Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Papaya, Carica papaya (kavun ağacı) bitkisinin meyvesi ve Carica cinsinin bir üyesi.
| Papaya | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Carica papaya L. |
Papaya'nın ana vatanının Güney Meksika ve Orta Amerika olduğu sanılmaktadır. Ona "kavun ağacı" meyvesine de, kavun ağacı yemişi denmektedir. Çünkü papayanın bir çeşidinin meyvesinin görünümü kavuna benzese de, tadı balkabağına yakındır. Papayanın, Hawaii,Tayland ve Meksika olmak üzere üç çeşit tanınmış türü vardır, bununla birlikte Maridol Papaya, Cüce Papaya, Florida Jack Papaya, Çilek Papaya gibi başkaca türleri ve kültür çeşitleri de mevcuttur. Hawaii çeşidi olgunlaştığında, kabuğu sarı renkte olan armut biçimindeki meyvelere sahip olmaktadır ve bu meyvelerin eti de, parlak portakal renginde ya da pembemsi olmaktadır. Tam ortasında küçük siyah tohumlar bir arada bulunmaktadır. Meksika çeşidi ötekilerden daha büyük meyvelere sahiptir. Her bir meyve yarım metre boyundadır ve yaklaşık 5 kg gelmektedir. Tayland türü papayalar ise daha çok diyet salataları ve çeşitli yemeklerin yapımında kullanılmakla her ne kadar dağ papayası veya babako gibi akrabaları kadar olmasa da diğer carica papaya türleri içinde soğuğa dayanıklığı ile bilinmektedir.
Papayaya, Avustralya'da "papaw" ya da "pawpaw", Brezilya'da "mamao" adları verilmektedir. Çalı ya da ağaç görünümündeki papaya, güneş ve suyu sevmesi yönüyle Kamkat ve Durian gibi Tropikal iklimin ağacıdır.Olgunlaşmadan toplanan papayalar ise, sebze olarak kullanılmaktadır.Papaya çiğ olarak yenebildiği gibi pişirilerek de yenebilir. Özellikle olgunlaşmamış meyveler zararlı etkilerinin önlemesi için pişirilerek yenmektedir. En dayanıklı carica papaya türleri en fazla -2 derece sıcaklığa dayanabilmektedir. Bir papaya ağacının en fazla 8 yıllık ömrü bulunmaktadır. Papaya tohumdan çoğalabilmekle beraber, kendi kendini tozlayamadığından meyve üretimi için 2 veya daha fazla ağacın bir arada yetiştirilmesi gerekir.
Günümüzde pek çok ülkede Carica papaya'nın kültür türleri yetişir bunlar hızlı büyür, 3 yıl içinde meyve verir ancak tıpkı diğer carica papaya ailesi üyeleri gibi dona karşı dirençleri çok azdır. Papaya'nın meyve sineği gibi meyve üretimini sekteye uğratıcı zararlıları vardır, bununla birlikte ağaç bir kısım virüslere karşı da hassastır, mesela 1990 yılında ortaya çıkan "papaya ringspot virüsü" Hawai'deki neredeyse bütün bir papaya endüstrisini ortadan kaldırmıştır. Ne yazık ki halen dahi ortaya çıkan bu virüse karşı organik veya konvansiyonel bir mücadele yolu bilinmemektedir. Bununla birlikte bu virüse karşı Sun up ve Rainbow Carica Papaya türleri genetik olarak modifiye edilmek zorunda kalmış ve Hawaideki papayaların %80'i bu genetik olarak modifiye edilmiş veya hibrit ağaçlarla değiştirilmiştir. Ancak bu metodun da tohum stoklarında kirlenmeye yol açma durumu söz konusu olmuştur.
Papayanın meyvesi; demir, potasyum, kalsiyum fosfat mineralleri ve A, B1, B2, B5 ve C vitamini yönünden zengindir. Ayrıca papaya'nın karaciğer kanserine karşı içerdiği likopen sayesinde koruyucu bir etkisi olduğu ve yine bağışıklık sistemini güçlendirdiği iddia edilmektedir. Tohumu çeşitli bakterilere karşı antibakteriyel koruyucudur, ayrıca böbreklere karşı tohumunun yararlı etkisi olduğu düşünülmektedir. Ayrıca şampuan endüstrisinde de papayadan yararlanılmaktadır.
Bununla birlikte çok aşırı papaya tüketimi tıpkı havuçta olduğu gibi beta karoten fazlalığından alerjiye yol açabilmektedir, zira 100 g papaya 6 g kadar Betakaroten içerir.
Yine, olgunlaşmamış papaya meyvelerinin içerdiği lateks konsantrasyonu yüzünden rahim kasılmalarına ve düşük tehlikesine neden olabileceği iddia edilmektedir. Bunun yanında fareler ve maymunlar üzerinde yapılan deneylerde papaya tohumu ekstresinin aşırı dozajının doğum kontrol hapı gibi etki gösterip, hamile kalmayı engellediği, düşük dozunun ise doğmamış çocuklara herhangi bir zararının olmadığı tespit edilmiştir. Bu sebeple hamilelerin dikkatli kullanması gerekir.
Bunun yanında papayanın meyveleri, yaprakları, tohumları vs. parçaları vücuttan asalak solucanları ortadan kaldıran, parazit önleyici antihelmintik alkoloit içerir. Düşük dozlarda bunun herhangi bir zararı olmazsa da aşırı yüksek dozlarda tehlikeli olabilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Papaya Carica papaya kavun agaci bitkisinin meyvesi ve Carica cinsinin bir uyesi PapayaBiyolojik siniflandirmaAlem PlantaeKlad Angiosperms Kapali tohumlular Klad Eudicots Iki cenekliler Klad RosidsTakim BrassicalesFamilya CaricaceaeCins CaricaTur C papayaIkili adlandirmaCarica papaya L Papaya nin ana vataninin Guney Meksika ve Orta Amerika oldugu sanilmaktadir Ona kavun agaci meyvesine de kavun agaci yemisi denmektedir Cunku papayanin bir cesidinin meyvesinin gorunumu kavuna benzese de tadi balkabagina yakindir Papayanin Hawaii Tayland ve Meksika olmak uzere uc cesit taninmis turu vardir bununla birlikte Maridol Papaya Cuce Papaya Florida Jack Papaya Cilek Papaya gibi baskaca turleri ve kultur cesitleri de mevcuttur Hawaii cesidi olgunlastiginda kabugu sari renkte olan armut bicimindeki meyvelere sahip olmaktadir ve bu meyvelerin eti de parlak portakal renginde ya da pembemsi olmaktadir Tam ortasinda kucuk siyah tohumlar bir arada bulunmaktadir Meksika cesidi otekilerden daha buyuk meyvelere sahiptir Her bir meyve yarim metre boyundadir ve yaklasik 5 kg gelmektedir Tayland turu papayalar ise daha cok diyet salatalari ve cesitli yemeklerin yapiminda kullanilmakla her ne kadar dag papayasi veya babako gibi akrabalari kadar olmasa da diger carica papaya turleri icinde soguga dayanikligi ile bilinmektedir Papayaya Avustralya da papaw ya da pawpaw Brezilya da mamao adlari verilmektedir Cali ya da agac gorunumundeki papaya gunes ve suyu sevmesi yonuyle Kamkat ve Durian gibi Tropikal iklimin agacidir Olgunlasmadan toplanan papayalar ise sebze olarak kullanilmaktadir Papaya cig olarak yenebildigi gibi pisirilerek de yenebilir Ozellikle olgunlasmamis meyveler zararli etkilerinin onlemesi icin pisirilerek yenmektedir En dayanikli carica papaya turleri en fazla 2 derece sicakliga dayanabilmektedir Bir papaya agacinin en fazla 8 yillik omru bulunmaktadir Papaya tohumdan cogalabilmekle beraber kendi kendini tozlayamadigindan meyve uretimi icin 2 veya daha fazla agacin bir arada yetistirilmesi gerekir Gunumuzde pek cok ulkede Carica papaya nin kultur turleri yetisir bunlar hizli buyur 3 yil icinde meyve verir ancak tipki diger carica papaya ailesi uyeleri gibi dona karsi direncleri cok azdir Papaya nin meyve sinegi gibi meyve uretimini sekteye ugratici zararlilari vardir bununla birlikte agac bir kisim viruslere karsi da hassastir mesela 1990 yilinda ortaya cikan papaya ringspot virusu Hawai deki neredeyse butun bir papaya endustrisini ortadan kaldirmistir Ne yazik ki halen dahi ortaya cikan bu viruse karsi organik veya konvansiyonel bir mucadele yolu bilinmemektedir Bununla birlikte bu viruse karsi Sun up ve Rainbow Carica Papaya turleri genetik olarak modifiye edilmek zorunda kalmis ve Hawaideki papayalarin 80 i bu genetik olarak modifiye edilmis veya hibrit agaclarla degistirilmistir Ancak bu metodun da tohum stoklarinda kirlenmeye yol acma durumu soz konusu olmustur Papayanin meyvesi demir potasyum kalsiyum fosfat mineralleri ve A B1 B2 B5 ve C vitamini yonunden zengindir Ayrica papaya nin karaciger kanserine karsi icerdigi likopen sayesinde koruyucu bir etkisi oldugu ve yine bagisiklik sistemini guclendirdigi iddia edilmektedir Tohumu cesitli bakterilere karsi antibakteriyel koruyucudur ayrica bobreklere karsi tohumunun yararli etkisi oldugu dusunulmektedir Ayrica sampuan endustrisinde de papayadan yararlanilmaktadir Bununla birlikte cok asiri papaya tuketimi tipki havucta oldugu gibi beta karoten fazlaligindan alerjiye yol acabilmektedir zira 100 g papaya 6 g kadar Betakaroten icerir Yine olgunlasmamis papaya meyvelerinin icerdigi lateks konsantrasyonu yuzunden rahim kasilmalarina ve dusuk tehlikesine neden olabilecegi iddia edilmektedir Bunun yaninda fareler ve maymunlar uzerinde yapilan deneylerde papaya tohumu ekstresinin asiri dozajinin dogum kontrol hapi gibi etki gosterip hamile kalmayi engelledigi dusuk dozunun ise dogmamis cocuklara herhangi bir zararinin olmadigi tespit edilmistir Bu sebeple hamilelerin dikkatli kullanmasi gerekir Bunun yaninda papayanin meyveleri yapraklari tohumlari vs parcalari vucuttan asalak solucanlari ortadan kaldiran parazit onleyici antihelmintik alkoloit icerir Dusuk dozlarda bunun herhangi bir zarari olmazsa da asiri yuksek dozlarda tehlikeli olabilir