Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Balkan Gagavuzcası, Balkanlar'da yaşayan Gagavuzlar tarafından konuşulan Gagavuzca ağızlarıdır. Bulgaristan, Romanya, Kuzey Makedonya, Türkiye ve Yunanistan'da az sayıda konuşucusu olan ağızlar, Türkçenin Rumeli ağızlarıyla olan büyük benzerlikten dolayı Rumeli Türkçesi adıyla da adlandırılmaktadır.UNESCO tarafından ciddi derecede tehlike altında olan diller arasında gösterilmektedir.
| Balkan Gagavuzcası | |
|---|---|
| Bölge | Balkanlar |
| Etnisite | Gagavuzlar |
| Konuşan sayısı | 10 binden az (2002) |
| Dil ailesi | Türk dilleri
|
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | bgx |
Bulgaristan'ın kuzeydoğusunda yoğun olarak yaşayan Gagavuzlar, 1770 yılından itibaren kitleler halinde Besarabya'ya göç etmeye başlamıştır, göç dalgası aralıklarla 1811'e değin sürmüştür.
Valentin Moşkov, 1903 yılında Bulgaristan'ın kuzeydoğusundaki Yenipazar'ın (Novi Pazar) yakınında bulunan Pamukçu adlı Türk köyünde çalışmalar yapmıştır. Köyde yaşayan Türklerin diliyle Besarabya'daki köyünde yaşayan Gagavuzların dili arasında bir fark bulunmadığı sonucuna varmıştır.
Balkan Türk ağızları üzerinde karşılaştırmalı çalışmalar yapan , Deliorman Türkçesi adını verdiği Gacal ağzıyla Besarabya Gagavuz ağzını tek bir diyalektolojik grup içinde değerlendirilecek kadar birbirine yakın kabul etmiştir. Bu bölgedeki Türklerin ve Gagavuzların konuştukları dile Tuna Türkçesi adını vermiştir.Paul Wittek ise, Gacalların konuştuğu Türkçenin, Osmanlı Türkçesine Gagavuzcadan daha yakın olduğunu düşünerek Gagavuzcanın Oğuz öncesi özelliklerine işaret etmektedir.
Romanya Gagavuz ağzı, Moldova'nın Sovyetler Birliği'ne katılmasıyla birlikte, Romanya'nın geri kalan bölgelerinde yaşayan Gagavuzlar ayrı bir sosyal grup olma özelliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Romanya Gagavuz ağız özelliklerini yansıtan örneklere sadece Mehmet Ali Ekrem'in Dobruca Türklerinin kültüründen örnekler sunmak için yayımladığı Bülbül Sesi adlı eserinde yer alan "Tudorka", "Stuian" adlı türkülerde rastlanmaktadır.
Yunanistan Gagavuz ağzı, Kesriye şehrinde ve Makedonya'nın güneydoğusunda küçük gruplar hâlinde Gagavuzların yaşadığı bilinmektedir. Ancak bugüne kadar Gagavuzca herhangi bir yayın yapılmamıştır.
Kaynakça
- ^ "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger". unesco.org. 6 Mart 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ocak 2014.
- ^ . glottolog.org. 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2020.
- ^ "Endangered languages: the full list". The Guardian. 15 Nisan 2011. 1 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020.
- ^ a b c d Nevzat Özkan (2013). (PDF). 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ a b Hayriye Süleymanoğlu Yenisoy (Haziran 2001). . 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balkan Gagavuzcasi Balkanlar da yasayan Gagavuzlar tarafindan konusulan Gagavuzca agizlaridir Bulgaristan Romanya Kuzey Makedonya Turkiye ve Yunanistan da az sayida konusucusu olan agizlar Turkcenin Rumeli agizlariyla olan buyuk benzerlikten dolayi Rumeli Turkcesi adiyla da adlandirilmaktadir UNESCO tarafindan ciddi derecede tehlike altinda olan diller arasinda gosterilmektedir Balkan GagavuzcasiBolgeBalkanlarEtnisiteGagavuzlarKonusan sayisi10 binden az 2002 Dil ailesiTurk dilleri Saz TurkcesiOguz dilleriBati Oguz dilleriGagavuzcaBalkan GagavuzcasiDil kodlariISO 639 3bgx Bulgaristan in kuzeydogusunda yogun olarak yasayan Gagavuzlar 1770 yilindan itibaren kitleler halinde Besarabya ya goc etmeye baslamistir goc dalgasi araliklarla 1811 e degin surmustur Valentin Moskov 1903 yilinda Bulgaristan in kuzeydogusundaki Yenipazar in Novi Pazar yakininda bulunan Pamukcu adli Turk koyunde calismalar yapmistir Koyde yasayan Turklerin diliyle Besarabya daki koyunde yasayan Gagavuzlarin dili arasinda bir fark bulunmadigi sonucuna varmistir Balkan Turk agizlari uzerinde karsilastirmali calismalar yapan Deliorman Turkcesi adini verdigi Gacal agziyla Besarabya Gagavuz agzini tek bir diyalektolojik grup icinde degerlendirilecek kadar birbirine yakin kabul etmistir Bu bolgedeki Turklerin ve Gagavuzlarin konustuklari dile Tuna Turkcesi adini vermistir Paul Wittek ise Gacallarin konustugu Turkcenin Osmanli Turkcesine Gagavuzcadan daha yakin oldugunu dusunerek Gagavuzcanin Oguz oncesi ozelliklerine isaret etmektedir Romanya Gagavuz agzi Moldova nin Sovyetler Birligi ne katilmasiyla birlikte Romanya nin geri kalan bolgelerinde yasayan Gagavuzlar ayri bir sosyal grup olma ozelligini buyuk olcude yitirmistir Romanya Gagavuz agiz ozelliklerini yansitan orneklere sadece Mehmet Ali Ekrem in Dobruca Turklerinin kulturunden ornekler sunmak icin yayimladigi Bulbul Sesi adli eserinde yer alan Tudorka Stuian adli turkulerde rastlanmaktadir Yunanistan Gagavuz agzi Kesriye sehrinde ve Makedonya nin guneydogusunda kucuk gruplar halinde Gagavuzlarin yasadigi bilinmektedir Ancak bugune kadar Gagavuzca herhangi bir yayin yapilmamistir Kaynakca UNESCO Atlas of the World s Languages in Danger unesco org 6 Mart 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2020 Arsivlenmis kopya 19 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Ocak 2014 glottolog org 3 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2020 Endangered languages the full list The Guardian 15 Nisan 2011 1 Agustos 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2020 a b c d Nevzat Ozkan 2013 PDF 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2020 a b Hayriye Suleymanoglu Yenisoy Haziran 2001 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2020