Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mavi Sular Muharebesi (Litvanca: Mūšis prie Mėlynųjų Vandenų, Belarusça: Бітва на Сініх Водах, Ukraynaca: Битва на Синіх Водах) 1362 veya 1363 sonbaharında, Güney Bug Nehri'nin sol kolu olan Syniukha Nehri kıyısında, Litvanya Büyük Dükalığı ile Altın Orda Devleti orduları arasında yapılan bir muharebedir. Litvanyalılar kesin bir zafer kazandılar ve Kiev Prensliği'ni fethetmelerini tamamladılar.
| Mavi Sular Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Litvanya Büyük Dükalığı |  Altın Orda Devleti | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| | Kutlug Bey Hacı Bey Demetrius | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 20,000–25,000 | 10,000–20,000 | ||||||||
Arka plan
Hükümdarı Berdi Bey Han'ın 1359'da ölümünden sonra Altın Orda, yirmi yıl (1359-81) süren bir dizi veraset anlaşmazlığı ve savaşı yaşadı. Altın Orda ayrı bölgelere (ulus) ayrılmaya başladı. Altın Orda içindeki iç karışıklıktan yararlanan Litvanya Büyük Dükü Algirdas, Tatar topraklarına bir sefer düzenledi. Litvanya Büyük Dükalığı'nın güney bölgelerini, özellikle de Kiev Prensliği'ni güvence altına almayı ve genişletmeyi amaçladı. Kiev, 1320'lerin başlarında 'nden sonra zaten yarı Litvanya kontrolüne girmişti, ancak yine de Altın Orda'ya haraç ödüyordu.
Muharebe
1362 veya 1363'te Algirdas, aşağı Dinyeper ile Güney Bug arasında yürüyüşe geçti. İlk olarak Algirdas, Çernihiv Knezliği'nin kalan bölgelerini ele geçirdi, başkent Bryansk de dahil olmak üzere bölgenin büyük kısmı 1357-1358 civarında Litvanya kontrolüne girdi. Litvanyalılar daha sonra Don Nehri'nin bir kolu olan 'nin üst kesimlerinde bulunan kimliği belirsiz bir kale olan Korshev'e (Коршов) saldırdı. Algirdas'ın eski Pereyaslav Knezliği topraklarını da fethettiğine inanılmaktadır. Bölge, Yeni Saray'a karşı sefer yürüten ve etkili direniş örgütleyemeyen Kırım ulusuna aitti. Sonbaharda, Litvanya ordusu batıya hareket etti ve Dinyeper Nehri'ni Podolya'ya doğru geçti. Podolya'nın üç Tatar beyi, işgale direnmek için bir ordu topladı. Orduların günümüz Torhovytsia'sında (Ukraynaca: Торговиці) bir araya geldiğine inanılmaktadır. O zamanlar kasaba Türkçede Yabgu; Rusçada Sinie Vody veya Mavi Sular olarak biliniyordu.
Muharebenin kısa bir anlatımı, 'nin 1582'de yayınlanan, geç ve pek güvenilir olmayan çalışmasından günümüze ulaşmıştır. Stryjkowski'ye göre, Algirdas ordusunu altı gruba ayırmış ve onları yarım daire şeklinde düzenlemiştir. Tatarlar, Litvanya düzeninin yanlarına oklar atarak savaşa başladılar. Bu tür saldırıların çok az etkisi oldu ve mızrak ve kılıçlarla donanmış Litvanlar ve Rutenler ileriye doğru ilerledi ve Tatar ordusunun ön hatlarını dağıttı. Karijotas'ın Oğulları, Naugardukas birlikleriyle karşı tarafın kanatlarına tatar yayları ile saldırdı. Tatarlar, düzenlerini sürdüremediler ve dağınık halde geri çekilmeye başladılar. Algirdas mutlak bir zafer kazandı.
Neticesi
Zafer, Kiev ve seyrek nüfuslu Podolya ve Vahşi Ovalar da dahil olmak üzere günümüz Ukrayna'sının büyük bir bölümünün, genişleyen Litvanya Büyük Dükalığı'nın kontrolü altına girmesine neden oldu. Litvanya da Karadeniz'e erişim kazandı. Algirdas, oğlu Vladimir'i Kiev'de bıraktı. Kiev'i aldıktan sonra Litvanya, Moskova Knezliği'nin doğrudan komşusu ve rakibi oldu. Podolya, savaş sırasında Karijotas'ın oğulları, Algirdas'ın yeğenleri ve komutanları olan Aleksander, Yuri, Konstantin ve Fyodor'a emanet edildi.
Tarihyazımı
Muharebe tarihçilerden nispeten az ilgi görmüştür. Bunun bir sebebi olarak tarihi kaynakların eksikliğidir. Rutenler ve Rus vakainamelerinde küçük parçalar halinde geçer. Litvanya Vakainamesine dahil edilen Podolia hakkındaki Hikaye en önemli bilgi kaynağıdır. Hikaye, sırasında, Litvanya'nın Podolya'nın kontrolü için Polonya'ya karşı savaştığında, Litvanyalılar tarafından yazılmıştır. Bu nedenle, Hikaye, Litvanya'nın Podolya üzerindeki iddialarını desteklemek ve askeri seferinin doğru bir anlatımını vermekten ziyade Karijotas'ın oğullarının erdemlerini yüceltmek için yazılmış bir siyasi propagandanın parçasıdır. Slav tarihçileri savaşın önemini en aza indirme eğilimindeydiler. Litvanyalı tarihçi , Rus tarihçilerin 1380 Kulikovskaya Muharebesi'nde Tatarlara karşı kazandıkları zaferi vurgulamayı seçtiklerini, Polonyalı tarihçilerin ise Litvanya'nın Podolya üzerindeki iddialarını vurgulamak istemediklerini iddia eder. Örneğin, Jan Długosz savaştan hiç bahsetmez.
Ancak son yıllarda savaşa ilgi artmıştır. Polonyalı tarihçi Stefan Maria Kuczyński, 1935'te özel bir Sine Wody çalışması üretti, Litvanyalı Romans Batūra, 1975'te Lietuva tautų kovoje prieš Aukso ordą. Nuo Batu antplūdžio iki mūšio prie Mėlynųjų Vandenų yayınladı ve Ukraynalı Felix Shabuldo çok sayıda makale yayınladı. Ukraynalı tarihçiler 1997 ve 1998'de Kropıvnıtski'de iki konferans düzenlediler. Ortaya çıkan makale koleksiyonu 2005'te Ukrayna Tarih Enstitüsü tarafından yayınlandı (). 2012 yılında, Vytautas Magnus Üniversitesi tarafından savaşın 650. yıldönümüne adanmış başka bir konferans düzenlendi.
Kaynakça
- ^ Labutis, Gintaras (10 Haziran 2010). (Litvanca). . 4 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2012.
- ^ Ciocîltan, Virgil (2012). The Mongols and the Black Sea Trade in the Thirteenth and Fourteenth Centuries. Samuel Willcocks tarafından çevrildi. Brill. s. 221. ISBN .
- ^ Ivinskis, Zenonas (1978). Lietuvos istorija iki Vytauto Didžiojo mirties (Litvanca). Rome: Lietuvių katalikų mokslo akademija. ss. 261-262. LCC 79346776.
- ^ Rowell, C. S. (1994). Lithuania Ascending: A Pagan Empire Within East-Central Europe, 1295-1345. Cambridge Studies in Medieval Life and Thought: Fourth Series. Cambridge University Press. ss. 97, 100. ISBN .
- ^ a b c Kiaupa, Zigmantas; Kiaupienė, Jūratė; Kunevičius, Albinas (2000). The History of Lithuania Before 1795. Vilnius: Lithuanian Institute of History. s. 121. ISBN .
- ^ a b c d e f g (23 Haziran 2012). "Mėlynųjų Vandenų mūšis: atminties sugrįžimas po 650 metų". (Litvanca) (25): 30-32. ISSN 1392-5156. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ Auty, Robert; Obolensky, Dimitri (1981). A Companion to Russian Studies: An Introduction to Russian History. Cambridge University Press. s. 86. ISBN .
- ^ a b Pelenski, Jaroslaw (1998). The contest for the legacy of Kievan Rus'. East European Monographs. Columbia University Press. ss. 134-135. ISBN . 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
- ^ Shabuldo, Felix (2005). "Синьоводська битва 1362 p. у сучасній науковій інтерпретації" (PDF). Синьоводська проблема у новітніх дослідженнях (Ukraynaca). Institute of History of Ukraine. ss. 9-10. ISBN .
- ^ a b Shabuldo, Felix (2005). "Слово до читачів" (PDF). Синьоводська проблема у новітніх дослідженнях (Ukraynaca). Institute of History of Ukraine. s. 3. ISBN .
- ^ Jankauskas, Vytas (2012). (PDF). Lietuvos istorijos metraštis (Litvanca). 1: 201-202. ISSN 0202-3342. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bilinsky, Volodymyr (2013). Частина четверта Таємниці Синьоводської битви. Arşivlenmiş kopya Україна–Русь (Ukraynaca). I. Kiev: Olena Teliha Publishing. ISBN . 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Mart 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mavi Sular Muharebesi Litvanca Musis prie Melynuju Vandenu Belarusca Bitva na Sinih Vodah Ukraynaca Bitva na Sinih Vodah 1362 veya 1363 sonbaharinda Guney Bug Nehri nin sol kolu olan Syniukha Nehri kiyisinda Litvanya Buyuk Dukaligi ile Altin Orda Devleti ordulari arasinda yapilan bir muharebedir Litvanyalilar kesin bir zafer kazandilar ve Kiev Prensligi ni fethetmelerini tamamladilar Mavi Sular MuharebesiTarih1362 ya da 1363 sonbahariBolgeyakinlari UkraynaSonucMutlak Litvanya zaferiCografi DegisikliklerKiev Prensligi Litvanya Buyuk Dukaligi nin parcasi olduTaraflarLitvanya Buyuk DukaligiAltin Orda DevletiKomutanlar ve liderlerKutlug Bey Haci Bey DemetriusGucler20 000 25 00010 000 20 000Arka planLitvanya Buyuk Dukaligi nin genislemesi Hukumdari Berdi Bey Han in 1359 da olumunden sonra Altin Orda yirmi yil 1359 81 suren bir dizi veraset anlasmazligi ve savasi yasadi Altin Orda ayri bolgelere ulus ayrilmaya basladi Altin Orda icindeki ic karisikliktan yararlanan Litvanya Buyuk Duku Algirdas Tatar topraklarina bir sefer duzenledi Litvanya Buyuk Dukaligi nin guney bolgelerini ozellikle de Kiev Prensligi ni guvence altina almayi ve genisletmeyi amacladi Kiev 1320 lerin baslarinda nden sonra zaten yari Litvanya kontrolune girmisti ancak yine de Altin Orda ya harac oduyordu Muharebe1362 veya 1363 te Algirdas asagi Dinyeper ile Guney Bug arasinda yuruyuse gecti Ilk olarak Algirdas Cernihiv Knezligi nin kalan bolgelerini ele gecirdi baskent Bryansk de dahil olmak uzere bolgenin buyuk kismi 1357 1358 civarinda Litvanya kontrolune girdi Litvanyalilar daha sonra Don Nehri nin bir kolu olan nin ust kesimlerinde bulunan kimligi belirsiz bir kale olan Korshev e Korshov saldirdi Algirdas in eski Pereyaslav Knezligi topraklarini da fethettigine inanilmaktadir Bolge Yeni Saray a karsi sefer yuruten ve etkili direnis orgutleyemeyen Kirim ulusuna aitti Sonbaharda Litvanya ordusu batiya hareket etti ve Dinyeper Nehri ni Podolya ya dogru gecti Podolya nin uc Tatar beyi isgale direnmek icin bir ordu topladi Ordularin gunumuz Torhovytsia sinda Ukraynaca Torgovici bir araya geldigine inanilmaktadir O zamanlar kasaba Turkcede Yabgu Ruscada Sinie Vody veya Mavi Sular olarak biliniyordu Muharebenin kisa bir anlatimi nin 1582 de yayinlanan gec ve pek guvenilir olmayan calismasindan gunumuze ulasmistir Stryjkowski ye gore Algirdas ordusunu alti gruba ayirmis ve onlari yarim daire seklinde duzenlemistir Tatarlar Litvanya duzeninin yanlarina oklar atarak savasa basladilar Bu tur saldirilarin cok az etkisi oldu ve mizrak ve kiliclarla donanmis Litvanlar ve Rutenler ileriye dogru ilerledi ve Tatar ordusunun on hatlarini dagitti Karijotas in Ogullari Naugardukas birlikleriyle karsi tarafin kanatlarina tatar yaylari ile saldirdi Tatarlar duzenlerini surduremediler ve daginik halde geri cekilmeye basladilar Algirdas mutlak bir zafer kazandi NeticesiZafer Kiev ve seyrek nufuslu Podolya ve Vahsi Ovalar da dahil olmak uzere gunumuz Ukrayna sinin buyuk bir bolumunun genisleyen Litvanya Buyuk Dukaligi nin kontrolu altina girmesine neden oldu Litvanya da Karadeniz e erisim kazandi Algirdas oglu Vladimir i Kiev de birakti Kiev i aldiktan sonra Litvanya Moskova Knezligi nin dogrudan komsusu ve rakibi oldu Podolya savas sirasinda Karijotas in ogullari Algirdas in yegenleri ve komutanlari olan Aleksander Yuri Konstantin ve Fyodor a emanet edildi TarihyazimiMavi Sular Muharebesi hatirasina 2012 yilinda Litvanya ve Ukrayna da cikarilmis hatira pullari Muharebe tarihcilerden nispeten az ilgi gormustur Bunun bir sebebi olarak tarihi kaynaklarin eksikligidir Rutenler ve Rus vakainamelerinde kucuk parcalar halinde gecer Litvanya Vakainamesine dahil edilen Podolia hakkindaki Hikaye en onemli bilgi kaynagidir Hikaye sirasinda Litvanya nin Podolya nin kontrolu icin Polonya ya karsi savastiginda Litvanyalilar tarafindan yazilmistir Bu nedenle Hikaye Litvanya nin Podolya uzerindeki iddialarini desteklemek ve askeri seferinin dogru bir anlatimini vermekten ziyade Karijotas in ogullarinin erdemlerini yuceltmek icin yazilmis bir siyasi propagandanin parcasidir Slav tarihcileri savasin onemini en aza indirme egilimindeydiler Litvanyali tarihci Rus tarihcilerin 1380 Kulikovskaya Muharebesi nde Tatarlara karsi kazandiklari zaferi vurgulamayi sectiklerini Polonyali tarihcilerin ise Litvanya nin Podolya uzerindeki iddialarini vurgulamak istemediklerini iddia eder Ornegin Jan Dlugosz savastan hic bahsetmez Ancak son yillarda savasa ilgi artmistir Polonyali tarihci Stefan Maria Kuczynski 1935 te ozel bir Sine Wody calismasi uretti Litvanyali Romans Batura 1975 te Lietuva tautu kovoje pries Aukso orda Nuo Batu antpludzio iki musio prie Melynuju Vandenu yayinladi ve Ukraynali Felix Shabuldo cok sayida makale yayinladi Ukraynali tarihciler 1997 ve 1998 de Kropivnitski de iki konferans duzenlediler Ortaya cikan makale koleksiyonu 2005 te Ukrayna Tarih Enstitusu tarafindan yayinlandi 966 02 3563 1 2012 yilinda Vytautas Magnus Universitesi tarafindan savasin 650 yildonumune adanmis baska bir konferans duzenlendi Kaynakca Labutis Gintaras 10 Haziran 2010 Litvanca 4 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2012 Ciociltan Virgil 2012 The Mongols and the Black Sea Trade in the Thirteenth and Fourteenth Centuries Samuel Willcocks tarafindan cevrildi Brill s 221 ISBN 9789004226661 Ivinskis Zenonas 1978 Lietuvos istorija iki Vytauto Didziojo mirties Litvanca Rome Lietuviu kataliku mokslo akademija ss 261 262 LCC 79346776 Rowell C S 1994 Lithuania Ascending A Pagan Empire Within East Central Europe 1295 1345 Cambridge Studies in Medieval Life and Thought Fourth Series Cambridge University Press ss 97 100 ISBN 978 0 521 45011 9 a b c Kiaupa Zigmantas Kiaupiene Jurate Kunevicius Albinas 2000 The History of Lithuania Before 1795 Vilnius Lithuanian Institute of History s 121 ISBN 9986 810 13 2 a b c d e f g 23 Haziran 2012 Melynuju Vandenu musis atminties sugrįzimas po 650 metu Litvanca 25 30 32 ISSN 1392 5156 17 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022 Auty Robert Obolensky Dimitri 1981 A Companion to Russian Studies An Introduction to Russian History Cambridge University Press s 86 ISBN 0 521 28038 9 a b Pelenski Jaroslaw 1998 The contest for the legacy of Kievan Rus East European Monographs Columbia University Press ss 134 135 ISBN 0880332743 25 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022 Shabuldo Felix 2005 Sinovodska bitva 1362 p u suchasnij naukovij interpretaciyi PDF Sinovodska problema u novitnih doslidzhennyah Ukraynaca Institute of History of Ukraine ss 9 10 ISBN 966 02 3563 1 a b Shabuldo Felix 2005 Slovo do chitachiv PDF Sinovodska problema u novitnih doslidzhennyah Ukraynaca Institute of History of Ukraine s 3 ISBN 966 02 3563 1 Jankauskas Vytas 2012 PDF Lietuvos istorijos metrastis Litvanca 1 201 202 ISSN 0202 3342 28 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 28 Ekim 2016 Konuyla ilgili yayinlarBilinsky Volodymyr 2013 Chastina chetverta Tayemnici Sinovodskoyi bitvi Arsivlenmis kopya Ukrayina Rus Ukraynaca I Kiev Olena Teliha Publishing ISBN 9789663551098 20 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Mart 2022