sharratt 1994 ss 17 213 Rosen Joe Gothard Lisa Quinn 2009 Encyclopedia of Physical Science 26 Aralik 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Infobase Publishing s 268 978 0 8160 7011 4 Gribbin John 2008 The Fellowship Gilbert Bacon Harvey Wren Newton and the Story of the Scientific Revolution Overlook Press s 42 Pedersen Olaf 1985 Galileo s Religion Coyne George V Heller Michal Zycinski Jozef Ed The Galileo Affair A Meeting of Faith and Science Proceedings of the Cracow Conference May 24 27 1984 Vatican City Specola Vaticana ss 75 102 Bibcode 1985gamf conf 75P OCLC 16831024 Reston 2000 ss 3 14 a b Asimov Isaac 1964 Asimov s Biographical Encyclopedia of Science and Technology 978 0 385 17771 9 Mehmet Guven GUNVER Prof Dr Mustafa Sukru SENOCAK Doc Dr Suphi VEHID Istatistikte Altin Oran Turkmen Kitabevi 2014 ISBN 9786054749409 a b Edgerton Samuel Y The Mirror the Window and the Telescope 2009 a b Panofsky Erwin 1956 Galileo as a Critic of the Arts Aesthetic Attitude and Scientific Thought Isis 47 1 ss 3 15 doi 10 1086 348450 JSTOR 227542 Sharratt 1994 ss 45 66 Rutkin H Darrel Galileo Astrology and the Scientific Revolution Another Look Program in History amp Philosophy of Science amp Technology Stanford University 28 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Nisan 2007 Finocchiaro 1989 ss 67 69 Finocchiaro 1989 s 354 n 52 Finocchiaro 1989 ss 119 133 Finocchiaro 1989 pp 127 131 and Galilei 1953 ss 432 436 Einstein 1953 s xvii Galilei 1953 s 462 James Robert Voelkel The Composition of Kepler s Astronomia Nova Princeton University Press 2001 p 74 Stillman Drake Essays on Galileo and the History and Philosophy of Science Volume 1 University of Toronto Press 1999 s 343 Drake 1960 ss vii xxiii xxiv Sharratt 1994 ss 139 140 Grassi 1960a Drake 1978 s 268 Grassi 1960a s 16 Galilei amp Guiducci 1960 Drake 1960 s xvi Drake 1957 s 222 Drake 1960 s xvii Sharratt 1994 s 135 Drake 1960 s xvii Grassi 1960b Galilei 1960 Sharratt 1994 s 137 Drake 1957 s 227 Sharratt 1994 ss 138 142 Drake 1960 s xix Alexander Amir 2014 Infinitesimal How a Dangerous Mathematical Theory Shaped the Modern World Scientific American Farrar Straus and Giroux s 131 ISBN 978 0 374 17681 5 Drake 1960 s vii Sharratt 1994 s 175 Sharratt 1994 ss 175 178 Blackwell 2006 s 30 Blackwell Richard 1991 Galileo Bellarmine and the Bible Notre Dame University of Notre Dame Press s 25 ISBN 978 0 268 01024 9 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Subat 2019 a b Hannam James The Genesis of Science 2011 ss 303 316 Graney and Danielson 2014 www evrensel net 23 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Mart 2020 Galileo Iki Buyuk Dunya Sistemi Hakkinda Diyalog TEZ Turkiye Alim Yayinlari 2016 30 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Kasim 2020 Dis baglantilarVikisoz de Galileo Galilei ile ilgili sozleri bulabilirsiniz Atil Bulu Okan Universitesi Yavuz Unat