Hamilelik veya gebelik, erkekten gelen sperm ile kadının yumurtalıklarından atılmış olan yumurtanın döllenmesi ile meydana gelen fetusun kadın organ ve dokularında değişiklikler meydana getirdiği, doğuma kadar geçen yaklaşık 9 aylık (266-270 günlük) dönem.
Döllenmenin oluştuğu andan 8. haftanın sonuna kadar geçen döneme embriyotik dönem denirken bundan sonrasına ve doğuma kadar olan döneme de fetal dönem denmektedir.
Gebelik genç yaştaki kadınlarda döllenme sonrası ilk gün içinde belirlenebilir. Çünkü adet düzensizliği tamamlana kadar vücudun ürettiği her yumurta döllenmeye daha uygundur. Yaş ilerledikçe doğurganlığın azalması bununla ilgili bir durumdur. Döllenme sonrası 8-10 saat içerisinde ilk kusma gerçekleşir. Yaşı ilerlemiş bayanlarda ise belirtiler 1 hafta ile 2 ay arasında gözlemlenir. Ergenlik döneminde hamilelik ise ilk 12 saat içinde belirlenebilir. Ergenlik döneminde yumurtalar henüz olgunlaşmamıştır ve bu yüzden spermin yumurtayı döllemesi 5 ile 20 dakika arasındadır. 16 yaşını doldurmamış bir bireyin döllenme gerçekleştikten 10 gün sonrasında embiriyonun vücuttan alınmamısı durumunda bireyde ciddi şekilde fiziksel ve ruhsal sorunlara yol açabilir. Çünkü 16 yaş altı ergenlerde duygu dünyasının yapım aşamasıdır. Lakin kişi yaşıtlarından bu denli farklı bir olayla karşılaştığı için ileriki dönemlerde kendine güvensizlik gibi psikolojik eksiklikler yaşayabilir. Halk arasında yanlış bilinen bazı inanışlar ("âdet döneminde gebe kalınmaz" gibi) kişide ciddi ruhsal sorunlara yol açabilir.[]
Hamileilkte beslenme, hem gebelik öncesini hem de gebelik sürecini içermektedir. Çünkü bir kadının gebe kalabilmesi, bebeğini zamanında ve sağlıklı doğurabilmesi için gebe kalmadan önce sağlıklı olması, yeterli ve dengeli beslenmesi gereklidir.
Hamilelikte tüketilmesi tavsiye edilmeyen gıdalardan biri de kahvedir. Fetüs üzerinde olumsuz etkileri olabilir.
Belirtileri
En önemli bulgu kadındaki adet gecikmesidir. Ancak her adet gecikmesi, kadının gebe olduğu anlamına gelmez. Kadının yaşamındaki değişiklikler, bazı rahatsızlıklar, psikolojik durumu ve stres gibi birçok etken kadının adet düzeninin bozulmasına ve gecikmelere neden olabilir.
Gebelik belirtileri aşağıda listelendiği gibidir:
- Adet kanamasının gelmemesi (amenore)
- Mide bulantısı ve kusma
- İdrar ile ilgili şikayetleri
- Yorgunluk ve bitkinlik hali
- Fetal hareketlerin hissedilmesi
- Göğüslerde beliren değişiklikler
- Vajinal mukoza renk değişikliği
- Artmış deri pigmentasyonu ve abdominal striaların görülmesi.
- Kokulara karşı aşırı hassasiyet
- İştah artması ve bazı gıdalardan tiksinme
- Duygusal anlamda değişimler
- Vücut ısısının artması
Dönemleri
Başlangıç
Hamilelik dişi gamet olan oositin erkek gamet spermatozoon ile birleşmesi yani döllenme sonucu oluşur. Döllenme ile birlikte yumurta meydana gelir. Bu pratikte en çok cinsel birleşme yolu ile olur. Ancak günümüzde yapay inseminasyon ve in vitro fertilizasyonla da gebelik oluşturulmaktadır.
Perinatal Dönem
Perinatal kelimesi gebeliğin 22. haftasıyla (bu dönemde doğum ağırlığı 500 gramdır) doğumdan sonraki 7. gün arasında kalan zamanı tanımlar.
Postnatal Dönem
Bu dönem doğumla başlar ve yaklaşık 6 hafta sürer.
Süreç
Beklenen doğum tarihi son adet kanamasının ilk gününden 40 hafta sonradır ve doğum genellikle 37 ve 42. haftalar arasında olur. Gerçek gebelik süresi döllenmeden sonra 38 haftadır. 40 hafta, 9 ay 6 gün demektir; bu da doğum gününün tahmininde kullanılan Naegele kuralının temelini oluşturur. Gebelik 37 ile 42. haftalar arasında (252 ile 294. günler) ise miadında olarak tanımlanır. 37 haftanın tamamlanmasından önceki eylemler preterm, 42 haftadan sonrakiler ise postterm adını alır. Gebelik 42 haftayı aşarsa anne ve bebekte komplikasyon gelişme riski belirgin şekilde artar. Bu nedenle genellikle uzmanlar bu döneme ulaşmış ama başlamamış doğum eylemini tıbbi yöntemlerle uyarırlar.
Doğumların %5'ten azı, tam gününde gerçekleşir. %50'si, tahmini güne göre 1 hafta farkla; %90'ı ise 2 hafta farkla olur.
Doğum
Düzenli uterus kasılmalarıyla birlikte serviksinde silinme ve dilatasyon olan bir kadın doğum eylemine girmiş kabul edilir. Doğumların çoğu başarılı vajinal doğumlardır, ama bazen komplikasyonlar gelişir ve sezaryen yapılması gerekebilir.
Tanı
Hamilelik başlangıcı, birkaç değişik yolla saptanabilir. Bu hamilenin kendisi tarafından tıbbi test kullanmadan ya da bir tıbbi test yardımıyla olabilir.
Hamilelerin çoğu bu duruma işaret eden belirtiler yaşar. Bunlar bulantı ve kusma, aşırı yorgunluk ve bitkinlik, normalde aranmayan yiyeceklere karşı istek duyma, geceleri sık idrara kalkma olabilir.
Bazı erken tıbbi bulgular da gebelikle ilişkilidir. Bunlar döllenmeden sonraki ilk birkaç haftada ortaya çıkar. Bu belirtiler tüm gebeliklerde olmadığı gibi tek başlarına tanı da koydurmaz. Kan ve idrarda insan koryonik gonadotropini (hCG) saptanması, adet kanamasının olmaması, son adet kanamasından sonraki 3. veya 4. haftada embriyonun uterusa yerleşmesine bağlı implantasyon kanaması, ovulasyondan sonra iki hafta ya da daha uzun süre ile bazal vücut sıcaklığında artış saptanması bu belirtiler arasındadır.
Gebelik testleri yeni oluşan plasentanın salgıladığı hormonları saptama esasına dayanır. Klinikte kan ve idrar testleri embriyonun yerleşmesinden 12 gün sonra gebeliği gösterebilir. Kan testleri daha güvenilirdir. Evde yapılan testler idrar testleridir ve döllenmeden sonra 12-15 gün geçmeden gebeliği saptayamazlar.
Embriyonun yerleşmesinden sonra blastosist hücreleri yumurtalıktaki corpus luteumun progesteron üretmeye devam etmesini sağlamak üzere insan koryonik gonadotropini (hCG) salgılarlar. Böylece uterusun iç yüzeyinin korunması ve embriyonun beslenmesi sağlanmış olur.
Erken dönemde yapılan ultrason gebelik yaşını oldukça doğru biçimde saptar. Pratikte doktorlar gebelik yaşını son adetin ilk gününü başlangıç noktası alarak belirtirler.
Hamilelik testleri
Hamilelik testleri kanda (Beta-HCG) veya idrarda bakılan gebelik testlerinden oluşur. HCG, hamilelik araştırması, testis ve kadın genital tümörlerinin araştırılması vb. amaçlarla kullanılabilen bir testtir.
Testler immünolojik metotlu HCG ölçüm testleridir. Çok erken dönemde antijen yetersizliği, geç dönemde antijen fazlalığı negatif teste yol açabilir. Negatif sonuçlar kişinin hamile olma olasılığını yok etmediği gibi pozitif sonuçlar da kesin hamilelik anlamına gelmez.
Fizyoloji
Hamilelik, her biri üç ay süren üç dönemde incelenir. Bu dönemlerin her birine trimester adı verilir.
1. Üç Aylık Dönem
Döllenme sonrası embriyo uterusun endometrium tabakasına implante olur. Ama bazen de işler yolunda gitmez ve yerleşim fallop tüplerine ya da servikse olur ve dış gebelik meydana gelir. Kadınların çoğu implantasyon döneminde herhangi bir belirti hissetmez ama bu dönemde minimal bir kanama olması da çok nadir değildir. Bazı kadınlarda 1. trimestırda kramplar olur. Bu durum birlikte kanama da yoksa genellikle önemli değildir. İmplantasyon sonrası endometrium desidua adını alır. Plasenta kısmen desiduadan kısmen de embriyonun dış tabakalarından oluşur ve fetusa besin maddeleriyle oksijen taşınmasından ve atıkların uzaklaştırılmasından sorumludur. Umblikal kord yani göbek bağı embriyo ya da fetusu plasentaya bağlar. Bu dönemde gebelerin %70'inde sabah rahatsızlıkları olur ve bunların da çoğu ilk 3 aydan sonra düzelir. Hormonlardaki geçici artışa bağlı olarak meme başları ve etrafındaki renkli halka (areola) koyulaşır. Düşüklerin çoğu, bu dönemde gerçekleşir.
2. Üç Aylık Dönem
4-6. ayları kapsayan dönemdir. Kadınların çoğu, kendilerini daha enerjik hisseder ve sabah rahatsızlıkları azalırken kilo alımı başlar. Bu dönemin ikinci, gebeliğin beşinci ayının son haftasında yani 20. haftada uterus, normal büyüklüğünün 20 katına ulaşır. 1. üç aylık dönemde fetus hareketleri başlasa da bunların anne tarafından hissedilmesi, ancak 2. üç aylık dönemde olur. Bu, tipik olarak 5. ayın sonu - 6. ayın başı olan 20-21. haftalarda, anne daha önce hamile kaldıysa da 19. haftada olur. Ancak bazı kadınlarda hareketin çok daha sonraları hissedilmeye başlaması da nadir değildir. Plasenta, bu dönemde tamamen çalışmaya başlar. Fetus insülin üretir ve idrar oluşturur. Cinsiyet tayini de mümkündür.
3. Üç Aylık Dönem
Hamileliğin en çok kilo alınan evresidir. Fetus günde 28 gram kadar büyür. Fetus doğuma hazır olacak şekilde başaşağı döner ve gebenin göbek şekli buna göre değişir. Fetus düzenli olarak hareket eder ve gebe bunu hisseder. Bu hareketler kadını rahatsız edecek kadar şiddetli olabilir. İdrar kaçırma ve bel ağrısı görülebilir.
Hamilelikte kansızlık
Hamile olan annelerin en büyük problemlerinden birisi hamilelikte kansızlıktır. Anne adaylarının en çok merak ettiği konulardan birisi, gebelikte kansızlık vakasının bebeği ne derecede etkilediğidir. Peki hamilelikteki kansızlığın belirtileri ve bebeğe etkileri nelerdir?
Hamilelik, anne vücudunda ikinci bir canlının oluştuğu dönemdir. Yetersiz ve dengesiz beslenme hamile anne üzerinde çeşitli bozukluklara neden olur.
Hamilelik süresince bebek, anne zayıf olsa bile kendisi için gerekli olan enerjiyi, protein, demir, kalsiyum gibi minaralleri ve vitaminleri anneden alarak gelişimini sürdürür. Böylece annenin bu besin öğelerine olan gereksinimi artar. Artan gereksinimlerin karşılanmaması halinde; beslenme yetersizliğinin belirtileri olan kansızlık, diş çürümesi kemik bozuklukları meydana gelir. Anne halsiz ve yorgun düşer, bebeğini de yeterince besleyemez. Bu kez bebeğin büyüme ve gelişmesi tam olmaz ve sağlıksız doğar.
Kansızlık (anemi) Nedir? Dünya Sağlık Örgütü, kana rengini veren hemoglobin maddesinin düzeyinin 11 gr/dl altında olduğu durumları anemi olarak tanımlamaktadır. Bununla beraber, gebeliğin 6. ayından (2.trimester) sonra, kan plazma hacminin artmasına bağlı olarak 10,5 gr/dl sınır değeri olarak kabul edilmektedir.
Hamilelilkte Anemi Nedenleri Nelerdir? Gebelerde anemi genellikle birden fazla sebebe bağlıdır.
- Kansızlık ve beslenme hakkında bilgi eksikliği beslenmenin öneminin bilinmediği için yetersiz ve dengesiz beslenme,
- Sosyo ekonomik koşulların yetersizliği,
- En önemli etyolojik faktör, demir ve folat yetmezliği,
- Parazit ve barsak kurtları enfestasyonları
- Doğum aralıklarının kısa olması, sık gebelikler, düşük, kürtaj, anne ve bebek ölümleri ile ilişkili olan 4 tip gebelik belirlenmiştir.
Bunlar:
- 18 yaşından küçük yaşta olan gebelikler
- 35 yaşından sonraki gebelikler,
- 4′ten fazla gerçekleşen,
- 2 yıldan az aralıklı gebeliklerdir.
Doğurganlığın fazla, buna karşı etkili ve modern aile planlaması yöntemlerinin yetersiz kullanılması ülkede anne ölüm riskini arttıran bu 4 tip gebeliğin yaygın olduğunu düşündürmektedir.
Gebeliğini hijyenik koşullarda sürdüren, gebeliği sırasında düzenli izlenen eğitilen ve gerekli tedavilerini zamanında yaptıran, doğumu sağlıklı koşullarda ve sağlık personeli tarafından gerçekleştirilen bir annenin gebelik ve doğuma bağlı bir nedenle ölmesi veya sakat kalması normal koşullarda nadirdir. Bu koşulların yerine getirilmemesi halinde ise anne ve çocuk sağlığı ile ilgili önemli sorunların ortaya çıkması muhakkaktır.
Çoğul hamilelik
Anne adayının birden çok bebeğe hamile kalması durumuna çoğul hamilelik denir. Çoğul hamilelik durumu iki başlıkta incelenir. Tek yumurta ikizi ve ayrı yumurta ikizi olmak üzere iki tür çoğul hamilelik vardır. Anne adayının yaşı ve hamilelik sayısı arttıkça çoğul hamilelik riski de artmaktadır. 35-40 yaş arası 4 çocuk veya daha fazla çocuğa sahip kadınlarda 20′li yaşlardaki kadınlara oranla çoğul hamilelik riski 3 kat daha fazladır. İleri yaşlarda üreme tedavisi gören kadınlarda çoğul hamilelik riski daha genç adaylara oranla yine fazladır.
Nedenleri
Anne adayının yaşı çoğul hamilelik riskini artıran faktördür. Yine ailesinde üreme tedavisi olmaksızın ikiz olanların çoğul hamilelik şansı olmayanlara göre yüksektir. Tüm bunların dışında günümüzdeki en önemli neden üremeye yardımcı tekniklerdir (tüp bebek v.s). Üreme tedavilerinde anne rahmine transfer edilen embryo sayısı ile hamilelik oranları arttığı için hekimler mümkün olan en fazla sayıda embryo transferini hedefler. Bu durum çoğul hamileliklerin sayısını artırmaktadır.
Boş hamilelik
Bu duruma ‘’su hamileliği’’ de denilmektedir. Gebelik kesesini zar ve plasenta oluşturmaktadır. Bu yapılar oluşurken içerisinde bebek mevcut değildir. Su hamileliğinin teşhisi; ultrason ile embriyo ve kalp atımları görülmesi gereken haftalarda kesenin boş olarak görülmesi ile konulmaktadır.
Boş hamilelik, erken gebeliklerde koyulan bir tanıdır. Bu sebeple de çeşitli durumlara dikkat edilmesi gerekir. Bunlar: adet kanamalarının düzensiz olması, yumurtlamanın gerçekleşmesi beklenen tarihten daha sonra gerçekleşmiş olması gibi faktörler söz konusu ise, boş gebelik daha da ciddiye alınmalıdır.
Gebelik sürecinin ilk belirtileri; adet gecikmesi ya da hamilelik testinin pozitif çıkmasıdır. Hamileliklerin erken dönemlerinde kimi zaman adet sancısına benzer sancılar ya da lekelenme, damlama tarzı kanamalar görülebilir. Daha sonra vücut, hamileliği sonlandırarak dışarı atar. Bu durumda, normal adet kanamasından daha fazla kanama yaşanır. Riskli hamileliklerde ise, kimi zaman her şey yolunda iken, gebelik hormonu artmaya devam eder, bebeğin eşi büyür. Bunun gibi durumlarda ise hamileliğin sekizinci haftasında yapılan ultrason ile hamilelik kesesinin boş olduğu tespit edilir ve tanı konulur.
Nedenleri
Boş hamileliklerin nedeni kromozomal anormalliklerdir. Sperm hücresi ve yumurta normal şekilde birleşir ve oluşan yapı rahme yerleşir. Ancak kromozomal anormalliklerden dolayı bebek hiç oluşmaz. Sadece gebelik kesesi oluşur. Boş hamilelik genellikle yanlış hücre bölünmesinden ve kaliteli olmayan sperm veya yumurtadan kaynaklanmaktadır. Her yaşta görülebilmesine rağmen anne ve baba adayının yaşı arttıkça boş hamilelik riskide artmaktadır.
Kaynakça
- ^ "Pregnancy." 5 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Britannica.com. Erişim: 13 Ağustos 2015.
- ^ . 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ (PDF). 25 Ocak 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Caffeine exposure in utero is associated with structural brain alterations and deleterious neurocognitive outcomes in 9–10 year old children". Neuropharmacology (İngilizce). 186: 108479. 15 Mart 2021. doi:10.1016/j.neuropharm.2021.108479. ISSN 0028-3908. 28 Nisan 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021.
- ^ mehmet (10 Mart 2016). . Prof.Dr. Bülent Tıraş. 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021.
- ^ . 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Hamilelik ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hamilelik veya gebelik erkekten gelen sperm ile kadinin yumurtaliklarindan atilmis olan yumurtanin dollenmesi ile meydana gelen fetusun kadin organ ve dokularinda degisiklikler meydana getirdigi doguma kadar gecen yaklasik 9 aylik 266 270 gunluk donem Hamilelik kilosu ile NTD li bebek arasindaki risk iliskisiDogumu Beklerken Goruntudeki embriyo Fallop kanalinda bulunmaktadir Dollenmenin olustugu andan 8 haftanin sonuna kadar gecen doneme embriyotik donem denirken bundan sonrasina ve doguma kadar olan doneme de fetal donem denmektedir Gebelik genc yastaki kadinlarda dollenme sonrasi ilk gun icinde belirlenebilir Cunku adet duzensizligi tamamlana kadar vucudun urettigi her yumurta dollenmeye daha uygundur Yas ilerledikce dogurganligin azalmasi bununla ilgili bir durumdur Dollenme sonrasi 8 10 saat icerisinde ilk kusma gerceklesir Yasi ilerlemis bayanlarda ise belirtiler 1 hafta ile 2 ay arasinda gozlemlenir Ergenlik doneminde hamilelik ise ilk 12 saat icinde belirlenebilir Ergenlik doneminde yumurtalar henuz olgunlasmamistir ve bu yuzden spermin yumurtayi dollemesi 5 ile 20 dakika arasindadir 16 yasini doldurmamis bir bireyin dollenme gerceklestikten 10 gun sonrasinda embiriyonun vucuttan alinmamisi durumunda bireyde ciddi sekilde fiziksel ve ruhsal sorunlara yol acabilir Cunku 16 yas alti ergenlerde duygu dunyasinin yapim asamasidir Lakin kisi yasitlarindan bu denli farkli bir olayla karsilastigi icin ileriki donemlerde kendine guvensizlik gibi psikolojik eksiklikler yasayabilir Halk arasinda yanlis bilinen bazi inanislar adet doneminde gebe kalinmaz gibi kiside ciddi ruhsal sorunlara yol acabilir kaynak belirtilmeli Hamileilkte beslenme hem gebelik oncesini hem de gebelik surecini icermektedir Cunku bir kadinin gebe kalabilmesi bebegini zamaninda ve saglikli dogurabilmesi icin gebe kalmadan once saglikli olmasi yeterli ve dengeli beslenmesi gereklidir Hamilelikte tuketilmesi tavsiye edilmeyen gidalardan biri de kahvedir Fetus uzerinde olumsuz etkileri olabilir Belirtileri Anatomia uteri humani gravidi tabulis illustrata 1774 En onemli bulgu kadindaki adet gecikmesidir Ancak her adet gecikmesi kadinin gebe oldugu anlamina gelmez Kadinin yasamindaki degisiklikler bazi rahatsizliklar psikolojik durumu ve stres gibi bircok etken kadinin adet duzeninin bozulmasina ve gecikmelere neden olabilir Gebelik belirtileri asagida listelendigi gibidir Adet kanamasinin gelmemesi amenore Mide bulantisi ve kusma Idrar ile ilgili sikayetleri Yorgunluk ve bitkinlik hali Fetal hareketlerin hissedilmesi Goguslerde beliren degisiklikler Vajinal mukoza renk degisikligi Artmis deri pigmentasyonu ve abdominal strialarin gorulmesi Kokulara karsi asiri hassasiyet Istah artmasi ve bazi gidalardan tiksinme Duygusal anlamda degisimler Vucut isisinin artmasiDonemleriBaslangic Hamilelik disi gamet olan oositin erkek gamet spermatozoon ile birlesmesi yani dollenme sonucu olusur Dollenme ile birlikte yumurta meydana gelir Bu pratikte en cok cinsel birlesme yolu ile olur Ancak gunumuzde yapay inseminasyon ve in vitro fertilizasyonla da gebelik olusturulmaktadir Perinatal Donem Perinatal kelimesi gebeligin 22 haftasiyla bu donemde dogum agirligi 500 gramdir dogumdan sonraki 7 gun arasinda kalan zamani tanimlar Postnatal Donem Bu donem dogumla baslar ve yaklasik 6 hafta surer Surec Beklenen dogum tarihi son adet kanamasinin ilk gununden 40 hafta sonradir ve dogum genellikle 37 ve 42 haftalar arasinda olur Gercek gebelik suresi dollenmeden sonra 38 haftadir 40 hafta 9 ay 6 gun demektir bu da dogum gununun tahmininde kullanilan Naegele kuralinin temelini olusturur Gebelik 37 ile 42 haftalar arasinda 252 ile 294 gunler ise miadinda olarak tanimlanir 37 haftanin tamamlanmasindan onceki eylemler preterm 42 haftadan sonrakiler ise postterm adini alir Gebelik 42 haftayi asarsa anne ve bebekte komplikasyon gelisme riski belirgin sekilde artar Bu nedenle genellikle uzmanlar bu doneme ulasmis ama baslamamis dogum eylemini tibbi yontemlerle uyarirlar Dogumlarin 5 ten azi tam gununde gerceklesir 50 si tahmini gune gore 1 hafta farkla 90 i ise 2 hafta farkla olur Dogum Duzenli uterus kasilmalariyla birlikte serviksinde silinme ve dilatasyon olan bir kadin dogum eylemine girmis kabul edilir Dogumlarin cogu basarili vajinal dogumlardir ama bazen komplikasyonlar gelisir ve sezaryen yapilmasi gerekebilir TaniHamilelik baslangici birkac degisik yolla saptanabilir Bu hamilenin kendisi tarafindan tibbi test kullanmadan ya da bir tibbi test yardimiyla olabilir Hamilelerin cogu bu duruma isaret eden belirtiler yasar Bunlar bulanti ve kusma asiri yorgunluk ve bitkinlik normalde aranmayan yiyeceklere karsi istek duyma geceleri sik idrara kalkma olabilir Bazi erken tibbi bulgular da gebelikle iliskilidir Bunlar dollenmeden sonraki ilk birkac haftada ortaya cikar Bu belirtiler tum gebeliklerde olmadigi gibi tek baslarina tani da koydurmaz Kan ve idrarda insan koryonik gonadotropini hCG saptanmasi adet kanamasinin olmamasi son adet kanamasindan sonraki 3 veya 4 haftada embriyonun uterusa yerlesmesine bagli implantasyon kanamasi ovulasyondan sonra iki hafta ya da daha uzun sure ile bazal vucut sicakliginda artis saptanmasi bu belirtiler arasindadir Gebelik testleri yeni olusan plasentanin salgiladigi hormonlari saptama esasina dayanir Klinikte kan ve idrar testleri embriyonun yerlesmesinden 12 gun sonra gebeligi gosterebilir Kan testleri daha guvenilirdir Evde yapilan testler idrar testleridir ve dollenmeden sonra 12 15 gun gecmeden gebeligi saptayamazlar Embriyonun yerlesmesinden sonra blastosist hucreleri yumurtaliktaki corpus luteumun progesteron uretmeye devam etmesini saglamak uzere insan koryonik gonadotropini hCG salgilarlar Boylece uterusun ic yuzeyinin korunmasi ve embriyonun beslenmesi saglanmis olur Erken donemde yapilan ultrason gebelik yasini oldukca dogru bicimde saptar Pratikte doktorlar gebelik yasini son adetin ilk gununu baslangic noktasi alarak belirtirler Hamilelik testleri Hamilelik testleri kanda Beta HCG veya idrarda bakilan gebelik testlerinden olusur HCG hamilelik arastirmasi testis ve kadin genital tumorlerinin arastirilmasi vb amaclarla kullanilabilen bir testtir Testler immunolojik metotlu HCG olcum testleridir Cok erken donemde antijen yetersizligi gec donemde antijen fazlaligi negatif teste yol acabilir Negatif sonuclar kisinin hamile olma olasiligini yok etmedigi gibi pozitif sonuclar da kesin hamilelik anlamina gelmez Fizyoloji37 haftalik bir fetusun bilgisayarli tomografisinin uc boyutlu hacimsel goruntu isleme teknigi ile olusturulmus hareketli resmi 37 haftalik hamile olan 30 yasinda kadinin yuksek hizli bir araba kazasina karismasi sonucu travma riskinin tomografinin olusturdugu riskten daha fazla oldugu karar verilerek bilgisayarli tomografi cekilmistir Yapilan taramada herhangi bir travmaya rastlanilmamistir Hamilelik her biri uc ay suren uc donemde incelenir Bu donemlerin her birine trimester adi verilir 1 Uc Aylik Donem Dollenme sonrasi embriyo uterusun endometrium tabakasina implante olur Ama bazen de isler yolunda gitmez ve yerlesim fallop tuplerine ya da servikse olur ve dis gebelik meydana gelir Kadinlarin cogu implantasyon doneminde herhangi bir belirti hissetmez ama bu donemde minimal bir kanama olmasi da cok nadir degildir Bazi kadinlarda 1 trimestirda kramplar olur Bu durum birlikte kanama da yoksa genellikle onemli degildir Implantasyon sonrasi endometrium desidua adini alir Plasenta kismen desiduadan kismen de embriyonun dis tabakalarindan olusur ve fetusa besin maddeleriyle oksijen tasinmasindan ve atiklarin uzaklastirilmasindan sorumludur Umblikal kord yani gobek bagi embriyo ya da fetusu plasentaya baglar Bu donemde gebelerin 70 inde sabah rahatsizliklari olur ve bunlarin da cogu ilk 3 aydan sonra duzelir Hormonlardaki gecici artisa bagli olarak meme baslari ve etrafindaki renkli halka areola koyulasir Dusuklerin cogu bu donemde gerceklesir 2 Uc Aylik Donem 4 6 aylari kapsayan donemdir Kadinlarin cogu kendilerini daha enerjik hisseder ve sabah rahatsizliklari azalirken kilo alimi baslar Bu donemin ikinci gebeligin besinci ayinin son haftasinda yani 20 haftada uterus normal buyuklugunun 20 katina ulasir 1 uc aylik donemde fetus hareketleri baslasa da bunlarin anne tarafindan hissedilmesi ancak 2 uc aylik donemde olur Bu tipik olarak 5 ayin sonu 6 ayin basi olan 20 21 haftalarda anne daha once hamile kaldiysa da 19 haftada olur Ancak bazi kadinlarda hareketin cok daha sonralari hissedilmeye baslamasi da nadir degildir Plasenta bu donemde tamamen calismaya baslar Fetus insulin uretir ve idrar olusturur Cinsiyet tayini de mumkundur 3 Uc Aylik Donem Hamileligin en cok kilo alinan evresidir Fetus gunde 28 gram kadar buyur Fetus doguma hazir olacak sekilde basasagi doner ve gebenin gobek sekli buna gore degisir Fetus duzenli olarak hareket eder ve gebe bunu hisseder Bu hareketler kadini rahatsiz edecek kadar siddetli olabilir Idrar kacirma ve bel agrisi gorulebilir Hamilelikte kansizlikHamile olan annelerin en buyuk problemlerinden birisi hamilelikte kansizliktir Anne adaylarinin en cok merak ettigi konulardan birisi gebelikte kansizlik vakasinin bebegi ne derecede etkiledigidir Peki hamilelikteki kansizligin belirtileri ve bebege etkileri nelerdir Hamilelik anne vucudunda ikinci bir canlinin olustugu donemdir Yetersiz ve dengesiz beslenme hamile anne uzerinde cesitli bozukluklara neden olur Hamilelik suresince bebek anne zayif olsa bile kendisi icin gerekli olan enerjiyi protein demir kalsiyum gibi minaralleri ve vitaminleri anneden alarak gelisimini surdurur Boylece annenin bu besin ogelerine olan gereksinimi artar Artan gereksinimlerin karsilanmamasi halinde beslenme yetersizliginin belirtileri olan kansizlik dis curumesi kemik bozukluklari meydana gelir Anne halsiz ve yorgun duser bebegini de yeterince besleyemez Bu kez bebegin buyume ve gelismesi tam olmaz ve sagliksiz dogar Kansizlik anemi Nedir Dunya Saglik Orgutu kana rengini veren hemoglobin maddesinin duzeyinin 11 gr dl altinda oldugu durumlari anemi olarak tanimlamaktadir Bununla beraber gebeligin 6 ayindan 2 trimester sonra kan plazma hacminin artmasina bagli olarak 10 5 gr dl sinir degeri olarak kabul edilmektedir Hamilelilkte Anemi Nedenleri Nelerdir Gebelerde anemi genellikle birden fazla sebebe baglidir Kansizlik ve beslenme hakkinda bilgi eksikligi beslenmenin oneminin bilinmedigi icin yetersiz ve dengesiz beslenme Sosyo ekonomik kosullarin yetersizligi En onemli etyolojik faktor demir ve folat yetmezligi Parazit ve barsak kurtlari enfestasyonlari Dogum araliklarinin kisa olmasi sik gebelikler dusuk kurtaj anne ve bebek olumleri ile iliskili olan 4 tip gebelik belirlenmistir Bunlar 18 yasindan kucuk yasta olan gebelikler 35 yasindan sonraki gebelikler 4 ten fazla gerceklesen 2 yildan az aralikli gebeliklerdir Dogurganligin fazla buna karsi etkili ve modern aile planlamasi yontemlerinin yetersiz kullanilmasi ulkede anne olum riskini arttiran bu 4 tip gebeligin yaygin oldugunu dusundurmektedir Gebeligini hijyenik kosullarda surduren gebeligi sirasinda duzenli izlenen egitilen ve gerekli tedavilerini zamaninda yaptiran dogumu saglikli kosullarda ve saglik personeli tarafindan gerceklestirilen bir annenin gebelik ve doguma bagli bir nedenle olmesi veya sakat kalmasi normal kosullarda nadirdir Bu kosullarin yerine getirilmemesi halinde ise anne ve cocuk sagligi ile ilgili onemli sorunlarin ortaya cikmasi muhakkaktir Cogul hamilelikAnne adayinin birden cok bebege hamile kalmasi durumuna cogul hamilelik denir Cogul hamilelik durumu iki baslikta incelenir Tek yumurta ikizi ve ayri yumurta ikizi olmak uzere iki tur cogul hamilelik vardir Anne adayinin yasi ve hamilelik sayisi arttikca cogul hamilelik riski de artmaktadir 35 40 yas arasi 4 cocuk veya daha fazla cocuga sahip kadinlarda 20 li yaslardaki kadinlara oranla cogul hamilelik riski 3 kat daha fazladir Ileri yaslarda ureme tedavisi goren kadinlarda cogul hamilelik riski daha genc adaylara oranla yine fazladir Nedenleri Anne adayinin yasi cogul hamilelik riskini artiran faktordur Yine ailesinde ureme tedavisi olmaksizin ikiz olanlarin cogul hamilelik sansi olmayanlara gore yuksektir Tum bunlarin disinda gunumuzdeki en onemli neden uremeye yardimci tekniklerdir tup bebek v s Ureme tedavilerinde anne rahmine transfer edilen embryo sayisi ile hamilelik oranlari arttigi icin hekimler mumkun olan en fazla sayida embryo transferini hedefler Bu durum cogul hamileliklerin sayisini artirmaktadir Bos hamilelikBu duruma su hamileligi de denilmektedir Gebelik kesesini zar ve plasenta olusturmaktadir Bu yapilar olusurken icerisinde bebek mevcut degildir Su hamileliginin teshisi ultrason ile embriyo ve kalp atimlari gorulmesi gereken haftalarda kesenin bos olarak gorulmesi ile konulmaktadir Bos hamilelik erken gebeliklerde koyulan bir tanidir Bu sebeple de cesitli durumlara dikkat edilmesi gerekir Bunlar adet kanamalarinin duzensiz olmasi yumurtlamanin gerceklesmesi beklenen tarihten daha sonra gerceklesmis olmasi gibi faktorler soz konusu ise bos gebelik daha da ciddiye alinmalidir Gebelik surecinin ilk belirtileri adet gecikmesi ya da hamilelik testinin pozitif cikmasidir Hamileliklerin erken donemlerinde kimi zaman adet sancisina benzer sancilar ya da lekelenme damlama tarzi kanamalar gorulebilir Daha sonra vucut hamileligi sonlandirarak disari atar Bu durumda normal adet kanamasindan daha fazla kanama yasanir Riskli hamileliklerde ise kimi zaman her sey yolunda iken gebelik hormonu artmaya devam eder bebegin esi buyur Bunun gibi durumlarda ise hamileligin sekizinci haftasinda yapilan ultrason ile hamilelik kesesinin bos oldugu tespit edilir ve tani konulur Nedenleri Bos hamileliklerin nedeni kromozomal anormalliklerdir Sperm hucresi ve yumurta normal sekilde birlesir ve olusan yapi rahme yerlesir Ancak kromozomal anormalliklerden dolayi bebek hic olusmaz Sadece gebelik kesesi olusur Bos hamilelik genellikle yanlis hucre bolunmesinden ve kaliteli olmayan sperm veya yumurtadan kaynaklanmaktadir Her yasta gorulebilmesine ragmen anne ve baba adayinin yasi arttikca bos hamilelik riskide artmaktadir Kaynakca Pregnancy 5 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Britannica com Erisim 13 Agustos 2015 11 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF 25 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Caffeine exposure in utero is associated with structural brain alterations and deleterious neurocognitive outcomes in 9 10 year old children Neuropharmacology Ingilizce 186 108479 15 Mart 2021 doi 10 1016 j neuropharm 2021 108479 ISSN 0028 3908 28 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2021 mehmet 10 Mart 2016 Prof Dr Bulent Tiras 7 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2021 22 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Ayrica bakinizGebelikte maternal fizyolojik degisiklikler Kriptik gebelikDis baglantilarWikimedia Commons ta Hamilelik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Curlie de Hamilelik DMOZ tabanli