Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Azerbaycan'da 1.021.880 hektar ormanlarla kaplıdır ve bu ülkenin toplam yüz ölçümünün %11,8'i oluşturur. Azerbaycan'daki ormanların hepsi devlete aittir ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın sorumluluğu altındadır. Azerbaycan'daki orman biyomları ılıman , ılıman , ılıman ve oluşur. Uzmanlar 8.-9. yüzyıllarda şimdiki Azerbaycan topraklarının %30-35'i ormanlarla kaplı olduğunu tahmin etmektedir ve ormanların çoğu o zaman olduğu gibi bugün de dağlık bölgelerde bulunmaktadır.
Ülkenin toplam yüz ölçümüne ve oranına göre orman örtüsünün oldukça seyrek olmasının yanı sıra, orman örtüsü düzensiz bir şekilde ülke genelinde yayılır. Alçak bölgelerde orman örtüsü çok seyrektir ve bu bölgelerin çoğunda ağaçların ve dolayısıyla ormanların oluşması için gerekli olan yağış miktarının az olmasından da kaynaklanır; birçok dağlık bölgede ise orman örtüsü özellikle yağışlı bölgelerde çok daha yaygındır.
Ülkede ormanların %49'u Büyük Kafkas Dağlarında, %34'ü Küçük Kafkas Dağlarında, %15'i Talış Dağları-Lenkeran Ovasında, %2'si ve %0,5'i Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nde bulunmaktadır.
Azerbaycan'da ormanlar iki büyük ekolojik bölgeye ayrılır: Büyük Kafkas Dağları ve Küçük Kafkas Dağlarında bulunan ve Talış Dağları-Lenkeran Ovasında bulunan .
Biteyi
Azerbaycan ormanları endemik ağaç ve çalı türleri bakımından çok zengindir ve Pliyosen ve Pleistosen çağlarında Azerbaycan'ın ovaları ve Talış Dağları buzullar tarafından kaplanmamasından dolayı, birçok bitki türü soyu tükenmekten kurtulmuş ve bugüne kadar ulaşmıştır.
Ormanlarda yaklaşık 453 ağaç ve çalı türü bulunmaktadır ve bunlardan 153 ağaç ve çalı türü endemiktir. Ağaç türleri arasında Hirkan şimşiri (), Kafkas armutu (Pyrus communis subsp. caucasica), Gülibrişim (Albizia julibrissin), Kestane yapraklı meşe (), İspir meşesi (), Sivri meyveli dişbudak (Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa), Adi dişbudak (Fraxinus excelsior), Adi gürgen (Carpinus betulus), Doğu gürgeni (Carpinus orientalis), Doğu kayını (Fagus orientalis), Kara hurma (), Kafkas Gladiçyası (), Kafkas kızılağacı (), Sakallı kızılağaç (Alnus glutinosa subsp. barbata), Ak kavak (Populus alba) Caucasian wingnut (), İran demir ağacı (Parrotia persica), Gürgen yapraklı zelkova (Zelkova carpinifolia), Tavşanmemesi (Ruscus aculeatus), İran akçaağacı (), Beşparmak akçaağaç (Acer cappadocicum), Dağ karaağacı (Ulmus glabra), Kafkas ıhlamuru (Tilia dasystyla subsp. caucasica), Kiraz (Prunus avium), Ak üvez (Sorbus torminalis), Anadolu kestanesi (Castanea sativa), Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana), vs. bulunmaktadır.
İşletme ve koruma
Azerbaycan'daki tüm ormanlar devlete aittir ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın sorumluluğu altında olup, orman arazisi kullanımı kanunla sınırlıdır ve endüstriyel kerestecilik yasaktır. Azerbaycan Cumhuriyeti "Orman Yasası" ve "Çevre Koruma Yasası" ülkede ormanların korunması ve yönetimini düzenleyen temel hukuki belgelerdir.
2003 yılında ormanların korunması, onarılması ve ormanların genişletilmesi için "Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Ormanların Restorasyonu ve Genişletilmesi İlişkin Ulusal Program" uygulamaya konuldu. Bu programla ormanlarda onarım çalışmaları yürütülmüştür ve çok sayıda ağaç dikilmiştir. Öyle ki, yoğun ağaç dikimiyle yeni ormanlar oluşturularak, ülkedeki orman örtüsü 2008 yılına gelindiğinde 10.740 hektar arttı.
Sorunlar
Azerbaycan ormanları çeşitli sorunlarla karşı karşıyadır. Bunlar çevre bilinci eksikliği yüzünden yerel halkın orman alanlarını yanlış kullanması, iklim değişikliğinin ormanlar üzerindeki olumsuz etkisi ve ormanların koruması ile ilgili mevcut yasaların yetersiz uygulanması ile bağlantılıdır.
Ermenistan'ın ülke topraklarının %20'sini (Dağlık Karabağ ve çevresindeki bölgeler) işgal etmesi, özellikle dağlık alanlarda bulunan ormanlarda büyük bir hasara yol açtı. Ermenistan işgali altında 246 bin hektar orman arazisi tahrip edilmiştir. Bu arazilerdeki değerli ağaç cinslerinin kesilmesi, ormanların biyoçeşitliğini tehlikeye sokmuştur.
Bir başka kritik sorun biyoçeşitliliğe zarar veren ve ekonomik ve sosyal kayıplara neden olan, yakacak odun ihtiyacı için yasadışı ağaç kesimidir. Yasadışı ağaç kesimi ülkenin bağımsızlığından bu yana Azerbaycan ormanları için bir sorun olmaya devam etmektedir.
Birçok bölgede yasaların yetersiz uygulanması, özellikle orman kenarında ve yakınlarında bulunan köylerin yakacak odun ihtiyacını yasadışı olarak kestiği ağaçlardan elde etmeleri, ormanlar için önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Ayrıca küresel iklim değişikliğinin etkilerinden dolayı artan uzun kuraklık dönemleri ve uzun sıcak hava dalgaları ile yaz aylarında orman yangınlarında bir artış gözlenmektedir.
Kaynakça
- ^ a b c d "Forests of the Republic of Azerbaijan (Azerbaycan Cumhuriyeti'ndeki Ormanlar)". Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. (İngilizce)
- ^ a b c d e f "Forests of Azerbaijan (Azerbaycan'daki Ormanlar)". ENPI. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı resmi sitesi 4 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Azerice) (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azerbaycan da 1 021 880 hektar ormanlarla kaplidir ve bu ulkenin toplam yuz olcumunun 11 8 i olusturur Azerbaycan daki ormanlarin hepsi devlete aittir ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi nin sorumlulugu altindadir Azerbaycan daki orman biyomlari iliman iliman iliman ve olusur Uzmanlar 8 9 yuzyillarda simdiki Azerbaycan topraklarinin 30 35 i ormanlarla kapli oldugunu tahmin etmektedir ve ormanlarin cogu o zaman oldugu gibi bugun de daglik bolgelerde bulunmaktadir Kuba Rayonunda Azerbaycan da orman dagilimi Lerik Rayonunda Ulkenin toplam yuz olcumune ve oranina gore orman ortusunun oldukca seyrek olmasinin yani sira orman ortusu duzensiz bir sekilde ulke genelinde yayilir Alcak bolgelerde orman ortusu cok seyrektir ve bu bolgelerin cogunda agaclarin ve dolayisiyla ormanlarin olusmasi icin gerekli olan yagis miktarinin az olmasindan da kaynaklanir bircok daglik bolgede ise orman ortusu ozellikle yagisli bolgelerde cok daha yaygindir Ulkede ormanlarin 49 u Buyuk Kafkas Daglarinda 34 u Kucuk Kafkas Daglarinda 15 i Talis Daglari Lenkeran Ovasinda 2 si ve 0 5 i Nahcivan Ozerk Cumhuriyeti nde bulunmaktadir Azerbaycan da ormanlar iki buyuk ekolojik bolgeye ayrilir Buyuk Kafkas Daglari ve Kucuk Kafkas Daglarinda bulunan ve Talis Daglari Lenkeran Ovasinda bulunan BiteyiAzerbaycan ormanlari endemik agac ve cali turleri bakimindan cok zengindir ve Pliyosen ve Pleistosen caglarinda Azerbaycan in ovalari ve Talis Daglari buzullar tarafindan kaplanmamasindan dolayi bircok bitki turu soyu tukenmekten kurtulmus ve bugune kadar ulasmistir Ormanlarda yaklasik 453 agac ve cali turu bulunmaktadir ve bunlardan 153 agac ve cali turu endemiktir Agac turleri arasinda Hirkan simsiri Kafkas armutu Pyrus communis subsp caucasica Gulibrisim Albizia julibrissin Kestane yaprakli mese Ispir mesesi Sivri meyveli disbudak Fraxinus angustifolia subsp oxycarpa Adi disbudak Fraxinus excelsior Adi gurgen Carpinus betulus Dogu gurgeni Carpinus orientalis Dogu kayini Fagus orientalis Kara hurma Kafkas Gladicyasi Kafkas kizilagaci Sakalli kizilagac Alnus glutinosa subsp barbata Ak kavak Populus alba Caucasian wingnut Iran demir agaci Parrotia persica Gurgen yaprakli zelkova Zelkova carpinifolia Tavsanmemesi Ruscus aculeatus Iran akcaagaci Besparmak akcaagac Acer cappadocicum Dag karaagaci Ulmus glabra Kafkas ihlamuru Tilia dasystyla subsp caucasica Kiraz Prunus avium Ak uvez Sorbus torminalis Anadolu kestanesi Castanea sativa Dogu Karadeniz goknari Abies nordmanniana vs bulunmaktadir Isletme ve korumaAzerbaycan daki tum ormanlar devlete aittir ve Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi nin sorumlulugu altinda olup orman arazisi kullanimi kanunla sinirlidir ve endustriyel kerestecilik yasaktir Azerbaycan Cumhuriyeti Orman Yasasi ve Cevre Koruma Yasasi ulkede ormanlarin korunmasi ve yonetimini duzenleyen temel hukuki belgelerdir 2003 yilinda ormanlarin korunmasi onarilmasi ve ormanlarin genisletilmesi icin Azerbaycan Cumhuriyeti nde Ormanlarin Restorasyonu ve Genisletilmesi Iliskin Ulusal Program uygulamaya konuldu Bu programla ormanlarda onarim calismalari yurutulmustur ve cok sayida agac dikilmistir Oyle ki yogun agac dikimiyle yeni ormanlar olusturularak ulkedeki orman ortusu 2008 yilina gelindiginde 10 740 hektar artti SorunlarAzerbaycan ormanlari cesitli sorunlarla karsi karsiyadir Bunlar cevre bilinci eksikligi yuzunden yerel halkin orman alanlarini yanlis kullanmasi iklim degisikliginin ormanlar uzerindeki olumsuz etkisi ve ormanlarin korumasi ile ilgili mevcut yasalarin yetersiz uygulanmasi ile baglantilidir Ermenistan in ulke topraklarinin 20 sini Daglik Karabag ve cevresindeki bolgeler isgal etmesi ozellikle daglik alanlarda bulunan ormanlarda buyuk bir hasara yol acti Ermenistan isgali altinda 246 bin hektar orman arazisi tahrip edilmistir Bu arazilerdeki degerli agac cinslerinin kesilmesi ormanlarin biyocesitligini tehlikeye sokmustur Bir baska kritik sorun biyocesitlilige zarar veren ve ekonomik ve sosyal kayiplara neden olan yakacak odun ihtiyaci icin yasadisi agac kesimidir Yasadisi agac kesimi ulkenin bagimsizligindan bu yana Azerbaycan ormanlari icin bir sorun olmaya devam etmektedir Bircok bolgede yasalarin yetersiz uygulanmasi ozellikle orman kenarinda ve yakinlarinda bulunan koylerin yakacak odun ihtiyacini yasadisi olarak kestigi agaclardan elde etmeleri ormanlar icin onemli bir tehdit olusturmaktadir Ayrica kuresel iklim degisikliginin etkilerinden dolayi artan uzun kuraklik donemleri ve uzun sicak hava dalgalari ile yaz aylarinda orman yanginlarinda bir artis gozlenmektedir Kaynakca a b c d Forests of the Republic of Azerbaijan Azerbaycan Cumhuriyeti ndeki Ormanlar Azerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi 5 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2016 Ingilizce a b c d e f Forests of Azerbaijan Azerbaycan daki Ormanlar ENPI 3 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Ocak 2016 Ingilizce Dis baglantilarAzerbaycan Cumhuriyeti Ekoloji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi resmi sitesi 4 Subat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Azerice Ingilizce