Dâniye Emirliği ya da Dâniye ve Doğu Adaları (Arapça: طائفة دانية) (İspanyolca: Taifa de Denia), İber Yarımadası'nın doğu sahilleri ve Balear Adaları'nı (el-Cezâirü'ş-Şarkıyye) da içeren bir taifa devletiydi. 'in sarayında yetişen komutan tarafından 1010 yılında kuruldu.
Dâniye Emirliği طائفة دانية Âmirîler (Saklebîler) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1010-1076 | |||||||||
![]() Dâniye Emirliği, y. 1037. | |||||||||
Başkent | Dâniye (Denia) | ||||||||
Yaygın dil(ler) | Arapça, Berberi dilleri, Mozarapça, İbranice | ||||||||
Resmî din | İslam, Hristiyanlık (Mozarap Riti), Yahudilik | ||||||||
Hükûmet | Monarşi | ||||||||
Emir | |||||||||
| |||||||||
Tarihî dönem | Orta Çağ | ||||||||
| |||||||||
Para birimi | Dirhem, Dinar | ||||||||
| |||||||||
Günümüzdeki durumu | İspanya |
Tarihçe
Mücâhid el-Âmirî'nin, Belensiye (Valencia) veya el-Cezâirü’ş-Şarkıyye'de (Balear Adaları) Vali olarak görev yaptığı düşünülmektedir. Kurtuba halifeliğin zayıflaması ve Âmirîler’in yönetimden uzaklaştırılması üzerine bu aileye bağlı diğer Saklebî komutan ve idareciler gibi Mücâhid el-Âmirî de Kurtuba’dan ayrılarak 1010 yılında Doğu Endülüs’te Belensiye'nin (Valencia) güney sahillerinde Dâniye Emirliği’ni kurdu. Taifa sınırları, hem Kıta İspanyası hem de Meyûrka (Mallorca), Minûrka (Minorka) ve Yâbise (İbiza) gibi adalarının da yer aldığı el-Cezâirü'ş-Şarkıyye'ye kadar uzanıyordu.
Tavaif-i Mülûk'ün ilk darphanesi
el-Muvaffak lakabını alan Mücâhid, Emevilere olan bağlılığını sürdürdü ve 1011 yılında Emevi ailesinden bir kişiyi (sikke, Elda darphanesinde basıldı. Sikke üzerinde el-Muaytî ve Mücâhid'in adı yazılıydı.
) halife ilan etti. Taifa'lar arasında ilkSardunya seferi
Mücâhid, Akdeniz'de Hristiyan hakimiyetindeki adaları fethetme arzusu sebebiyle Dâniye ve Doğu Adalarında, Endülüs'ün en büyük donanmalarından birini inşa etti. 1015 yılında 120 gemi ve 1000 asker ile VIII. Benedictus, Pisa Deniz Cumhuriyeti ve Cenova filolarını Sardunya'ya gönderdi. Bu saldırı haçlı donanmasının zaferi ile sonuçlandı ve Mücâhid az sayıda gemi ile ailesini geride bırakarak Dâniye'ye dönmek zorunda kaldı. Vekil olarak bıraktığı Muaytî’nin şehirde bütün yetkileri ele geçirdiğini görünce onu Mağrib’deki Bicâye’ye sürdü. Ardından Donanmayı toparlayıp Sardunya'da esaret altındaki ailesini kurtardı ancak 7 yaşında olduğu tahmin edilen oğlu rehin olarak tutuldu. Böylece adaya başka saldırıların yapılması engellendi. Hristiyan geleneklerine göre yetiştirilen Ali, ancak 10 yıl sonra, 17 yaşına geldiğinde fidye karşılığında kurtarılabildi. Bazı Hristiyan kaynaklara göre Ligurya ve Toskana kıyılarına birkaç baskın daha düzenlendi.
düzenledi ve çoğu kıyı şeridi olmak üzere adanın büyük bir kısmını fethetti. Ailesini de adaya getirerek bir şehir inşa etti. Ancak 10 ay sonra Papa1016 yılında Şii Hammûdîler Kurtuba'da hilafeti ele geçirdi. Mücâhid diğer Saklebî komutanlar gibi Hammûdîler'i tanımayıp, Emevi soyundan gelen IV. Abdurrahman'a biat etti.
Toprakları genişletme siyaseti
Mücâhid çevre şehirleri topraklarına katmak istiyordu. Bunlar arasında (Valencia), Turtûşe (Tortosa) ve Mürsiye (Murcia) vardı.
Belensiye
Saklebîlerden
kardeşler Belensiye'yi 1010-1018 yılları arasında ortak yönetti. Her ikisinin peş peşe ölmesiyle halk Turtûşe'yi yöneten Saklebî asıllı emîr 'i yönetime getirdi (1018). 1020'de Lebîb ve Mücâhid Belensiye'yi birlikte yönetti. Lebîb, ile yakın ilişkiler kurunca halk tarafından kovuldu (1021) ve şehir tamamıyla Mücâhid'e kaldı. Ancak diğer Saklebî emirler, Âmirî ailesinden ’a biat edip onu Belensiye’de tahta oturtmak istediler. Bu gelişme sonrasında Mücâhid şehri el-Mansûr'a vermek zorunda kaldı.Mürsiye
Meriye emiri ölmeden önce, o zamanlar Mürsiye Valisi olan 'yi halefi olarak seçti. 1029 yılında Hayrân'ın ölümü ile Züheyr, başkent Meriye'ye taşındı ve Benî Tâhir ailesinden (Ebû Bekir Ahmed b. İshak) bir kişiyi Mürsiye valisi olarak atadı. Züheyr'in şehirden ayrılmasıyla Mürsiye'de isyan çıkardı. Benî Hattâb'ı destekleyen Mücâhid 1029 yılında Mürsiye'ye bir sefer düzenledi ve şehri aldı. Şehri Benî Hattâb’ın liderine teslim ederken, Benî Tâhir’in lideri ’ı Dâniye’ye götürüp hapsetti. 2 yıl sonra Meriye Emiri fidye karşılığında Ahmed b. İshak’ı kurtardıktan sonra Mürsiye valisi yaptı (1031). Mücâhid'in Mürsiye hakimiyeti sadece 2 yıl sürdü (1029-1031).
1038 yılında Züheyr'in ölümü ile Meriye ve Mürsiye'nin idaresi Belensiye Emiri Abdülazîz el-Mansûr'a teslim edildi (1038-1041). Dâniye'ye doğru muhtemel bir saldırı endişesiyle Mücâhid Belensiye doğru yürüdü ve Şâtıbe (Xàtiva), Lûrka (Lorca) ile Şûzer’i hâkimiyet altına aldı. Ancak Abdülazîz el-Mansûr, çoğu paralı hristiyan askerlerden oluşan, güçlü bir ordu ile karşı saldırıya geçti ve Mücâhid aldığı toprakları geri vermek zorunda kaldı (1042).
İkbâlüddevle Ali (1045-1076) ve Taifanın yıkılması
Mücâhid 1045 yılında öldüğünde yerine oğlu II. Heinrich tarafından esaret altına alındı ve bir Hristiyan gibi yetiştirildi. Serbest kaldıktan sonra Dâniye’ye döndü. İlk başlarda bir hristiyan gibi davranmaya devam etti ancak babasının telkiniyle tekrar İslam'a döndü.
, İkbâlüddevle lakabını alarak tahtta oturdu. 1016 yılındaki Sardunya yenilgisi sonrası esirler haçlılar arasında paylaştırıldı. Ali, Alman1054/55 yılında Müstansır yönetimindeki Mısır'da kıtlık baş gösterdi. Ali, İskenderiye'ye tahıl yüklü bir gemi gönderdi ve bu iyilik karşısında Müstansır tarafından hediyeler verildi. Araştırmalara göre hediyeler arasında de bulunmaktaydı.
Ali, babasının fethettiği yerleri yaklaşık otuz yıl boyunca barış içinde yönetmeyi başardı. Gemiciliğe önem verdi ve ticaret filosunu genişletti. Dâniye, Taifa'lar arasında refah düzeyi en yüksek emirliklerden biri haline geldi.
Ali, Sarakusta emirinin kızıyla evliydi. 1076'da (Zaragoza), Dâniye’nin Kıta İspanyası'nda yer alan toprakları fethetti. Emirliğin düşmesi ile Balear adalarında vali olan bağımsızlığını ilan etti ve 'ni kurdu. Murâbıtlar tarafından fethedilene kadar 1116 yılına kadar varlığını sürdürdü.
Dâniye'de gayrimüslimler
Emirliğe sadık Hristiyan, Yahudi ve Mozaraplar himaye altına alınırken Yahudi tüccar cemaatiyle işbirliği yapıldı. Sefarad Yahudi topluluğu ticaretin genişlemesi ve emirliğin zenginleşmesine katkıda bulundu. Yahudiler ayrıca emirlikte üst düzey makamlarda görev yaptılar.
Dâniye'de ilim
1009 yılında Âmirîler’in yönetimden uzaklaştırılması ve başkentte meydana gelen karışıklıklar sebebiyle bir çok alim Kurtuba'yı terk etti. Mücâhid bu dönemde birçok ilim adamını himaye etti. Endülüslü tarihçi , Mülûkü’t-tavâif arasında en fazla ilim adamının onun sarayında görüldüğünü yazmaktadır. Hatta köle ve cariyeler de ilmi faaliyetlere katılıyordu. Mücâhid'in hadis, kıraat ve Arap dili ve edebiyatı alanlarında bilgi sahibi olduğu ve aruza dair bir kitap yazdığı bilinmektedir. Himaye ettiği ilim adamları arasında;
- : Kıraat âlimi
- : Muhaddis, münekkit, edip, tarihçi ve Mâlikî fakihi
- :
- : Lugatçı, edebiyat ve dil âlimi
- :
- : Şair, kâtip ve vezir
- İbn Garsiyye: Edip ve şair
- : Şair
- Ebû Mervân Abdülmelik b. Muhammed b. Mervân b. Zühr el-İşbîlî: Mücâhid el-Âmirî’nin özel hekimi
sayılabilir. Ali de babası gibi ilim adamlarına önem verdi.
Taifa Emirleri
Birinci dönem Taifa Emirliği (Âmirîler)
- (el-Muvaffak) (Belensiye'de 1020–1021): 1010–1045
- (Zaragoza) tarafından fethedildi: 1076–1081
- Turtûşe (Tortosa) tarafından fethedildi: 1081–1092
- Murâbıtlar: 1092–1224
: 1045–1076
Üçüncü dönem Taifa Emirliği
- Ebu Zeyd Abdurrahman (Alzira ve Xàtiva'da ): 1224–1227
- Aragon Krallığı'na dahil oldu 1227
Galeri
- Dâniye Emirliği'nin en geniş toprak sınırları
- Doña Urraca Kadehi
Ayrıca bakınız
Notlar
- Âmirî ailesinin azatlı komutanlarına da Âmirîler deniyordu.
- Benî Hattâb ve Benî Tâhir, Mürsiye'de nüfuzlu iki aileydi.
- Mürsiye (Murcia), 1012-1049 yılları arasında değişik zamanlarda Meriye ve Belensiye tarafından yönetildi. Her iki emirlik de Mürsiye yönetimine ailesinden yöneticiler atadı. 1049 yılında emirliği bağımsız olarak yönetmeye başladılar.
Dış bağlantılar
- : Mübarek, Muzaffer ve Lebîb es-Saklebî'ye ait biyografi sayfaları (İspanyolca)
- TDV İslâm Ansiklopedisi: Ebû Amr ed-Dânî, İbn Abdülberr en-Nemerî, İbn Sîde, İbn Bürd el-Asgar, İbn Garsiyye, Dabbî
Kaynakça
- ^ Zwartjes, Otto (2006). "Andalus". Versteegh, Kees (Ed.). Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics. Brill Academic Publisher. s. 58.
- ^ "Ahmet Taşağıl, Sakālibe, İslam Ansiklopedisi". 29 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2024.
- ^ a b c d e "Mehmet Özdemir, MÜCÂHİD el-ÂMİRÎ, İslam Ansiklopedisi". 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2025.
- ^ Fernández, Luis Suárez (1976). Historia de Espana antigua y media (İspanyolca). Ediciones Rialp. ISBN .
- ^ Özdemir 2018, s. 140.
- ^ a b "Lütfi Şeyban, TÂHİRÎLER, İslam Ansiklopedisi". 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2025.
- ^ Kremp 1996, s. 240-241.
- ^ García Sanjuán 2015, s. 1.
- ^ "Mehmet Özdemir, MAYURKA, İslam Ansiklopedisi". 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2025.
- ^ Bruce, Travis (4 Mayıs 2018). "The taifa of Denia and the Jewish networks of the medieval Mediterranean: a study of the Cairo Geniza and other documents". Journal of Medieval Iberian Studies (İngilizce). 10 (2). ss. 147-166. doi:10.1080/17546559.2017.1409903. ISSN 1754-6559.
- ^ "Mehmet Sami Benli, İBN DERRÂC, İslam Ansiklopedisi". 24 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2025.
- ^ "Mahmut Kaya, İBN ZÜHR, İslam Ansiklopedisi". 15 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2025.
- ^ "Abdülkerim Özaydın, ÂMİRÎLER, İslam Ansiklopedisi". 1 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2025.
- ^ a b Özdemir 2018, s. 137.
- ^ "Mehmet Özdemir, MERİYE, İslam Ansiklopedisi". 14 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2025.
Referans
- Özdemir, Mehmet, (Ed.) (2018). İslam Tarihi ve Medeniyeti Cilt 4, Endülüs. Siyer Yayınları. ISBN .
- Kremp, Martin (1996). Die Kleinkönige des islamischen Spanien. Texte zur Geschichte der Taifas des Andalus im 11. Jahrhundert (Almanca). Mediterranea, Frankfurt/Main. ISBN .
- García Sanjuán, Alejandro (2015). "El Grial de León, entre la Historia y la fantasía". Revista de Libros (İspanyolca). Erişim tarihi: 10 Şubat 2025.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Daniye Emirligi ya da Daniye ve Dogu Adalari Arapca طائفة دانية Ispanyolca Taifa de Denia Iber Yarimadasi nin dogu sahilleri ve Balear Adalari ni el Cezairu s Sarkiyye da iceren bir taifa devletiydi en in sarayinda yetisen en komutan en tarafindan 1010 yilinda kuruldu Daniye Emirligiطائفة دانية Amiriler Saklebiler 1010 1076Daniye Emirligi y 1037 BaskentDaniye Denia Yaygin dil ler Arapca Berberi dilleri Mozarapca IbraniceResmi dinIslam Hristiyanlik Mozarap Riti YahudilikHukumetMonarsiEmir 1010 1045 1045 1076Tarihi donemOrta Cag Kurtuba halifeligin zayiflamasi1010 tarafindan fethedilmesi1076 10761076Para birimiDirhem DinarOnculler ArdillarEndulus Emevi DevletiGunumuzdeki durumuIspanyaTarihceMucahid el Amiri nin Belensiye Valencia veya el Cezairu s Sarkiyye de Balear Adalari Vali olarak gorev yaptigi dusunulmektedir Kurtuba halifeligin zayiflamasi ve Amiriler in yonetimden uzaklastirilmasi uzerine bu aileye bagli diger Saklebi komutan ve idareciler gibi Mucahid el Amiri de Kurtuba dan ayrilarak 1010 yilinda Dogu Endulus te Belensiye nin Valencia guney sahillerinde Daniye Emirligi ni kurdu Taifa sinirlari hem Kita Ispanyasi hem de Meyurka Mallorca Minurka Minorka ve Yabise Ibiza gibi adalarinin da yer aldigi el Cezairu s Sarkiyye ye kadar uzaniyordu Amiriler in yetistirdgi Sakalibe komutanlarin kurdugu Taifa Devletleri y 1018Tavaif i Muluk un ilk darphanesi el Muvaffak lakabini alan Mucahid Emevilere olan bagliligini surdurdu ve 1011 yilinda Emevi ailesinden bir kisiyi en halife ilan etti Taifa lar arasinda ilk sikke Elda darphanesinde basildi Sikke uzerinde el Muayti ve Mucahid in adi yaziliydi Daniye Emirligi ne ait DirhemDaniye Emirligi donemine ait mermer panel Ulusal Arkeoloji MuzesiSardunya seferi Mucahid Akdeniz de Hristiyan hakimiyetindeki adalari fethetme arzusu sebebiyle Daniye ve Dogu Adalarinda Endulus un en buyuk donanmalarindan birini insa etti 1015 yilinda 120 gemi ve 1000 asker ile en duzenledi ve cogu kiyi seridi olmak uzere adanin buyuk bir kismini fethetti Ailesini de adaya getirerek bir sehir insa etti Ancak 10 ay sonra Papa VIII Benedictus Pisa Deniz Cumhuriyeti ve Cenova filolarini Sardunya ya gonderdi Bu saldiri hacli donanmasinin zaferi ile sonuclandi ve Mucahid az sayida gemi ile ailesini geride birakarak Daniye ye donmek zorunda kaldi Vekil olarak biraktigi Muayti nin sehirde butun yetkileri ele gecirdigini gorunce onu Magrib deki Bicaye ye surdu Ardindan Donanmayi toparlayip Sardunya da esaret altindaki ailesini kurtardi ancak 7 yasinda oldugu tahmin edilen oglu es rehin olarak tutuldu Boylece adaya baska saldirilarin yapilmasi engellendi Hristiyan geleneklerine gore yetistirilen Ali ancak 10 yil sonra 17 yasina geldiginde fidye karsiliginda kurtarilabildi Bazi Hristiyan kaynaklara gore Ligurya ve Toskana kiyilarina birkac baskin daha duzenlendi 1016 yilinda Sii Hammudiler Kurtuba da hilafeti ele gecirdi Mucahid diger Saklebi komutanlar gibi Hammudiler i tanimayip Emevi soyundan gelen IV Abdurrahman a biat etti Topraklari genisletme siyaseti Mucahid cevre sehirleri topraklarina katmak istiyordu Bunlar arasinda Valencia Turtuse Tortosa ve Mursiye Murcia vardi Belensiye Saklebilerden en kardesler Belensiye yi 1010 1018 yillari arasinda ortak yonetti Her ikisinin pes pese olmesiyle halk Turtuse yi yoneten Saklebi asilli emir en i yonetime getirdi 1018 1020 de Lebib ve Mucahid Belensiye yi birlikte yonetti Lebib en ile yakin iliskiler kurunca halk tarafindan kovuldu 1021 ve sehir tamamiyla Mucahid e kaldi Ancak diger Saklebi emirler Amiri ailesinden en a biat edip onu Belensiye de tahta oturtmak istediler Bu gelisme sonrasinda Mucahid sehri el Mansur a vermek zorunda kaldi Mursiye Meriye emiri es olmeden once o zamanlar Mursiye Valisi olan es yi halefi olarak secti 1029 yilinda Hayran in olumu ile Zuheyr baskent Meriye ye tasindi ve Beni Tahir ailesinden Ebu Bekir Ahmed b Ishak bir kisiyi Mursiye valisi olarak atadi Zuheyr in sehirden ayrilmasiyla Mursiye de isyan cikardi Beni Hattab i destekleyen Mucahid 1029 yilinda Mursiye ye bir sefer duzenledi ve sehri aldi Sehri Beni Hattab in liderine teslim ederken Beni Tahir in lideri i Daniye ye goturup hapsetti 2 yil sonra Meriye Emiri fidye karsiliginda Ahmed b Ishak i kurtardiktan sonra Mursiye valisi yapti 1031 Mucahid in Mursiye hakimiyeti sadece 2 yil surdu 1029 1031 1038 yilinda Zuheyr in olumu ile Meriye ve Mursiye nin idaresi Belensiye Emiri Abdulaziz el Mansur a teslim edildi 1038 1041 Daniye ye dogru muhtemel bir saldiri endisesiyle Mucahid Belensiye dogru yurudu ve Satibe Xativa Lurka Lorca ile Suzer i hakimiyet altina aldi Ancak Abdulaziz el Mansur cogu parali hristiyan askerlerden olusan guclu bir ordu ile karsi saldiriya gecti ve Mucahid aldigi topraklari geri vermek zorunda kaldi 1042 Ikbaluddevle Ali 1045 1076 ve Taifanin yikilmasi Mucahid 1045 yilinda oldugunde yerine oglu es Ikbaluddevle lakabini alarak tahtta oturdu 1016 yilindaki Sardunya yenilgisi sonrasi esirler haclilar arasinda paylastirildi Ali Alman II Heinrich tarafindan esaret altina alindi ve bir Hristiyan gibi yetistirildi Serbest kaldiktan sonra Daniye ye dondu Ilk baslarda bir hristiyan gibi davranmaya devam etti ancak babasinin telkiniyle tekrar Islam a dondu 1054 55 yilinda Mustansir yonetimindeki Misir da kitlik bas gosterdi Ali Iskenderiye ye tahil yuklu bir gemi gonderdi ve bu iyilik karsisinda Mustansir tarafindan hediyeler verildi Arastirmalara gore hediyeler arasinda en de bulunmaktaydi Ali babasinin fethettigi yerleri yaklasik otuz yil boyunca baris icinde yonetmeyi basardi Gemicilige onem verdi ve ticaret filosunu genisletti Daniye Taifa lar arasinda refah duzeyi en yuksek emirliklerden biri haline geldi Ali Sarakusta emirinin kiziyla evliydi 1076 da Zaragoza Daniye nin Kita Ispanyasi nda yer alan topraklari fethetti Emirligin dusmesi ile Balear adalarinda vali olan bagimsizligini ilan etti ve ni kurdu Murabitlar tarafindan fethedilene kadar 1116 yilina kadar varligini surdurdu Daniye de gayrimuslimler Emirlige sadik Hristiyan Yahudi ve Mozaraplar himaye altina alinirken Yahudi tuccar cemaatiyle isbirligi yapildi Sefarad Yahudi toplulugu ticaretin genislemesi ve emirligin zenginlesmesine katkida bulundu Yahudiler ayrica emirlikte ust duzey makamlarda gorev yaptilar Daniye de ilim1009 yilinda Amiriler in yonetimden uzaklastirilmasi ve baskentte meydana gelen karisikliklar sebebiyle bir cok alim Kurtuba yi terk etti Mucahid bu donemde bircok ilim adamini himaye etti Enduluslu tarihci Muluku t tavaif arasinda en fazla ilim adaminin onun sarayinda goruldugunu yazmaktadir Hatta kole ve cariyeler de ilmi faaliyetlere katiliyordu Mucahid in hadis kiraat ve Arap dili ve edebiyati alanlarinda bilgi sahibi oldugu ve aruza dair bir kitap yazdigi bilinmektedir Himaye ettigi ilim adamlari arasinda Kiraat alimi Muhaddis munekkit edip tarihci ve Maliki fakihi Lugatci edebiyat ve dil alimi Sair katip ve vezir Ibn Garsiyye Edip ve sair en Sair Ebu Mervan Abdulmelik b Muhammed b Mervan b Zuhr el Isbili Mucahid el Amiri nin ozel hekimi sayilabilir Ali de babasi gibi ilim adamlarina onem verdi Taifa EmirleriBirinci donem Taifa Emirligi Amiriler en el Muvaffak Belensiye de 1020 1021 1010 1045 es 1045 1076 Zaragoza tarafindan fethedildi 1076 1081 Turtuse Tortosa tarafindan fethedildi 1081 1092 Murabitlar 1092 1224Ucuncu donem Taifa Emirligi Ebu Zeyd Abdurrahman Alzira ve Xativa da 1224 1227 Aragon Kralligi na dahil oldu 1227GaleriDaniye Emirligi nin en genis toprak sinirlari Dona Urraca KadehiAyrica bakinizSunni hanedanlar listesiNotlarAmiri ailesinin azatli komutanlarina da Amiriler deniyordu Beni Hattab ve Beni Tahir Mursiye de nufuzlu iki aileydi Mursiye Murcia 1012 1049 yillari arasinda degisik zamanlarda Meriye ve Belensiye tarafindan yonetildi Her iki emirlik de Mursiye yonetimine ailesinden yoneticiler atadi 1049 yilinda emirligi bagimsiz olarak yonetmeye basladilar Dis baglantilar en Mubarek Muzaffer ve Lebib es Saklebi ye ait biyografi sayfalari Ispanyolca TDV Islam Ansiklopedisi Ebu Amr ed Dani Ibn Abdulberr en Nemeri Ibn Side Ibn Burd el Asgar Ibn Garsiyye DabbiKaynakca Zwartjes Otto 2006 Andalus Versteegh Kees Ed Encyclopedia of Arabic Language and Linguistics Brill Academic Publisher s 58 Ahmet Tasagil Sakalibe Islam Ansiklopedisi 29 Subat 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2024 a b c d e Mehmet Ozdemir MUCAHID el AMIRI Islam Ansiklopedisi 13 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2025 Fernandez Luis Suarez 1976 Historia de Espana antigua y media Ispanyolca Ediciones Rialp ISBN 9788432118821 Ozdemir 2018 s 140 a b Lutfi Seyban TAHIRILER Islam Ansiklopedisi 15 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2025 Kremp 1996 s 240 241 Garcia Sanjuan 2015 s 1 Mehmet Ozdemir MAYURKA Islam Ansiklopedisi 15 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2025 Bruce Travis 4 Mayis 2018 The taifa of Denia and the Jewish networks of the medieval Mediterranean a study of the Cairo Geniza and other documents Journal of Medieval Iberian Studies Ingilizce 10 2 ss 147 166 doi 10 1080 17546559 2017 1409903 ISSN 1754 6559 Mehmet Sami Benli IBN DERRAC Islam Ansiklopedisi 24 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2025 Mahmut Kaya IBN ZUHR Islam Ansiklopedisi 15 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2025 Abdulkerim Ozaydin AMIRILER Islam Ansiklopedisi 1 Mart 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2025 a b Ozdemir 2018 s 137 Mehmet Ozdemir MERIYE Islam Ansiklopedisi 14 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Subat 2025 ReferansOzdemir Mehmet Ed 2018 Islam Tarihi ve Medeniyeti Cilt 4 Endulus Siyer Yayinlari ISBN 9786057558343 Kremp Martin 1996 Die Kleinkonige des islamischen Spanien Texte zur Geschichte der Taifas des Andalus im 11 Jahrhundert Almanca Mediterranea Frankfurt Main ISBN 3 00 000464 5 Garcia Sanjuan Alejandro 2015 El Grial de Leon entre la Historia y la fantasia Revista de Libros Ispanyolca Erisim tarihi 10 Subat 2025 Wikimedia Commons ta Taifa of Denia ile ilgili ortam dosyalari mevcuttur