Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Neokonfüçyüsçülük, Song Hânedanlığı zamânında oluşup kökeni Konfüçyüsçülük'te olan, fakat aynı zamanda Daoizm ve Budizm'den de etkilenmiş dînî ve bir akımdır. Neokonfüçyüsçülük, Song Hânedanlığı kurulduğundan beri Çin'e hâkim olmuş en etkin düşünsel akımlardan biridir. Çince'de bu kavram, bu şekliyle mevcut değildir. Onun yerine Songxue (Çince: 宋學; pinyin: sòngxué; düz olarak "Song öğretisi"), Lixue (Çince: 理學; pinyin: lǐxué; düz olarak "temel öğreti") veyâ Xinli Xue (Çince: 心理學; pinyin: xīnlǐxué; düz olarak "temelin ve kâlbin öğretisi") diye bilinir.
Değişik Neokonfüçyüsçü filozoflarda önemi olup aşağıda açıklanacak olan kavramların bütünü, daha eski olan Çin felsefesi'nde de mevcuttu. Ancak Neokonfüçyüsçülük'te bu kavramlara yeni bir ağırlık ve yorum verilmiştir.
Neokonfüçyüsçülüğün Başlangıcı
Neokonfüçyüsçülüğün açık karakteristiklerinden biri, o zaman yaygın olan Kozmolojik meraktır. Bu açıdan Neokonfüçyüsçülük'ün Daoizm'e olan yakınlığı belli olur. Konfüçyüsçülük'e göre yeni olan bu akımın ilk belirgin kişilik, 1017-1073 arasında yaşamış olup kimi zaman bu akımın "kurucusu" olarak da görülen 'dir. Song zamânında tekrar kullanılan düşüncenin öncülerini Han Hânedanlığı'nın ilk zamanlarında bulmak mümkündür. O dönemde mevcut olan Yeni Metinler Okulu, dînî unsurları da içine alan bir Konfüçyüsçülük öğretmiştir. Han zamânında oluşmuş bu düşünce sistemi, MÖ 179-104 yılları arasında yaşamış Dong Zhongshu'nun öğretilerine bağlıdır. Tang zamânında Neokonfüçyüsçülük'ün bir öncüsü, şüphesiz ki meşhur bilgin Han Yu'dur.
Zhou Dunyi'nin öğretilerinin temelinde ona bir râhip tarafından hediye edilmiş olan daoistik diyagram vardır. diyagramı açıklayan yazısında sınırsızın (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 無極, basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 无极; pinyin: wú jí) aynı zamanda en üst sınırı () oluşturduğunu vurgulayıp bu iki ögenin hareket ve sukûnetiyle yin ve yang'ın ortaya çıktığını ifâde eder. Guru, isteklerden uzak sukûneti seçip en üst prensip haline getirerek insanlık için en üst ölçüyü oluşturur. Sınırsızlık kavramında ve kavramlarına meyletmekle Daoizm ve Budizmin etkileri görülmektedir. Neokonfüçyüsçülük'ün buna rağmen hâlâ bu dinler yerine Konfüçyüsçülük'e dâhil edilmesinin nedeni, bu kavramın savunucularının görüşlerin ve yorumları yanında diğer dayanmasındandır.
İkinci önemli öncü Neokonfüçyüsçü filozof, 1011-1077 yılları arasında yaşamış olup konularla, bilhassa evrenin oluşumuyla ilgili nümerolojik spekülasyonlarla ilgilenen 'dur. Bu spekülatif düşünceler, daha sonra taoistik kehânetlerde kullanıldı. Bu spekülasyonlarıyla önceden yorumlanmış olaylara başka bir yorum getirerek onlara daha büyük bir anlam verdi.
Kosmolojik yönelimden ontolojik yönelimli felsefeye geçişi 1020-1077 yılları arasında yaşamış olan , "maddeci düşünce" olarak da nitelendirilen felsefî sistemiyle yapmıştır. Kullandığı temel kavram, bir çeşit eterimsi madde olup her şeyi içine aldığı sanılan 'dir. Zhang Zai'de vârolmama kavramı konu olmaktan çıkar, Qi'yi ondan önce ve gerçekler olarak vasıflandırılan Dao, ve ("büyük boşluk") gibi kavramların yerine geçirmiştir. Zhang Zai için evren, şekilsiz olan yüce öğreti ve onun şekillenmiş hali olan dünyâdan oluşmuş olan değişmez bir varlıktır. Bu varsayımla Zhang Zai, inkâr etmiş, fakat insanla evren arasında ayrılmaz ve kapsamlı bir bağlantıyı öğretilerinde bahsetmiştir.
Neokonfüçyüsçülük'ün Sonrası ve Zhu Xi
Neokonfüçyüsçülük'ün öncülerinden sonra yetişen yeni nesilinde kardeşler (1032-1085) ve (1033-1108) bilhassa dikkati çeker. Bu filozoflar Li'yi ("düzen prensibi") öğretilerinin temel taşı yapmışlardır. Li kosmolojik, ontolojik ve ahlâkî prensiptir. Vâroluşun temel nedenini ve kişisel varlığın düzen yapısını oluşturur. Neokonfüçyüsçü törebilimin önemli başka bir kavram, Cheng Hao için Konfüçyüs tarafından da vurgulanan (Çince: 仁; pinyin: rén)'dir. Fakat Cheng'de bu kavramın bir yan anlamı sevgi olup bütün varlığı birbirine bağlayan bir nitelik taşır. Cheng Yi için insânî tabiat, bağlamında Li'nin ürünü olup sınırsız iyidir. Fakat "eter maddesi" () kayıtsız bir yapısı olup mükemmel olmayan 'kötü'yü oluşturan hareketlere sebeptir. Çünkü Qi'den "madde" (Çince: 材; pinyin: cái; düz olarak "malzeme") ya da "yetenek" (Çince: 才; pinyin: cái; düz olarak "yetenek") ondan doğar ki bundan da insanlar oluşur. Bu farklılaşmayla Cheng Hao'da da her şeyi birbirine bağlayan sevgiye dayanan kendi kendini uygarlaştırma prensibi, Cheng Yi'de başka bir türlü vurgulanır. O, dikkati 'de toplamaktadır (ve kelimesi kelimesine "saygı" demektir). Jing, tamâmen farklı olan şey veyâ varlıkların özelliklerini dikkate ve ciddîye almaktır.
Cheng Yi'de anılan "şeylerin araştırılması" kavramı, âyin klâsiklerinden olan Liji'deki bir bölümden alıntıdır. Bu kitabın başka bir bölümüyle birlikte "Büyük Öğreti" (Daxue) ve "Ortada Karar Kılmak" (Zhong Young) kitapları, ve "Konfüçyüs'ün Konuşmaları" (Lunyu)'yla berâber "Dört Kutsal Kitap"ı (Si Shu) oluşturur.
Neokonfüçyüsçü akımın içinde en kısa zamanda biri gerçekçi veyâ rasyonalist, diğeri idealist veyâ olarak bilinen iki değişik yön oluştu.
Gerçekçi yönün en önemli temsilcisi, 1130-1200 yıllarında yaşamış olan Zhu Xi'dir. Zhu Xi, düzen prensibi (Li)'yi eter maddesi (Qi)'den kesin olarak ayırıp ona metafizik bir anlam verdi. Bu değişiklikle düzen prensibini "biçim verme düzeyi"nin üstünde (İdealar kuramına bkz.) görerek en yüksek olarak her şeyi kapsayan Li olarak 'yi olarak gördü. Zhu Xi'nin her şeyi kapsayan düzen prensibi düşüncesi, Çin kültüründe değişme ve böylece Çin toplumunun daha yavaş gelişmesine sebep olan etmenlerden biri olarak görülür.
Neokonfüçyüsçülük'ün "Ülkücü (felsefe)|ülkücü" Xinxue akımı, Zhu Xi'nin ikiciliğini tenkît ederek "huy şuuru"nun (Çince: 心; pinyin: xīn; düz olarak "kalp") ayrılmasına karşıdır. Bu akımın en ünlü temsilcisi, 1139-1193 yılları arasında yaşamış olan 'dır. Lu Jiuyan, zaman ve mekânın herkesin kalbinde veyâ huy şuurunda (xin) birleştiği inancındaydı. Bu sâhede bireyler, kosmik birliğe katılırlar.
Ming Hânedanlığı zamânında Neokonfüçyüsçülük
Ming Hânedanlığı sırasında Neokonfüçyüsçülük, hâkim devlet ideolojisiydi ve zamânında da devâm etti. Ming zamânında ülkücü yön önem kazanır ve bu zamandaki en ünlü temsilcisi, 1472-1529 yılları arasında yaşamış olup Wang Yangming olarak da bilinen bilgin ve politikacı 'dir. Wang hem "tabiat"ı (Çince: 性; pinyin: xìng), hem de "kalb"i (Çince: 心; pinyin: xīn; düz olarak "kalp, akıl, us") düzen prensibi Li'yle özdeşleştirerek "insancıllığı" (Çince: 仁; pinyin: rén; düz olarak "insancıllık, çekirdek içi") her şeyi ve varlıkları birleştiren sevgi olduğu görüşünü kabul etti. Wang, insanın tanımasıyla dış dünyâyı şekillendiğini, "doğuştan gelen bilgi"yle (Çince: 良知; pinyin: liáng zhī; düz olarak "sezilen bilgi") insanın ister istemez iyi harekete götüreceğini vurguladı. Wang Shouren'in eğitimi budist öğretiye dayandığı ve Chan meditasyonunu yaptığından felsefesinde budist etki çok görülür.
Wang Souren'den sonra gelen filozoflar, kökeninde onun felsefesini taşıyan birçok farklı ekoller ve okullar kurmuşlardır. Bu ekolleri kabaca üç grupta toplamak mümkündür:
- Gerçekçi okul: Bu okul, kendini uygarlaştırmayla devlete ve topluma karşı görevler arasında bir denge aramıştır.
- Chan meyilli okul: Chan'a olan meyili artarak sonunda bu görüşe karışıp kayboldu.
- Taizhou okulu: En ünlü temsilcileri, 1483-1540 yılları arasında yaşamış olan kurucu 'le 1527-1602 yılları arasında yaşayıp geleneksel Konfüçyüsçülük'e saldıran ve sınırsız bir , eşitlikçiliği, nasîhat eden 'dir.
Mandşu Hânedanlığı ve Konfüçyüsçülük'ün çöküşü
Bununla birlikte daha sonraki dönemlerde yaşamış Neokonfüçyüsçü filozoflar, felsefelerinin kökenine yönelip idealistik ülkücü bakış açısını göreli olarak görmüşlerdir. Daha maddeci olan bu akımın filozofları , ve 1613-1682 yılları arasında yaşamış olan 'dur. Sonuncu olarak zikredilenin eserlerinde bu eski akımlara olan yönelişten kaynaklanan bilimsel yaklaşım, yeni bir fenomen olarak kendini göstermektedir. Gu yazıtbilim, sesbilim, târihî coğrafya gibi teorik konuların yanı sıra daha gerçekçi konular olan mâdenler açmak ve özel bankalar kurmakla ilgilenmiştir. Kendisi burada en önemli kavramı ispat olan (Çince (basitleştirilmiş): 考证; Çince (geleneksel): 考證; pinyin: kăo zhèng; lit. 'yazılı delillere göre doğrulamak') yeni tümevarımsal bir metot kullandığı görülmektedir. Bundan ötürü 18. ve 19. yüzyılda Çin bilginliğinde yerine yayılmaya başladı. Metinsel eleştiri sâyesinde Han zamânının Konfüçyüsçülük'ü tekrar keşfedildi ve üç yüzyıl boyunca Zhu Xi'ye yönelik Song ekolüyle rekâbet eden Han ekolü ilk kez oluştu.
19. yüzyıldan 20. yüzyıla geçerken bir onyıldan biraz daha uzun bir sürede Konfüçyüsçülük'ten bir çeşit Karşıt Konfüçyüsçülük oluştu. Geleneksel Çin felsefesinin en son temsilcilerinden olan ve 1858-1927 yılları arasında yaşayan , Konfüçyüsçülük'ü devlet dîni yapmaya çalıştı, fakat başarılı olamadı. Kendisi aynı zamanda Konfüçyüsçülük'ün en son temsilcisidir.
Çin sınırları dışında Konfüçyüsçülük
Çok erken zamanda Konfüçyüsçülük'ü ithâl eden Kore'de bilhassa 1501-1570 yılları arasında yaşamış ve 1536-1584 yılları arasında yaşamış olan Yi I önemlidir. Bu filozoflar, Neokonfüçyüsçü düşünceyi analiz edip geliştirdiler. Bundan sonra Kore'de kısmen birbiriyle şiddetli mücâdele edip içişlerindeki gelişmeye etkisi olmuş değişik ekoller oluştu.
Japonya'da Konfüçyüsçülük'ün Han Hânedanlığı'ndan beri önemliydi. Ancak 17. yüzyılda Tokugawa- zamânında bilginlerin ilgi duyduğu konu olmaya başladı. Geleneksel Konfüçyüsçülük'ten ve orijinal kaynakları incelemekten yana olan 'nun (古学) yanı sıra iki hâkim ekol kurulur: örnek olarak gördüğü Zhu Xi'ye göre adlandırılmış (Japonca: 古学) ve örneği Wang Yangming'e göre isim alan Yōmeigaku (Japonca: 朱子学). Japonya'da Neokonfüçyüsçülük'ün temsilcileri (Japonca: 藤原惺窩; 1561-1619), (Japonca: 林羅山; 1583-1657), (Japonca: 中江藤樹; 1608-1648), (Japonca: 山崎闇斎; 1618-1682), (Japonca: 熊沢蕃山; 1619-1691), (Japonca: 木下順庵; 1621-1698), (Japonca: 貝原益軒; 1630-1714), (Japonca: 新井白石; 1657-1725), (Japonca: 室鳩巣; 1658-1734), (Japonca: 三輪執斎; 1669-1744), (Japonca: 三浦梅園; 1723-1789), (Japonca: 大鹽中齋; 1794-1837) ve (Japonca: 佐藤一斎; 1772-1859)'dur. Japon Neokonfüçyüsçülük'ten 17 ilâ 19. yüzyıllar arasında sonradan Japonya'nın ilk modernleşme adımlarına bâzılarının önemli etkisi olduğu bağımsız ekoller oluştu. Bunlara arasında ve sayılabilir. Bunun dışında Neokonfüçyüsçü bilgelerin Japonya'da dînî tenkit konusunda büyük rol oynamışlardır. Bu tenkitlerde Budizm çoğu zaman küçük düşürücü, yerli ve Budist olmayan geleneklerinse değeri yükseltilirdi ('ya bkz.).
Neokonfüçyüsçülük, bunun dışında bugünkü Vietnam bölgesinde de etkisini gösterdi. Bu konuda 21. yüzyılın başına kadar az sayıda bilimsel eser vardır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Neokonfucyusculuk Song Hanedanligi zamaninda olusup kokeni Konfucyusculuk te olan fakat ayni zamanda Daoizm ve Budizm den de etkilenmis dini ve bir akimdir Neokonfucyusculuk Song Hanedanligi kuruldugundan beri Cin e hakim olmus en etkin dusunsel akimlardan biridir Cince de bu kavram bu sekliyle mevcut degildir Onun yerine Songxue Cince 宋學 pinyin songxue duz olarak Song ogretisi Lixue Cince 理學 pinyin lǐxue duz olarak temel ogreti veya Xinli Xue Cince 心理學 pinyin xinlǐxue duz olarak temelin ve kalbin ogretisi diye bilinir Degisik Neokonfucyuscu filozoflarda onemi olup asagida aciklanacak olan kavramlarin butunu daha eski olan Cin felsefesi nde de mevcuttu Ancak Neokonfucyusculuk te bu kavramlara yeni bir agirlik ve yorum verilmistir Neokonfucyusculugun BaslangiciNeokonfucyusculugun acik karakteristiklerinden biri o zaman yaygin olan Kozmolojik meraktir Bu acidan Neokonfucyusculuk un Daoizm e olan yakinligi belli olur Konfucyusculuk e gore yeni olan bu akimin ilk belirgin kisilik 1017 1073 arasinda yasamis olup kimi zaman bu akimin kurucusu olarak da gorulen dir Song zamaninda tekrar kullanilan dusuncenin onculerini Han Hanedanligi nin ilk zamanlarinda bulmak mumkundur O donemde mevcut olan Yeni Metinler Okulu dini unsurlari da icine alan bir Konfucyusculuk ogretmistir Han zamaninda olusmus bu dusunce sistemi MO 179 104 yillari arasinda yasamis Dong Zhongshu nun ogretilerine baglidir Tang zamaninda Neokonfucyusculuk un bir oncusu suphesiz ki meshur bilgin Han Yu dur Zhou Dunyi nin ogretilerinin temelinde ona bir rahip tarafindan hediye edilmis olan daoistik diyagram vardir diyagrami aciklayan yazisinda sinirsizin geleneksel Cin yazisi Geleneksel Cince 無極 basitlestirilmis Cin yazisi Basitlestirilmis Cince 无极 pinyin wu ji ayni zamanda en ust siniri olusturdugunu vurgulayip bu iki ogenin hareket ve sukunetiyle yin ve yang in ortaya ciktigini ifade eder Guru isteklerden uzak sukuneti secip en ust prensip haline getirerek insanlik icin en ust olcuyu olusturur Sinirsizlik kavraminda ve kavramlarina meyletmekle Daoizm ve Budizmin etkileri gorulmektedir Neokonfucyusculuk un buna ragmen hala bu dinler yerine Konfucyusculuk e dahil edilmesinin nedeni bu kavramin savunucularinin goruslerin ve yorumlari yaninda diger dayanmasindandir Ikinci onemli oncu Neokonfucyuscu filozof 1011 1077 yillari arasinda yasamis olup konularla bilhassa evrenin olusumuyla ilgili numerolojik spekulasyonlarla ilgilenen dur Bu spekulatif dusunceler daha sonra taoistik kehanetlerde kullanildi Bu spekulasyonlariyla onceden yorumlanmis olaylara baska bir yorum getirerek onlara daha buyuk bir anlam verdi Kosmolojik yonelimden ontolojik yonelimli felsefeye gecisi 1020 1077 yillari arasinda yasamis olan maddeci dusunce olarak da nitelendirilen felsefi sistemiyle yapmistir Kullandigi temel kavram bir cesit eterimsi madde olup her seyi icine aldigi sanilan dir Zhang Zai de varolmama kavrami konu olmaktan cikar Qi yi ondan once ve gercekler olarak vasiflandirilan Dao ve buyuk bosluk gibi kavramlarin yerine gecirmistir Zhang Zai icin evren sekilsiz olan yuce ogreti ve onun sekillenmis hali olan dunyadan olusmus olan degismez bir varliktir Bu varsayimla Zhang Zai inkar etmis fakat insanla evren arasinda ayrilmaz ve kapsamli bir baglantiyi ogretilerinde bahsetmistir Neokonfucyusculuk un Sonrasi ve Zhu XiNeokonfucyusculuk un onculerinden sonra yetisen yeni nesilinde kardesler 1032 1085 ve 1033 1108 bilhassa dikkati ceker Bu filozoflar Li yi duzen prensibi ogretilerinin temel tasi yapmislardir Li kosmolojik ontolojik ve ahlaki prensiptir Varolusun temel nedenini ve kisisel varligin duzen yapisini olusturur Neokonfucyuscu torebilimin onemli baska bir kavram Cheng Hao icin Konfucyus tarafindan da vurgulanan Cince 仁 pinyin ren dir Fakat Cheng de bu kavramin bir yan anlami sevgi olup butun varligi birbirine baglayan bir nitelik tasir Cheng Yi icin insani tabiat baglaminda Li nin urunu olup sinirsiz iyidir Fakat eter maddesi kayitsiz bir yapisi olup mukemmel olmayan kotu yu olusturan hareketlere sebeptir Cunku Qi den madde Cince 材 pinyin cai duz olarak malzeme ya da yetenek Cince 才 pinyin cai duz olarak yetenek ondan dogar ki bundan da insanlar olusur Bu farklilasmayla Cheng Hao da da her seyi birbirine baglayan sevgiye dayanan kendi kendini uygarlastirma prensibi Cheng Yi de baska bir turlu vurgulanir O dikkati de toplamaktadir ve kelimesi kelimesine saygi demektir Jing tamamen farkli olan sey veya varliklarin ozelliklerini dikkate ve ciddiye almaktir Cheng Yi de anilan seylerin arastirilmasi kavrami ayin klasiklerinden olan Liji deki bir bolumden alintidir Bu kitabin baska bir bolumuyle birlikte Buyuk Ogreti Daxue ve Ortada Karar Kilmak Zhong Young kitaplari ve Konfucyus un Konusmalari Lunyu yla beraber Dort Kutsal Kitap i Si Shu olusturur Neokonfucyuscu akimin icinde en kisa zamanda biri gercekci veya rasyonalist digeri idealist veya olarak bilinen iki degisik yon olustu Gercekci yonun en onemli temsilcisi 1130 1200 yillarinda yasamis olan Zhu Xi dir Zhu Xi duzen prensibi Li yi eter maddesi Qi den kesin olarak ayirip ona metafizik bir anlam verdi Bu degisiklikle duzen prensibini bicim verme duzeyi nin ustunde Idealar kuramina bkz gorerek en yuksek olarak her seyi kapsayan Li olarak yi olarak gordu Zhu Xi nin her seyi kapsayan duzen prensibi dusuncesi Cin kulturunde degisme ve boylece Cin toplumunun daha yavas gelismesine sebep olan etmenlerden biri olarak gorulur Neokonfucyusculuk un Ulkucu felsefe ulkucu Xinxue akimi Zhu Xi nin ikiciligini tenkit ederek huy suuru nun Cince 心 pinyin xin duz olarak kalp ayrilmasina karsidir Bu akimin en unlu temsilcisi 1139 1193 yillari arasinda yasamis olan dir Lu Jiuyan zaman ve mekanin herkesin kalbinde veya huy suurunda xin birlestigi inancindaydi Bu sahede bireyler kosmik birlige katilirlar Ming Hanedanligi zamaninda NeokonfucyusculukWang Shouren Ming Hanedanligi sirasinda Neokonfucyusculuk hakim devlet ideolojisiydi ve zamaninda da devam etti Ming zamaninda ulkucu yon onem kazanir ve bu zamandaki en unlu temsilcisi 1472 1529 yillari arasinda yasamis olup Wang Yangming olarak da bilinen bilgin ve politikaci dir Wang hem tabiat i Cince 性 pinyin xing hem de kalb i Cince 心 pinyin xin duz olarak kalp akil us duzen prensibi Li yle ozdeslestirerek insancilligi Cince 仁 pinyin ren duz olarak insancillik cekirdek ici her seyi ve varliklari birlestiren sevgi oldugu gorusunu kabul etti Wang insanin tanimasiyla dis dunyayi sekillendigini dogustan gelen bilgi yle Cince 良知 pinyin liang zhi duz olarak sezilen bilgi insanin ister istemez iyi harekete goturecegini vurguladi Wang Shouren in egitimi budist ogretiye dayandigi ve Chan meditasyonunu yaptigindan felsefesinde budist etki cok gorulur Wang Souren den sonra gelen filozoflar kokeninde onun felsefesini tasiyan bircok farkli ekoller ve okullar kurmuslardir Bu ekolleri kabaca uc grupta toplamak mumkundur Gercekci okul Bu okul kendini uygarlastirmayla devlete ve topluma karsi gorevler arasinda bir denge aramistir Chan meyilli okul Chan a olan meyili artarak sonunda bu goruse karisip kayboldu Taizhou okulu En unlu temsilcileri 1483 1540 yillari arasinda yasamis olan kurucu le 1527 1602 yillari arasinda yasayip geleneksel Konfucyusculuk e saldiran ve sinirsiz bir esitlikciligi nasihat eden dir Mandsu Hanedanligi ve Konfucyusculuk un cokusuBununla birlikte daha sonraki donemlerde yasamis Neokonfucyuscu filozoflar felsefelerinin kokenine yonelip idealistik ulkucu bakis acisini goreli olarak gormuslerdir Daha maddeci olan bu akimin filozoflari ve 1613 1682 yillari arasinda yasamis olan dur Sonuncu olarak zikredilenin eserlerinde bu eski akimlara olan yonelisten kaynaklanan bilimsel yaklasim yeni bir fenomen olarak kendini gostermektedir Gu yazitbilim sesbilim tarihi cografya gibi teorik konularin yani sira daha gercekci konular olan madenler acmak ve ozel bankalar kurmakla ilgilenmistir Kendisi burada en onemli kavrami ispat olan Cince basitlestirilmis 考证 Cince geleneksel 考證 pinyin kăo zheng lit yazili delillere gore dogrulamak yeni tumevarimsal bir metot kullandigi gorulmektedir Bundan oturu 18 ve 19 yuzyilda Cin bilginliginde yerine yayilmaya basladi Metinsel elestiri sayesinde Han zamaninin Konfucyusculuk u tekrar kesfedildi ve uc yuzyil boyunca Zhu Xi ye yonelik Song ekoluyle rekabet eden Han ekolu ilk kez olustu 19 yuzyildan 20 yuzyila gecerken bir onyildan biraz daha uzun bir surede Konfucyusculuk ten bir cesit Karsit Konfucyusculuk olustu Geleneksel Cin felsefesinin en son temsilcilerinden olan ve 1858 1927 yillari arasinda yasayan Konfucyusculuk u devlet dini yapmaya calisti fakat basarili olamadi Kendisi ayni zamanda Konfucyusculuk un en son temsilcisidir Cin sinirlari disinda KonfucyusculukCok erken zamanda Konfucyusculuk u ithal eden Kore de bilhassa 1501 1570 yillari arasinda yasamis ve 1536 1584 yillari arasinda yasamis olan Yi I onemlidir Bu filozoflar Neokonfucyuscu dusunceyi analiz edip gelistirdiler Bundan sonra Kore de kismen birbiriyle siddetli mucadele edip icislerindeki gelismeye etkisi olmus degisik ekoller olustu Japonya da Konfucyusculuk un Han Hanedanligi ndan beri onemliydi Ancak 17 yuzyilda Tokugawa zamaninda bilginlerin ilgi duydugu konu olmaya basladi Geleneksel Konfucyusculuk ten ve orijinal kaynaklari incelemekten yana olan nun 古学 yani sira iki hakim ekol kurulur ornek olarak gordugu Zhu Xi ye gore adlandirilmis Japonca 古学 ve ornegi Wang Yangming e gore isim alan Yōmeigaku Japonca 朱子学 Japonya da Neokonfucyusculuk un temsilcileri Japonca 藤原惺窩 1561 1619 Japonca 林羅山 1583 1657 Japonca 中江藤樹 1608 1648 Japonca 山崎闇斎 1618 1682 Japonca 熊沢蕃山 1619 1691 Japonca 木下順庵 1621 1698 Japonca 貝原益軒 1630 1714 Japonca 新井白石 1657 1725 Japonca 室鳩巣 1658 1734 Japonca 三輪執斎 1669 1744 Japonca 三浦梅園 1723 1789 Japonca 大鹽中齋 1794 1837 ve Japonca 佐藤一斎 1772 1859 dur Japon Neokonfucyusculuk ten 17 ila 19 yuzyillar arasinda sonradan Japonya nin ilk modernlesme adimlarina bazilarinin onemli etkisi oldugu bagimsiz ekoller olustu Bunlara arasinda ve sayilabilir Bunun disinda Neokonfucyuscu bilgelerin Japonya da dini tenkit konusunda buyuk rol oynamislardir Bu tenkitlerde Budizm cogu zaman kucuk dusurucu yerli ve Budist olmayan geleneklerinse degeri yukseltilirdi ya bkz Neokonfucyusculuk bunun disinda bugunku Vietnam bolgesinde de etkisini gosterdi Bu konuda 21 yuzyilin basina kadar az sayida bilimsel eser vardir Kaynakca