Trallesli Anthemius (Yunanca: Ἀνθέμιος από τις Τράλλεις; y. 474 – y. 534), Konstantinopolis (günümüzde İstanbul) şehrinde bulunan Ayasofya Katedrali'ni, İsidoros ile birlikte tasarlayan Doğu Romalı mimar. Katedralin tasarımında, tamamen yeni bir mimari türü kullandı, bu da kiliseyi son derece istikrarsız hale getirmeye katkıda bulundu, bu yüzden yapının birkaç kez onarılması gerekti. İki odakta sabitlenmiş bir ip ile bir elipsin yapımını ve parabolün odak özelliklerini anlattı. Fizikte ışığın aynalardan yansımasını inceledi.
Trallesli Anthemius | |
---|---|
Tam adı | Trallesli Anthemius |
Doğumu | Ἀνθέμιος από τις Τράλλεις y. 474 MS Tralles, Bizans İmparatorluğu |
Ölümü | y. 534 MS Konstantinopolis |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Önemli fikirleri | Ayasofya |
Diğer ad(lar)ı | Anthemius Trallianus |
Hayatı ve çalışmaları
Anthemius, Konstantinopolis'te geometri profesörüydü. Tralles'li Anthemius'un babası Stephanus adında bir doktordu. Anthemius, Trallesli bir doktor olan Stephanus'un beş çocuğundan biriydi ve iyi eğitimli bir aileden geliyordu. Kardeşlerinden biri olan Metrodorus, edebiyatçıydı; bir diğeri, Olympius, bir avukattı; ve diğer ikisi, Dioscorus ve Alexander ise doktordu. Kardeşlerinden Dioscorus, Tralles'te babasının mesleğinde devam etti, Alexander, Roma'da zamanının en meşhur tıpçısı oldu, Olympius, Roma Hukuku konusunda en deneyimli kişiydi ve Metrodorus ise Konstantinopolis'te seçkin gramerciydi.
Anthemius hem matematikçi hem de mimar olarak bilinir. Bir mimar olarak en çok 532'de Konstantinopolis'teki eski Ayasofya kilisesini değiştirmesiyle tanınır. Daras'taki sel taşkınlarını önlemek ve onarmak için görevlendirildiği söylenir, onun becerisi mühendisliğe de uzanmış gibi görünmektedir.
İmparator I. Justinianus, 532 yılında yaşanan Nika ayaklanması sırasında tahrip olan 4. yüzyılda yapılan Konstantinopolis Bazilika'sının yeniden inşası için emir verdi. Miletli İsidoros ile beraber Trallesli Anthemius'u görevlendirdi. Kilise için yaptığı cüretli planlar, bilgi ve gözüpekliğini gösterir. Bilgisi, mühendisliğe de uzanır, Daras'ta bulunan sellere karşı yapılan bentleri tamir etmiştir.
"On Burning Mirrors (Yanan aynalar üzerine)" isimli bilimsel eserinin bir bölümü (Grekçe: Περί παραδόξων μηχανημάτων, "İlginç Makinalar Üzerine", "On remarkable mechanical devices") 1777 yılında L. Dupuy tarafından yeniden yayınlanmış ve 1786 yılında Histoire de l'Academie des Instrumentistes eserin 42. cildinde adı geçmiştir. A. Westermann, 1839 yılında yayınladığı revize baskısında Trallesli Anthemius'un "Hayret uyandıran Yunan yazarları" (Grekçe: Παραδοξογράφοι (Scriptores rerum mirabilium Graeci) isimli eserini sunmuştur.
Anthemius, yetenekli bir matematikçiydi. İki odakta sabitlenmiş bir ip ile bir elipsin oluşturulmasını anlattı.Ayasofya'nın iyi tasarlanmış kubbelerinde kullanılmış konik kesitler üzerine bir kitap yazmıştır. Ünlü kitabı On Burning Mirrors’da aynı zamanda bir parabolün odak özelliklerini anlatıyor.
Küçük bir açıklıktan geçen bir güneş ışınının herhangi bir saat ve mevsimde uzaklaşmadan belirli bir noktaya düşmesini nasıl sağlayacağı sorunu Anthemius tarafından çözüldü. Biri açıklıkta ve diğeri ışının yansıtılacağı noktada olacak şekilde eliptik bir reflektörün yapımını anlatıyor. Hem kış hem de ekinoksal ışınları dikkate alınır. Anthemius, tedavisinde tesadüfen odakların etrafına sıkıca çizilmiş bir ip ilmekiyle bir elipsin oluşturulmasından bahseder. Heath, elips oluşturulmasına yol açan problemlerden birini aşağıdaki şekilde verir:
“ | (Küçük bir delikten veya pencereden içeri giren) bir güneş ışınının, herhangi bir saat ve mevsimde hareket etmeden belirli bir noktaya nasıl düşebileceğini tartışmak. | „ |
Heath Anthemius'un çözümünü de aşağıdaki şekilde verir:
“ | Bu, bir odak noktası güneş ışınının girdiği noktada, diğeri ise ışının her zaman yansıtılması gereken sabit noktada bulunan eliptik bir ayna kullanılarak yapılır. | „ |
Anthemius, parabolün odak özelliklerini inceledi ve şunu kanıtladı:
“ | ... odak noktası olan parabolik bir aynadan paralel ışınlar tek bir noktaya yansıtılabilir. Doğrultman, gerekli değişiklikler yapılarak elips durumunda yukarıdaki yapı ile aynı rotayı takip eden yapımda kullanılır. | „ |
El-Heysem gibi Arap matematikçilerin bazılarının bildiği On remarkable mechanical devices adlı çalışmasında dikkate değer ayna konfigürasyonlarının bir incelemesini derledi.
Anthemius hakkında anlatılan, tamamen kurgusal olabilecek bir dizi hikâye vardır, ancak bu tür hikâyelerde çoğu zaman olduğu gibi, karakterinin bir göstergesi olabilir:
“ | Anthemius, güneş ışığını evine yansıtarak bir komşusu ve rakibi olan Zenon'a zulmetti. Ayrıca bir kazana bağlı borulardan basınç altında yönlendirilen buharın kullanılmasıyla Zenon'un evinde bir deprem etkisi yarattı. | „ |
Bobbio'nun parabolik yanan aynalarla ilgili matematiksel bir parçası bazen Anthemius'a atfedilir, ancak erken Helenistik kökenli olması daha olasıdır. Eutocius, Apollonius'un Koniklerinin I. ve IV. Kitapları Üzerine Yorumlarını Anthemius'a adamıştır.
Ayrıca Koniklerde açıkça belirtilmeyen bir önerme kullanır: odağı iki teğetin kesişme noktasına birleştiren düz çizgi, odağı iki temas noktasına birleştiren iki düz çizgi arasındaki açıyı ikiye böler. Başka bir yapı, paralel ışınların bir parabolik yansıtıcının odak noktasındaki bir noktaya nasıl yansıtılabileceğini gösterir.
Kendisi ve Isidore tarafından tasarlanan Ayasofya, o zamandan beri Bizans mimarisinin en güzel yapılarından biri olarak kabul ediliyor. Kilisede kullanılan mimari, sonraki mimarlara birkaç yüzyıl daha ilham veren yeni bir türdü. Örneğin, içinde kullanılan pandantif, gelişmiş mimariyi anlatıyor. Öte yandan, bazı çağdaş yazarlar Anthemios'un aslında profesyonel bir mimar değil, bir tür amatör olduğunu iddia ettiler. Anthemios'un Konstantinopolis'te başka binalar da tasarladığı öne sürüldü.
Anthemios 558'den önce öldü. Ölüm yeri bilinmiyor, ancak muhtemelen Konstantinopolis'di.
Kaynakça
- ^ Boyer, Carl Benjamin (1991). Revival and Decline of Greek Mathematics. s. 109.
The commentary by Eutocius on the Conics of Apollonius was dedicated to Anthemius of Tralles (t534), an able mathematician and architect of St. Sophia of Constantinople, who described the string construction of the ellipse and wrote a work On Burning-mirrors in which the focal properties of the parabola are described.
Anthemius 534'ten sonra fakat 558'den önce ölmüştür, cf. Oxford Bizans Sözlüğü - ^ "Ellipse: 4 (pin & string method), Youtube video (2:49 dk)". 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ a b c T. L. Heath, A History of Greek Mathematics (2 Vols.) (Oxford, 1921), 1.Cilt, 2.Cilt
- ^ (1970). "Anthemius of Tralles" (PDF). Dictionary of Scientific Biography. 1. New York: Charles Scribner's Sons. ss. 169-170. ISBN . 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ , Anthemius of Tralles (Cambridge, Mass., 1959).
- ^ . 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021.
- ^ Kostof, Spiro; Cuff, Dana (2000). The Architect: Chapters in the History of the Profession. University of California Press. s. 56. ISBN .
- ^ Kazhdan, s. 109
Konuyla ilgili yayınlar
- Prokopius, (De Aedific). i. 1
- Agathias, Hist. v. 6–9
- Gibbon's Decline and Fall, cap. xl.
- kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. Bu madde artık
- Boyer, Carl B. (1991). A History of Mathematics (2. bas.). John Wiley & Sons, Inc. ISBN .
- Baynes, T.S., (Ed.) (1878). "Anthemius". Encyclopædia Britannica. 2 (9. bas.). New York: Charles Scribner's Sons. s. 103.
- Anthemius'un "On Burning-Glasses" adlı eserinin sürümleri:
- —Dupuy, L. (1777), Περί παραδόξων μηχανημάτων [Perí Paradóxōn Mēkhanēmátōn; Concerning Wondrous Machines]. (Yunanca)
- —Histoire de l'Academie des Instrumentistes, XLII. (Fransızca)
- —Westermann, A. (1839), Παραδοξογράφοι [Paradoxográphoi; Marvel-Writers]. (Yunanca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Trallesli Anthemius Yunanca Ἀn8emios apo tis Tralleis y 474 y 534 Konstantinopolis gunumuzde Istanbul sehrinde bulunan Ayasofya Katedrali ni Isidoros ile birlikte tasarlayan Dogu Romali mimar Katedralin tasariminda tamamen yeni bir mimari turu kullandi bu da kiliseyi son derece istikrarsiz hale getirmeye katkida bulundu bu yuzden yapinin birkac kez onarilmasi gerekti Iki odakta sabitlenmis bir ip ile bir elipsin yapimini ve parabolun odak ozelliklerini anlatti Fizikte isigin aynalardan yansimasini inceledi Trallesli AnthemiusTam adiTrallesli AnthemiusDogumuἈn8emios apo tis Tralleis y 474 MS Tralles Bizans ImparatorluguOlumuy 534 MS KonstantinopolisBolgesiBati felsefesiOnemli fikirleriAyasofyaDiger ad lar iAnthemius TrallianusAnthemius un mekanik paradokslari uzerine Yunanca bir calismasinin parcasi Fragment d un ouvrage grec d Anthemius sur des Paradoxes de mecanique 1777Hayati ve calismalariAnthemius Konstantinopolis te geometri profesoruydu Tralles li Anthemius un babasi Stephanus adinda bir doktordu Anthemius Trallesli bir doktor olan Stephanus un bes cocugundan biriydi ve iyi egitimli bir aileden geliyordu Kardeslerinden biri olan Metrodorus edebiyatciydi bir digeri Olympius bir avukatti ve diger ikisi Dioscorus ve Alexander ise doktordu Kardeslerinden Dioscorus Tralles te babasinin mesleginde devam etti Alexander Roma da zamaninin en meshur tipcisi oldu Olympius Roma Hukuku konusunda en deneyimli kisiydi ve Metrodorus ise Konstantinopolis te seckin gramerciydi Anthemius hem matematikci hem de mimar olarak bilinir Bir mimar olarak en cok 532 de Konstantinopolis teki eski Ayasofya kilisesini degistirmesiyle taninir Daras taki sel taskinlarini onlemek ve onarmak icin gorevlendirildigi soylenir onun becerisi muhendislige de uzanmis gibi gorunmektedir Imparator I Justinianus 532 yilinda yasanan Nika ayaklanmasi sirasinda tahrip olan 4 yuzyilda yapilan Konstantinopolis Bazilika sinin yeniden insasi icin emir verdi Miletli Isidoros ile beraber Trallesli Anthemius u gorevlendirdi Kilise icin yaptigi curetli planlar bilgi ve gozupekligini gosterir Bilgisi muhendislige de uzanir Daras ta bulunan sellere karsi yapilan bentleri tamir etmistir On Burning Mirrors Yanan aynalar uzerine isimli bilimsel eserinin bir bolumu Grekce Peri parado3wn mhxanhmatwn Ilginc Makinalar Uzerine On remarkable mechanical devices 1777 yilinda L Dupuy tarafindan yeniden yayinlanmis ve 1786 yilinda Histoire de l Academie des Instrumentistes eserin 42 cildinde adi gecmistir A Westermann 1839 yilinda yayinladigi revize baskisinda Trallesli Anthemius un Hayret uyandiran Yunan yazarlari Grekce Parado3ografoi Scriptores rerum mirabilium Graeci isimli eserini sunmustur Anthemius yetenekli bir matematikciydi Iki odakta sabitlenmis bir ip ile bir elipsin olusturulmasini anlatti Ayasofya nin iyi tasarlanmis kubbelerinde kullanilmis konik kesitler uzerine bir kitap yazmistir Unlu kitabi On Burning Mirrors da ayni zamanda bir parabolun odak ozelliklerini anlatiyor Kucuk bir acikliktan gecen bir gunes isininin herhangi bir saat ve mevsimde uzaklasmadan belirli bir noktaya dusmesini nasil saglayacagi sorunu Anthemius tarafindan cozuldu Biri aciklikta ve digeri isinin yansitilacagi noktada olacak sekilde eliptik bir reflektorun yapimini anlatiyor Hem kis hem de ekinoksal isinlari dikkate alinir Anthemius tedavisinde tesadufen odaklarin etrafina sikica cizilmis bir ip ilmekiyle bir elipsin olusturulmasindan bahseder Heath elips olusturulmasina yol acan problemlerden birini asagidaki sekilde verir Kucuk bir delikten veya pencereden iceri giren bir gunes isininin herhangi bir saat ve mevsimde hareket etmeden belirli bir noktaya nasil dusebilecegini tartismak Heath Anthemius un cozumunu de asagidaki sekilde verir Bu bir odak noktasi gunes isininin girdigi noktada digeri ise isinin her zaman yansitilmasi gereken sabit noktada bulunan eliptik bir ayna kullanilarak yapilir Anthemius parabolun odak ozelliklerini inceledi ve sunu kanitladi odak noktasi olan parabolik bir aynadan paralel isinlar tek bir noktaya yansitilabilir Dogrultman gerekli degisiklikler yapilarak elips durumunda yukaridaki yapi ile ayni rotayi takip eden yapimda kullanilir El Heysem gibi Arap matematikcilerin bazilarinin bildigi On remarkable mechanical devices adli calismasinda dikkate deger ayna konfigurasyonlarinin bir incelemesini derledi Anthemius hakkinda anlatilan tamamen kurgusal olabilecek bir dizi hikaye vardir ancak bu tur hikayelerde cogu zaman oldugu gibi karakterinin bir gostergesi olabilir Anthemius gunes isigini evine yansitarak bir komsusu ve rakibi olan Zenon a zulmetti Ayrica bir kazana bagli borulardan basinc altinda yonlendirilen buharin kullanilmasiyla Zenon un evinde bir deprem etkisi yaratti Bobbio nun parabolik yanan aynalarla ilgili matematiksel bir parcasi bazen Anthemius a atfedilir ancak erken Helenistik kokenli olmasi daha olasidir Eutocius Apollonius un Koniklerinin I ve IV Kitaplari Uzerine Yorumlarini Anthemius a adamistir Ayrica Koniklerde acikca belirtilmeyen bir onerme kullanir odagi iki tegetin kesisme noktasina birlestiren duz cizgi odagi iki temas noktasina birlestiren iki duz cizgi arasindaki aciyi ikiye boler Baska bir yapi paralel isinlarin bir parabolik yansiticinin odak noktasindaki bir noktaya nasil yansitilabilecegini gosterir Kendisi ve Isidore tarafindan tasarlanan Ayasofya o zamandan beri Bizans mimarisinin en guzel yapilarindan biri olarak kabul ediliyor Kilisede kullanilan mimari sonraki mimarlara birkac yuzyil daha ilham veren yeni bir turdu Ornegin icinde kullanilan pandantif gelismis mimariyi anlatiyor Ote yandan bazi cagdas yazarlar Anthemios un aslinda profesyonel bir mimar degil bir tur amator oldugunu iddia ettiler Anthemios un Konstantinopolis te baska binalar da tasarladigi one suruldu Anthemios 558 den once oldu Olum yeri bilinmiyor ancak muhtemelen Konstantinopolis di Kaynakca Boyer Carl Benjamin 1991 Revival and Decline of Greek Mathematics s 109 The commentary by Eutocius on the Conics of Apollonius was dedicated to Anthemius of Tralles t534 an able mathematician and architect of St Sophia of Constantinople who described the string construction of the ellipse and wrote a work On Burning mirrors in which the focal properties of the parabola are described Anthemius 534 ten sonra fakat 558 den once olmustur cf Oxford Bizans Sozlugu Ellipse 4 pin amp string method Youtube video 2 49 dk 29 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Ocak 2021 a b c T L Heath A History of Greek Mathematics 2 Vols Oxford 1921 1 Cilt 2 Cilt 1970 Anthemius of Tralles PDF Dictionary of Scientific Biography 1 New York Charles Scribner s Sons ss 169 170 ISBN 0684101149 7 Mayis 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 12 Ocak 2021 Anthemius of Tralles Cambridge Mass 1959 14 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Ocak 2021 Kostof Spiro Cuff Dana 2000 The Architect Chapters in the History of the Profession University of California Press s 56 ISBN 0520226046 Kazhdan s 109Konuyla ilgili yayinlarProkopius De Aedific i 1 Agathias Hist v 6 9 Gibbon s Decline and Fall cap xl Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 madde adi gerekli Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press Boyer Carl B 1991 A History of Mathematics 2 bas John Wiley amp Sons Inc ISBN 0471543977 Baynes T S Ed 1878 Anthemius Encyclopaedia Britannica 2 9 bas New York Charles Scribner s Sons s 103 Anthemius un On Burning Glasses adli eserinin surumleri Dupuy L 1777 Peri parado3wn mhxanhmatwn Peri Paradoxōn Mekhanematōn Concerning Wondrous Machines Yunanca Histoire de l Academie des Instrumentistes XLII Fransizca Westermann A 1839 Parado3ografoi Paradoxographoi Marvel Writers Yunanca dd