Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cypraea, yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin karından bacaklılar (Gastropoda) sınıfındaki Cypraeidae familyasında yer alan bir deniz salyangozu cinsidir.
| Cypraea | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||
| Cypraea tigris | |||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||
| Pantherinaria Sacco, 1894 | |||||||||||||
Cypraea türlerinin yumurtaya benzeyen, göz alıcı desenlere sahip olabilen, pürüzsüz ve parlak yüzeyli , çağlar boyunca koleksiyon malzemesi, mücevher, takı, tılsım ve para olarak kullanılagelmiş, kadınlık, doğurganlık ve zenginlik sembolü olarak görülmüştür.
Genel özellikler
Cypraea'ya dahil türler esasen tropikal bölgelerde, özellikle de Maldivler'de ve Hint Okyanusu'nun doğu bölgelerinde bulunur.
Canlı Cypraea etkin durumdayken bir manto tabakasıyla sırtındaki kabuğu örter [1]6 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . [2]13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Bu manto tabakasının, olasılıkla,
- kamuflaj için ek desen oluşturmak,
- korunma için duyarlı yüzey oluşturmak ve
- solunuma yardım etmek
gibi işlevleri bulunmaktadır.
Cypraea türlerinin az çok bir yumurtayı andırır ve 5 milimetreden, (özellikle bazı tropikal türlerde (örn., ) görüldüğü üzere) 15 santimetreye kadar ulaşan uzunluklarda olabilir. Pürüzsüz ve parlak yüzeyli kabukların üst yüzü yuvarlak iken, görece düz alt yüzünde kabuk boyunca uzanan dar yarık şeklinde bir açıklık vardır. Üst yüz, değişik ve göz alıcı desenlere sahip olabilir.
Kabukların kullanımı
Yukarıda bahsedilen yapısal özellikleri nedeniyle Cypraea kabukları, çağlar boyunca koleksiyon malzemesi, mücevher, takı, tılsım ve para olarak kullanılagelmiş ve kadınlık, doğurganlık ve zenginlik sembolü olarak görülmüştür.
Para
Cypraea kabukları (öz., [4]24 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . [5]13 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ; NCBI Entrez Taxonomy'e ve göre, ), Afrika'da nakit para olarak kullanılmıştır. Gana'nın para biriminin adı olan , büyük olasılıkla, Gana'nın yerel dillerinden Akan'ın bir lehçesi olan (ya da Fanti) dilinde "küçük kabuk" anlamına gelen ve Cypraea kabuklarını kasteden bir kelimeden türemiştir.
Çin'de de kabukların kendisi ya da kopyalarının bir değiş tokuş aracı olarak kullanıldığına inanılır.
Tılsım
Kuzey Amerika'nın Ojibwa yerlileri, "beyaz kabuk" ya da "Kutsal Megis Kabuğu" adını verdikleri Cypraea kabuklarını, kültürlerine ait törenlerinde kullanmışlardır ve Kanada'nın Manitoba eyaletindeki (Beyaz Kabuk Eyalet Parkı) da bu kabuklara atfen adlandırılmıştır. Ojibwa yerlilerinin, doğal kaynakları olan denizden bu kadar uzaktaki bölgelerde kabukları nasıl elde ettiklerine dair tartışmalar sürmektedir. Sözel hikâyelerden ve elde edilen bilgiler, bu kabukların yerde ve/veya göl ya da nehirlerin kıyılarına vurmuş olarak bulunduğunu belirtmektedir. Karanın bu kadar içlerinde Cypraea kabuklarının bulunabilmesi, bu kabukların o bölgelerde daha erken dönemlerde bulunmuş kabile ya da topluluklar tarafından da kullanıldığına ve yaygın bir ticaret ağına işaret etmektedir.
Cypraea kabukları, Batı Afrika'nın Yoruba etnik topluluğu içinde gelişmiş bir kâhinlik sistemi olan 'da ve yine Afrika'ya ait olup, günümüzdeki Benin'de varlığını sürdürmüş olan Dahomey krallığında kehanet aracı olarak kullanılmıştır. Kâhinler, belli sayıda kabuğun zar gibi yere atılması ile açıklığı yukarı bakacak şekilde düşen kabukların sayısına dayanarak kehanette bulunmuşlardır.
Diğer
- (İng., pachisi), zar yerine Cypraea kabuklarının kullanıldığı, oyun tahtasıyla oynanan ve tavlaya benzeyen bir tür oyundur. 6-7 adet Cypraea kabuğu atılır ve açıklığı yukarı bakan kabukların sayısı, atılmış olan sayıyı belirler.
- Cypraea kabukları, yakın geçmişte ve kimi kültürlerde, üzerine çorap geçirilerek topukların yamandığı yumurta olarak da kullanılmıştır. Kabuklardaki yarık biçimli açıklık, iğnenin kumaş altına rahatça geçebilmesini sağlar.
- Uganda'nın 1895 yılına ait posta pulları, Cypraea kabuklarının İngilizce'deki tekil adı olan (ya da ) üzerinden "Cowries" olarak anılır.
Türler
Sağ üstte yer alan bilgi kutusunda sunulmuş güncel Cypraea sınıflandırmasının kaynağı olan NCBI Entrez Taxonomy'e göre, Cypraea türleri şunlardır:
| | |
Farklı sınıflandırmalar
Canlıların bilimsel sınıflandırılması ile ilgili başka internet sitelerinde farklı sınıflandırmalarla karşılaşmak mümkündür. Buna , veri sağlayıcı otorite olarak büyük ölçüde ITIS'i kaynak gösteren ve Animal Diversity Web (ADW; Hayvan Çeşitliliği Ağı)15 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . siteleri örnek olarak verilebilir. Bu üç sitedeki güncel Cypraea sınıflandırmaları aynıdır ve aşağıdaki gibidir:
|
Cypraea türleriyle ilgili olarak ise ITIS ve yine ITIS'i otorite olarak kabul eden GBIF aynı türleri listelerken, ADW onların listesine 5 tür daha eklemektedir:
| ITIS ve GBIF'e göre Cypraea türleri
| ADW'e göre Cypraea türleri
|
Fotoğraflar
Wikimedia Commons'ta Cypraea ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
Bilimsel sınıflandırma, ek metin
- NCBI Entrez Taxonomy'de Cypraea ve Monetaria moneta
- Integrated Taxonomic Information System (ITIS; Bütünleştirilmiş Taksonomik Bilgi Sistemi)
- Animal Diversity Web (ADW; Hayvan Çeşitliliği Ağı) sitesinde Cypraea15 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ve Family Cypraeidae13 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Görsel
- Wikimedia Commons'da Cypraea chinensis13 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ()
- oceanlight.com'da Cypraea moneta13 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- seashellsofnsw.org.au'da Cypraea moneta24 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- divegallery.com'da 'da Cypraea tigris6 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- gastropods.com'da
- gastropods.com'da
Sözlük
- ve
Dış bağlantılar
- www.cypraea.net, The world of Cypraeidae2 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cypraea yumusakcalar Mollusca subesinin karindan bacaklilar Gastropoda sinifindaki Cypraeidae familyasinda yer alan bir deniz salyangozu cinsidir Cypraea Yasadigi donem araligi 23 03 0 myo Miyosen Gunumuz PreYeYeOSDCPTJKPgNBiyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube MolluscaSinif GastropodaTakim NeotaenioglossaFamilya CypraeidaeCins Cypraea Linnaeus 1758Tip turCypraea tigrisLinnaeus 1758SinonimlerPantherinaria Sacco 1894 Cypraea turlerinin yumurtaya benzeyen goz alici desenlere sahip olabilen puruzsuz ve parlak yuzeyli caglar boyunca koleksiyon malzemesi mucevher taki tilsim ve para olarak kullanilagelmis kadinlik dogurganlik ve zenginlik sembolu olarak gorulmustur Genel ozelliklerCypraea ya dahil turler esasen tropikal bolgelerde ozellikle de Maldivler de ve Hint Okyanusu nun dogu bolgelerinde bulunur Canli Cypraea etkin durumdayken bir manto tabakasiyla sirtindaki kabugu orter 1 6 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 2 13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bu manto tabakasinin olasilikla kamuflaj icin ek desen olusturmak korunma icin duyarli yuzey olusturmak ve solunuma yardim etmek gibi islevleri bulunmaktadir Cypraea turlerinin az cok bir yumurtayi andirir ve 5 milimetreden ozellikle bazi tropikal turlerde orn goruldugu uzere 15 santimetreye kadar ulasan uzunluklarda olabilir Puruzsuz ve parlak yuzeyli kabuklarin ust yuzu yuvarlak iken gorece duz alt yuzunde kabuk boyunca uzanan dar yarik seklinde bir aciklik vardir Ust yuz degisik ve goz alici desenlere sahip olabilir Kabuklarin kullanimiYukarida bahsedilen yapisal ozellikleri nedeniyle Cypraea kabuklari caglar boyunca koleksiyon malzemesi mucevher taki tilsim ve para olarak kullanilagelmis ve kadinlik dogurganlik ve zenginlik sembolu olarak gorulmustur Para Cypraea moneta Monetaria moneta Cypraea kabuklari oz 4 24 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 13 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde NCBI Entrez Taxonomy e ve gore Afrika da nakit para olarak kullanilmistir Gana nin para biriminin adi olan buyuk olasilikla Gana nin yerel dillerinden Akan in bir lehcesi olan ya da Fanti dilinde kucuk kabuk anlamina gelen ve Cypraea kabuklarini kasteden bir kelimeden turemistir Cin de de kabuklarin kendisi ya da kopyalarinin bir degis tokus araci olarak kullanildigina inanilir Tilsim Kuzey Amerika nin Ojibwa yerlileri beyaz kabuk ya da Kutsal Megis Kabugu adini verdikleri Cypraea kabuklarini kulturlerine ait torenlerinde kullanmislardir ve Kanada nin Manitoba eyaletindeki Beyaz Kabuk Eyalet Parki da bu kabuklara atfen adlandirilmistir Ojibwa yerlilerinin dogal kaynaklari olan denizden bu kadar uzaktaki bolgelerde kabuklari nasil elde ettiklerine dair tartismalar surmektedir Sozel hikayelerden ve elde edilen bilgiler bu kabuklarin yerde ve veya gol ya da nehirlerin kiyilarina vurmus olarak bulundugunu belirtmektedir Karanin bu kadar iclerinde Cypraea kabuklarinin bulunabilmesi bu kabuklarin o bolgelerde daha erken donemlerde bulunmus kabile ya da topluluklar tarafindan da kullanildigina ve yaygin bir ticaret agina isaret etmektedir Cypraea kabuklari Bati Afrika nin Yoruba etnik toplulugu icinde gelismis bir kahinlik sistemi olan da ve yine Afrika ya ait olup gunumuzdeki Benin de varligini surdurmus olan Dahomey kralliginda kehanet araci olarak kullanilmistir Kahinler belli sayida kabugun zar gibi yere atilmasi ile acikligi yukari bakacak sekilde dusen kabuklarin sayisina dayanarak kehanette bulunmuslardir Diger Ing pachisi zar yerine Cypraea kabuklarinin kullanildigi oyun tahtasiyla oynanan ve tavlaya benzeyen bir tur oyundur 6 7 adet Cypraea kabugu atilir ve acikligi yukari bakan kabuklarin sayisi atilmis olan sayiyi belirler Cypraea kabuklari yakin gecmiste ve kimi kulturlerde uzerine corap gecirilerek topuklarin yamandigi yumurta olarak da kullanilmistir Kabuklardaki yarik bicimli aciklik ignenin kumas altina rahatca gecebilmesini saglar Uganda nin 1895 yilina ait posta pullari Cypraea kabuklarinin Ingilizce deki tekil adi olan ya da uzerinden Cowries olarak anilir TurlerCypraea tigris Sag ustte yer alan bilgi kutusunda sunulmus guncel Cypraea siniflandirmasinin kaynagi olan NCBI Entrez Taxonomy e gore Cypraea turleri sunlardir Farkli siniflandirmalarCanlilarin bilimsel siniflandirilmasi ile ilgili baska internet sitelerinde farkli siniflandirmalarla karsilasmak mumkundur Buna veri saglayici otorite olarak buyuk olcude ITIS i kaynak gosteren ve Animal Diversity Web ADW Hayvan Cesitliligi Agi 15 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde siteleri ornek olarak verilebilir Bu uc sitedeki guncel Cypraea siniflandirmalari aynidir ve asagidaki gibidir Alem AnimaliaSube MolluscaSinif GastropodaTakim NeotaenioglossaFamilya CypraeidaeCins Cypraea dd dd dd dd Cypraea turleriyle ilgili olarak ise ITIS ve yine ITIS i otorite olarak kabul eden GBIF ayni turleri listelerken ADW onlarin listesine 5 tur daha eklemektedir ITIS ve GBIF e gore Cypraea turleri ADW e gore Cypraea turleri ITIS GBIF listesi veFotograflarWikimedia Commons ta Cypraea ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunurKaynakcaBilimsel siniflandirma ek metin NCBI Entrez Taxonomy de Cypraea ve Monetaria moneta Integrated Taxonomic Information System ITIS Butunlestirilmis Taksonomik Bilgi Sistemi Animal Diversity Web ADW Hayvan Cesitliligi Agi sitesinde Cypraea15 Mart 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde ve Family Cypraeidae13 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gorsel Wikimedia Commons da Cypraea chinensis13 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi oceanlight com da Cypraea moneta13 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde seashellsofnsw org au da Cypraea moneta24 Agustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde divegallery com da da Cypraea tigris6 Eylul 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde gastropods com da gastropods com daSozluk veDis baglantilarwww cypraea net The world of Cypraeidae2 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde