Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2023) () |
Flavius Valentinianus (321 - 17 Kasım 375), 364 yılından ölümüne kadar Roma İmparatoruydu. Kendisinden genellikle son büyük Batı İmparatoru olarak bahsedilir. Başarılı bir general olan Yaşlı Gratianus'un oğlu olarak dünyaya gelmiştir.
| Valentinianus | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| 65. Roma İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | 26 Şubat - 28 Mart 364 (tek başına) 26 Mart 364 - 17 Kasım 375 (doğunun imparatoru kardeşi Valens ile birlikte batının imparatoru olarak) | ||||
| Önce gelen | Jovian | ||||
| Sonra gelen | Valens, Gratianus ve II. Valentinianus | ||||
| Doğum | 321 Cibalae, Pannonia | ||||
| Ölüm | 17 Kasım 375 Brigetio, Pannonia (Szőny, günümüz Macaristan) | ||||
| Eş(ler)i | Marina Severa | ||||
| Çocuk(lar)ı |
| ||||
| |||||
| Hanedan | Valentinianus Hanedanı | ||||
| Babası | |||||
Yaşamı
Valentinianus, Julianus ve Jovian dönemlerinde subaydı ve imparatorluk kademelerinde yukarılara yükselmişti. Sağlam yapısı ve dikkat çeken görünümüyle büyük cesaret ve askerî yeteneğe sahipti. Jovian'ın ölümünden sonra 26 Şubat 364'te Bitinya'da Nicaea'da (bugünkü İznik) kırk dört yaşında ordudaki subaylar tarafından imparator seçildi. Valentinianus kısa bir süre sonra kardeşi Valens'i de imparator yaptı.
İki kardeş yukarı Moesia'da Niş şehrinde imparatorluğu paylaştılar. Batı Roma imparatoru olarak Valentinius İtalya, İllirya, Hispania, Galya, Büyük Britanya ve Afrika'yı aldı. Valens ise Balkan yarımadasının doğusunu, Yunanistan, Mısır, Suriye ve Anadolu'yu aldı. Çok geçmeden Julianus'un soyundan Procopius'un ayaklanmasıyla karşı karşıya kaldılar. Valens 366'da Procopius'un ordusunu Lidya'da yenilgiye uğrattı ve Procopius hemen idam edildi.
Valentinianus'un kısa süreli hükümdarlığı sırasında Afrika, Almanya ve Britanya'da savaşlar vardı. Roma barbarlarla, özellikle de Burgundiler ve Saksonlar ile çatışma içindeydi.
Valentinianus'un başlıca çalışması sınırların korunmasıydı. Başlangıçta Milano kuzey İtalya'nın meselelerini çözmek için seçtiği karargâhtı. Ertesi yıl (365) Valentinianus Alamanlara karşı generallerinin seferlerini idare etmek için önce Paris sonra da Reims'teydi. Jovian'ın yenilgiye uğrattığı Alamanlar Ren'in öteki yakasına çekilmişlerdi. Ancak 367'nin sonlarından aniden Ren'i geçip Moguntiacum (Mainz)'a saldırdılar ve şehri yağmaladılar. Valentinianus, Solicinum'da büyük bir orduyla Alamanlara saldırdı ve büyük bir katliam yaparak yendi. Ancak kendi de büyük kayıplar verdiği için başarısının arkasını getirmedi.
Daha sonra 374'te Valentinianus, Alamanlar'ın kralı Macrianus ile barış yaptı ve o noktadan sonra Macrianus gerçek anlamda Romalıların dostu oldu. Sonraki üç yılı Valentinianus Ren sınırının savunmasını düzenlemek için karargâh olarak seçtiği Trier'de geçirdi ve sayısız miktarda kalenin inşasını bizzat idare etti.
Döneminde Galya kıyıları Sakson korsanların saldırılarına uğruyordu. Piktler ve İskoçlarla iş birliği yapan korsanlar Antoninus Duvarından Kent kıyılarına kadar Britanya'yı yakıp yıkmışlardı. 368 yılında istilacıları püskürtmek için Kont Theodosius gönderildi ve başarı sağlandı. Ardından adada imparatorun onuruna Valentia adında yeni bir eyalet kuruldu.
Afrika'da Firmus askerî vali Comes Romanus'un zalimliği ve zorbalığından çaresiz düşmüş köylülerin desteğiyle isyan çıkardı. Yine Theodosius ufak çaplı bir gazi ordusuyla Afrika'ya gönderildi. Firmus esir düşmemek için intihar etti.
374'te bugünkü Moravya ve Slovakya'nın olduğu bölgedeki bir Germen kabilesi Quadi kendi toprakları kabul ettikleri Tuna'nın kuzeyindeki Roma kalelerinden rahatsız oldular ve kralları Gabinius'un haince öldürülmesiyle iyice çileden çıktılar ve nehrini öteki yakasına geçerek Panonya eyaletini yakıp yıktılar. İmparator 375'in Nisan ayında güçlü bir ordu ile İlliryum'a girdi. Ancak Quadi elçileriyle yapılan bir resmî görüşmede öfkeli bir şekilde bağırırken kafatasındaki damarlarda bir çatlama oldu. Bu yara 17 Kasım 375'te ölümüne yol açtı.
İtibarı
A.H.M. Jones'un yazdığına göre "Valentinianus sert ve gaddar olmasının yanında kendi görgüsüz olduğu gibi görgülü kişilere de düşman olduğunu anlatır. İyi giyimlilerden, eğitimlilerden, zenginlerden ve iyi şartlarda doğmuş olanlardan nefret ederdi. Ancak yetenekli bir asker ve vicdan sahibi bir yöneticiydi. Kendi babasının da geldiği alt sınıflarının refahına ilgi gösterirdi. Ne yazık ki, iyi niyetli girişimleri seçtiği yanlış bakanlar ve tüm kanıtlara rağmen onların erdemine olan inatçı inancı yüzünden çoğu zaman boşa giderdi."
Valentinianus Hristiyandı ancak tüm tebaasına dinî özgürlük tanırdı.
Kaynakça
- ^ A.H.M. Jones, The Later Roman Empire, 284-602: A Social, Economic and Administrative Survey (Baltimore: Johns Hopkins University, 1986), p. 139.
| Wikimedia Commons'ta I. Valentinianus ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Jovian |  Roma İmparatoru 364–375 | Sonra gelen: Valens, II. Valentinianus ve Gratianus |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara I Valentinianus haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Flavius Valentinianus 321 17 Kasim 375 364 yilindan olumune kadar Roma Imparatoruydu Kendisinden genellikle son buyuk Bati Imparatoru olarak bahsedilir Basarili bir general olan Yasli Gratianus un oglu olarak dunyaya gelmistir Valentinianus65 Roma ImparatoruHukum suresi26 Subat 28 Mart 364 tek basina 26 Mart 364 17 Kasim 375 dogunun imparatoru kardesi Valens ile birlikte batinin imparatoru olarak Once gelenJovianSonra gelenValens Gratianus ve II ValentinianusDogum321 Cibalae PannoniaOlum17 Kasim 375 Brigetio Pannonia Szony gunumuz Macaristan Es ler iMarina SeveraCocuk lar iGratianusII ValentinianusGallaGrataJustaTam adiFlavius ValentinianusHanedanValentinianus HanedaniBabasiYasamiValentinianus Julianus ve Jovian donemlerinde subaydi ve imparatorluk kademelerinde yukarilara yukselmisti Saglam yapisi ve dikkat ceken gorunumuyle buyuk cesaret ve askeri yetenege sahipti Jovian in olumunden sonra 26 Subat 364 te Bitinya da Nicaea da bugunku Iznik kirk dort yasinda ordudaki subaylar tarafindan imparator secildi Valentinianus kisa bir sure sonra kardesi Valens i de imparator yapti Iki kardes yukari Moesia da Nis sehrinde imparatorlugu paylastilar Bati Roma imparatoru olarak Valentinius Italya Illirya Hispania Galya Buyuk Britanya ve Afrika yi aldi Valens ise Balkan yarimadasinin dogusunu Yunanistan Misir Suriye ve Anadolu yu aldi Cok gecmeden Julianus un soyundan Procopius un ayaklanmasiyla karsi karsiya kaldilar Valens 366 da Procopius un ordusunu Lidya da yenilgiye ugratti ve Procopius hemen idam edildi Valentinianus un kisa sureli hukumdarligi sirasinda Afrika Almanya ve Britanya da savaslar vardi Roma barbarlarla ozellikle de Burgundiler ve Saksonlar ile catisma icindeydi Valentinianus un baslica calismasi sinirlarin korunmasiydi Baslangicta Milano kuzey Italya nin meselelerini cozmek icin sectigi karargahti Ertesi yil 365 Valentinianus Alamanlara karsi generallerinin seferlerini idare etmek icin once Paris sonra da Reims teydi Jovian in yenilgiye ugrattigi Alamanlar Ren in oteki yakasina cekilmislerdi Ancak 367 nin sonlarindan aniden Ren i gecip Moguntiacum Mainz a saldirdilar ve sehri yagmaladilar Valentinianus Solicinum da buyuk bir orduyla Alamanlara saldirdi ve buyuk bir katliam yaparak yendi Ancak kendi de buyuk kayiplar verdigi icin basarisinin arkasini getirmedi Daha sonra 374 te Valentinianus Alamanlar in krali Macrianus ile baris yapti ve o noktadan sonra Macrianus gercek anlamda Romalilarin dostu oldu Sonraki uc yili Valentinianus Ren sinirinin savunmasini duzenlemek icin karargah olarak sectigi Trier de gecirdi ve sayisiz miktarda kalenin insasini bizzat idare etti Doneminde Galya kiyilari Sakson korsanlarin saldirilarina ugruyordu Piktler ve Iskoclarla is birligi yapan korsanlar Antoninus Duvarindan Kent kiyilarina kadar Britanya yi yakip yikmislardi 368 yilinda istilacilari puskurtmek icin Kont Theodosius gonderildi ve basari saglandi Ardindan adada imparatorun onuruna Valentia adinda yeni bir eyalet kuruldu Afrika da Firmus askeri vali Comes Romanus un zalimligi ve zorbaligindan caresiz dusmus koylulerin destegiyle isyan cikardi Yine Theodosius ufak capli bir gazi ordusuyla Afrika ya gonderildi Firmus esir dusmemek icin intihar etti 374 te bugunku Moravya ve Slovakya nin oldugu bolgedeki bir Germen kabilesi Quadi kendi topraklari kabul ettikleri Tuna nin kuzeyindeki Roma kalelerinden rahatsiz oldular ve krallari Gabinius un haince oldurulmesiyle iyice cileden ciktilar ve nehrini oteki yakasina gecerek Panonya eyaletini yakip yiktilar Imparator 375 in Nisan ayinda guclu bir ordu ile Illiryum a girdi Ancak Quadi elcileriyle yapilan bir resmi gorusmede ofkeli bir sekilde bagirirken kafatasindaki damarlarda bir catlama oldu Bu yara 17 Kasim 375 te olumune yol acti ItibariA H M Jones un yazdigina gore Valentinianus sert ve gaddar olmasinin yaninda kendi gorgusuz oldugu gibi gorgulu kisilere de dusman oldugunu anlatir Iyi giyimlilerden egitimlilerden zenginlerden ve iyi sartlarda dogmus olanlardan nefret ederdi Ancak yetenekli bir asker ve vicdan sahibi bir yoneticiydi Kendi babasinin da geldigi alt siniflarinin refahina ilgi gosterirdi Ne yazik ki iyi niyetli girisimleri sectigi yanlis bakanlar ve tum kanitlara ragmen onlarin erdemine olan inatci inanci yuzunden cogu zaman bosa giderdi Valentinianus Hristiyandi ancak tum tebaasina dini ozgurluk tanirdi Kaynakca A H M Jones The Later Roman Empire 284 602 A Social Economic and Administrative Survey Baltimore Johns Hopkins University 1986 p 139 Wikimedia Commons ta I Valentinianus ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Resmi unvanlarOnce gelen Jovian Roma Imparatoru 364 375 Sonra gelen Valens II Valentinianus ve Gratianus