Kaya mezarları, statüsü yüksek kişiler için yapılmış, oyulmaya ve işlenmeye uygun kayalarda oluşturulmuş mezarlar.
Yapısı
İçinde birkaç mezar bulunan aile tipi mezarlarda girişler oluşturulmuştur. Dışlarında işlemeler ve aileye ait bilgiler bulunmaktadır.
Koruma
İçerisinde ölen kişilere ait değerli eşyalar da gömüldüğünden mezarlarda koruma amaçlı tuzak sistemlerine rastlanılmıştır.
Türkiye'de illere göre kaya mezarları
Adıyaman
- Perre Kaya Mezarları
Afyonkarahisar
- Köhnüş Vadisi (Göynüş Vadisi)
- Ayazin
- Üçler-Döğer
- Selimiye
- Hisar (Amourium)
- Dişli (Tavşantepe)
Amasya
Antalya
Çanakkale
- Gökçeada Kaya Mezarı
Çankırı
- Ilgaz (İnköy)
- Sakaeli
- Beşdut
Çorum
- Alaca
- İskilip
- Laçin Kapılıkaya
Denizli
- Hierapolis Kaya Mezarları
Eskişehir
- Midas Anıtı (Yazılıkaya)
- Gerdek Kaya
- Aslanlı Kaya,Kümbet Vadisi
- Doğanlı Kale
- Şükranlı Kaya
- Hamam Kaya
Isparta
- Hoyran Kaya Mezarları (Yalvaç)
Kastamonu
- Sipahiler Kaya Mezarı
- Kalekapı Kaya Mezarı
- Doğanlar Kalesi
- Zımbıllı Tepe Höyüğü (Pompeipolis)
- Urgancı Kaya Mezarı
- Aygır Kalesi Kaya Mezarı
- Bademci Kaya Mezarı
- Hobu Kayası Mezarı
Konya
- Bozkır
- Kadınhanı
Malatya
- Akçadağ Kaya Mezarları
- Akçadağ Bağköy kaya mezarları
- Akçadağ Yaylımlı kaya mezarları
Muğla
- Telmessos (Fethiye) Kaya mezarları
- Kaunos (Dalyan) Kaya mezarları
- Pınara (Fethiye) Kaya mezarları
- Tlos (Fethiye) Kaya mezarları
- Telmissus (Bodrum) Kaya mezarları
Ordu
- Delikkaya Kaya Mezarları
Samsun
- Esenköy Kaya Mezarları
Vezirköprü İlçesine 12 km uzaklıkta yer alan Esenköydeki Zindankaya arkeolojik alanındadır. Kaya dıştan üç sütun olarak görünmektedir. İç kısımda iki oda ve iki oda önünde sütunlar arasında yer alan bir koridordan oluşmaktadır. Kaya mezar ön taraftan bakıldığında yaklaşık 5 metre yüksekliğindedir. 3 metreye kadar olan bölüm dik olup diğer kısımda dar bir merdivenle kaya mezarın içine girilir. Ön taraftan bakınca dimdik ve keskin bir kaya görünümünde olan mezar arka taraftan bakınca tümülüsü andırmaktadır. Demir çağının önemli eserlerindendir. Kaya mezar daha çok barınma amaçlı yapılmış iki odadan oluşan bir evi andırmaktadır.
- Asarkale Kaya Mezarlari
Bafra ilçesine 30 km uzaklıktadır. Paflagonya tipi bu üç kaya mezarı, Hellenistik Döneme (M.Ö. III.yy) tarihlenmektedir.
Sinop
- Terelek Kaya Mezarı (Durağan) Terelek Kral Mezarları Sinop ili Durağan ilçesi Kemerbahçe köyü sınırları içerisinde olup burası Durağan ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır. Kaya mezarı yine Durağan ilçesinde bulunan Ambarkaya Kral Mezarlarından yaklaşık 100 sene daha yeni bir yapıdır. Tahminen MÖ 7. yüzyılda yapılmıştır. Ambarkaya mezarlarında herhangi bir kabartma figüre rastlamazken burada yapı tekniğinin biraz daha ilerlemesine bağlı olarak çeşitli figürler görürüz. Terelek Kral mezarları üç sütun üzerine inşa edilmiş olup sütunlar aşağıdan yukarıya doğru incelmektedir. Sütunların altı tonozludur. Yani sağlamlığı arttırmak için yuvarlak bir taban alanı oluşturulmuştur. Figürlerden en önemlisi ve en büyüğü bir insanın aslanla boğuşmasının tasvir edildiği kabartmadır.
- Ambar Kaya Mezarı (Durağan)
- Salar Köyü Kaya Mezarı (Boyabat)
- Arımkaya Tüneli ve Kaya Mezarı (Boyabat)
Şanlıurfa
Şanlıurfa'da büyük çoğunluğu Balıklıgöl Platosunda bulunan kaya mezarlar mevcuttur. Bunlar Kale Eteği Nekropolü, Kızılkoyun Nekropolü, Suriçi Nekropolü, Tektek Dağları Nekropolü adlarına sahiptir. Kaya mezarlardan oluşan bu nekropoller, M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Helenistik ve Roma-Bizans izleri taşımaktadır. Nekropollerin büyük kısmı Balıklıgöl platosunda gecekonduların altında bulunmaktadır. Bu platoda gecekonduların altında 1.000-2.000 arası kaya mezar olduğu tahmin edilmektedir. Bunlardan sadece yaklaşık 100 tanesi üzerindeki gecekondular yıkılıp gün yüzüne çıkartılmıştır.
Ana madde: Kızılkoyun Nekropolü
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaya mezarlari statusu yuksek kisiler icin yapilmis oyulmaya ve islenmeye uygun kayalarda olusturulmus mezarlar Kizilkoyun Nekropolu Balikligol Platosu SanliurfaGerdek Kaya Frig Vadisi EskisehirIskilip Kaya mezarlari IskilipDalyan Kaya kral mezarlari Dalyan OrtacaKapilikaya Anitsal Kaya Mezari Corum YapisiIcinde birkac mezar bulunan aile tipi mezarlarda girisler olusturulmustur Dislarinda islemeler ve aileye ait bilgiler bulunmaktadir KorumaIcerisinde olen kisilere ait degerli esyalar da gomuldugunden mezarlarda koruma amacli tuzak sistemlerine rastlanilmistir Turkiye de illere gore kaya mezarlariAdiyaman Perre Kaya MezarlariAfyonkarahisar Kohnus Vadisi Goynus Vadisi Ayazin Ucler Doger Selimiye Hisar Amourium Disli Tavsantepe Amasya Kral kaya mezarlariAntalya Likya kaya mezarlari KasDemre KasCanakkale Gokceada Kaya MezariCankiri Ilgaz Inkoy Sakaeli BesdutCorum Alaca Iskilip Lacin KapilikayaDenizli Hierapolis Kaya MezarlariEskisehir Midas Aniti Yazilikaya Gerdek Kaya Aslanli Kaya Kumbet Vadisi Doganli Kale Sukranli Kaya Hamam KayaIsparta Hoyran Kaya Mezarlari Yalvac Kastamonu Sipahiler Kaya Mezari Kalekapi Kaya Mezari Doganlar Kalesi Zimbilli Tepe Hoyugu Pompeipolis Urganci Kaya Mezari Aygir Kalesi Kaya Mezari Bademci Kaya Mezari Hobu Kayasi MezariKonya Bozkir KadinhaniMalatya Akcadag Kaya Mezarlari Akcadag Bagkoy kaya mezarlari Akcadag Yaylimli kaya mezarlariMugla Telmessos Fethiye Kaya mezarlari Kaunos Dalyan Kaya mezarlari Pinara Fethiye Kaya mezarlari Tlos Fethiye Kaya mezarlari Telmissus Bodrum Kaya mezarlariOrdu Delikkaya Kaya MezarlariSamsun Esenkoy Kaya Mezarlari Vezirkopru Ilcesine 12 km uzaklikta yer alan Esenkoydeki Zindankaya arkeolojik alanindadir Kaya distan uc sutun olarak gorunmektedir Ic kisimda iki oda ve iki oda onunde sutunlar arasinda yer alan bir koridordan olusmaktadir Kaya mezar on taraftan bakildiginda yaklasik 5 metre yuksekligindedir 3 metreye kadar olan bolum dik olup diger kisimda dar bir merdivenle kaya mezarin icine girilir On taraftan bakinca dimdik ve keskin bir kaya gorunumunde olan mezar arka taraftan bakinca tumulusu andirmaktadir Demir caginin onemli eserlerindendir Kaya mezar daha cok barinma amacli yapilmis iki odadan olusan bir evi andirmaktadir Asarkale Kaya Mezarlari Bafra ilcesine 30 km uzakliktadir Paflagonya tipi bu uc kaya mezari Hellenistik Doneme M O III yy tarihlenmektedir Sinop Terelek Kaya Mezari Duragan Terelek Kral Mezarlari Sinop ili Duragan ilcesi Kemerbahce koyu sinirlari icerisinde olup burasi Duragan ilce merkezine 12 km uzakliktadir Kaya mezari yine Duragan ilcesinde bulunan Ambarkaya Kral Mezarlarindan yaklasik 100 sene daha yeni bir yapidir Tahminen MO 7 yuzyilda yapilmistir Ambarkaya mezarlarinda herhangi bir kabartma figure rastlamazken burada yapi tekniginin biraz daha ilerlemesine bagli olarak cesitli figurler goruruz Terelek Kral mezarlari uc sutun uzerine insa edilmis olup sutunlar asagidan yukariya dogru incelmektedir Sutunlarin alti tonozludur Yani saglamligi arttirmak icin yuvarlak bir taban alani olusturulmustur Figurlerden en onemlisi ve en buyugu bir insanin aslanla bogusmasinin tasvir edildigi kabartmadir Ambar Kaya Mezari Duragan Salar Koyu Kaya Mezari Boyabat Arimkaya Tuneli ve Kaya Mezari Boyabat Sanliurfa Sanliurfa da buyuk cogunlugu Balikligol Platosunda bulunan kaya mezarlar mevcuttur Bunlar Kale Etegi Nekropolu Kizilkoyun Nekropolu Surici Nekropolu Tektek Daglari Nekropolu adlarina sahiptir Kaya mezarlardan olusan bu nekropoller M S 2 yuzyila tarihlenen Helenistik ve Roma Bizans izleri tasimaktadir Nekropollerin buyuk kismi Balikligol platosunda gecekondularin altinda bulunmaktadir Bu platoda gecekondularin altinda 1 000 2 000 arasi kaya mezar oldugu tahmin edilmektedir Bunlardan sadece yaklasik 100 tanesi uzerindeki gecekondular yikilip gun yuzune cikartilmistir Ana madde Kizilkoyun Nekropolu