Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pulmoner ödem, pulmonary edema, akciğer ödemi, akciğer konjesyonu; çeşitli sebeplerden ötürü alveollerde transudat birikmesi sonucu meydana gelir. Akciğer ödemi bir hastalık değil kaynaklı bir semptomdur. Süngersi bir yapısı olan akciğeri ödem oluşmasından koruyan 3 önemli faktör vardır. Bu faktörlerin olumsuz etkilendiği her süreç akciğer ödemi ile sonlanır:
- (a) Sağ ventrikül sistolüyle (kalp kasının kasılma evresi) oluşan akciğer venöz basıncının düşük olması,
- Koroner arter tıkanıklığında konjestif kalp yetmezliği,
- (b) Güçlü lenfatik ağının drenajı,
- (c) Akciğer kapillerlerindeki endotel hücrelerinin güçlü izolasyonu.
| Pulmoner ödem | |
|---|---|
 | |
| Akut pulmoner ödem | |
| Uzmanlık | Göğüs hastalıkları, Kardiyoloji, medical emergency  |
Etiyopatogenez
Başlıca iki mekanizma üzerinden şekillenir.
Basınç değişimi
Basınç değişimine bağlı ödem sistemdeki dolaşıma ilişkin yetmezlikler sonucu şekillenir. Venöz hidrostatik basınç artışına bağlı sol kalp yetmezliği'nin en önemli nedenlerden biridir. Kalbin sağ akciğerlere arteria pulmonalis aracılığıyla kan pompalanır. Bu kan akciğerlerdeki ventilasyon ile oksijen-karbondioksit transportu sonucu vücut için gerekli oksijen oranı ile kalbe vena pulmonalis aracılığı ile gelir. Sağ kalpten akciğerlere giden kan normal olarak sol artriuma ve sol ventriküle geçer. Fakat sol ventriküldeki stenoz, myokard yetersizliği gibi bazı sebeplerden ötürü gelen tüm kan aorta ile vücuda pompalanamaz. Bu sebeple bir kısım kan akciğerlere retansiyona uğrar. Geri dönen kan akciğerlerde mevcut arterio-venöz basıncı bozar. Durgunlaşan kandan alveollere plazma sızması (transudat) kaçınılmazdır. Bundan başka kardiomyopati'ler de akciğer ödemi ile seyreder. Sol kalp üzerinde depresif etkiye neden olan tüm etkenler akciğer ödemine neden olur.
- Sol kalp yetmezliği
- Kardiyomyopati
- Vücutta sıvı tutulması (böbrek yetmezliği, transfüzyon, vb)
- Kan proteinlerinde azalma-hipoproteinemi (nefrotik sendrom, karaciğer hastalıkları, )
- Lenf akımının bozulması (kanser invazyonu, radyotrapi)
- Barotravma (atmosfer basıncındaki hızlı düşüş)
- Fiziksel asfiksi (solunum yollarının tıkanmasına bağlı negatif basınç)
Kapiller permeabilite
Akciğerlerde yoğun bir kapiller dolaşım vardır. Damar geçirgenliğini bozan tüm sebepler intravasküler alandan alveollere plazma sızmasına neden olur. Bu nedenler başlıca şunlardır:
- Alerjik reaksiyonlar (histamin), anaflaktik şok
- Hipovolemi ve sodyum kaybı
- Varfarin veya kurşun zehirlenmesi
- Yaygın pnömoni'ler veya enfeksiyonlar
- Travmalar (kafa travması, genel beden travması)
- Akciğer kapillerlerinde geçirgenliğin artışına neden olacak tüm medyatörler
- Solunum yetmezliği sendromu (ARDS): kokain ve eroin, üremi, virüs infeksiyonları, toksik gazlar (karbon monoksid) ve mide içeriği (kusmuk) aspirasyonu
Patoloji
Akciğerler şişkin ve ağırdır. Kesitlerinden pembe renkli seröz bir sıvı akar. Mikroskopik incelemede septum kapillerleri geniştir ve kanla doludur. Alveol lümenlerini homojen, soluk eozinofil ve minik hava kabarcıkları içeren bir sıvı (transüda) doldurur. Güçlü etkiler akciğer kapillerlerindeki endotel hücrelerini bozarak damar geçirgenliğinin artmasına ve eksüdasyona neden olur. Eksüdasyon sonucunda alveol lümenlerinde fibrin, koyulaşmış proteinsi maddelerden oluşan hyalin membranlar ve hücre kalıntıları izlenir.
Akciğerdeki ödem sıvısı ilk aşamada alveol septumlarındaki interstisiyel dokuda belirir ve giderek damarlar çevresinde yoğunlaşır. Yer çekiminin etkisiyle alt loblara yönelen ödem sıvısı bronkovasküler sistemde yoğunlaşmaya ve hava geçişini engellemeye başlar. Bu evredeki klinik bulgular belli belirsizdir ve iki olasılık vardır:
- Etken ortadan kalkarsa ödem geriler, ödem sıvısı lenfatikler tarafından drene edilir ve yerinde iz kalmadan iyileşir,
- Etki sürerse alveol septumlarındaki ödem sıvısı alveol lümenlerine taşar. Alveol septumlarına yığılan ödem sıvısı gaz değişimini engeller. Solunum güçlüğü (dispne) ve yetmezliği bulguları belirir. Alt loblarda belirgin olan ödem sıvısı düzeyi giderek yükselir. Güçlü olgularda öksürükle birlikte pembemsi-köpüklü ödem sıvısı çıkabilir. Hipoksemi nedeniyle siyanoz belirir (bkz. ARDS)
Sağaltım
Akciğer ödeminin tedavisinde temel prensip ventilasyon yetersizliğine bağlı hipoksi riskini ortadan kaldırmaktır. Sağaltımda temel prensip ödemin kaynağına uygun tedavi uygulanmasıdır. Ancak hastanın genel durumuna bakılarak hayatta kalmasının sağlanması öncelikli konudur. Diüretik ilaçlar böbreklerle idrar atılımını hızlandırdıkları için akciğer ödeminin çözülmesinde en çok kullanılan ilaçlardır. Alerjik kaynaklı akciğer ödemlerinde kullanılacak en önemli ilaçlar antihistaminikler veya kortikosteroidlerdir. Kapiller basınç değişimi sağlanarak alveoller'deki transudatın intravasküler alana çekilmesi de hedeflenebilir. Bunun için hipertonik solüsyonlar (%30 Dekstroz, Dekstran 40, 70 veya 75) damar içi ve hızlı uygulanmalıdır. Kalp yetmezliği kaynaklı olgularda kardiyotonik ilaçlar (Digoksin, Strophantine-G) uygulanır.
Kaynakça
- ^ a b c d Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ a b c d Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b c Mason R, Broaddus VC, Martin T, et al. Murray and Nadel's Textbook of Respiratory Medicine, 5th Edition, Saunders, Philadelphia, 2010
- ^ a b Tintinalli JE. Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide: Emergency Medicine, McGraw-Hill, New York, 2010
- ^ a b George RB. Chest Medicine: Essentials of Pulmonary and Critical Care Medicine, 5th edition. Lippincott-Williams&Wilkins, Philadelphia, 2005
| Sınıflandırma | D |
|---|---|
| Dış kaynaklar |
|
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pulmoner odem pulmonary edema akciger odemi akciger konjesyonu cesitli sebeplerden oturu alveollerde transudat birikmesi sonucu meydana gelir Akciger odemi bir hastalik degil kaynakli bir semptomdur Sungersi bir yapisi olan akcigeri odem olusmasindan koruyan 3 onemli faktor vardir Bu faktorlerin olumsuz etkilendigi her surec akciger odemi ile sonlanir a Sag ventrikul sistoluyle kalp kasinin kasilma evresi olusan akciger venoz basincinin dusuk olmasi Koroner arter tikanikliginda konjestif kalp yetmezligi b Guclu lenfatik aginin drenaji c Akciger kapillerlerindeki endotel hucrelerinin guclu izolasyonu Pulmoner odemAkut pulmoner odemUzmanlikGogus hastaliklari Kardiyoloji medical emergency EtiyopatogenezBaslica iki mekanizma uzerinden sekillenir Basinc degisimi Basinc degisimine bagli odem sistemdeki dolasima iliskin yetmezlikler sonucu sekillenir Venoz hidrostatik basinc artisina bagli sol kalp yetmezligi nin en onemli nedenlerden biridir Kalbin sag akcigerlere arteria pulmonalis araciligiyla kan pompalanir Bu kan akcigerlerdeki ventilasyon ile oksijen karbondioksit transportu sonucu vucut icin gerekli oksijen orani ile kalbe vena pulmonalis araciligi ile gelir Sag kalpten akcigerlere giden kan normal olarak sol artriuma ve sol ventrikule gecer Fakat sol ventrikuldeki stenoz myokard yetersizligi gibi bazi sebeplerden oturu gelen tum kan aorta ile vucuda pompalanamaz Bu sebeple bir kisim kan akcigerlere retansiyona ugrar Geri donen kan akcigerlerde mevcut arterio venoz basinci bozar Durgunlasan kandan alveollere plazma sizmasi transudat kacinilmazdir Bundan baska kardiomyopati ler de akciger odemi ile seyreder Sol kalp uzerinde depresif etkiye neden olan tum etkenler akciger odemine neden olur Sol kalp yetmezligi Kardiyomyopati Vucutta sivi tutulmasi bobrek yetmezligi transfuzyon vb Kan proteinlerinde azalma hipoproteinemi nefrotik sendrom karaciger hastaliklari Lenf akiminin bozulmasi kanser invazyonu radyotrapi Barotravma atmosfer basincindaki hizli dusus Fiziksel asfiksi solunum yollarinin tikanmasina bagli negatif basinc Kapiller permeabilite Akcigerlerde yogun bir kapiller dolasim vardir Damar gecirgenligini bozan tum sebepler intravaskuler alandan alveollere plazma sizmasina neden olur Bu nedenler baslica sunlardir Alerjik reaksiyonlar histamin anaflaktik sok Hipovolemi ve sodyum kaybi Varfarin veya kursun zehirlenmesi Yaygin pnomoni ler veya enfeksiyonlar Travmalar kafa travmasi genel beden travmasi Akciger kapillerlerinde gecirgenligin artisina neden olacak tum medyatorler Solunum yetmezligi sendromu ARDS kokain ve eroin uremi virus infeksiyonlari toksik gazlar karbon monoksid ve mide icerigi kusmuk aspirasyonuPatolojiAkcigerler siskin ve agirdir Kesitlerinden pembe renkli seroz bir sivi akar Mikroskopik incelemede septum kapillerleri genistir ve kanla doludur Alveol lumenlerini homojen soluk eozinofil ve minik hava kabarciklari iceren bir sivi transuda doldurur Guclu etkiler akciger kapillerlerindeki endotel hucrelerini bozarak damar gecirgenliginin artmasina ve eksudasyona neden olur Eksudasyon sonucunda alveol lumenlerinde fibrin koyulasmis proteinsi maddelerden olusan hyalin membranlar ve hucre kalintilari izlenir Akcigerdeki odem sivisi ilk asamada alveol septumlarindaki interstisiyel dokuda belirir ve giderek damarlar cevresinde yogunlasir Yer cekiminin etkisiyle alt loblara yonelen odem sivisi bronkovaskuler sistemde yogunlasmaya ve hava gecisini engellemeye baslar Bu evredeki klinik bulgular belli belirsizdir ve iki olasilik vardir Etken ortadan kalkarsa odem geriler odem sivisi lenfatikler tarafindan drene edilir ve yerinde iz kalmadan iyilesir Etki surerse alveol septumlarindaki odem sivisi alveol lumenlerine tasar Alveol septumlarina yigilan odem sivisi gaz degisimini engeller Solunum guclugu dispne ve yetmezligi bulgulari belirir Alt loblarda belirgin olan odem sivisi duzeyi giderek yukselir Guclu olgularda oksurukle birlikte pembemsi kopuklu odem sivisi cikabilir Hipoksemi nedeniyle siyanoz belirir bkz ARDS SagaltimAkciger odeminin tedavisinde temel prensip ventilasyon yetersizligine bagli hipoksi riskini ortadan kaldirmaktir Sagaltimda temel prensip odemin kaynagina uygun tedavi uygulanmasidir Ancak hastanin genel durumuna bakilarak hayatta kalmasinin saglanmasi oncelikli konudur Diuretik ilaclar bobreklerle idrar atilimini hizlandirdiklari icin akciger odeminin cozulmesinde en cok kullanilan ilaclardir Alerjik kaynakli akciger odemlerinde kullanilacak en onemli ilaclar antihistaminikler veya kortikosteroidlerdir Kapiller basinc degisimi saglanarak alveoller deki transudatin intravaskuler alana cekilmesi de hedeflenebilir Bunun icin hipertonik solusyonlar 30 Dekstroz Dekstran 40 70 veya 75 damar ici ve hizli uygulanmalidir Kalp yetmezligi kaynakli olgularda kardiyotonik ilaclar Digoksin Strophantine G uygulanir Kaynakca a b c d Goljan EF Rapid Review Pathology 5th edt Elsevier Philadelphia 2019 a b c d Kumar V Abbas AK Aster JC Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease 9th edt Elsevier Saunders Philadelphia 2015 a b c Mason R Broaddus VC Martin T et al Murray and Nadel s Textbook of Respiratory Medicine 5th Edition Saunders Philadelphia 2010 a b Tintinalli JE Emergency Medicine A Comprehensive Study Guide Emergency Medicine McGraw Hill New York 2010 a b George RB Chest Medicine Essentials of Pulmonary and Critical Care Medicine 5th edition Lippincott Williams amp Wilkins Philadelphia 2005 SiniflandirmaDICD 10 J 1 ICD 9 CM 514 518 4MeSH D011654DiseasesDB 11017Dis kaynaklarMedlinePlus 000140eMedicine med 1955