Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Karadağ Hanlığı, (Azerice:Qaradağ Xanlığı, Rusça:Карадагское ханство; Karadagskoe hanstvo) 1747 yılında bugün İran'a bağlı Azerbaycan bölgesindekiKaradağ (Karacadağ) topraklarında kurulmuş feodal devlettir. Karadağ kelimesi büyük dağ veya dağlık yer anlamına gelmektedir. Hanlığın başkenti Ahar şehri olup bir ara Kürdeşt'e taşınmıştır. Hanlığın batısında Hoy Hanlığı, doğusunda Lenkeran Hanlığı, kuzeyinde Karabağ Hanlığı, güneyinde Tebriz Hanlığı ve Erdebil Hanlığı vardır.
Qaradağ Xanlığı Karadağ Hanlığı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1747-1828 | |||||||||
 Karadağ Hanlığı sınırları ile | |||||||||
| Başkent | Ahar, Kürdeşt | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Azerice ve Farsça | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Han | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Tarihçe
Kökeni
Hanlığın kurucusu olan Kazım Han'ın soyu Tokmaklı oymağından gelmektedir. Bu sülale kesin olarak Mahmud Sultan'dan itibaren Safevî hakimiyeti altında bölge idaresine nail olmuştur. Lakin Tarihçi İskender Munşi, daha önceleri bu sülaleden gelen Burhaneddin Halife'nin hükümdar olduğunu söylemiştir. Tokmaklılardan önce yönetimde sufiler söz sahibidir. Bunlar 16. ve 18. yüzyıllar arasında iktidarda kalmışlardır.
Kuruluşu
Karadağ, bölgedeki savaşlardan dolayı bazen Safevi yönetimine, bazen Osmanlı Devleti yönetimine girmiştir. Tokmaklı oymağından gelen Kazım Han, Karadağ yöneticisi olduğu zaman bu topraklar Osmanlı Devleti içindedir. 1730 tarihinde Nadir Şah, Osmanlı Devleti'nden Tebriz, Ahar ve Erdebil'i almış ve ardından Kazım Han'nın Karadağ yöneticisi olduğunu onaylamıştır.
1736 yılında Nadir Şah, Afşar Hanedanı'nı kurarak İran topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Kazım Han, babası Muhammed Kasım Han ve ağabeyi Abdürrezzak Han gibi Karadağ'ı müstakil idare etmek istemiş ve bu amaçla ne II. Tahmasp'a, ne de Nadir Şah'a itaatini bildirmiştir. Nadir Şah bunun üzerine Kazım Han'ı yakalatmıştır. Onu, Tokmaklı oymağının vekili ve Abdürrezzak Han'ın kardeşi olduğu için öldürtmemiş, gözlerine mil çektirmiştir. Afşar Hanedanı hükümdarı Nadir Şah'ın 1747 tarihinde öldürülmesi üzerine Karadağlı Kazım akrabalarının yardım ile bağımsızlığını ilan etmiş ve han olmuştur. Böylece bağımsız Karadağ Hanlığı kurulmuştur.
Kazım Han dönemi
Nadir Şah'ın öldürülmesi üzerine bazı kişiler şah olmak istemiştir. Erdebil'deki III. Sam Mirza da bu sahte şehzadelerden biridir. Diğer şahlık heveslisi Nadir Şah'ın halasının oğlu Emir Aslan Han, ordusu ile Erdebil'e gelip III. Sam'ı yakalatıp idam ettirmiş ve ardından Tebriz'e gelmiştir. Emir Aslan Han, şahlık fikrine Kazım Han'ı da ortak etmiştir. 1747 tarihinde Adil Şah, Afşar Hanedanı tahtına çıkıp şah olmuştur. Emir Aslan Han'a elçi gönderip onun hükümdarlığını tanımadığını söylemiştir. Emir Aslan Han, Adil Şah'ın elçisi öldürmüştür. Emir Aslan Han'ın en yakın silah arkadaşı Kazım Han'dır. O, Karadağ ordusundan da yararlanarak diğer hanları savaş tehdidi ile kendine bağlı hâle getirmiştir.
1748 yılında İbrahim, kardeşi Adil Şah'ın gözlerine mil çekmiştir. İlk olarak Emir Aslan Han'a karşı mücadeleye başlamıştır. Emir Aslan Han, İbrahim Han ile yaptığı ilk savaşta yenilmiş ve arkadaşı Kazım Han ile Karadağ'a kaçmıştır. Kazım Han, İbrahim Han'dan korkup arkadaşı Emir Aslan Han'ı tutuklatarak Tebriz'e göndermiştir. İbrahim Han, Emir Aslan Han ve kardeşi Saru Han'ı öldürtmüş ve Kazım Han'a çeşitli hediyeler ile hanlık fermanı göndermiştir.
Nadir Şah'ın torunu Şahruh Mirza ise 1748 yılının Eylül-Ekim aylarında Horasan emirleri tarafından şah ilan edilmiştir. Bunu duyan İbrahim Han, Aralık 1748'de kendini şah ilan etmiştir. Ardından ordusuyla Şahruh Mirza ile mücadele etmek üzere Horasan'a yürümüş fakat askerlerinin isyan çıkarması üzerine önce gözlerine mil çekilmiş ve ardından öldürülmüştür.
Şahruh Mirza'nın şah olması ile şah olmak isteyenlerin sayısı azalmıştır. Urmiye Hanı Feth Ali Han Afşar ise hâlâ şahlık hevesi içinde olanlardandır. İbrahim Han ölmeden önce Tebriz'e yönetici olarak atadığı Muhammed Han, Dünbililer tarafından öldürmüştür. Feth Ali Han Afşar, Muhammed Han'ın öcünü almak için Tebriz'e saldırmıştır. Şehri aldıktan sonra başkenti de Urmiye'den buraya taşımıştır. Bu durum komşu hanlıkları tehdit etmeye başlamıştır. Feth Ali Han Afşar, Kazım Han'a elçi göndererek kendisine bağımlı olmasını söylemiştir. Kazım Han bunu kabul etmemiştir. Aradan bir hayli gün geçmiş, birleşik Urmiye, Hoy ve Tebriz orduları Karadağ'a saldırmıştır. Bunun üzerine Kazım Han direnmekten vazgeçip Feth Ali Han Afşar'a bağlılığını bildirmiştir.
Kazım Han, Penah Ali Han ile dostluk ilişkileri kurmuştur. Kazım Han, 18. yüzyılın ortalarında Karabağ, Gence ve Nahçıvan hanları ile Şeki Hanı Hanı Hacı Çelebi Han'a karşı ittifak kurmuştur. Fakat bu ittifak ile amacına ulaşamamıştır. İran tahtını ele geçirmek isteyenlerden biri olan Kerim Han Zend, Şiraz ve İsfahan'ı aldıktan sonra 1752 yılında bugünkü Azerbaycan topraklarına saldırmıştır. Feth Ali Han Afşar ordusu ile Kerim Han Zend'ın ordusu çarpışmış bu savaşı Feth Ali Han Afşar kazanmıştır. Kerim Han Zend kaçmış, Feth Ali Han Afşar onu kovalamıştır. İran'dan kaçmak isteyen Kerim Han Zend'ı yardım edeceğini söyleyen Kürtler durdurmuştur. Diğer bir taraftan Muhammed Hasan Han'ın Urmiye'ye saldırması ile de Feth Ali Han Afşar geri dönmek zorunda kalmıştır. 1760 yılında Kerim Han Zend ikinci kez Feth Ali Han Afşar'a saldırmış ve bu sefer onu yenmiştir.
Kerim Han Zend zaferin Şiraz şehrinde not alınacağını söylemiş, bunun üzerine birçok han bu söze inanıp Şiraz'a gelmiştir. Bu hanlar içinde Kazım Han'da vardır. Kerim Han Zend, Şiran'a gelen hanlardan Aksakalılar şurası kurmuştur. Bu şurada Kazım Han da üye olarak yer almıştır. Böylece Kazım Han, 1761 yılından itibaren Kerim Han Zend'ın hizmetine girmiştir. 1763 yılında Kazım Han ölmüştür. Yerine oğlu Mustafa Kulu Han geçmiştir.
Mustafa Kulu Han dönemi ve yıkılışı
Mustafa Kulu Han zamanında başkent Kürdeşt'e taşınmıştır. Mustafa Kulu Han'nın Karabağ'a saldıracağını duyan Karabağ Hanı İbrahim Halil Han, kendi ordusu ve Dağıstan'dan gelen Lezgi askerleri ile Karadağ Hanlığı'na saldırmıştır. Kürdeşt kentine büyük ölçüde zarar vermiştir. Burada yaşayan halk Ahar ve diğer şehirlere kaçmış, Mustafa Kulu Han rehin düşerek Şuşa kalesine hapsedilmiştir. Bu olay için şöyle bir rubai yazılmıştır:,
|
|
Mustafa Kulu Han hapisde olduğu sırada tahta oğlu İsmail Han geçmiş, 1 sene tahta kaldıktan sonra hanlığın yönetimini kardeşi Necef Kulu Han almıştır. Mustafa Kulu Han, İbrahim Halil Han'dan oğlu yerine tahta geçen Necef Kulu Han'ın yakalanmasını rica etmiştir. Bu istek üzerine Necef Kulu Han yakalanıp Şuşa kalesine hapsedilmiştir. 1786 yılında İbrahim Halil Han, Mustafa Kulu Han'ı affedip yeniden Karadağ Hanı tayin etmiştir. Mustafa Kulu Han, oğlu İsmail Han'ı Ağa Muhammed Şah'a rehin vermiştir. İsmail Han Ağa Muhammed Şah'ın rehin olduğu için 1791 yılında tahta geçmtiğinde Karadağ Hanlığı, Kaçar Hanedanı'nın egemenliğe girmiştir.
1797 yılında tahta geçen Abbas Kulu Han, 19. yüzyılın başlarında General Sisianov'a mektup yazarak Rus İmparatorluğu'na bağlılığını bildirmiştir. Fakat 1804-1813 tarihli Rus-İran Savaşı'nda Rusya'ya karşı çıkmıştır. 1813'te Muhammed Kulu, han olmuştur. 1828 yılında İran, hanlığı egemenliği altına almış ve hanlık tamamen bağımsızlığını kaybetmiştir. Aynı yıl son Karadağ Hanı Muhammed Kulu Han, ailesi ve hizmetçileri ile Şuşa'ya göç etmiştir.
Yöneticileri
- (1747-1763)
- (1763-1782) (1. kez)
- İsmail Han (1782-1783) (1. kez)
- Necef Kulu Han (1783-1786)
- (1786-1791) (2. kez)
- İsmail Han (1791-1797) (2. kez)
- Abbas Kulu Han (1797-1813)
- Muhammed Kulu Han (1813-1828)
Soyağacı
| I. İlyas Halife | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| I. Şemseddin Halife | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ahmed Halife | II. İlyas Halife | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mahmud Sultan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bayandur Sultan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Muhammed Kasım Han (ö. 1721) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Abdürrezzak Han (ö. 1729) | (ö. 1763) | Muhammed Hüseyin Han | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ö. 1791) | Necef Kulu Han (ö. 1818) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İsmail Han (ö. 1797) | Abbas Kulu Han (ö. 1813) | Muhammed Kulu Han (ö. 1840) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kaynakça
- Enver Çingizoğlu (2008). Qaradağlılar. Şuşa.
- (2004). İran'ın Sınır Boylarında Göçebeler. İmge Kitabevi. .
- M.Quddusi, "Nadir şah", sf. 214-215, (Bakü, 1999).
- M.M. el-Cari, "Car salnamesi", sf. 52, (Bakı, 1997).
- "Karabağnameler, 1. kitap", sf 42, Yazıçı yayını (Bakü, 1989).
Dipnotlar
- ^ İmran Baba (2002). "Azerbaycan birinci uluslararası sempozyumu bildirileri". Atatürk Kültür Merkezi. ss. sf. 103.
- ^ (Azerice). Azerbaijan Today. 23 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2009.
- ^ İskender Munşi (1902-1903). Tarih-i Âlem Aray-i Abbasi. 2. s. 580.
- ^ I.P. Petrushevsky (1949). "Essays on the History of Feudal Relations in Azerbaijan and Armenia in the 16th Early 19th Centuries". Leningrad State University.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Karadag Hanligi Azerice Qaradag Xanligi Rusca Karadagskoe hanstvo Karadagskoe hanstvo 1747 yilinda bugun Iran a bagli Azerbaycan bolgesindekiKaradag Karacadag topraklarinda kurulmus feodal devlettir Karadag kelimesi buyuk dag veya daglik yer anlamina gelmektedir Hanligin baskenti Ahar sehri olup bir ara Kurdest e tasinmistir Hanligin batisinda Hoy Hanligi dogusunda Lenkeran Hanligi kuzeyinde Karabag Hanligi guneyinde Tebriz Hanligi ve Erdebil Hanligi vardir Qaradag Xanligi Karadag Hanligi1747 1828Karadag Hanligi sinirlari ileBaskentAhar KurdestYaygin dil ler Azerice ve FarscaHukumetMonarsiHan 1747 1763Kazim Han 1813 1828Karadagli Muhammed Kulu HanTarihce Kurulusu1747 Dagilisi1828Onculler ArdillarAfsar Hanedani Kacar HanedaniTarihceKokeni Hanligin kurucusu olan Kazim Han in soyu Tokmakli oymagindan gelmektedir Bu sulale kesin olarak Mahmud Sultan dan itibaren Safevi hakimiyeti altinda bolge idaresine nail olmustur Lakin Tarihci Iskender Munsi daha onceleri bu sulaleden gelen Burhaneddin Halife nin hukumdar oldugunu soylemistir Tokmaklilardan once yonetimde sufiler soz sahibidir Bunlar 16 ve 18 yuzyillar arasinda iktidarda kalmislardir Kurulusu Karadag bolgedeki savaslardan dolayi bazen Safevi yonetimine bazen Osmanli Devleti yonetimine girmistir Tokmakli oymagindan gelen Kazim Han Karadag yoneticisi oldugu zaman bu topraklar Osmanli Devleti icindedir 1730 tarihinde Nadir Sah Osmanli Devleti nden Tebriz Ahar ve Erdebil i almis ve ardindan Kazim Han nin Karadag yoneticisi oldugunu onaylamistir 1736 yilinda Nadir Sah Afsar Hanedani ni kurarak Iran topraklarinin buyuk bir bolumunu ele gecirmistir Kazim Han babasi Muhammed Kasim Han ve agabeyi Abdurrezzak Han gibi Karadag i mustakil idare etmek istemis ve bu amacla ne II Tahmasp a ne de Nadir Sah a itaatini bildirmistir Nadir Sah bunun uzerine Kazim Han i yakalatmistir Onu Tokmakli oymaginin vekili ve Abdurrezzak Han in kardesi oldugu icin oldurtmemis gozlerine mil cektirmistir Afsar Hanedani hukumdari Nadir Sah in 1747 tarihinde oldurulmesi uzerine Karadagli Kazim akrabalarinin yardim ile bagimsizligini ilan etmis ve han olmustur Boylece bagimsiz Karadag Hanligi kurulmustur Kazim Han donemi Nadir Sah in oldurulmesi uzerine bazi kisiler sah olmak istemistir Erdebil deki III Sam Mirza da bu sahte sehzadelerden biridir Diger sahlik heveslisi Nadir Sah in halasinin oglu Emir Aslan Han ordusu ile Erdebil e gelip III Sam i yakalatip idam ettirmis ve ardindan Tebriz e gelmistir Emir Aslan Han sahlik fikrine Kazim Han i da ortak etmistir 1747 tarihinde Adil Sah Afsar Hanedani tahtina cikip sah olmustur Emir Aslan Han a elci gonderip onun hukumdarligini tanimadigini soylemistir Emir Aslan Han Adil Sah in elcisi oldurmustur Emir Aslan Han in en yakin silah arkadasi Kazim Han dir O Karadag ordusundan da yararlanarak diger hanlari savas tehdidi ile kendine bagli hale getirmistir 1748 yilinda Ibrahim kardesi Adil Sah in gozlerine mil cekmistir Ilk olarak Emir Aslan Han a karsi mucadeleye baslamistir Emir Aslan Han Ibrahim Han ile yaptigi ilk savasta yenilmis ve arkadasi Kazim Han ile Karadag a kacmistir Kazim Han Ibrahim Han dan korkup arkadasi Emir Aslan Han i tutuklatarak Tebriz e gondermistir Ibrahim Han Emir Aslan Han ve kardesi Saru Han i oldurtmus ve Kazim Han a cesitli hediyeler ile hanlik fermani gondermistir Nadir Sah in torunu Sahruh Mirza ise 1748 yilinin Eylul Ekim aylarinda Horasan emirleri tarafindan sah ilan edilmistir Bunu duyan Ibrahim Han Aralik 1748 de kendini sah ilan etmistir Ardindan ordusuyla Sahruh Mirza ile mucadele etmek uzere Horasan a yurumus fakat askerlerinin isyan cikarmasi uzerine once gozlerine mil cekilmis ve ardindan oldurulmustur Sahruh Mirza nin sah olmasi ile sah olmak isteyenlerin sayisi azalmistir Urmiye Hani Feth Ali Han Afsar ise hala sahlik hevesi icinde olanlardandir Ibrahim Han olmeden once Tebriz e yonetici olarak atadigi Muhammed Han Dunbililer tarafindan oldurmustur Feth Ali Han Afsar Muhammed Han in ocunu almak icin Tebriz e saldirmistir Sehri aldiktan sonra baskenti de Urmiye den buraya tasimistir Bu durum komsu hanliklari tehdit etmeye baslamistir Feth Ali Han Afsar Kazim Han a elci gondererek kendisine bagimli olmasini soylemistir Kazim Han bunu kabul etmemistir Aradan bir hayli gun gecmis birlesik Urmiye Hoy ve Tebriz ordulari Karadag a saldirmistir Bunun uzerine Kazim Han direnmekten vazgecip Feth Ali Han Afsar a bagliligini bildirmistir Kazim Han Penah Ali Han ile dostluk iliskileri kurmustur Kazim Han 18 yuzyilin ortalarinda Karabag Gence ve Nahcivan hanlari ile Seki Hani Hani Haci Celebi Han a karsi ittifak kurmustur Fakat bu ittifak ile amacina ulasamamistir Iran tahtini ele gecirmek isteyenlerden biri olan Kerim Han Zend Siraz ve Isfahan i aldiktan sonra 1752 yilinda bugunku Azerbaycan topraklarina saldirmistir Feth Ali Han Afsar ordusu ile Kerim Han Zend in ordusu carpismis bu savasi Feth Ali Han Afsar kazanmistir Kerim Han Zend kacmis Feth Ali Han Afsar onu kovalamistir Iran dan kacmak isteyen Kerim Han Zend i yardim edecegini soyleyen Kurtler durdurmustur Diger bir taraftan Muhammed Hasan Han in Urmiye ye saldirmasi ile de Feth Ali Han Afsar geri donmek zorunda kalmistir 1760 yilinda Kerim Han Zend ikinci kez Feth Ali Han Afsar a saldirmis ve bu sefer onu yenmistir Kerim Han Zend zaferin Siraz sehrinde not alinacagini soylemis bunun uzerine bircok han bu soze inanip Siraz a gelmistir Bu hanlar icinde Kazim Han da vardir Kerim Han Zend Siran a gelen hanlardan Aksakalilar surasi kurmustur Bu surada Kazim Han da uye olarak yer almistir Boylece Kazim Han 1761 yilindan itibaren Kerim Han Zend in hizmetine girmistir 1763 yilinda Kazim Han olmustur Yerine oglu Mustafa Kulu Han gecmistir Mustafa Kulu Han donemi ve yikilisi Mustafa Kulu Han zamaninda baskent Kurdest e tasinmistir Mustafa Kulu Han nin Karabag a saldiracagini duyan Karabag Hani Ibrahim Halil Han kendi ordusu ve Dagistan dan gelen Lezgi askerleri ile Karadag Hanligi na saldirmistir Kurdest kentine buyuk olcude zarar vermistir Burada yasayan halk Ahar ve diger sehirlere kacmis Mustafa Kulu Han rehin duserek Susa kalesine hapsedilmistir Bu olay icin soyle bir rubai yazilmistir Azerice dd dd Gurust haradir Gozellikde sekkizinci cennetdedir Onunla menim qelbim hemise sevinirdi Bunda ne hikmet var ki Adem behistden men de Gurustdan qovuldum Turkce dd dd Kurdest neredir Guzellikte sekizinci cennetdedir Onunla benim kalbim her zaman sevinirdi Bunda ne hikmet var ki Adem cennetden ben de Kurdest den kovuldum Mustafa Kulu Han hapisde oldugu sirada tahta oglu Ismail Han gecmis 1 sene tahta kaldiktan sonra hanligin yonetimini kardesi Necef Kulu Han almistir Mustafa Kulu Han Ibrahim Halil Han dan oglu yerine tahta gecen Necef Kulu Han in yakalanmasini rica etmistir Bu istek uzerine Necef Kulu Han yakalanip Susa kalesine hapsedilmistir 1786 yilinda Ibrahim Halil Han Mustafa Kulu Han i affedip yeniden Karadag Hani tayin etmistir Mustafa Kulu Han oglu Ismail Han i Aga Muhammed Sah a rehin vermistir Ismail Han Aga Muhammed Sah in rehin oldugu icin 1791 yilinda tahta gecmtiginde Karadag Hanligi Kacar Hanedani nin egemenlige girmistir 1797 yilinda tahta gecen Abbas Kulu Han 19 yuzyilin baslarinda General Sisianov a mektup yazarak Rus Imparatorlugu na bagliligini bildirmistir Fakat 1804 1813 tarihli Rus Iran Savasi nda Rusya ya karsi cikmistir 1813 te Muhammed Kulu han olmustur 1828 yilinda Iran hanligi egemenligi altina almis ve hanlik tamamen bagimsizligini kaybetmistir Ayni yil son Karadag Hani Muhammed Kulu Han ailesi ve hizmetcileri ile Susa ya goc etmistir Yoneticileri 1747 1763 1763 1782 1 kez Ismail Han 1782 1783 1 kez Necef Kulu Han 1783 1786 1786 1791 2 kez Ismail Han 1791 1797 2 kez Abbas Kulu Han 1797 1813 Muhammed Kulu Han 1813 1828 Soyagaci I Ilyas Halife I Semseddin Halife Ahmed Halife II Ilyas Halife Mahmud Sultan Bayandur Sultan Muhammed Kasim Han o 1721 Abdurrezzak Han o 1729 o 1763 Muhammed Huseyin Han o 1791 Necef Kulu Han o 1818 Ismail Han o 1797 Abbas Kulu Han o 1813 Muhammed Kulu Han o 1840 KaynakcaEnver Cingizoglu 2008 Qaradaglilar Susa 2004 Iran in Sinir Boylarinda Gocebeler Imge Kitabevi ISBN 975 533 354 1 M Quddusi Nadir sah sf 214 215 Baku 1999 M M el Cari Car salnamesi sf 52 Baki 1997 Karabagnameler 1 kitap sf 42 Yazici yayini Baku 1989 Dipnotlar Imran Baba 2002 Azerbaycan birinci uluslararasi sempozyumu bildirileri Ataturk Kultur Merkezi ss sf 103 Azerice Azerbaijan Today 23 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Haziran 2009 Iskender Munsi 1902 1903 Tarih i Alem Aray i Abbasi 2 s 580 I P Petrushevsky 1949 Essays on the History of Feudal Relations in Azerbaijan and Armenia in the 16th Early 19th Centuries Leningrad State University