Humoral Patoloji Teorisi ya da Hıltlar Teorisi, Antik Yunan ve Roma tıpçıları ve filozoflarınca insan bedenini oluşturan ve hastalıkların ilişkilendirildiği dört bedensel unsura dayalı tıp teorisi.
Ondokuzuncu yüzyıl tıp araştırmalarına kadar Avrupalı doktorlarca yaygın kabul görmüş bir teoridir. M.Ö. 4. yüzyılda Eski Yunan'da ortaya çıkan Aristo felsefesi, hastalıkların nedenlerini insan bedenindeki açık renkli safra, koyu renkli safra, kan ve mukusun bileşimindeki uyumsuzlukla açıklamaya çalışmıştır. Hipokrat'ın hümoral patolojisinin temelini, eski Mısır'a kadar gitmekte olan ahlât-ı erbaa oluşturmaktadır. Mısırlı hekimler, hastalık sebebi olarak bünyedeki kan, balgam, kara safra ve sarı safradan ibaret dört sıvının kirlenmesini gösterirlerdi. Bundan dolayı tedavide kirli sıvıların boşaltılması (kan almak, müshil vermek vb.) yoluna gidilirdi. Eski Yunan'da Hipokrat (m.ö. V. asır) ahlat nazariyesini geliştirmiş ve bu anlayış XIX. yüzyıla kadar tesirini sürdürmüştür. Tabiat alemindeki oluşma ve bozulmayı meydana getiren dört unsurun insan bedenindeki karşılığı olarak düşünülen dört sıvı Hipokrat'ın hümoral patolojisinin temelini teşkil etmiştir. Böylece "Hümoral patoloji" düşüncesi doğmuştur. İslam tıbbı da Antik Yunan'da doğmuş olan bu tıp teorisini büyük ölçüde benimsemiş ve geliştirmiştir. İslam tıp teorisinde Humoral Patoloji Teorisi'nin genel unsurları aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Dört Unsur | Hava | Ateş | Toprak | Su |
---|---|---|---|---|
Kan | Balgam | |||
Kalp-Akciğer | Karaciğer-Öd | Dalak-Mide | Beyin | |
İlkbahar | Yaz | Sonbahar | Kış | |
Çocukluk | Gençlik | İhtiyarlık | ||
Kırmızı | Sarı | Siyah | Beyaz | |
Tatlı | Acı | Ekşi | Tuzlu | |
Sabah | Öğle | Akşam | ||
Sıcakkanlı | Öfkeli | İçine kapanık | Soğukkanlı | |
Burcu | İkizler-Boğa-Koç | Başak-Aslan-Yengeç | Terazi-Akrep-Yay | Balık - Kova-Oğlak |
Irak Bûselik Zengûle | Hüseynî Uşşâk Nevrûz | |||
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Doç. Dr. Duran CANKÜL, Hilal AYVALI (2020). "Gastronomi Trendlerinden Biri Olarak Terapötik Beslenme ve Hıltlar Teorisi". Türk Turizm Araştırmaları Dergisi. 23 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
- ^ Ali Haydar Bayat (2006). Osmanlı Tıbbında Cinsellik ve Ali Bin İshak’ın Bâhnâmesi.
- ^ "Patoloji Dernekleri Federasyonu". web.archive.org. 12 Mart 2008. 12 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Humoral Patoloji Teorisi ya da Hiltlar Teorisi Antik Yunan ve Roma tipcilari ve filozoflarinca insan bedenini olusturan ve hastaliklarin iliskilendirildigi dort bedensel unsura dayali tip teorisi Ondokuzuncu yuzyil tip arastirmalarina kadar Avrupali doktorlarca yaygin kabul gormus bir teoridir M O 4 yuzyilda Eski Yunan da ortaya cikan Aristo felsefesi hastaliklarin nedenlerini insan bedenindeki acik renkli safra koyu renkli safra kan ve mukusun bilesimindeki uyumsuzlukla aciklamaya calismistir Hipokrat in humoral pa tolojisinin temelini eski Misir a kadar gitmekte olan ahlat i erbaa olusturmaktadir Misirli hekimler hastalik sebebi olarak bunyedeki kan balgam kara safra ve sari safradan ibaret dort sivinin kirlenmesi ni gosterirlerdi Bundan dolayi tedavide kirli sivilarin bosaltilmasi kan almak mushil vermek vb yoluna gidilirdi Eski Yunan da Hipokrat m o V asir ahlat nazariyesini gelistirmis ve bu anlayis XIX yuzyila kadar tesirini surdurmus tur Tabiat alemindeki olusma ve bozul mayi meydana getiren dort unsurun in san bedenindeki karsiligi olarak dusu nulen dort sivi Hipokrat in humoral pa tolojisinin temelini teskil etmistir Boylece Humoral patoloji dusuncesi dogmustur Islam tibbi da Antik Yunan da dogmus olan bu tip teorisini buyuk olcude benimsemis ve gelistirmistir Islam tip teorisinde Humoral Patoloji Teorisi nin genel unsurlari asagidaki cizelgede gosterilmistir Dort Unsur Hava Ates Toprak SuKan BalgamKalp Akciger Karaciger Od Dalak Mide BeyinIlkbahar Yaz Sonbahar KisCocukluk Genclik IhtiyarlikKirmizi Sari Siyah BeyazTatli Aci Eksi TuzluSabah Ogle AksamSicakkanli Ofkeli Icine kapanik SogukkanliBurcu Ikizler Boga Koc Basak Aslan Yengec Terazi Akrep Yay Balik Kova OglakIrak Buselik Zengule Huseyni Ussak NevruzAyrica bakinizDort unsur Hipokrat Islam tibbiKaynakca Doc Dr Duran CANKUL Hilal AYVALI 2020 Gastronomi Trendlerinden Biri Olarak Terapotik Beslenme ve Hiltlar Teorisi Turk Turizm Arastirmalari Dergisi 23 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2024 Ali Haydar Bayat 2006 Osmanli Tibbinda Cinsellik ve Ali Bin Ishak in Bahnamesi Patoloji Dernekleri Federasyonu web archive org 12 Mart 2008 12 Mart 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2024