Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bozdoğan Su Kemeri ile arasında yer alan, su kemerinin bitişiğinde ve günümüzde Kalenderhane Camii'nin olduğu alanda bulunan Bizans Dönemi hamam kalıntılarıdır. MS.4.yüzyıl sonu ile 5.yüzyıl başlarında inşa edilmişlerdir.Belki de çifte hamam olarak nitelendirilebilecek tesisin 6.yüzyıln ortalarına doğru kısmen kullanımdan çıkmış olabileceği düşünülmektedir.
Tarihçe
İnşa - MS 4-5 YY.
Konstantinapolis'in merkezinde Mese'ye yakın Teodosus Forumu, Kalenderhane Camii ve Valens Su Kemeri üçgeni arasında bulunan alanda bugün neredeyse gizli kalmış geç antik döneme ait Roma hamamı kompleksi inşa edilmiştir. Hamamın kemerin hemen yanında bulunan ortalama 4.yüzyıl sonu 5.yüzyıl başında kemeri dik olarak kesen, orta büyüklükte bir hamam olduğu bilinmektedir.
Hamamın kiliseye dönüşüm dönemi - MS 6-12 YY.
Hamam kompleksi yerini bir Hristiyan bazilikası olan sözde Kuzey Kilisesine bırakmıştır.Kaynaklarda elde edilen bilgiler ile arkeolojik bulgular arasında uyuşmazlıklar olmasına rağmen,yapının özel kronolojisinden bağımsız olarak Kuzey Kilisesinin en azından beşinci veya altıncı yüzyıllarda bir süre önceki banyo kompleksinin yerini aldığını biliyoruz.Hamamın güneybatı bölümü inovatif bir geçit ile radikal bir şekilde yeniden yapılandırılmış daha güneyde daha büyük bir yapı haline getirilmiştir. Daha sonraki dönemlerde kilise iki aşama geçirerek yenileriyle değiştirilmiş ve biraz farklı bir yönelimde inşa edilmiştir.Alanda son aşama olan (MS.1200) günümüzde Kalenderhane Camii'nin büyük bir kısmını oluşturmaktadır.
Kazılar ve keşif
Eski bir Bizans semti olan Konstantinianai'nin hamamları olarak da bilinen kalıntılar 1955-1956 kazıları ortaya çıkarılmış ancak çalışmalardan sonra tekrar üstleri toprakla kapatılmıştır.
Prof.Dr.Doğan Kuban ve tarafından ortaklaşa yürütülen çalışma sonucu kazı envanterleri oluşturulmuş ve Kalenderhane Cami etrafındaki hamam kompleksinin altyapıları incelenerek geçmişte nasıl olduğuna dair ipuçlarına ulaşılmıştır. Arkeolojik çalışmalar sonucunda hamamların Geç Antik Dönem'de hala var olduğu bilinmektedir.Aynı zamanda 5.yüzyıl başlarında şehirdeki küçük müstakil hamamların 153 tanesi Notitia Urbis Constantinopolitanae listesinde kayda alındığından keşfedilmeyen diğer hamamlar olduğu aşikardır.
Kalenderhane kazı alanında hamamların Geç Antik dönemde var olduğu ve kısmen yerini sözde bir Hristiyan bazilikası olan Kuzey Kilisesi'ne bıraktığı kanıtına ulaşılmıştır.
Mimari
Yapılan incelemelerde mütevazı boyutları nedeniyle bu hamamlar Latince "balneae privatae" olarak adlandırılan müstakil hamamlar olarak yorumlanmıştır.Stil olarak, hamamların asimetrik planları günümüze kadar ulaşan korunmuş Akdeniz'de yaygın olarak görülen Roma villalarında bulunan Latince "thermae" olarak adlandırılan hamamlarla benzerlik göstermektedir. Hamam tesisi temel olarak A,B ve C şeklinde temsil edilen üç ana kısımdan oluşmaktadır.A mekanı dikdörtgen bir girişe ve iki tarafında banyo nişlerine sahiptir.A odasından ulaşılan B odası ise caldarium/sıcaklık bölümü ya da terleme odasıdır ve 3,75 m çapında iki küçük nişin içerisinde bir banyo teknesi içermektedir.Bu odaların batı tarafında C mekanı yer almaktadır.Geçişin kısmen ortaya çıkarılan bir odayla olduğu düşünülmektedir.C odası da dikdörtgen bir geçişe ve 5 m çapında yuvarlak bir odadır ve banyo teknesi bulunmamaktadır.Ancak geçiş odasında banyo teknesi bulunmuştur.Açıktaki bölümler ise hipokaust/cehennemlilk ve su tesisatı artıklarından ve nitelikli tuğla duvardan yapılmıştır.
Kazılarda Bulunan Eserler
- Bozdoğan kemerinin çevresinde gerçekleştirilen 1955-1956 kazı çalışmalarında alandaki hamamlara ait olduğu düşünülen eserler bulunmuştur.
- Mermer Afrodit heykeli gövdesi ve boğaz başlı mermer konsol İstanbul Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir.
- Hamamın zemininde kazılarda ortaya çıkan mermer "bema" üzerinde "opus sectile" yöntemiyle işlenmiş Kuzey Yıldızı mermer
işlemesi yer almaktadır.
- Geç Roma ve Bizans döneminden kalan kandiller ve seramikler bulunmuştur.
- Gözyaşı kabı olarak da adlandırılan Unguentarium, 12.yüzyıla ait Latin temalı seramik kaplar ve amforalar bulunmuştur.
- Erken Osmanlı dönemine ait seramik kaplar ve 17.yüzyıla ait olduğu belirlenen cilalı kaplar da bulunan eserler arasındadır.
Kaynakça
- ^ a b c Wiener, W. & Sayın, U. (2001). İstanbul'un tarihsel topografyası : 17. yüzyıl başlarına kadar Byzantion-Konstaninopolis-İstanbul. İstanbul: Yapı Kredi Yayınlar.
- ^ a b c Striker, C. L., & Kuban, Y. D. (1971). Work at Kalenderhane Camii in Istanbul: Third and Fourth Preliminary Reports. Dumbarton Oaks Papers, 25, 251. doi:10.2307/1291309
- ^ a b c d Kullberg, J. B. (n.d.). When bath became church: spatial fusion in late antique Constantinople and beyond. Fountains and Water Culture in Byzantium, 145–162.
- ^ Striker, C. L., & Kuban, Y. D. (1967). Work at Kalenderhane Camii in Istanbul: First Preliminary Report. Dumbarton Oaks Papers, 21, 267. doi:10.2307/1291266
- ^ "Bizans İmparatorluğu - Konstantinapolis". Füsun Kavrakoğlu. 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c Striker, C. L., & Kuban, Y. D. (1975). Work at Kalenderhane Camii in Istanbul: Fifth Preliminary Report (1970-74). Dumbarton Oaks Papers, 29, 306. doi:10.2307/1291378
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bozdogan Su Kemeri ile arasinda yer alan su kemerinin bitisiginde ve gunumuzde Kalenderhane Camii nin oldugu alanda bulunan Bizans Donemi hamam kalintilaridir MS 4 yuzyil sonu ile 5 yuzyil baslarinda insa edilmislerdir Belki de cifte hamam olarak nitelendirilebilecek tesisin 6 yuzyiln ortalarina dogru kismen kullanimdan cikmis olabilecegi dusunulmektedir TarihceInsa MS 4 5 YY Konstantinapolis in merkezinde Mese ye yakin Teodosus Forumu Kalenderhane Camii ve Valens Su Kemeri ucgeni arasinda bulunan alanda bugun neredeyse gizli kalmis gec antik doneme ait Roma hamami kompleksi insa edilmistir Hamamin kemerin hemen yaninda bulunan ortalama 4 yuzyil sonu 5 yuzyil basinda kemeri dik olarak kesen orta buyuklukte bir hamam oldugu bilinmektedir Hamamin kiliseye donusum donemi MS 6 12 YY Hamam kompleksi yerini bir Hristiyan bazilikasi olan sozde Kuzey Kilisesine birakmistir Kaynaklarda elde edilen bilgiler ile arkeolojik bulgular arasinda uyusmazliklar olmasina ragmen yapinin ozel kronolojisinden bagimsiz olarak Kuzey Kilisesinin en azindan besinci veya altinci yuzyillarda bir sure onceki banyo kompleksinin yerini aldigini biliyoruz Hamamin guneybati bolumu inovatif bir gecit ile radikal bir sekilde yeniden yapilandirilmis daha guneyde daha buyuk bir yapi haline getirilmistir Daha sonraki donemlerde kilise iki asama gecirerek yenileriyle degistirilmis ve biraz farkli bir yonelimde insa edilmistir Alanda son asama olan MS 1200 gunumuzde Kalenderhane Camii nin buyuk bir kismini olusturmaktadir Kazilar ve kesif Eski bir Bizans semti olan Konstantinianai nin hamamlari olarak da bilinen kalintilar 1955 1956 kazilari ortaya cikarilmis ancak calismalardan sonra tekrar ustleri toprakla kapatilmistir Prof Dr Dogan Kuban ve tarafindan ortaklasa yurutulen calisma sonucu kazi envanterleri olusturulmus ve Kalenderhane Cami etrafindaki hamam kompleksinin altyapilari incelenerek gecmiste nasil olduguna dair ipuclarina ulasilmistir Arkeolojik calismalar sonucunda hamamlarin Gec Antik Donem de hala var oldugu bilinmektedir Ayni zamanda 5 yuzyil baslarinda sehirdeki kucuk mustakil hamamlarin 153 tanesi Notitia Urbis Constantinopolitanae listesinde kayda alindigindan kesfedilmeyen diger hamamlar oldugu asikardir Kalenderhane kazi alaninda hamamlarin Gec Antik donemde var oldugu ve kismen yerini sozde bir Hristiyan bazilikasi olan Kuzey Kilisesi ne biraktigi kanitina ulasilmistir MimariHamam kompleksinin kalintilarinin 1 2000 olcekli plani Yapilan incelemelerde mutevazi boyutlari nedeniyle bu hamamlar Latince balneae privatae olarak adlandirilan mustakil hamamlar olarak yorumlanmistir Stil olarak hamamlarin asimetrik planlari gunumuze kadar ulasan korunmus Akdeniz de yaygin olarak gorulen Roma villalarinda bulunan Latince thermae olarak adlandirilan hamamlarla benzerlik gostermektedir Hamam tesisi temel olarak A B ve C seklinde temsil edilen uc ana kisimdan olusmaktadir A mekani dikdortgen bir girise ve iki tarafinda banyo nislerine sahiptir A odasindan ulasilan B odasi ise caldarium sicaklik bolumu ya da terleme odasidir ve 3 75 m capinda iki kucuk nisin icerisinde bir banyo teknesi icermektedir Bu odalarin bati tarafinda C mekani yer almaktadir Gecisin kismen ortaya cikarilan bir odayla oldugu dusunulmektedir C odasi da dikdortgen bir gecise ve 5 m capinda yuvarlak bir odadir ve banyo teknesi bulunmamaktadir Ancak gecis odasinda banyo teknesi bulunmustur Aciktaki bolumler ise hipokaust cehennemlilk ve su tesisati artiklarindan ve nitelikli tugla duvardan yapilmistir Kazilarda Bulunan EserlerBozdogan kemerinin cevresinde gerceklestirilen 1955 1956 kazi calismalarinda alandaki hamamlara ait oldugu dusunulen eserler bulunmustur Mermer Afrodit heykeli govdesi ve bogaz basli mermer konsol Istanbul Arkeoloji Muzesinde sergilenmektedir Hamamin zemininde kazilarda ortaya cikan mermer bema uzerinde opus sectile yontemiyle islenmis Kuzey Yildizi mermer islemesi yer almaktadir Gec Roma ve Bizans doneminden kalan kandiller ve seramikler bulunmustur Gozyasi kabi olarak da adlandirilan Unguentarium 12 yuzyila ait Latin temali seramik kaplar ve amforalar bulunmustur Erken Osmanli donemine ait seramik kaplar ve 17 yuzyila ait oldugu belirlenen cilali kaplar da bulunan eserler arasindadir Kaynakca a b c Wiener W amp Sayin U 2001 Istanbul un tarihsel topografyasi 17 yuzyil baslarina kadar Byzantion Konstaninopolis Istanbul Istanbul Yapi Kredi Yayinlar a b c Striker C L amp Kuban Y D 1971 Work at Kalenderhane Camii in Istanbul Third and Fourth Preliminary Reports Dumbarton Oaks Papers 25 251 doi 10 2307 1291309 a b c d Kullberg J B n d When bath became church spatial fusion in late antique Constantinople and beyond Fountains and Water Culture in Byzantium 145 162 Striker C L amp Kuban Y D 1967 Work at Kalenderhane Camii in Istanbul First Preliminary Report Dumbarton Oaks Papers 21 267 doi 10 2307 1291266 Bizans Imparatorlugu Konstantinapolis Fusun Kavrakoglu 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b c Striker C L amp Kuban Y D 1975 Work at Kalenderhane Camii in Istanbul Fifth Preliminary Report 1970 74 Dumbarton Oaks Papers 29 306 doi 10 2307 1291378