Çiğneme tütünü ya da çiğnemelik tütün, dumansız tütün tüketiminin en yaygını olan, pipo tütünlerinden yapılıp özel harmancılık gerektiren, kıyılıp tatlılaştırılan tütün yaprağının üst dudak ile diş eti arasına alınıp zaman zaman dişlerle çiğnenerek fazla su ve tükrüğün dışarı atılmasıyla kullanılan tütün. Daha çok Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygındır.
Dört türlü tütün kurutma metodundan ikisi (havada kurutma ile ateşte kurutma) çiğneme tütünlerinde uygulanır. ABD'de ateşte kurutulan Kentucky ve Tennessee tütünleri çiğnemelik tütün olarak kullanılır.
Tatlandırıcılar
Tütünün acı tadının giderilmesi için tatlı maddelerle takviye yapılması gerekir. Tatlandırıcı olarak keçiboynuzu, meyan kökü gibi tatlı bitkiler kullanlır.
Meyan kökü özütü, tütün endüstrisinde fazla miktarda tüketilmektedir. Özellikle çiğneme tütünü, enfiye ve filtreli sigara yapımında koku ve tat vermek için kullanılmaktadır. Tütün endüstrisinde kullanılan meyan kökü miktarı, ABD’de yıllık meyan tüketiminin yaklaşık % 80’ini kapsamaktadır.
Orta derecede tatlandırılmış çiğneme tütünleri ısı ile kurutulmuş ve güneş ile kurutulmuş tütünlerinden yapılır. Yüksek derecede tatlılaştırılmış çiğneme tütünleri Burley'lerden yapılır.
Harmanlama
Orta damarlarından ayrılarak sosa batırılan pipoluk tütünler prese verilir ve sonra istenilen rutubete gelene kadar kurutulur. Özel boylarda kalınca (örn. 12.5–25 mm kalınlığında) dilimler hâlinde kesilir. Bunlar dolguluk tütünlerdir ve prese edilirler. Dolgulara bilahare dışlık, üstlük (sargılık) ilave edilip tekrar prese edilirler ve tahtadan yapılmış küçük kutularda ambalajlanırlar.
Etnoğrafya
Çiğneme tütünü en eski tütün tüketim yollarından biridir. Kuzey ve Güney Amerika'daki Kızılderililer mineralli topraklarla karıştırdıkları tütün yapraklarını çiğnerler.
Yupikler ve Koyukonlar gibi Alaska yerlileri huş ve söğüt ağaçlarının gövdesinde biten türü kav mantarının küllerini içme (pipo), çekme (enfiye) ya da çiğneme tütününe katarlar.
Maraş otu
Maraş otu ya da ağız otu, Türkiye'ye özgü bir dumansız tütün formu olup daha çok Kahramanmaraş ve Gaziantep illerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Maraş otu, Nicotiana rustica (Hasankeyf tütünü, deli tütün) türünden tütün bitkisinin kurutulmuş yapraklarından hazırlanan tütün tozu ile meşe, ceviz veya asma çubuğundan elde edilen kül karışımından oluşur ve yaklaşık bir çay kaşığı kadar ya da daha fazla alınıp sigara kâğıdına sigaranın biraz daha inceltilmiş haliyle sarıldıktan sonra alt dudak ve ile çene arasına yerleştirilip kullanıcısına göre değişerek 5-10 30-40 dakika ağız içerisinde çiğnenmeden tutularak tüketilir ayrıca kağıtsız atılabilir. Bu işlem bireyin alışkanlığına bağlı olarak gün boyu tekrarlanır. etkili olup ağız kanseri (oral kanser) riskini artırır. Periferal lenfositlerde mikronukleus (MN) ve mikronukleuslu binukleat hücre (BNMN) oluşumunu indükler.
Sağlığa etkisi
Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı'na göre, içme tütününü bırakma sürecinde tütün çiğnenmesi gerektiği yönündeki iddialar mevcut kanıtlarla desteklenmemektedir. Çiğneme tütünleri ağız kanserinin habercisi olan riskini artırmaktadır. Çiğneme tütünlerinin ağız ve boğaz kanserlerine yol açtığı bilinmektedir
Markalar
- Appalachian
- Apple Jack
- Beech Nut
- Big Mountain
- Brown's Mule
- Blood Hound Plug
- Bowie
- Bull of the Woods
- Camel
- Cannonball Plug
- Chattanooga Chew
- Copenhagen
- Cotton Boll
- Cougar
- Days O' Work
- Durango
- Gold River
- Grizzly
- Husky
- Kodiak
- Kayak
- King B Twist
- Lancaster
- Longhorn
- Morgans
- Mammoth Cave
- Oliver Twist
- Peachy
- Red Seal
- Redwood
- Rooster
- Silver Creek
- Skoal
- Southern Pride
- Springfield
- Starr
- Stokers
- Taylor's Pride
- WB Extra Long
- Work Horse
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c "Tütün Eksperleri Derneği : Çiğneme tütünleri". 23 Aralık 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Efza Evrengil, Tütün ürünü regülasyonunda yeni doğrultular 21 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., 5. Sigara ve Sağlık Kongresi Kocaeli, 8‐11 Mayıs 2011
- ^ Hasan Akan ve M. Maruf Balos (2008), GAP Bölgesi’nden Toplanan Meyan Kökü (Glycrrhiza glabra L.) Taksonunun İhracat Durumu, Etnobotanik Özellikleri ve Tıbbi Önemi 26 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Fırat Üniv. Fen ve Müh. Bil. Dergisi, 20 (2), 233-241, 2008
- ^ . 18 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Seval Nağaş (2006), Maraş otu kullanımının mikronukleus (MN) düzeyine etkisi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji anabilim dalı, yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş, Eylül 2006
- ^ a b "Smokeless Tobacco and Some Tobacco-specific N-Nitrosamines" (PDF). IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Cilt 87. 2007. 20 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2013.
- ^ Detailed Guide: Cancer (General Information) Signs and Symptoms of Cancer 27 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . it is also called dipsky or chawsky.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cigneme tutunu ya da cignemelik tutun dumansiz tutun tuketiminin en yaygini olan pipo tutunlerinden yapilip ozel harmancilik gerektiren kiyilip tatlilastirilan tutun yapraginin ust dudak ile dis eti arasina alinip zaman zaman dislerle cignenerek fazla su ve tukrugun disari atilmasiyla kullanilan tutun Daha cok Amerika Birlesik Devletleri nde yaygindir Cigneme tutunu Dort turlu tutun kurutma metodundan ikisi havada kurutma ile ateste kurutma cigneme tutunlerinde uygulanir ABD de ateste kurutulan Kentucky ve Tennessee tutunleri cignemelik tutun olarak kullanilir TatlandiricilarTutunun aci tadinin giderilmesi icin tatli maddelerle takviye yapilmasi gerekir Tatlandirici olarak keciboynuzu meyan koku gibi tatli bitkiler kullanlir Meyan koku ozutu tutun endustrisinde fazla miktarda tuketilmektedir Ozellikle cigneme tutunu enfiye ve filtreli sigara yapiminda koku ve tat vermek icin kullanilmaktadir Tutun endustrisinde kullanilan meyan koku miktari ABD de yillik meyan tuketiminin yaklasik 80 ini kapsamaktadir Orta derecede tatlandirilmis cigneme tutunleri isi ile kurutulmus ve gunes ile kurutulmus tutunlerinden yapilir Yuksek derecede tatlilastirilmis cigneme tutunleri Burley lerden yapilir HarmanlamaOrta damarlarindan ayrilarak sosa batirilan pipoluk tutunler prese verilir ve sonra istenilen rutubete gelene kadar kurutulur Ozel boylarda kalinca orn 12 5 25 mm kalinliginda dilimler halinde kesilir Bunlar dolguluk tutunlerdir ve prese edilirler Dolgulara bilahare dislik ustluk sargilik ilave edilip tekrar prese edilirler ve tahtadan yapilmis kucuk kutularda ambalajlanirlar EtnografyaAlaska yerlileri tarafindan kulu cigneme tutunune katilan kav mantari Cigneme tutunu en eski tutun tuketim yollarindan biridir Kuzey ve Guney Amerika daki Kizilderililer mineralli topraklarla karistirdiklari tutun yapraklarini cignerler Yupikler ve Koyukonlar gibi Alaska yerlileri hus ve sogut agaclarinin govdesinde biten turu kav mantarinin kullerini icme pipo cekme enfiye ya da cigneme tutunune katarlar Maras otuMaras otu ya da agiz otu Turkiye ye ozgu bir dumansiz tutun formu olup daha cok Kahramanmaras ve Gaziantep illerinde yaygin olarak kullanilmaktadir Maras otu Nicotiana rustica Hasankeyf tutunu deli tutun turunden tutun bitkisinin kurutulmus yapraklarindan hazirlanan tutun tozu ile mese ceviz veya asma cubugundan elde edilen kul karisimindan olusur ve yaklasik bir cay kasigi kadar ya da daha fazla alinip sigara kagidina sigaranin biraz daha inceltilmis haliyle sarildiktan sonra alt dudak ve ile cene arasina yerlestirilip kullanicisina gore degiserek 5 10 30 40 dakika agiz icerisinde cignenmeden tutularak tuketilir ayrica kagitsiz atilabilir Bu islem bireyin aliskanligina bagli olarak gun boyu tekrarlanir etkili olup agiz kanseri oral kanser riskini artirir Periferal lenfositlerde mikronukleus MN ve mikronukleuslu binukleat hucre BNMN olusumunu indukler Sagliga etkisiUluslararasi Kanser Arastirmalari Ajansi na gore icme tutununu birakma surecinde tutun cignenmesi gerektigi yonundeki iddialar mevcut kanitlarla desteklenmemektedir Cigneme tutunleri agiz kanserinin habercisi olan riskini artirmaktadir Cigneme tutunlerinin agiz ve bogaz kanserlerine yol actigi bilinmektedirMarkalarAppalachian Apple Jack Beech Nut Big Mountain Brown s Mule Blood Hound Plug Bowie Bull of the Woods Camel Cannonball Plug Chattanooga Chew Copenhagen Cotton Boll Cougar Days O Work Durango Gold River Grizzly Husky Kodiak Kayak King B Twist Lancaster Longhorn Morgans Mammoth Cave Oliver Twist Peachy Red Seal Redwood Rooster Silver Creek Skoal Southern Pride Springfield Starr Stokers Taylor s Pride WB Extra Long Work HorseAyrica bakinizKat yapragi cigneme Koka yapragi cignemeKaynakca a b c Tutun Eksperleri Dernegi Cigneme tutunleri 23 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Efza Evrengil Tutun urunu regulasyonunda yeni dogrultular 21 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 5 Sigara ve Saglik Kongresi Kocaeli 8 11 Mayis 2011 Hasan Akan ve M Maruf Balos 2008 GAP Bolgesi nden Toplanan Meyan Koku Glycrrhiza glabra L Taksonunun Ihracat Durumu Etnobotanik Ozellikleri ve Tibbi Onemi 26 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Firat Univ Fen ve Muh Bil Dergisi 20 2 233 241 2008 18 Eylul 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Seval Nagas 2006 Maras otu kullaniminin mikronukleus MN duzeyine etkisi 5 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kahramanmaras Sutcu Imam Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Biyoloji anabilim dali yuksek lisans tezi Kahramanmaras Eylul 2006 a b Smokeless Tobacco and Some Tobacco specific N Nitrosamines PDF IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans Cilt 87 2007 20 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Ocak 2013 Detailed Guide Cancer General Information Signs and Symptoms of Cancer 27 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde it is also called dipsky or chawsky