Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ankhkheperure-Merit-Neferkheperure/Waenre/Aten Neferneferuaten Onsekizinci Hanedanlık döneminde Amarna Dönemi'nin sonlarına doğru hüküm süren bir kadın firavuna atıfta bulunmak için kullanılan bir isimdir. Cinsiyeti, adında ve sıfatında bulunan kadınsı izlerle doğrulanır. Kendinden önceki firavun Smenkhare de Ankhkheperure ön adını kullandığı için Neferneferauten'e ait kalıntılarda karmaşa yaşanır. Ancak daha sonra Neferneferauten'in kartuşlarında Ankhkheperure'nin yanında Neferneferatuen'i de kullanmasıyla, kalıntılar bir önceki firavun Smenkhare'den ayırt edilmiş oldu. Meritaten ya da daha büyük olasılıkla firavun Akhenaton'un eşi Nefertiti olduğu ileri sürülür. Eğer bu kişi tek firavun olarak hüküm süren Nefertiti ise, Mısırbilimci ve arkeolog Dr. Zahi Hawass tarafından, Amarna'nın düşüşü ve başkentin geleneksel Thebes şehrine geri taşınmasıyla onun saltanatının damgasını vurduğu teorisi öne sürülmüştür.
Genel kronoloji
Smenkhkare ve Neferneferuaten'in halefiyet sırası konusunda geniş bir fikir birliği yoktur. Akhenaten'in saltanatının 13. yılından Tutankhaten'in yükselişine kadar olan dönem çok bulanıktır. Smenkhkare ve Neferneferuaten saltanatları çok kısa sürdü ve siyasi olayların net bir resmini çizmek için çok az anıtsal veya yazıtsal kanıt vardır. Buna ek olarak, Neferneferuaten prenomenini (taht adını) Smenkhkare ile ve ismini (doğum adını) Nefertiti / Neferneferuaten Nefertiti ile paylaşarak zaman zaman tanımlamayı çok zorlaştırıyor. Hükümdarlıklarını kesin olarak düzeltmek için çok az kanıt vardır. Birçok ansiklopedik kaynak ve atlas, 1845'e dayanan gelenek temelinde Smenkhkare'nin Akhenaten'in yerini aldığını gösterir ve ve bazıları hala Smenkhkare'yi Neferneferuaten ile aynı kişi olduğunu savunur.
Benzer isimleri olması, 1980'lerin başlarından önce yazılmış kitaplarda ve makalelerde sorunlara neden oluyordu: bir nesnede "Ankhkheperure" yazılı ise Smenkhkare ile ilişkilendiriliyordu. Aslında "Ankhkheperure" iki insan ile ilgilidir.
2011 Metropolitan Museum of Art'taki Horemheb ile ilgili sempozyumda gösterildiği gibi, geç Onsekizinci Hanedanlığın genel kronolojisi şöyledir:
| Kral | yaklaşık yıl |
|---|---|
| Akhenaten | 17 yıl |
| Ankhkheperure Neferneferuaten | 2 yıl |
| Ankhkheperure Smenkhkare | 2 yıl |
| Tutankhaten/Tutankamon | 9 yıl |
| Ay | 4 yıl |
| Horemheb | 14 yıl |
Aidan Dodson, Smenkhkare'nin bağımsız bir saltanatının olmadığını, Neferneferuaten onun peşinden gelmiş olduğunu, sonuç olarak Smenkhkare'nin saltanatı tamamen bir eş-yöneticinin saltanatı olduğunu düşünür.
Yakın zamanda keşfedilen yazıtta Nefertiti'nin krallığın 16. yılında Büyük Kraliyet Eşi olarak betimlenmesi, onun hala hayatta ve hala kraliçe olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Bu da Neferneferuaten'ın doğrudan Akhneton'un ardılı olduğunu destekleyen bir teoridir. Öte yandan, Smenkhkare savunucuları , Akhenaton'un saltanatının son yıllarında Semnkhare'nin kraliçe olduğunu, Smenkhkare'nin Akhenaton'un doğrudan halefi olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu ileri sürüyorlar.
Sıralama nasıl olursa olsun, Neferneferuaten'in halefi, onun bir firavun cenazesi gibi defnedilmesini inkâr etmiş olup ve onun orijinal defin eşyalarını Tutankhamun için kullanıldıkları görülüyor. Firavun Horemheb döneminde, Akhenaten'den Ay'a kadar olan Amarna Dönemi firavunlarının saltanatları, bu kralların toplam saltanat yıllarının Horemheb'e atanması nedeniyle tarihten silinmiştir. Sonuç olarak, 3300 yıl sonra, bilim insanları sınırlı olan kanıtlarla tarihi figürleri ve olayları parça parça dirilttiler.
Antik Mısır tarihçisi Manetho'nun kitabı
Manetho, MÖ 3. yüzyılda Ptolemaioslar zamanında bir Antik Mısır rahibiydi. Onun kayıp eseri Aegyptiaca (Mısır Tarihi), Tarihten silinmek istenen Amarna kralları hakkında bilgi sunan tek eski kayıttır. (Kitabı kayıptır ama kitap var olduğu dönemde bazı tarihi simalar onun kitabından alıntılar yapmıştır) . Mantho'nun kitabına göre; Onsekizinci Hanedanlığın son sırasını 30 yıl 10 ay boyunca III. Amenhotep olarak, ardından "36 yıl 5 ay boyunca oğlu Orus" olarak tanımlar. Orus genellikle Horemheb adının bir yozlaşması olarak görülür, tüm Amarna Dönemi ona atfedilir, ancak bazıları Orus'u Akhenaten olarak görür. Orus'un ardından Ardından "12 yıl 1 ay boyunca kızı Acencheres, ardından 9 yıl boyunca kardeşi Rathotis" gelir. Acencheres, Gabolde'ye göre Ankhkheperure'dir.Çoğu, Rathotis'in Tutankhamun'a atıfta bulunduğu konusunda hemfikirdir; bu nedenle, ardıllık düzeni de Acencheres'i Ankhkheperure olarak desteklemektedir. Açıklanamaz bir şekilde Manetho, saltanat sıralamasında Acencheres'in Rathotis'i takip ettiğini yazar. Bu da Manetho'nun güvenilebilirliği hakkında tereddütler oluşturur.
Anahtar kanıt
Smenkhkare'den farklı olarak, Neferneferuaten'in bilinen adlandırılmış tasvirleri yoktur; ancak sadece yazıtlarda adı geçmektedir.
Yukarı ve Aşağı Mısır Kralı, Hakikatte Yaşayan, iki Ülkenin Efendisi, Neferkheperure-Waenre Ra'nın Oğlu, Hakikatte Yaşayan, Taçların Efendisi, Akhenaton,
Zamanında Büyük Yukarı ve Aşağı Mısır Kralı, iki Toprakların Efendisi, Ankhkheperure Mery-Neferkheperre
Ra'nın Oğlu, Taçların Efendisi, Neferneferuaten Mery-Waenre
Büyük Kraliyet Eşi Meritaten, Sonsuza Dek Yaşasın
Neferneferuaten'i doğrulayan en kesin yazıt, mezarındaki ( TT139 ) uzun bir hiyeratik yazıttır. Pawah adlı bir katip tarafından yazılmıştır:
Kraliyet yılı 3, Taşkın'ın üçüncü ayı, 10. gün. Yukarı ve Aşağı Mısır Kralı, İki Ülkenin Efendisi Ankhkheperure, Aten'in Sevgilisi, Re Neferneferuaten'in Oğlu, Waenre'nin Sevgilisi.
Amon'a tapın, rahip olmayan rahip tarafından Wenennefer'e yeri öpün, Thebes'teki Ankhkheperure'nin Malikanesinde [tapınağında] Amon'un ilahi tekliflerinin katibi.
Nicholas Reeves, bu yazıtı,Amarna devriminin "yeni aşamasının" bir işareti olarak görüyor ve Ankhkheperure Neferneferuaten'in Amon rahipliğine doğru daha yumuşak bir çizgi izlediğini söyler. Bu nedenle, Neferneferuaten, Amon rahipleriyle ilk kez bir uzlaşmaya varan ve daha önce düşünüldüğü gibi Tutankhamun yerine Amon kültünü eski haline getiren Amarna dönemi hükümdarı olabilirdi, çünkü kendi morg tapınağı Amon'un dini başkenti Thebes'te bulunuyordu. Rahiplik ve Amon rahipleri artık onun için de çalışıyordu. Bununla birlikte, Mısır'ın siyasi yönetimi, Neferneferuaten'in saltanatı altındaki Teb yerine Amarna'da bulunuyordu.
Tutankhamun'un mezar eşyaları
Tutankhamun'un mezarındaki (KV62) bir dizi öğe, orijinal olarak Neferneferuaten için yazılmıştır. Örnek; Tanrıça Nut'u betimleyen çarpıcı bir altın göğüs. Bunun dışında bazı öğelerin stile bağlı olarak en azından orijinal olarak bir kadın için tasarlandığına inanılıyor. Örneğin kanopi küpleri yoğun olarak kadın hatlarını betimler. Ayrıca mezar eşyaları arasında bilezikler de bulunmaktadır.
Mısırbilimci , ünlü altın maskenin bile orijinal olarak Neferneferuaten'e yönelik olabileceğini öne sürdü, çünkü bir kartuştaki kraliyet adı Ankhkheperure, Tutankhamun'un cenaze maskesinde kısmen silinmiş olarak bulundu. Bunlar, Tutankhamun'un mezarında bulunan ve androjenliği destekleyen Amarna sanatı için bile görünümü özellikle kadınsı olan bir kralı betimleyen bir heykelcik de dahil olmak üzere birkaç öğeyle bağlantılıydı.
Kadın Kral
Bir süredir, kanıtların kabul edilen yorumu, Smenkhkare'nin, Ankhkheperure taht adını kullanarak 15. yıldan itibaren Akhenaten ile ortak temsilci olarak hizmet etmesiydi. Bir noktada, belki de tek saltanatını başlatmak için adını Ankhkheperure Neferneferuaten olarak değiştirdiğidir. Alternatif bir görüş, Nefertiti'nin Kral Neferneferuaten olduğunu; bazı versiyonlarda Smenkhkare adını kullanarak bir erkek kılığına girdiği öne sürülür. bağlantı=|küçükresim İngiliz Mısırbilimci John Harris, bir dizi makalede, ilk kartuşun kadınsı göstergeler içeriyor gibi görünen versiyonlarının varlığına dikkat çekmiştir. Bunlar, Tutankhamun'un mezarında bulunan ve görünüşü özellikle kadınsı olan, Amarna sanatı için bile androjenliği tercih eden bir kralı tasvir eden bir heykelcik de dahil olmak üzere birkaç öğeyle bağlantılıydı.
1988'de , Smenkhkare'yi Neferneferuaten'den ayırmanın mümkün olduğunu öne sürdü. 'Ankhkheperure' adının, Smenkhkare veya Neferneferuaten ile ilişkili olmasına bağlı olarak farklı şekilde çevrildiğine dikkat çekti. Neferneferuaten ile birleştiğinde, prenomen Akhenaten'e atıfta bulunan bir sıfat içeriyordu
Kaynakça
- ^ Krauss, Rolf. Das Ende der Amarnazeit (The End of the Amarna Period); 1978, Hildesheim; pp.43–47
- ^ Nefertiti and Smenkh-ka-re. Göttinger Miszellen 141. 1994. ss. 7-17.
- ^ , , in P. Brand (ed.), "Causing His Name to Live: Studies in Egyptian Epigraphy and History in Memory of .", Leiden: E. J. Brill Academic Publishers, pp. 17-21
- ^ A Syposium of Horemhab: General and King of Egypt 3 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde . See the first 8 minutes of this 2011 Metropolitan Museum of Art presentation. As the video notes, the order and dates are "under discussion".
- ^ Dodson, Amarna Sunset 2009, pp. 27-29
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ankhkheperure Merit Neferkheperure Waenre Aten Neferneferuaten Onsekizinci Hanedanlik doneminde Amarna Donemi nin sonlarina dogru hukum suren bir kadin firavuna atifta bulunmak icin kullanilan bir isimdir Cinsiyeti adinda ve sifatinda bulunan kadinsi izlerle dogrulanir Kendinden onceki firavun Smenkhare de Ankhkheperure on adini kullandigi icin Neferneferauten e ait kalintilarda karmasa yasanir Ancak daha sonra Neferneferauten in kartuslarinda Ankhkheperure nin yaninda Neferneferatuen i de kullanmasiyla kalintilar bir onceki firavun Smenkhare den ayirt edilmis oldu Meritaten ya da daha buyuk olasilikla firavun Akhenaton un esi Nefertiti oldugu ileri surulur Eger bu kisi tek firavun olarak hukum suren Nefertiti ise Misirbilimci ve arkeolog Dr Zahi Hawass tarafindan Amarna nin dususu ve baskentin geleneksel Thebes sehrine geri tasinmasiyla onun saltanatinin damgasini vurdugu teorisi one surulmustur Genel kronolojiSmenkhkare ve Neferneferuaten in halefiyet sirasi konusunda genis bir fikir birligi yoktur Akhenaten in saltanatinin 13 yilindan Tutankhaten in yukselisine kadar olan donem cok bulaniktir Smenkhkare ve Neferneferuaten saltanatlari cok kisa surdu ve siyasi olaylarin net bir resmini cizmek icin cok az anitsal veya yazitsal kanit vardir Buna ek olarak Neferneferuaten prenomenini taht adini Smenkhkare ile ve ismini dogum adini Nefertiti Neferneferuaten Nefertiti ile paylasarak zaman zaman tanimlamayi cok zorlastiriyor Hukumdarliklarini kesin olarak duzeltmek icin cok az kanit vardir Bircok ansiklopedik kaynak ve atlas 1845 e dayanan gelenek temelinde Smenkhkare nin Akhenaten in yerini aldigini gosterir ve ve bazilari hala Smenkhkare yi Neferneferuaten ile ayni kisi oldugunu savunur Benzer isimleri olmasi 1980 lerin baslarindan once yazilmis kitaplarda ve makalelerde sorunlara neden oluyordu bir nesnede Ankhkheperure yazili ise Smenkhkare ile iliskilendiriliyordu Aslinda Ankhkheperure iki insan ile ilgilidir 2011 Metropolitan Museum of Art taki Horemheb ile ilgili sempozyumda gosterildigi gibi gec Onsekizinci Hanedanligin genel kronolojisi soyledir Kral yaklasik yilAkhenaten 17 yilAnkhkheperure Neferneferuaten 2 yilAnkhkheperure Smenkhkare 2 yilTutankhaten Tutankamon 9 yilAy 4 yilHoremheb 14 yil Aidan Dodson Smenkhkare nin bagimsiz bir saltanatinin olmadigini Neferneferuaten onun pesinden gelmis oldugunu sonuc olarak Smenkhkare nin saltanati tamamen bir es yoneticinin saltanati oldugunu dusunur Yakin zamanda kesfedilen yazitta Nefertiti nin kralligin 16 yilinda Buyuk Kraliyet Esi olarak betimlenmesi onun hala hayatta ve hala kralice oldugunu acikca ortaya koyuyor Bu da Neferneferuaten in dogrudan Akhneton un ardili oldugunu destekleyen bir teoridir Ote yandan Smenkhkare savunuculari Akhenaton un saltanatinin son yillarinda Semnkhare nin kralice oldugunu Smenkhkare nin Akhenaton un dogrudan halefi olma ihtimalinin daha yuksek oldugunu ileri suruyorlar Siralama nasil olursa olsun Neferneferuaten in halefi onun bir firavun cenazesi gibi defnedilmesini inkar etmis olup ve onun orijinal defin esyalarini Tutankhamun icin kullanildiklari goruluyor Firavun Horemheb doneminde Akhenaten den Ay a kadar olan Amarna Donemi firavunlarinin saltanatlari bu krallarin toplam saltanat yillarinin Horemheb e atanmasi nedeniyle tarihten silinmistir Sonuc olarak 3300 yil sonra bilim insanlari sinirli olan kanitlarla tarihi figurleri ve olaylari parca parca dirilttiler Antik Misir tarihcisi Manetho nun kitabi Manetho MO 3 yuzyilda Ptolemaioslar zamaninda bir Antik Misir rahibiydi Onun kayip eseri Aegyptiaca Misir Tarihi Tarihten silinmek istenen Amarna krallari hakkinda bilgi sunan tek eski kayittir Kitabi kayiptir ama kitap var oldugu donemde bazi tarihi simalar onun kitabindan alintilar yapmistir Mantho nun kitabina gore Onsekizinci Hanedanligin son sirasini 30 yil 10 ay boyunca III Amenhotep olarak ardindan 36 yil 5 ay boyunca oglu Orus olarak tanimlar Orus genellikle Horemheb adinin bir yozlasmasi olarak gorulur tum Amarna Donemi ona atfedilir ancak bazilari Orus u Akhenaten olarak gorur Orus un ardindan Ardindan 12 yil 1 ay boyunca kizi Acencheres ardindan 9 yil boyunca kardesi Rathotis gelir Acencheres Gabolde ye gore Ankhkheperure dir Cogu Rathotis in Tutankhamun a atifta bulundugu konusunda hemfikirdir bu nedenle ardillik duzeni de Acencheres i Ankhkheperure olarak desteklemektedir Aciklanamaz bir sekilde Manetho saltanat siralamasinda Acencheres in Rathotis i takip ettigini yazar Bu da Manetho nun guvenilebilirligi hakkinda tereddutler olusturur Anahtar kanitTutankhamun un mezarindan bir kutu Smenkhkare den farkli olarak Neferneferuaten in bilinen adlandirilmis tasvirleri yoktur ancak sadece yazitlarda adi gecmektedir Yukari ve Asagi Misir Krali Hakikatte Yasayan iki Ulkenin Efendisi Neferkheperure Waenre Ra nin Oglu Hakikatte Yasayan Taclarin Efendisi Akhenaton Zamaninda Buyuk Yukari ve Asagi Misir Krali iki Topraklarin Efendisi Ankhkheperure Mery Neferkheperre Ra nin Oglu Taclarin Efendisi Neferneferuaten Mery Waenre Buyuk Kraliyet Esi Meritaten Sonsuza Dek Yasasin Neferneferuaten i dogrulayan en kesin yazit mezarindaki TT139 uzun bir hiyeratik yazittir Pawah adli bir katip tarafindan yazilmistir Kraliyet yili 3 Taskin in ucuncu ayi 10 gun Yukari ve Asagi Misir Krali Iki Ulkenin Efendisi Ankhkheperure Aten in Sevgilisi Re Neferneferuaten in Oglu Waenre nin Sevgilisi Amon a tapin rahip olmayan rahip tarafindan Wenennefer e yeri opun Thebes teki Ankhkheperure nin Malikanesinde tapinaginda Amon un ilahi tekliflerinin katibi Nicholas Reeves bu yaziti Amarna devriminin yeni asamasinin bir isareti olarak goruyor ve Ankhkheperure Neferneferuaten in Amon rahipligine dogru daha yumusak bir cizgi izledigini soyler Bu nedenle Neferneferuaten Amon rahipleriyle ilk kez bir uzlasmaya varan ve daha once dusunuldugu gibi Tutankhamun yerine Amon kultunu eski haline getiren Amarna donemi hukumdari olabilirdi cunku kendi morg tapinagi Amon un dini baskenti Thebes te bulunuyordu Rahiplik ve Amon rahipleri artik onun icin de calisiyordu Bununla birlikte Misir in siyasi yonetimi Neferneferuaten in saltanati altindaki Teb yerine Amarna da bulunuyordu Tutankhamun un mezar esyalari Tutankhamun un mezarindaki KV62 bir dizi oge orijinal olarak Neferneferuaten icin yazilmistir Ornek Tanrica Nut u betimleyen carpici bir altin gogus Bunun disinda bazi ogelerin stile bagli olarak en azindan orijinal olarak bir kadin icin tasarlandigina inaniliyor Ornegin kanopi kupleri yogun olarak kadin hatlarini betimler Ayrica mezar esyalari arasinda bilezikler de bulunmaktadir Misirbilimci unlu altin maskenin bile orijinal olarak Neferneferuaten e yonelik olabilecegini one surdu cunku bir kartustaki kraliyet adi Ankhkheperure Tutankhamun un cenaze maskesinde kismen silinmis olarak bulundu Bunlar Tutankhamun un mezarinda bulunan ve androjenligi destekleyen Amarna sanati icin bile gorunumu ozellikle kadinsi olan bir krali betimleyen bir heykelcik de dahil olmak uzere birkac ogeyle baglantiliydi Kadin Kral Bir suredir kanitlarin kabul edilen yorumu Smenkhkare nin Ankhkheperure taht adini kullanarak 15 yildan itibaren Akhenaten ile ortak temsilci olarak hizmet etmesiydi Bir noktada belki de tek saltanatini baslatmak icin adini Ankhkheperure Neferneferuaten olarak degistirdigidir Alternatif bir gorus Nefertiti nin Kral Neferneferuaten oldugunu bazi versiyonlarda Smenkhkare adini kullanarak bir erkek kiligina girdigi one surulur baglanti kucukresim Ingiliz Misirbilimci John Harris bir dizi makalede ilk kartusun kadinsi gostergeler iceriyor gibi gorunen versiyonlarinin varligina dikkat cekmistir Bunlar Tutankhamun un mezarinda bulunan ve gorunusu ozellikle kadinsi olan Amarna sanati icin bile androjenligi tercih eden bir krali tasvir eden bir heykelcik de dahil olmak uzere birkac ogeyle baglantiliydi 1988 de Smenkhkare yi Neferneferuaten den ayirmanin mumkun oldugunu one surdu Ankhkheperure adinin Smenkhkare veya Neferneferuaten ile iliskili olmasina bagli olarak farkli sekilde cevrildigine dikkat cekti Neferneferuaten ile birlestiginde prenomen Akhenaten e atifta bulunan bir sifat iceriyorduKaynakca Krauss Rolf Das Ende der Amarnazeit The End of the Amarna Period 1978 Hildesheim pp 43 47 Nefertiti and Smenkh ka re Gottinger Miszellen 141 1994 ss 7 17 in P Brand ed Causing His Name to Live Studies in Egyptian Epigraphy and History in Memory of Leiden E J Brill Academic Publishers pp 17 21 A Syposium of Horemhab General and King of Egypt 3 Ocak 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde See the first 8 minutes of this 2011 Metropolitan Museum of Art presentation As the video notes the order and dates are under discussion Dodson Amarna Sunset 2009 pp 27 29