Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vyšehrad Muharebesi, Kutsal Roma İmparatoru Sigismund tarafından gönderilen Katolik Haçlı ordusu ile Hussit güçleri arasında meydana gelen, Hussit Savaşıları'nın başlangıcındaki bir dizi çatışmadır. Vysehrad kalesinde meydana gelen muharebe 16 Ağustos 1419'dan 1 Kasım 1420'dek sürmüştür.
| Vyšehrad Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hussit savaşları | |||||||
 Vyšehrad'ın Ortaçağ Dönemine Ait Bir Resmi | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 |
| ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
 İmparator Sigismund Jindřich of and (ölü) 'li Jan Všembera of Jemniště'li Mikeš Divůček |  'lu Hynek Krušina  'li Diviš Bořek | ||||||
| Güçler | |||||||
| 10,000'den fazla | 10,000-15,000 | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 500 ölü Bilinmeyen sayıda yaralı ve esir | 30 ölü | ||||||
Çatışmanın Başlangıcı
Hussit hareketinin fikir babası Jan Hus'un 1415'te yakılarak idam edilmesinin ardından, onun görüşlerini benimseyenlerce hemen hemen tüm Bohemya'da huzursuzluklar bulunmaktaydı. Rahip Jan Želivský liderliğindeki Hussit topluluk Prag yönetim binası önünde toplanarak cezaevinde tutulan çok sayıda Hussit'in serbest bırakılmasını talep etti. Bu talepler meclis üyeleri tarafından reddedilince, kalabalık binayı bastı ve meclis üyelerini pencerelerden attı. Bu hadiseden birkaç hafta sonra yaşadığı buhran sonucu Bohemya Kralı IV. Wenceslaus'un kalp krizinden ölümünün ardından Kraliçe Sophia Wartenberg'li Čeněk'in yardımıyla Prag'ın kontrolünü yeniden ele geçirmeye çalıştı. Sophia ve Čeněk, bunun için Hradčany kentindeki Vyšehrad kalesinde ve başpiskoposun sarayında görevli askerler ile Prag'ın New Town adlı bir bölümünde St. Thomas manastırında görev alan askerler toplayarak bölgeye getirtti. Hussit ayaklanması Bohemya'nın Klatovy, Písek, Louny, Žatec ve Plzeň kasabaları ile diğer bölgelerinde başarılı oldu. 25 Ekim 1419'da ise Hussitler, Vyšehrad Kalesini de ele geçirdi.
Kasım 1419'da, Šternberk'li Petr komutasındaki Katolik savaşçılar ile rahip Ambrosius komutasındaki Hussit köylüleri arasında bir çatışma çıktı. Bu Hussitler, Usti yakınlarındaki bölgeden Prag'a giderek, Novy Knin'i önce kuşattı sonrasında ise saldırdı. Ambrosius'un kuvvetleri aldıkları takviye sonrasında Vltava Nehri'ni geçerek Prag'ı zapt etti. Hussitler savaşı kazandı ancak yaklaşık 300 kişiyi kaybetti.
Hussitler, Prag'ı kontrol altına aldıktan sonra Novy Knin'deki vatandaşlara yardım etmeye karar verdi. Hussit savaşçıları New Town'a erişmek için kullanılan Vltava Nehri üzerinde bulunan köprüyü ele geçirmesiyle birlikte daha fazla çatışma patlak verdi. Köprüyü koruyan Katolik askerler Hradcany'ye çekilmek zorunda kaldı, ancak New Town'daki birçok bina da yıkıldı.
13 Kasım 1419'da Kraliçe Sophia'nın, tüm Bohemya'daki Hussitleri koruma sözü vermesiyle birlikte Hussit Utraquist'ler, Vyšehrad Kalesini kraliyet ordusuna geri verdi.
Nekmierz Komutasındaki Muharebe
Aynı yılın Kasım ayının sonlarına doğru, birkaç yüz kişilik Taborit oluşumları Prag'dan ayrıldı. Aralık 1419'da Jan Žižka komutasındaki bu oluşumlardan biri, Švamberk'li Bohuslav komutasındaki Katolik güçler tarafından saldırıya uğradı. Katolikler tarafından Plzeň yakınlarındaki Nekmiř kalesine yapılan süvari saldırısı, savaş arabalarının arkasına saklanan Hussit askerlerinin arbalet ve silahla karşı koymaları ile durduruldu. Katolik piyade ve süvariler bu durumda geri çekilmek zorunda kaldı. Muharebeden sonra Žižka, Plzeň'e doğru ilerleme emri verdi.
Hussitler 1420 Baharında, Ústí kasabasını ele geçirdikten sonra, Lužnice nehri yakınlarındaki bir tepeye gittiler ve burada İncil'deki Tabor Dağı'ndan sonra Tábor adını verdikleri yeni bir kasaba inşa ettiler. Bu yeni kasaba, Taboritler isyancılarının toplanma yeri haline geldi. Tábor vatandaşları komutan anlamında dört adet hetmen seçtiler: Nicholas of Husí, Jan Žižka, ve .
Tabor'dakine benzer başka ordu kampları da inşa edildi. Özellikle Oreb dağında, başka bir radikal Hussit grubunun yerleştiği kendilerini Orebitler olarak adlandıranların bulunduğu yer bunlardan birisidir. Orebitlerin sivil lideri rahip Ambrosius'du ve komutanları da Lichtenburk'tan idi.
Sudoměř Muharebesi
Hussites, elde ettikleri başarılara rağmen Katoliklerle anlaşarak Plzeň'i kaybetti. Jan Žižka komutasındaki Hussitlerin kasabayı terk etmesine izin verildi. Plzen'de bulunan Katolikler, Žižka'nın güçleri hakkında İmparatorlık güçlerine bilgi verdiler. Kraliyet güçleri Sudoměř'de bir araya geldikten sonra Hussit kuvvetlerine karşı saldırıya geçmeye karar verdiler; Žižka'nın komutasındaki güçlerden daha fazla askerleri ve Písek'ten takviye kuvvetleri vardı. Kronik yazarlarının görüşlerine göre, kraliyet orduları hiç Hussitlerle ile savaşmak zorunda kalmayacaklardı, çünkü çok az sayıdaki isyancı zaten şövalyelerin atlarının toynakları altında ezilerek ölecekti.
Ancak Žižka, kuvvetlerini biri kurumuş bulunan olan iki gölet arasındaki küçük bir baraj hattının üzerine yerleştirdi. Böylelikle Hussit kuvvetlerinin arkası bir bataklık tarafından korunuyordu. Katolik komutanlar ise güçlerini iki gruba ayırdı. Birinci grup, Hussitlere tam karşı cepheden saldırdı fakat neticesinde ağır kayıplar verdi. İkinci grup ise kurumuş göleti geçmeye çalışırken bataklığa saplandılar, atlardan inerek yaya olarak saldırmaya karar verseler bile Hussitler tarafından geri püskürtüldüler. Kısa süre sonra savaş alanının sisle kaplanmasını fırsat bilen Katolikler ve Hussitler, her iki tarafın da ağır kayıplar vermesi nedeniyle geri çekildi.
Mayıs 1420'de Čeněk von Wartenberg, Hradčany kentini kuşatarak İmparator Sigismund'un kuvvetlerine katıldı. Vyšehrad kalesinde konuşlu askerler ise Prag'a doğru ilerledi. Bu durum karşısında Hussitler, Vyšehrad'ı kalesini kuşatma altına aldı. Haziran 1420'de Vyšehrad zapt edildi ve bu kaledeki askerler, Hradčany gönderilen ikmal hatlarını güvence altına aldı.
Prag Kuşatması
12 Haziran 1420'de, İmparator Sigismund'un kuvvetlerinin bazıları yeterli destekle birlikte Hradčany kentine başarıyla girerek kaledeki atları beraberlerinde yanlarına aldılar.
Prag kuşatması sırasında, İmparator Sigismund'un Hradčany ve Vyšehrad'a konuşlandırılan askerleri, Hussitlerin Prag'daki hatlarına doğu hücuma geçti. Hussit'lerin Vítkov Tepesi'ni başarılı bir şekilde savunması ve Haçlıların geri çekilmesinin ardından Hussitler, Vyšehrad kalesine karşı topçu ateşi başlattı.
Vítkov Tepesi'ne yapılan başarısız saldırının ardından Haçlılar, yerel Hussitlerin Prag'daki konuşlanma noktalarına doğru saldırıya geçmeye karar verdiler. Ağustos 1420'de Hetman Jan Žižka, Prag'dan ayrıldı ve Rožmberk'ten Oldřich komutasındaki Haçlılar tarafından tehdit edilen Písek'e doğru yöneldi. 15 Eylül 1420'de ise ikinci bir Vysehrad kuşatması başlatıldı. Ekim ayının son günlerinde kale komutanı bir imtiyaz düzenlemesini kabul etti. Buna göre, eğer 1 Kasım 1420 sabahı saat 8'e kadar İmparator Sigismund'un kuvvetlerinden herhangi bir yardım almadığı takdirde kaleyi Hussitlere teslim edecekti. Bu tarihe kadar herhangi bir yardım gelmeyince kale teslim oldu. Bu arada, aralarında komutan Jan Roháč Dubé'nin de bulunduğu başka bir Taborit oluşumu, Lomnice kasabasını ele geçirdi.
Vyšehrad Muharebesi
İmparator Sigismund, Hradčany ve Vyšehrad'da konuşlu askerleri kullanarak ve Plzeň Birliği'nden gelen takviye kuvvetlerine de güvenerek bir ana saldırı planı oluşturdu. Bu planı Hradčany ve Vyšehrad'da bulunan emrindeki kuvvetlere iletmekle görevli ulak Hussitlerce yakalandı. Hussitler, Plzeň'den gelen askerlerin saldırısını durdurmak için Jan Žižka komutasındaki bir grup askeri bölgeye gönderdi.
Hussit topçu ateşi, Macar ve Alman süvarilerinin saldırısını başarıyla durdurdu. Ardından Hussit güçleri hücuma geçerek Haçlı ordusunu geri çekilmek zorunda bıraktı. Herhangi bir savaş esiri almaksızın savaş alanında bulunan yaklaşık 400 şövalye Hussitlerce öldürüldü. Ölenler arasında , , , ve bulunmaktadır.
1 Kasım'da, Vyšehrad kalesindeki askerler Hussit kuvvetlerine teslim oldu. Žižka'nın komutasındaki güçler ayrıca Zlaté Korouny ve Prachatice'yi de ele geçirdi. Aralık 1420'de ise seçilmiş hetmenlerden Nicholas'ın Husí öldü.
Muharebe Sonrası
Ocak 1421'de, Machovice'li Chval ve Jan Žižka komutasındaki Taborit kuvvetleri, Stříbro kasabasını ve bulunan manastırı ele geçirdi. Stříbro Kalesi'nin komutanı Švamberk'li Bohuslav teslim oldu; ona bağlı kuvvetlerde yer alan askerler serbest bırakıldı. İmparator Sigismund'un fidye göndermediği Bohuslav, Hussit kuvvetlerine katılmasıyla Taboritler onu hetman olarak seçti.
İmparator Sigismund, yaşanan başarısızlıklar üzerine Şubat ayında önce Moravya'ya, ardından da Macaristan'a geri çekildi. Haziran 1421'de ise Hradcany'deki askerler Hussitlere teslim oldu.
Kaynakça
- ^ a b c Vavřinec z Březové (1979). Husitská kronika; Píseň o vítězství u Domažlic (Çekçe). Prag: Svoboda. s. 89.
- ^ ČORNEJ, Petr; BĚLINA, Pavel (1993). Slavné bitvy naší historie (Çekçe). Prag: Marsyas.
- ^ "The Austro-Hungarian Monarchy". Catholic Encyclopedia. 16 Ağustos 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2023.
- Piotr Marczak "Hussite savaşları" Varşova Egros sayfalar 55–60, sayfa 66, s. 68–69
Dış bağlantılar
- Bellum.cz - Vyšehrad Savaşı 1 Kasım 1420
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vysehrad Muharebesi Kutsal Roma Imparatoru Sigismund tarafindan gonderilen Katolik Hacli ordusu ile Hussit gucleri arasinda meydana gelen Hussit Savasilari nin baslangicindaki bir dizi catismadir Vysehrad kalesinde meydana gelen muharebe 16 Agustos 1419 dan 1 Kasim 1420 dek surmustur Vysehrad MuharebesiHussit savaslariVysehrad in Ortacag Donemine Ait Bir ResmiTarih16 Agustos 1419 1 Kasim 1420BolgeVysehradSonucHussit ZaferiTaraflarKutsal Roma Imparatorlugu Alman parali askerler Bohemya Katolik soylular Moravya MargravligiHussit koalisyonu TaboritlerKomutanlar ve liderlerImparator Sigismund Jindrich of and olu li Jan Vsembera of Jemniste li Mikes Divucek lu Hynek Krusina li Divis BorekGucler10 000 den fazla10 000 15 000Kayiplar500 olu Bilinmeyen sayida yarali ve esir30 oluCatismanin BaslangiciHussit hareketinin fikir babasi Jan Hus un 1415 te yakilarak idam edilmesinin ardindan onun goruslerini benimseyenlerce hemen hemen tum Bohemya da huzursuzluklar bulunmaktaydi Rahip Jan Zelivsky liderligindeki Hussit topluluk Prag yonetim binasi onunde toplanarak cezaevinde tutulan cok sayida Hussit in serbest birakilmasini talep etti Bu talepler meclis uyeleri tarafindan reddedilince kalabalik binayi basti ve meclis uyelerini pencerelerden atti Bu hadiseden birkac hafta sonra yasadigi buhran sonucu Bohemya Krali IV Wenceslaus un kalp krizinden olumunun ardindan Kralice Sophia Wartenberg li Cenek in yardimiyla Prag in kontrolunu yeniden ele gecirmeye calisti Sophia ve Cenek bunun icin Hradcany kentindeki Vysehrad kalesinde ve baspiskoposun sarayinda gorevli askerler ile Prag in New Town adli bir bolumunde St Thomas manastirinda gorev alan askerler toplayarak bolgeye getirtti Hussit ayaklanmasi Bohemya nin Klatovy Pisek Louny Zatec ve Plzen kasabalari ile diger bolgelerinde basarili oldu 25 Ekim 1419 da ise Hussitler Vysehrad Kalesini de ele gecirdi Kasim 1419 da Sternberk li Petr komutasindaki Katolik savascilar ile rahip Ambrosius komutasindaki Hussit koyluleri arasinda bir catisma cikti Bu Hussitler Usti yakinlarindaki bolgeden Prag a giderek Novy Knin i once kusatti sonrasinda ise saldirdi Ambrosius un kuvvetleri aldiklari takviye sonrasinda Vltava Nehri ni gecerek Prag i zapt etti Hussitler savasi kazandi ancak yaklasik 300 kisiyi kaybetti Hussitler Prag i kontrol altina aldiktan sonra Novy Knin deki vatandaslara yardim etmeye karar verdi Hussit savascilari New Town a erismek icin kullanilan Vltava Nehri uzerinde bulunan kopruyu ele gecirmesiyle birlikte daha fazla catisma patlak verdi Kopruyu koruyan Katolik askerler Hradcany ye cekilmek zorunda kaldi ancak New Town daki bircok bina da yikildi 13 Kasim 1419 da Kralice Sophia nin tum Bohemya daki Hussitleri koruma sozu vermesiyle birlikte Hussit Utraquist ler Vysehrad Kalesini kraliyet ordusuna geri verdi Nekmierz Komutasindaki MuharebeAyni yilin Kasim ayinin sonlarina dogru birkac yuz kisilik Taborit olusumlari Prag dan ayrildi Aralik 1419 da Jan Zizka komutasindaki bu olusumlardan biri Svamberk li Bohuslav komutasindaki Katolik gucler tarafindan saldiriya ugradi Katolikler tarafindan Plzen yakinlarindaki Nekmir kalesine yapilan suvari saldirisi savas arabalarinin arkasina saklanan Hussit askerlerinin arbalet ve silahla karsi koymalari ile durduruldu Katolik piyade ve suvariler bu durumda geri cekilmek zorunda kaldi Muharebeden sonra Zizka Plzen e dogru ilerleme emri verdi Hussitler 1420 Baharinda Usti kasabasini ele gecirdikten sonra Luznice nehri yakinlarindaki bir tepeye gittiler ve burada Incil deki Tabor Dagi ndan sonra Tabor adini verdikleri yeni bir kasaba insa ettiler Bu yeni kasaba Taboritler isyancilarinin toplanma yeri haline geldi Tabor vatandaslari komutan anlaminda dort adet hetmen sectiler Nicholas of Husi Jan Zizka ve Tabor dakine benzer baska ordu kamplari da insa edildi Ozellikle Oreb daginda baska bir radikal Hussit grubunun yerlestigi kendilerini Orebitler olarak adlandiranlarin bulundugu yer bunlardan birisidir Orebitlerin sivil lideri rahip Ambrosius du ve komutanlari da Lichtenburk tan idi Sudomer MuharebesiHussites elde ettikleri basarilara ragmen Katoliklerle anlasarak Plzen i kaybetti Jan Zizka komutasindaki Hussitlerin kasabayi terk etmesine izin verildi Plzen de bulunan Katolikler Zizka nin gucleri hakkinda Imparatorlik guclerine bilgi verdiler Kraliyet gucleri Sudomer de bir araya geldikten sonra Hussit kuvvetlerine karsi saldiriya gecmeye karar verdiler Zizka nin komutasindaki guclerden daha fazla askerleri ve Pisek ten takviye kuvvetleri vardi Kronik yazarlarinin goruslerine gore kraliyet ordulari hic Hussitlerle ile savasmak zorunda kalmayacaklardi cunku cok az sayidaki isyanci zaten sovalyelerin atlarinin toynaklari altinda ezilerek olecekti Ancak Zizka kuvvetlerini biri kurumus bulunan olan iki golet arasindaki kucuk bir baraj hattinin uzerine yerlestirdi Boylelikle Hussit kuvvetlerinin arkasi bir bataklik tarafindan korunuyordu Katolik komutanlar ise guclerini iki gruba ayirdi Birinci grup Hussitlere tam karsi cepheden saldirdi fakat neticesinde agir kayiplar verdi Ikinci grup ise kurumus goleti gecmeye calisirken batakliga saplandilar atlardan inerek yaya olarak saldirmaya karar verseler bile Hussitler tarafindan geri puskurtulduler Kisa sure sonra savas alaninin sisle kaplanmasini firsat bilen Katolikler ve Hussitler her iki tarafin da agir kayiplar vermesi nedeniyle geri cekildi Mayis 1420 de Cenek von Wartenberg Hradcany kentini kusatarak Imparator Sigismund un kuvvetlerine katildi Vysehrad kalesinde konuslu askerler ise Prag a dogru ilerledi Bu durum karsisinda Hussitler Vysehrad i kalesini kusatma altina aldi Haziran 1420 de Vysehrad zapt edildi ve bu kaledeki askerler Hradcany gonderilen ikmal hatlarini guvence altina aldi Prag Kusatmasi12 Haziran 1420 de Imparator Sigismund un kuvvetlerinin bazilari yeterli destekle birlikte Hradcany kentine basariyla girerek kaledeki atlari beraberlerinde yanlarina aldilar Prag kusatmasi sirasinda Imparator Sigismund un Hradcany ve Vysehrad a konuslandirilan askerleri Hussitlerin Prag daki hatlarina dogu hucuma gecti Hussit lerin Vitkov Tepesi ni basarili bir sekilde savunmasi ve Haclilarin geri cekilmesinin ardindan Hussitler Vysehrad kalesine karsi topcu atesi baslatti Vitkov Tepesi ne yapilan basarisiz saldirinin ardindan Haclilar yerel Hussitlerin Prag daki konuslanma noktalarina dogru saldiriya gecmeye karar verdiler Agustos 1420 de Hetman Jan Zizka Prag dan ayrildi ve Rozmberk ten Oldrich komutasindaki Haclilar tarafindan tehdit edilen Pisek e dogru yoneldi 15 Eylul 1420 de ise ikinci bir Vysehrad kusatmasi baslatildi Ekim ayinin son gunlerinde kale komutani bir imtiyaz duzenlemesini kabul etti Buna gore eger 1 Kasim 1420 sabahi saat 8 e kadar Imparator Sigismund un kuvvetlerinden herhangi bir yardim almadigi takdirde kaleyi Hussitlere teslim edecekti Bu tarihe kadar herhangi bir yardim gelmeyince kale teslim oldu Bu arada aralarinda komutan Jan Rohac Dube nin de bulundugu baska bir Taborit olusumu Lomnice kasabasini ele gecirdi Vysehrad MuharebesiImparator Sigismund Hradcany ve Vysehrad da konuslu askerleri kullanarak ve Plzen Birligi nden gelen takviye kuvvetlerine de guvenerek bir ana saldiri plani olusturdu Bu plani Hradcany ve Vysehrad da bulunan emrindeki kuvvetlere iletmekle gorevli ulak Hussitlerce yakalandi Hussitler Plzen den gelen askerlerin saldirisini durdurmak icin Jan Zizka komutasindaki bir grup askeri bolgeye gonderdi Hussit topcu atesi Macar ve Alman suvarilerinin saldirisini basariyla durdurdu Ardindan Hussit gucleri hucuma gecerek Hacli ordusunu geri cekilmek zorunda birakti Herhangi bir savas esiri almaksizin savas alaninda bulunan yaklasik 400 sovalye Hussitlerce olduruldu Olenler arasinda cs cs cs cs ve cs bulunmaktadir 1 Kasim da Vysehrad kalesindeki askerler Hussit kuvvetlerine teslim oldu Zizka nin komutasindaki gucler ayrica Zlate Korouny ve Prachatice yi de ele gecirdi Aralik 1420 de ise secilmis hetmenlerden Nicholas in Husi oldu Muharebe SonrasiOcak 1421 de Machovice li Chval ve Jan Zizka komutasindaki Taborit kuvvetleri Stribro kasabasini ve bulunan manastiri ele gecirdi Stribro Kalesi nin komutani Svamberk li Bohuslav teslim oldu ona bagli kuvvetlerde yer alan askerler serbest birakildi Imparator Sigismund un fidye gondermedigi Bohuslav Hussit kuvvetlerine katilmasiyla Taboritler onu hetman olarak secti Imparator Sigismund yasanan basarisizliklar uzerine Subat ayinda once Moravya ya ardindan da Macaristan a geri cekildi Haziran 1421 de ise Hradcany deki askerler Hussitlere teslim oldu Kaynakca a b c Vavrinec z Brezove 1979 Husitska kronika Pisen o vitezstvi u Domazlic Cekce Prag Svoboda s 89 CORNEJ Petr BELINA Pavel 1993 Slavne bitvy nasi historie Cekce Prag Marsyas The Austro Hungarian Monarchy Catholic Encyclopedia 16 Agustos 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2023 Piotr Marczak Hussite savaslari Varsova Egros sayfalar 55 60 sayfa 66 s 68 69Dis baglantilarBellum cz Vysehrad Savasi 1 Kasim 1420